Kraj środkowoczeski
Kraj środkowoczeski (cz. Středočeský kraj) – jeden z trzynastu krajów samorządowych. Jego siedzibą jest Praga, która sama do niego nie należy, stanowiąc miasto wydzielone. Kraj ten liczy 12 powiatów i 1 146 miejscowości, w tym 73 miasta.
| kraj | |||||
.jpg)
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Kod ISO 3166-2 |
CZ-ST | ||||
| Hetman | |||||
| Powierzchnia |
10 928,51 km²[1] | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
131,7 os./km² | ||||
| Tablice rejestracyjne |
S | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
| Liczba miast |
73 | ||||
| Liczba miejscowości |
1 146 | ||||
Położenie na mapie Czech
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Kraj środkowoczeski otacza miasto wydzielone Pragę, a na zewnątrz graniczy z siedmiona samorządowymi krajami: na północy z libereckim, na północnym wschodzie z hradeckim, na wschodzie z pardubickim, na południowym wschodzie z Wysoczyną, na południu z południowoczeskim, na południowym zachodzie z pilzneńskim i na północnym zachodzie z usteckim.
Niektóre instytucje kraju znajdują się na jego obszarze, jak odpowiednik komendy wojewódzkiej straży pożarnej (krajské ředitelství) z siedzibą w Kladnie, które jest jego największym miastem. Dwa największe ośrodki kraju (Kladno i Mladá Boleslav) są miastami statutarnymi.
Podział administracyjny edytuj
Kraje podzielone były na powiaty (cz. okresy), jednak od 1 stycznia 2000 powiaty nie są już jednostką podziału administracyjnego Czech. Podział na powiaty zachowały jednak sądy, policja i niektóre inne urzędy państwowe. Został on również zachowany dla celów statystycznych. Kraj środkowoczeski podzielony był na następujące powiaty:
Historia edytuj
Kraj środkowoczeski powstał 11 kwietnia 1960 na podstawie ustawy nr 36/1960[3] o podziale terytorialnym państwa, jako jednostka administracyjna, odpowiednik polskiego województwa. Był położony w środkowej części Czech. Jego siedzibą była Praga, która nie należała do niego i była miastem wydzielonym. Kraj środkowoczeski graniczył na północy z krajem północnoczeskim, na wschodzie z krajem wschodnioczeskim, na południu z krajem południowoczeskim i na zachodzie z krajem zachodnioczeskim. Obejmował dwanaście powiatów: Benešov, Beroun, Kladno, Kolín, Kutná Hora, Mielnik, Mladá Boleslav, Nymburk, Praha-východ, Praha-západ, Przybram i Rakovník. Pierwotnie kraj środkowoczeski był także jednostką samorządu terytorialnego posiadającą własną administrację.
1 stycznia 2000 został utworzony samorządowy kraj środkowoczeski, jako wyższa jednostka samorządu terytorialnego, na podstawie części siódmej konstytucji Czech[4] oraz ustawy nr 347/1997[5] z 3 grudnia 1997 (data wejścia w życie 1 stycznia 2000) o utworzeniu wyższych jednostek samorządu terytorialnego, która ustanawiała nowe nazwy krajów i określała ich zakres terytorialny poprzez wyliczenie powiatów wchodzących w skład każdego kraju. Terytorium powiatów zostało uregulowane rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych nr 564/2002[6]. Kraje samorządowe otrzymały swoje uprawnienia na podstawie ustawy nr 129/2000 o krajach[7]. Terytorium samorządowego kraju środkowoczeskiego pokrywało się z terytorium kraju o tej samej nazwie, utworzonego w 1960, w granicach którego kontynuowały działanie m.in. sądy, prokuratury, policja i urzędy skarbowe.
1 stycznia 2021 został utworzony okręg administracyjny kraju środkowoczeskiego na podstawie ustawy nr 51/2020 z 29 stycznia 2020 w sprawie terytorialnego podziału administracyjnego państwa[8]. Jednocześnie ustawa nr 51/2020 uchyliła w całości ustawę nr 36/1960 co spowodowało, że kraj środkowoczeski, utworzony w 1960, jako jednostka administracyjna, przestał istnieć[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Dlouhodobý vývoj Středočeského kraje v letech 1993–2022* [online], czso.cz [dostęp 2023-07-06] (cz.).
- ↑ Počet obyvatel v regionech soudržnosti, krajích a okresech České republiky k 1. 1. 2023 [online], czso.cz [dostęp 2023-07-06] (cz.).
- ↑ 36. ZÁKON ze dne 9. dubna 1960 o územním členění státu [online], mvcr.cz [zarchiwizowane z adresu 2005-05-07] (cz.).
- ↑ Ústava České republiky [online], psp.cz, 16 grudnia 1992 [dostęp 2023-07-06] (cz.).
- ↑ 347 ÚSTAVNÍ ZÁKON ze dne 3. prosince 1997 o vytvoření vyšších územních samosprávných celků [online], zakonyprolidi.cz [dostęp 2023-07-06] (cz.).
- ↑ 564 VYHLÁŠKA ze dne 18. prosince 2002 o stanovení území okresů České republiky a území obvodů hlavního města Prahy [online], zakonyprolidi.cz [dostęp 2023-07-06] (cz.).
- ↑ 129 ZÁKON ze dne 12. dubna 2000 o krajích (krajské zřízení) [online], zakonyprolidi.cz [dostęp 2023-07-06] (cz.).
- ↑ a b 51 ZÁKON ze dne 29. ledna 2020 o územně správním členění státu [online], zakonyprolidi.cz [dostęp 2023-07-06] (cz.).
Bibliografia edytuj
- Oficjalna strona Středočeský kraj. stredoceskykraj.cz.
- 36. ZÁKON ze dne 9. dubna 1960 o územním členění státu [online], mvcr.cz [zarchiwizowane z adresu 2005-05-07] (cz.).
- 51 ZÁKON ze dne 29. ledna 2020 o územně správním členění státu [online], zakonyprolidi.cz [dostęp 2023-07-04] (cz.).