Kortyzon

	Kortyzon
	Kortyzon
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	(8S,9S,10R,13S,14S,17R)-17-hydroksy-17-(2-hydroksyacetylo)-10,13-dimetylo-1,2,6,7,8,9,12,14,15,16-dekahydrocyklopenta[a]fenantreno-3,11-dion
	Inne nazwy i oznaczenia
	17-hydroksy-11-dehydrokortykosteron; 11-dehydro-17-hydroksykortykosteron; 17,21-dihydroksypregn-4-eno-3,11,20-trion; łac. cortisonum
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C21H28O5
Masa molowa	360,44 g/mol
Wygląd	biały proszek lub bezbarwne kryształy
	Identyfikacja
Numer CAS	53-06-5
PubChem	222786
SMILES
	C[C@]12CCC(=O)C=C1CC[C@@H]3[C@@H]2C(=O)C[C@]4([C@H]3CC[C@@]4(C(=O)CO)O)C
InChI
	InChI=1S/C21H28O5/c1-19-7-5-13(23)9-12(19)3-4-14-15-6-8-21(26,17(25)11-22)20(15,2)10-16(24)18(14)19/h9,14-15,18,22,26H,3-8,10-11H2,1-2H3/t14-,15-,18+,19-,20-,21-/m0/s1
	MFYSYFVPBJMHGN-ZPOLXVRWSA-N
Właściwości
	Gęstość
	1,3 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	280 mg/dm³
Temperatura topnienia	222-237 °C
Temperatura wrzenia	568 °C
Kwasowość (pKa)	12,29
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanego źródła
Zwroty R	brak zwrotów R
Zwroty S	S22, S24/25
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	1 2 0
Temperatura zapłonu	311 °C
Numer RTECS	GM9020000
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	H02 AB10; S01 BA03
Farmakokinetyka
Działanie	przeciwzapalne
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kortyzon – organiczny związek chemiczny zaliczany do steroidów, hormon kory nadnerczy. Wpływa na metabolizm węglowodanów i białek^[2]. Ma działanie przeciwzapalne. Jest uznawany przez DFB (komisję antydopingową) za zabroniony środek dopingujący. Stosuje się go również przy zatruciach cyjankiem potasu lub cyjanowodorem.

Kortyzon, który sam nie jest aktywny biologicznie, w organizmie znajduje się w równowadze z aktywnym kortyzolem. Równowaga ta jest kontrolowana przez dehydrogenazę 11β-hydroksysteroidową typu 1 i typu 2^[5]:

PrzypisyEdytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Kortyzon (ang.) The Chemical Database. The Department of Chemistry at the University of Akron. [dostęp 2010-07-06].
↑ ^a ^b Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 200–201, ISBN 83-7183-240-0 .
↑ ^a ^b Kortyzon (ang.) w bazie SRC PhysProp Database. [dostęp 2010-07-06].
↑ Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ Jan Hintzpeter, Claudia Stapelfeld, Christine Loerz, Hans-Joerg Martin i inni. Green Tea and One of Its Constituents, Epigallocatechine-3-gallate, Are Potent Inhibitors of Human 11β-hydroxysteroid Dehydrogenase Type 1. „PLoS ONE”. 9 (1), s. e84468, 2014. DOI: 10.1371/journal.pone.0084468. PMID: 24404164. PMCID: PMC3880318.

Cortisone (HMDB02802) – karta metabolitu (ang.) w bazie Human Metabolome Database (HMDB). [dostęp 2010-07-06].