Kraina szczęśliwości

obraz Pietera Bruegla (starszego)

Kraina szczęśliwości, Kraina lenistwa, Kraina pasibrzuchów (niderl. Luilekkerland) – obraz olejny niderlandzkiego malarza Pietera Bruegla.

Kraina szczęśliwości
Luilekkerland
Ilustracja
Autor

Pieter Bruegel

Rodzaj

scena rodzajowa

Data powstania

1567

Medium

olej na desce

Wymiary

52 × 78 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Monachium

Lokalizacja

Stara Pinakoteka

Opis edytuj

Obraz jest fantazją malarza na temat dostatku w postaci jedzenia. Bruegel przedstawia trzy postacie leżące wokół drzewa, na którym zamontowany jest stół. Na nim widoczne są resztki jedzenia oraz całe połacie kurczaka. Postacie to: szlachetnie urodzony rycerz, uczony i wieśniak. Wszyscy, po objedzeniu się owsianką, jajkami, mięsem i drobiem, śpią rozłożeni na ziemi; głowa rycerza spoczywa na poduszce, uczonego na futrzanej pelerynie, a wieśniaka na cepie. Obok nich leżą ich artefakty: część zbroi, książka, papier.

Pomimo różnic klasowych wszystkich łączy jedno – potrzeba zaspokajania głodu. W lewym rogu widoczny jest giermek rycerza, czuwający i czekający na możliwość pożywienia się plackami, które mogą spaść z dachu lub według innej wersji na pieczonego gołębia niewidocznego na obrazie z powodu uszkodzenia górnej części obrazu[1]. Po prawej stronie znajduje się tuman kaszy, z którego wychyla się chłopiec z łyżką gotowy na wielkie obżarstwo. Pomiędzy chłopem a uczonym widoczny jest „specjał”, który ma małe nóżki. Bruegel wyobrażał sobie jedzenie, które samo bez przeszkód wędruje po świecie i kusi wszystkich łakomczuchów.

Temat pokarmu i jego znaczenie był wielokrotnie poruszany przez Bruegla. Jako jedyny malarz epoki przedstawiał również skutki przejedzenia się. Na obrazach Rzeź niewiniątek, Pochmurny dzień czy Spis ludności w Betlejem widać postać stającą tyłem do widza i opierającą się o ścianę. W swojej subtelności nie przedstawiał szczegółów i nie wiązał czynności opróżniania z kobietami. Fantazje o jedzeniu, jego wielkiej ilości, są reminiscencją okresu dzieciństwa i doświadczeń ze stale powracającego uczucia głodu.

Według innych interpretacji obraz przedstawia lenistwo i obżarstwo, a drzewo jest metaforą grzechu nieumiarkowania w piciu i jedzeniu. W ludowej tradycji kraina szczęśliwości nazywana była niekiedy Kukanią, bajeczną krainą nierobów i pasibrzuchów (niem. Schlaraffenland)[2].

Przypisy edytuj

  1. M. Battistini Symbole i alegorie s. 282.
  2. Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985, s. 561.

Bibliografia edytuj

  • Rose-Marie Hagen, Rainer Hageen: Bruegel. Dzieła wszystkie. Warszawa: Edipresse, 2001. ISBN 83-913311-5-6.
  • Matilde Battistini Symbole i alegorie wyd Arkady, Warszawa 2005 ISBN 978-83-213-4382-2.