Kot czarnołapy

Kot czarnołapy
	Felis nigripes
	Burchell, 1824
	; Kot czarnołapy w zoo w Wuppertalu
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Rodzina	kotowate
Podrodzina	koty
Rodzaj	kot
Gatunek	kot czarnołapy
Synonimy
	Felis (Microfelis) nigripes thomasi Shortridge, 1931;
	Felis (Microfelis) nigripes thomasi Shortridge, 1931;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kot czarnołapy^[5] (Felis nigripes) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae), odkryty i opisany w 1824 roku przez Williama Burchella, najmniejszy przedstawiciel dzikich kotowatych w Afryce.

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1824 roku brytyjski przyrodnik William John Burchell nadając mu nazwę Felis nigripes^[2]. Holotyp pochodził z Kuruman, w Południowej Afryce^[6].

Rozpoznawane są zwykle dwa podgatunki^[6]^[7], ale wydaje się, że reprezentują one dwa krańce ekokliny^[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy^[9].

Etymologia edytuj

Felis: łac. feles lub felis „kot”^[10].
nigripes: łac. niger „czarny”; pes, pedis „stopa”, od gr. πους pous, ποδος podos „stopa”^[11].

Zasięg występowania edytuj

Kot czarnołapy występuje w Namibii przez Kalahari do Prowincji Przylądkowej Wschodniej w Południowej Afryce^[9].

Morfologia edytuj

Długość ciała 36–52 cm, ogona 12,6–20 cm; masa ciała 1,2–4,5 kg (dorosłe samce wyraźnie większe niż dorosłe samice)^[7]. Niewielki kot o ochrowym ubarwieniu, zaokrąglonych uszach i czarnych podeszwach stóp. Sierść ma wyraźny wzór: okrągłe cętki o barwie brązowo-czarnej, biegnące rzędami wzdłuż szyi i tułowia. Ogon cienki i spiczasty z czarnym zakończeniem i 2-3 ciemnymi pełnymi pierścieniami, przechodzącymi w niepełne w stronę nasady ogona. Kończyny smukłe, delikatne. Na pysku dwie pręgi.

Tryb życia edytuj

Pokarm

Małe ssaki, gady, szarańczaki.

Rozmnażanie

Ciąża trwa 63-88 dni. W miocie znajduje się od jednego do dwóch kociąt, które dojrzewają w wieku 12-21 miesięcy.

Ochrona edytuj

Polowanie zabronione w Botswanie i Republice Południowej Afryki^[4].

Przypisy edytuj

↑ Felis nigripes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b W.J. Burchell: Travels in the interior of southern Africa. Cz. 2. London: Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown, 1824, s. 592. (ang.).
↑ G.C. Shortridge. Felis (Microfelis) nigripes thomasi subsp. nov. „Records of the Albany Museum”. 4, s. 119, 1931. (ang.).
↑ ^a ^b A.A. Sliwa A.A., B.B. Wilson B.B., M. Küsters & A.M.K.& A. Tordiffe M. Küsters & A.M.K.& A., Felis nigripes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-11] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 135. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Felis nigripes. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-11].
↑ ^a ^b M.E. Sunquist & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 165. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
↑ A.C. Kitchener, C. Breitenmoser-Würsten, E. Eizirik, A. Gentry, L. Werdelin, LA. Wilting, N. Yamaguchi, A.V. Abramov, P. Christiansen, C. Driscoll, J.W. Duckworth, W.E. Johnson, S.J. Luo, E. Meijaard, P O’Donoghue, J. Sanderson, K. Seymour, M. Bruford, C. Groves, M. Hoffmann, K. Nowell, Z. Timmons & S. Tobe. A revised taxonomy of the Felidae : The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group. „Cat News”. Special Issue (80), s. 13–14, 2017. (ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 406. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 284, 1904. (ang.).
↑ nigripes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-04-11] (ang.).

[itis-1] Felis nigripes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Burchell-2] W.J. Burchell: Travels in the interior of southern Africa. Cz. 2. London: Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown, 1824, s. 592. (ang.).

[Shortridge-3] G.C. Shortridge. Felis (Microfelis) nigripes thomasi subsp. nov. „Records of the Albany Museum”. 4, s. 119, 1931. (ang.).

[iucn-4] A.A. Sliwa A.A., B.B. Wilson B.B., M. Küsters & A.M.K.& A. Tordiffe M. Küsters & A.M.K.& A., Felis nigripes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-11] (ang.).

[Cichocki&inni-5] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 135. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Felis nigripes. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-11].

[hmw1-7] M.E. Sunquist & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 165. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[Kitchener&inni-8] A.C. Kitchener, C. Breitenmoser-Würsten, E. Eizirik, A. Gentry, L. Werdelin, LA. Wilting, N. Yamaguchi, A.V. Abramov, P. Christiansen, C. Driscoll, J.W. Duckworth, W.E. Johnson, S.J. Luo, E. Meijaard, P O’Donoghue, J. Sanderson, K. Seymour, M. Bruford, C. Groves, M. Hoffmann, K. Nowell, Z. Timmons & S. Tobe. A revised taxonomy of the Felidae : The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group. „Cat News”. Special Issue (80), s. 13–14, 2017. (ang.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 406. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Palmer-10] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 284, 1904. (ang.).

[11] nigripes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-04-11] (ang.).

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]