Korzeniówka pospolita
Korzeniówka pospolita[2] (Monotropa hypopitys) – gatunek z rodziny wrzosowatych (czasem włączany do wyodrębnianej rodziny korzeniówkowatych Monotropaceae). Występuje w strefie umiarkowanej na całym niżu w Europie (w Polsce na całym obszarze), spotkać można ją również w Azji, Ameryce Północnej i Środkowej[3]. Znana też jako korzeniówka owłosiona[4].
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | astrowe | |
| Rząd | wrzosowce | |
| Rodzina | wrzosowate | |
| Rodzaj | korzeniówka | |
| Gatunek | korzeniówka pospolita | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Monotropa hypopitys L. Sp. pl. 1:387. 1753 | ||
MorfologiaEdytuj
- Pokrój
- Roślina bezzieleniowa, wysokości 15–30 cm.
- Łodyga
- Bladożółte, woskowate, kruche łodygi wyrastające bezpośrednio z gleby, obrośnięte liśćmi,
- Kłącze
- Rozgałęzione, mięsiste, o zapachu wanilii. Wyrastające z nich korzenie są pozbawione włośników.
- Liście
- Żółtawe lub białawe, nie są organami asymilacyjnymi – nie zawierają chlorofilu, mogą zmieniać kolor na ciemnobrązowy. Liście są łuskowate i zredukowane, przylegające do łodygi.
- Kwiaty
- Dzwonkowate, kubkowate, stulone, osadzone na bardzo krótkich szypułkach, zebrane w szczytowe, jednostronnie zwisłe grono na końcu łodygi. Kwiaty są obupłciowe, promieniste, zróżnicowane na kielich i koronę. Płatków jest dwa razy mniej niż pręcików, a słupek jeden, górny, przeważnie zbudowany z 5 owocolistków, zalążnia podzielona na komory, przekształca się po zapyleniu w jagodę lub suchą torebkę. Nasiona są drobne, ze słabo wykształconym zarodkiem. Przekwitłe kwiaty usychają, lecz nie opadają, okrywając torebki z nasionami.
Biologia i ekologiaEdytuj
Bylina. Występuje zwykle w miejscach cienistych i wilgotnych, w których gleba ma grubą warstwę próchnicy. Występuje w lasach zarówno liściastych, jak i iglastych. Jest myko-hetertrofem – odżywia się dzięki związkom z tkankami grzybów. Ich strzępki obrastają bardzo dokładnie korzenie rośliny, które wnikają za pomocą ssawek do komórek skórki. Ssawka dochodzi do jądra komórkowego, później jej koniec pęka, a roślina trawi zawartość. W ten sposób korzeniówka pospolita zaopatruje się w potrzebne do rozwoju związki organiczne. Nie do końca rozwiązanym problemem jest, czy grzyb pobiera je z gleby, czy od innych roślin. Grzyb może jednocześnie prowadzić mikoryzę z korzeniówką pospolitą oraz z drzewami. Część składników, które pobiera od tych drzew, przekazuje korzeniówce. W takim przypadku byłaby więc pasożytem pośrednim drzew leśnych. Korzeniówka pospolita kwitnie w okresie letnim, od czerwca do sierpnia.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-03-13].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-08-25].
- ↑ Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 332. ISBN 83-01-00129-1.
BibliografiaEdytuj
- Martin Červenka i inni, Świat roślin skał i minerałów, Ewa Siatkowska (tłum.), Jindřich Krejča, Warszawa: Multico, 1993, ISBN 83-7073-035-3.
- Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski, Słownik botaniczny, Warszawa: Wiedza Powszechna.
- M. Poruba i inni, Przewodnik las, Warszawa: Multico, 1993.