Kosmologia obserwacyjna

Kosmologia obserwacyjna – dział astronomii, a dokładnie astrofizyki, zajmujący się badaniem Wszechświata, jego kształtu i ewolucji (do największej możliwej skali, po horyzont cząstek). Kosmologia obserwacyjna bazuje na kosmologii teoretycznej, tworzącej formalizmy matematyczne w postaci matematycznych modeli Wszechświata.

Podstawę kosmologii fizycznej (czyli kosmologii teoretycznej i kosmologii obserwacyjnej) stanowi obecnie ogólna teoria względności, dzięki której tworzone są modele Wszechświata.

Powszechnie przyjmowany jest model zakładający ewolucję Wszechświata od stanu o bardzo dużej gęstości i temperaturze (często uważa się, iż był to stan osobliwy, czyli taki, w którym wartości te były nieskończone, a obszar, w którym miało to miejsce, miał rozmiar albo zerowy, albo nieskończony, zależnie od modelu), który od chwili początkowej zaczyna się rozszerzać (Wielki Wybuch), jednocześnie stygnąc.

Obserwacyjne podstawy kosmologii edytuj

Opis ekspansji Wszechświata edytuj

Elementy współczesnej kosmologii teoretycznej edytuj

Ery kosmologiczne
Era Początek ery Gęstość g/cm³ Temperatura [K]
Era Plancka 10−44 s 1093 1033
Ewentualna Era inflacji 10−35 s 10? 10?
Era hadronowa 10−23 s 10? 10?
Era leptonowa 10−4 s 1014 1012
Era promieniowania 10 s 104 1010
Era materii 105 lat 10−21 30 000

Cieplna historia Wszechświata, według Standardowego Modelu Kosmologicznego edytuj

Od niejednorodności do powstania struktury wielkoskalowej we Wszechświecie – formowanie się galaktyk i ich ewolucja edytuj

Współczesne testy obserwacyjne modeli Wszechświata edytuj

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj