Kraina lodu

amerykański film animowany

Kraina lodu (ang. Frozen) – amerykański film animowany z 2013, wyprodukowany przez Walt Disney Animation Studios i Walt Disney Pictures, w reżyserii Chrisa Bucka oraz Jennifer Lee, inspirowany baśnią Królowa Śniegu Hansa Christiana Andersena[1].

Kraina lodu
Frozen
Ilustracja
Logo
Gatunek

fantasy, przygodowy, baśń, musical

Rok produkcji

2013

Data premiery

19 listopada 2013
29 listopada 2013 (Polska)

Kraj produkcji

Stany Zjednoczone

Język

angielski, norweski

Czas trwania

102 minuty

Reżyseria

Chris Buck, Jennifer Lee

Scenariusz

Jennifer Lee

Główne role

Kristen Bell
Idina Menzel
Jonathan Groff
Josh Gad
Santino Fontana

Muzyka

Christophe Beck (ścieżka dźwiękowa)
Kristen Anderson-Lopez, Robert Lopez (piosenki)

Scenografia

Michael Giaimo

Montaż

Jeff Draheim

Produkcja

Peter Del Vecho

Wytwórnia

Walt Disney Animation Studios

Dystrybucja

Walt Disney Studios Motion Pictures

Budżet

150 mln USD

Przychody brutto

1,276 mld USD

Kontynuacja

Kraina lodu II (2019)

Strona internetowa

Na całym świecie film zarobił ponad 1,2 mld dolarów ze sprzedaży biletów, co czyni go najbardziej dochodowym filmem 2013[2]. Nagrodzony został dwoma Oscarami: za najlepszy długometrażowy film animowany oraz za najlepszą piosenkę („Let It Go”, znana w Polsce jako „Mam tę moc”).

Na podstawie filmu powstały krótkometrażówki: Gorączka lodu (ang. Frozen Fever), wydana 13 marca 2015[3], wyświetlona przed filmem Kopciuszek i Kraina lodu. Przygoda Olafa (ang. Olaf's Frozen Adventure) wydana na w USA 22 listopada, a w Polsce 24 listopada 2017[4], wyświetlona przed filmem animowanym Coco.

22 listopada 2019 miała miejsce premiera pełnometrażowego sequela Kraina lodu II[5].

Fabuła edytuj

Elsa jest starszą córką króla i królowej Arendelle, posiadającą moc tworzenia lodu i śniegu. Podczas zabawy z siostrą Anną przypadkowo trafia ją zaklęciem w głowę i ta traci przytomność[6]. Anna zostaje zawieziona do Króla Trolli, który ratuje jej życie i usuwa wspomnienia dotyczące magicznej mocy Elsy[7]. Rodzice postanawiają odizolować Elsę od świata zewnętrznego, dopóki nie nauczy się kontrolować swoich mocy[6]. Otrzymuje również rękawiczki, by nie zamrażała wszystkiego poprzez dotyk.

Lata mijają, a siostry tracą kontakt[6]. W wieku nastoletnim tracą rodziców, którzy giną podczas sztormu[7]. Po kolejnych trzech latach, z okazji koronowania Elsy na nową królową, zostają otwarte bramy zamku i odbywa się bal[7]. Na nim Anna poznaje księcia Hansa i zgadza się na jego ślubną propozycję[7]. Błogosławieństwa odmawia Elsa, co doprowadza do kłótni między siostrami[7]. Pod wpływem emocji Anna zdejmuje rękawiczkę Elsy, przez co następuje ujawnienie się jej mocy[6]. Przerażeni goście uważają Elsę za wiedźmę, a ta, w obawie przed skrzywdzeniem innych, postanawia uciec z miasta i udaje się w góry[6]. Tam wznosi dla siebie lodowy pałac, przywraca do życia bałwana o imieniu Olaf[6], którego ulepiły z Anną jako dzieci. Elsa nie wie, że przez uwolnienie swojej mocy sprowadziła na królestwo Arendelle wieczną zimę. Anna postanawia odnaleźć siostrę i przywrócić lato[6]. W trakcie wyprawy w kierunku gór spotyka Kristoffa oraz jego towarzysza, renifera Svena[6]. Wspólnie wyruszają na Lodowy Wierch, gdzie zamieszkała Elsa. W dotarciu do celu pomaga im napotkany bałwan Olaf[6].

Przy spotkaniu sióstr Elsa przyznaje, że nie wie, jak przywrócić lato i nie wróci do królestwa, po czym każe Annie odejść. W przypływie emocji Elsa ponownie traci kontrolę nad swoją mocą i trafia zaklęciem w serce siostry, a jednocześnie wyczarowuje olbrzymiego śnieżnego potwora, który ma wyrzucić gości. W drodze powrotnej Anna zaczyna czuć się coraz gorzej, a pasemka jej włosów zaczynają zmieniać kolor na biały. Kristoff postanawia poszukać pomocy u swoich przyjaciół, trolli, jednak Król Trolli nie jest w stanie pomóc. Annę może uratować jedynie pocałunek prawdziwej miłości. Kristoff zabiera Annę do księcia Hansa, by ten zdjął zaklęcie.

W tym czasie Hans wraz z wojskami atakuje pałac Elsy. Królowa traci przytomność i zostaje pojmana. Hans żąda od niej zdjęcia zaklęcia wiecznej zimy. Okazuje się to niemożliwe, więc Hans postanawia zabić Elsę. Tymczasem Anna dociera do Arendelle, gdzie dowiaduje się, że Hans jej nie kochał, a wyznaniem miłości chciał ułatwić sobie objęcie tronu Arendelle. Więzi chorą Annę w komnacie i oznajmia poddanym jej śmierć. Na pomoc Annie przybywa Olaf, który ją uwalnia, oraz zakochany w dziewczynie Kristoff. W tym samym czasie Hans przekonuje Elsę o jej winie wobec śmierci siostry. Zrozpaczona królowa z powodu utraty sił o mało nie ginie, lecz na jej ratunek przybywa Anna, która sama jednak zamienia się w lodowy posąg. Elsa pełna żalu obejmuje Annę, a magia jej miłości pozwala na odczarowanie młodszej siostry i przywrócenie lata w Arendelle.

Siostry godzą się, a Hans zostaje zesłany do swojej ojczyzny, by tam zostać ukaranym przez dwunastu starszych braci. Bałwan Olaf otrzymuje własną śniegową chmurę, by nie roztopił się w lecie, renifer Sven staje się oficjalnym „królewskim dostawcą lodu”, a Kristoff zdobywa serce ukochanej Anny[8].

Obsada głosowa edytuj

Postać Oryginalny głos Polski głos
Anna (dialogi) Kristen Bell

Anna Cieślak

Anna (śpiew) Magdalena Wasylik
Elsa (dialogi) Idina Menzel Lidia Sadowa
Elsa (śpiew) Katarzyna Łaska
Kristoff Jonathan Groff Paweł Ciołkosz
Olaf Josh Gad Czesław Mozil
Hans Santino Fontana Grzegorz Kwiecień
Hans (śpiew) Marcin Jajkiewicz
Arcyksiążę Weselton Alan Tudyk Krzysztof Dracz
Król Maurice LaMarche Miłogost Reczek
Królowa Jennifer Lee Olga Bończyk
Oaken Chris Williams Jacek Król
Bazaltar,
król Trolli
Ciarán Hinds Janusz R. Nowicki
Kai Stephen J. Anderson Stefan Knothe
Gerda Edie McClurg Antonina Girycz
mała Anna (dialogi) Livvy Stubenrauch Sara Lewandowska
mała Anna (śpiew) Katie Lopez Paula Kinaszewska
mała Elsa Eva Bella Julia Siechowicz
nastoletnia Anna Agatha Lee Monn Olga Szomańska
nastoletnia Elsa Spencer Lacey Ganus Anna Wodzyńska
Puszek Paul Briggs Jakub Szydłowski

Wersje językowe edytuj

Kraina lodu została przetłumaczona łącznie na 41 języków[9]. Według Ricka Dempseya, szefa Disney Characters Voices International, dużą trudność dubbingową sprawiało podłożenie głosu, który byłby podobny w swym brzmieniu do oryginalnego, trzy-oktawowego głosu Idiny Menzel[9][10]. Para Kristen Anderson-Lopez i Robert Lopez z tekstu piosenek pousuwali gry słów, by nie przeszkadzało to w przetłumaczeniu ich na inne języki[11]. Łącznie na świecie w obsadzie brało udział ponad 900 osób na ponad 1300 sesjach nagraniowych[12].

Odbiór edytuj

Krytyka w mediach edytuj

Serwis Rotten Tomatoes przyznał filmowi ocenę 90%[13]. Ogólna ocena użytkowników wyniosła za to 7,7/10, gdzie 206 osób uznało film za „świeży”, a 24 za „zgniły”. Na portalu Metacritic uzyskał on ocenę 74%. W opinii użytkowników średnią oceną było 7,5/10 spośród (stan na 28 sierpnia 2018) 945 ocen pozytywnych, 170 mieszanych i 144 negatywnych[14]. W serwisie Filmweb spośród 228246 (stan na 8 lipca 2018) opinii średnia wynosi 7,6/10. W serwisie Cinemascore film uzyskał ocenę A+, czyli najlepszą[15]. Osoby recenzujące zachwalały w filmie m.in. zabawne elementy, ciekawą fabułę, dobrą grafikę oraz przekaz filmu[16]. Richard Corliss w tygodniku Time[17] oraz Kyle Smith w New York Post[18] uznali film za siódmy najlepszy z 2013. Krytyk filmowy, Alonso Duralde na stronie The Wrap napisał o filmie: „najlepszy animowany musical Disneya od czasu śmierci Howarda Ashmana [autora Małej Syrenki i Pięknej i Bestii”]”[19]. Todd McCarthy piszący czasopismo The Hollywood Reporter opisał film, jako „energetyczny, humorystyczny, a jednocześnie niezbyt mdły oraz pierwszy hollywoodzki film od wielu lat ostrzegający przed globalnym ochłodzeniem, a nie ociepleniem”[20]. Damian Lesicki pochwalił film za piękną grafikę, wpadające w ucho piosenki i sympatycznych bohaterów i uznał, że prawdopodobnie przypadnie on do gustu nie tylko najmłodszym widzom[21].

Box office edytuj

Film jest najbardziej dochodowym filmem animowanym w historii, najbardziej dochodowym filmem z 2013 i 12. najbardziej dochodowym ze wszystkich filmów[22], a w szczytowym momencie na miejscu piątym[23][24]. Ogólnie zdobył ponad 1,276 miliarda USD. W samych Stanach Zjednoczonych zarobił on ponad 400 milionów dolarów (31,4%), a za granicą ponad 875 milionów dolarów (68,6%)[25]. Jest to drugi film animowany po Toy Story 3, który zarobił ponad miliard dolarów[26][27]. W Polsce jego zarobki wynoszą ponad 7,35 miliona dolarów[28].

Nagrody i nominacje edytuj

Film zdobył wiele nagród i nominacji. Przykładowe z nich:

Nagroda[29][30] Kategoria Zdobywca Wynik
Oscary Najlepszy animowany film pełnometrażowy Chris Buck, Jennifer Lee, Peter Del Vecho Wygrana
Najlepsza piosenka oryginalna Kristen Anderson-Lopez, Robert Lopez za piosenkę „Let It Go
Złote Globy Najlepsza piosenka Nominacja
Najlepszy film animowany Kraina lodu Wygrana
BAFTA Najlepszy film animowany Chris Buck, Jennifer Lee
Annie Najlepszy pełnometrażowy film animowany Kraina lodu
Indywidualne osiągnięcie: najlepszy dubbing Josh Gad jako Olaf
Indywidualne osiągnięcie: najlepsza muzyka Kristen Anderson-Lopez, Robert Lopez
Indywidualne osiągnięcie: reżyseria animowanej produkcji kinowej Chris Buck, Jennifer Lee
Indywidualne osiągnięcie: najlepsza scenografia David Womersley, Michael Glaimo, Lisa Kenee
Indywidualne osiągnięcie: najlepsza animacja postaci Tony Smeed Nominacja
Indywidualne osiągnięcie: najlepsza konstrukcja postaci Bill Schwab
Indywidualne osiągnięcie: najlepszy montaż Jeff Draheim
Indywidualne osiągnięcie: najlepszy scenariusz Jennifer Lee
Indywidualne osiągnięcie: najlepszy scenorys John Ripa
Nagroda Satelita Najlepszy film animowany lub łączący w sobie różne media Kraina lodu
Najlepsza piosenka Let It Go
Nagroda Grammy Najlepsza kompilacyjna ścieżka muzyczna w formach wizualnych Kristen Anderson-Lopez, Robert Lopez, Tom McDougall, Chris Montan Wygrana
Najlepsza piosenka napisana specjalnie dla formy wizualnej Kristen Anderson-Lopez, Robert Lopez za piosenkę „Let It Go
Najlepsza ilustracyjna ścieżka muzyczna w formach wizualnych Christophe Beck Nominacja
Saturn Najlepszy film animowany Kraina lodu Wygrana
Najlepszy scenariusz Jennifer Lee Nominacja
Nagroda Japońskiej Akademii Filmowej Najlepszy film zagraniczny Kraina lodu Wygrana
Critics’ Choice Najlepszy film animowany
Najlepsza piosenka Kristen Anderson-Lopez, Robert Lopez za piosenkę „Let It Go
People’s Coice Ulubiony film z końca roku Kraina lodu Nominacja

Kontrowersje edytuj

W marcu 2014 amerykański pastor Kevin Swanson stwierdził, że animacja promuje homoseksualizm i zoofilię. Uznał, że Elsa „jest osobą zamkniętą i nie interesuje się płcią przeciwną, co oznacza, że jest lesbijką”. Widział też wątek homoseksualny w piosence „Let It Go”. Nie spodobała mu się relacja Kristoffa ze Svenem, gdyż – jego zdaniem – ocierała się o zoofilię[31]

Film był również kilkukrotnie oskarżany o plagiat. We wrześniu 2014 Argentynka Isabella Tanikumi zażądała od wytwórni Disneya 250 milionów dolarów (niecałe 20% zysków z filmu), gdyż twierdziła, że scenariusz został zaczerpnięty z jej autobiografii pt. Yearnings of the Heart (pol. Tęsknoty serca). Stwierdziła tak na podstawie 18 zbieżności, które – jej zdaniem – wskazywały na plagiat[32][33]. Z oskarżeniami o kopiowanie spotkali się także autorzy piosenki „Let It Go” (Mam tę moc); 23 listopada 2017 chilijski piosenkarz Jaime Ciero pozwał Demi Lovato, Idinę Menzel, Walt Disney Animation Studios oraz inne osoby zaangażowane w piosenkę, gdyż uważał, że utwór jest plagiatem jego piosenki „Volar” z 2008[34][35]. W maju 2018 pozew został jednak unieważniony przez sąd federalny w Kalifornii ze względu na fakt, że Ciero nie złożył go w przeciągu trzech lat od powstania piosenki[36].

Niektórzy uważają, że Oaken jest homoseksualistą, ponieważ w scenie z sauną macha ręką do swej rodziny składającej się z samych dzieci i jednego dorosłego mężczyzny. Jednak nie jest sprecyzowana ich relacja czy nawet pokrewieństwo między postaciami[37]. Jennifer Lee zapytana o kwestię orientacji seksualnej Oakena stwierdziła, że "ich film należy do świata i niech głos zabiorą jego fani"[38]. Także na scenorysach rodzina Oakena zawierała dwie dorosłe kobiety[39].

Kraina lodu w Dawno, dawno temu edytuj

  • Elsa
  • Anna
  • Kristoff
  • Pabbie
  • Hans
  • Książę z Weselton

Ścieżka dźwiękowa edytuj

Przypisy edytuj

  1. Disney’s ‘Frozen,’ a Makeover of ‘The Snow Queen’ – The New York Times, mobile.nytimes.com [dostęp 2018-06-25] (ang.).
  2. Felix 2016 ↓, s. 21.
  3. Gorączka lodu (2015) – Filmweb, m.filmweb.pl [dostęp 2018-07-01] (pol.).
  4. Kraina Lodu. Przygoda Olafa (2017) – Filmweb, m.filmweb.pl [dostęp 2018-07-01] (pol.).
  5. Kraina lodu II (2019), m.filmweb.pl [dostęp 2018-07-01] (pol.).
  6. a b c d e f g h i Kraina lodu (2013) – Opis filmu. filmweb.pl. [dostęp 2019-06-29]. (pol.).
  7. a b c d e Kraina lodu – opis fabuły. viva.pl. [dostęp 2019-06-29]. (pol.).
  8. Chris Buck, Jennifer Lee, Peter Del Vecho, Kraina lodu, The Walt Disney Company, 29 listopada 2013.
  9. a b Rebecca Keegan, 'Frozen': Finding a diva in 41 languages, „Los Angeles Times”, 24 stycznia 2014, ISSN 0458-3035 [dostęp 2018-06-15] (ang.).
  10. 'Let It Go': A Global Hit In Any Language, „NPR.org” [dostęp 2018-06-15] (ang.).
  11. 'Frozen' Composer Robert Lopez on the Perils of Translating 'Let It Go', „The Hollywood Reporter” [dostęp 2018-06-15] (ang.).
  12. The Washington Post, washingtonpost.com [dostęp 2018-06-17] (ang.).
  13. Frozen. [dostęp 2018-05-30].
  14. How We Create the Metascore Magic – Metacritic, metacritic.com [dostęp 2018-08-27].
  15. Cinemascore, cinemascore.com [dostęp 2018-08-30].
  16. Kraina lodu / Frozen. [dostęp 2018-07-08].
  17. Richard Corliss, Top 10 of Everything: Arts and Entertainment, „Time”, ISSN 0040-781X [dostęp 2018-09-01] (ang.).
  18. Kyle Smith and Lou Lumenick’s Top 10 lists, „Awards Daily” [dostęp 2018-09-01] (ang.).
  19. 'Frozen' Review: Disney’s Best Animated Musical Since 'Beauty and the Beast' (Video), „TheWrap”, 3 listopada 2013 [dostęp 2018-09-01] (ang.).
  20. Frozen: Film Review, „The Hollywood Reporter” [dostęp 2018-09-01] (ang.).
  21. Recenzja filmu „Kraina lodu” – film.gildia.pl – film, newsy, recenzje, film.gildia.pl [dostęp 2018-09-01].
  22. All Time Worldwide Box Office Grosses, boxofficemojo.com [dostęp 2018-05-30] (ang.).
  23. „Kraina lodu” piątym najbardziej dochodowym filmem w historii – naEKRANIE.pl, „naEKRANIE.pl” [dostęp 2018-05-30] (pol.).
  24. Latin Post, 'Frozen' Movie Online, 'Let It Go,' Soundtrack & Film: Disney Movie Becomes Fifth-Highest Grossing Film of All Time, „Latin Post”, 26 maja 2014 [dostęp 2018-05-30] (ang.).
  25. Frozen (2013) – Box Office Mojo, boxofficemojo.com [dostęp 2018-05-30] (ang.).
  26. Box Office Milestone: 'Frozen' Crosses $1 Billion Worldwide, „The Hollywood Reporter” [dostęp 2018-05-30] (ang.).
  27. Bajka 'Kraina lodu' zarobiła już miliard dolarów [dostęp 2018-05-30] (pol.).
  28. Frozen (2013) – International Box Office Results – Box Office Mojo, boxofficemojo.com [dostęp 2018-05-30] (ang.).
  29. Frozen. [dostęp 2018-05-30].
  30. Kraina lodu / Frozen. [dostęp 2018-05-30].
  31. „Ta bajka promuje zoofilię i homoseksualizm wśród dzieci”, „TVN24.pl” [dostęp 2018-07-08].
  32. Słynna bajka Disneya plagiatem? Autorka chce 250 mln dolarów odszkodowania [dostęp 2018-07-08].
  33. This Woman Says Frozen Ripped Off Her Life Story In These 18 Ways, „CINEMABLEND”, 25 września 2014 [dostęp 2018-07-08].
  34. Michael Nordine, ‘Frozen’: Disney Sued by Singer Who Claims That ‘Let It Go’ Is Based on His Song – Listen, „IndieWire”, 25 listopada 2017 [dostęp 2018-07-08] (ang.).
  35. Singer Jaime Ciero suing Disney, Demi Lovato, Idina Menzel over hit 'Frozen' song, „Wonderwall.com”, 24 listopada 2017 [dostęp 2018-07-08] (ang.).
  36. Marc Hershberg, 'Frozen' Songwriters Let Go From Copyright Infringement Lawsuit For Now, „Forbes” [dostęp 2018-08-27] (ang.).
  37. Frozen, Homosexual Parents [dostęp 2023-05-22].
  38. Was there a gay family in Frozen? - THEGAYUK, 28 października 2016 [dostęp 2023-05-22] (ang.).
  39. Solomon 2013 ↓, s. 24.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj