Krakowska Linia Muzealna
Krakowska Linia Muzealna — specjalna linia tramwajowa uruchamiana w Krakowie w okresie wakacji obsługiwana zabytkowym taborem tramwajowym. Organizowana jest przez Krakowski Klub Modelarzy Kolejowych, a jej współorganizatorami są Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. i Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie. Linię obsługują pracownicy MPK oraz wolontariusze klubu. Linia kursuje we wszystkie niedziele i święta w miesiącach lipcu i sierpniu. Okazjonalnie kursuje także w innych terminach, a jako dodatkowa atrakcja uruchamiane są także zabytkowe autobusy.
Historia edytuj
Pierwsza edycja Krakowskiej Linii Muzealnej odbyła się w roku 2003 i polegała na skierowaniu zabytkowych tramwajów do obsługi linii 2. W ciągu lat zmieniały się linie na których kursowały zabytkowe tramwaje. Od roku 2007 powstała osobna linia o numerze 0.[1] Wydzielenie osobnej linii pozwoliło wypuszczanie na trasę także pojazdów o mniejszej pojemności, co niemożliwe było gdy pojazdy miały zastępować stale kursujące linie[2]. Trasa linii 0 w poszczególnych latach zmieniała się w związku z prowadzonymi remontami. Co roku początek trasy znajduje się na pętli Cichy Kącik położonej w sąsiedztwie Błoń a tramwaje przejeżdżają przez Śródmieście, Kazimierz oraz Stare Podgórze. Od 2009 roku jedna z końcówek zlokalizowana jest na ul. św. Wawrzyńca na Kazimierzu, gdzie znajduje się Muzeum Inżynierii Miejskiej z zabytkową halą zajezdni tramwajowej będącej miejscem stacjonowania zabytkowych wagonów. W 2012 roku po raz pierwszy uruchomiono również kursy wariantowe do Kopca Wandy w Nowej Hucie.
Trasy kursowania KLM[3] edytuj
nr linii | trasa | okres kursowania | pojazdy | uwagi |
---|---|---|---|---|
Trasy linii tramwajowej 0 | ||||
0 | Cichy Kącik - Korona | 24.06.2007 - 02.09.2007 | SN1 (nr 37), LH (nr 1076), SN2+PN2 (nr 87+530), N+ND (nr 20+538 i 26+538), N (nr 20), 102N (nr 203), 102Na (nr 210), T4+B4 (nr 127+527), T4 (nr 220) | [2][4] |
0 | Cichy Kącik - Poczta Główna - Cichy Kącik | 28.06.2008 - 31.08.2008 | SN1 (nr 37), LH (nr 1076), N+ND (nr 20+538), N (nr 26), SN2 (nr 87), T4 (nr 220) i 102Na (nr 210) | [5][6] |
0 | Cichy Kącik - Muzeum Inżynierii Miejskiej | 28.06.2009 - 30.08.2009 | SN1 (nr 37), SN2 (nr 87), SN2+PN2 (nr 87+530), N (nr 26), N+PN2 (nr 26+524), LH (nr 1076), | [7][8][9][10][11][12][13] 30 sierpnia 2009 na pokładzie tramwaju odbyła się promocja wystawy Muzeum Historycznego Miasta Krakowa pod nazwą "Kraków – czas okupacji (1939 –1945)" |
0 | Cichy Kącik - Muzeum Inżynierii Miejskiej | 04.07.2010 - 29.08.2010 | LH (nr 1076), SN2 (nr 87), SN2+PN2 (nr 87+530), N (nr 20,26), N+ND (nr 26+538), N+ND+PN2 (nr 26+538+524), 102 (nr 203) | W dniu 04.07.2010 kursowała na trasie Cichy Kącik - Korona - Cichy Kącik, zaś w dniu 11.07.2010 kursowała na trasie Muzeum Inżynierii Miejskiej - Salwator |
0 | Cichy Kącik - Muzeum Inżynierii Miejskiej | 03.07.2011 - 28.08.2011 | LH (nr 1076), SN2 (nr 87), SN2+PN2 (nr 87+530), N+ND (nr 20+538), N (nr 26), 102N (nr 203), T4 (nr 220) | |
0 | Muzeum Inżynierii Miejskiej - Cichy Kącik/Kopiec Wandy | 01.07.2012 - 16.09.2012 oraz 22.09.2012 | SN1+PN3 (nr 37+555), LH (nr 1076), SN2+PN2 (nr 87+530), N+ND (nr 20+511 oraz 26+538), 102N (nr 203), N+PN2 (nr 26+524) | |
0 | Muzeum Inżynierii Miejskiej - Cichy Kącik/Kopiec Wandy | 30.06.2013 - 22.09.2013 | SN1+PN3 (nr 37+555), LH (nr 1076), SN2+PN2 (nr 87+530), N+ND (nr 20+511 oraz 26+538), N+ND+ND (nr 20+511+538), 102N (nr 203), T4 (nr 220) | [14] |
0 | Muzeum Inżynierii Miejskiej - Cichy Kącik/Kopiec Wandy | 29.06.2014 - 21.09.2014 | SN1+PN3 (nr 37+555), LH (nr 1076), SN2+PN2 (nr 87+530), N+ND (nr 20+511 oraz 26+538), N+ND+ND (nr 20+511+538), 102N (nr 203), T4 (nr 220) | [15] |
Inne linie tramwajowe, na których kursowały zabytkowe tramwaje | ||||
2 | Salwator - Cmentarz Rakowicki | 28.06.2003 - 31.08.2003 | N+ND (nr 20+538), 102N (nr 203) | [2][16] |
2 | Salwator - Cmentarz Rakowicki | 27.06.2004 - 29.08.2004 | N+ND (nr 20+538), T4+B4 (nr 127+527) | [17] |
2 | Cichy Kącik - Cmentarz Rakowicki | 29.08.2010 | 102N (nr 203) | Dodatkowa atrakcja na finał KLM w sezonie 2010 |
7 | Krowodrza Górka - Dąbie | 28.06.2005 - 28.08.2005 | N+ND (nr 20+538), 102Na (nr 210), 102N (nr 203), T4+B4 (nr 127+527) | [18] |
15 | Pleszów - Cichy Kącik | 22.07.2009 15.08.2009 30.08.2009 | 102N (nr 203), 102Na (nr 210) | [19][20][11] |
16 | Mistrzejowice - Kopiec Wandy | 21.07.2013 | 102N (nr 203), GT6 (nr 187) | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2013 |
16 | Mistrzejowice - Kopiec Wandy | 15.08.2014 | 102N (nr 203), GT6 (nr 187), T4 (nr 220) | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2014 |
17 | Os. Piastów - Kopiec Wandy | 22.07.2012 | 102N (nr 203) | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2012 |
18 | Łagiewniki - Cichy Kącik | 25.06.2006 - 27.08.2006 | LH (nr 1076), SN2+PN2 (nr 87+530), N+PN2 (nr 20+530), N+ND (nr 20+538), N (nr 20), 102N (nr 203), 102Na (nr 210), T4+B4 (nr 127+527), T4 (nr 220) | W dniach 13.08.2006, 15.08.2006 oraz 20.08.2006 kursowała na trasie Cichy Kącik - Poczta Główna - Cichy Kącik [21][22] |
Linie autobusowe, na których kursowały zabytkowe pojazdy | ||||
100 | Rondo Grunwaldzkie - Hotel Pod Kopcem | 15.08.2006 oraz 27.08.2006 | Jelcz RTO (nr 341) | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2006 [21] |
102 | Krowodrza Górka - Zakamycze | 26.08.2007 | Jelcz 272 MEX "Ogórek" | Dodatkowa atrakcja na finał KLM w sezonie 2007[2] |
103 | Bronowice Małe/Mydlniki - Prokocim UJ | 15.08.2008 oraz 31.08.2008 | Jelcz 272 MEX "Ogórek", SAN H01B (tylko 31.08.2008) | W dniu 15.08.2008 kursowała do Bronowic Małych zaś w dniu 31.08.2008 do Mydlnik |
105/405 | Dworzec Główny Zachód - Prądnik Czerwony / Cmentarz Batowice | 02.09.2012 | Jelcz 021 - przegubowy "Ogórek", Ikarus 280 | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2012 |
109 | Cracovia - Bielany | 30.07.2011 | Jelcz 272 MEX "Ogórek" | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2011 |
110 | Aleja Przyjaźni - Węgrzynowice/Wadów Tunel | 15.08.2010 | Jelcz 272 MEX "Ogórek" | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2010 |
111 | Pleszów - Wolica Most | 28.08.2011 | Jelcz 272 MEX "Ogórek" | Dodatkowa atrakcja na finał KLM w sezonie 2011 |
122 | Zesławice - Aleja Przyjaźni | 15.08.2009 30.08.2009 | Jelcz 272 MEX "Ogórek" | [20][11] Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2009 |
127 | Powstańców Wielkopolskich - Płaszów Szkoła | 15.08.2011 | Jelcz 272 MEX "Ogórek", SAN H01B | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2011 |
132 | Nowy Kleparz - Kombinat | 22.07.2012 | Jelcz 272 MEX "Ogórek", Jelcz 021 - przegubowy "Ogórek", Jelcz PR110M, Ikarus 280 | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2012 |
142 | Os.Na Stoku - Prądnik Czerwony | 22.07.2009 | Jelcz 272 MEX "Ogórek", SAN H01B | [19] Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2009 i z okazji 60-lecia Nowej Huty |
153/453 | Prądnik Czerwony / Os. Piastów - Szpital Żeromskiego | 15.08.2012 | Jelcz 272 MEX "Ogórek" | |
158 | Powstańców Wielkopolskich - Podwierzbie | 15.08.2011 | Jelcz 272 MEX "Ogórek" | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2011 |
162 | Rondo Grunwaldzkie - Podgórki Tynieckie | 29.08.2010 | Jelcz 272 MEX "Ogórek" | Dodatkowa atrakcja na finał KLM w sezonie 2010 |
211 | Pleszów - Chobot Leśniczówka | 28.08.2011 | Jelcz 272 MEX "Ogórek" | Dodatkowa atrakcja na finał KLM w sezonie 2011 |
502 | Plac Centralny - Cracovia Stadion | 01.07.2012 | Jelcz 272 MEX "Ogórek" | Dodatkowa atrakcja na start KLM w sezonie 2012 [23] |
502 | Plac Centralny - Cracovia Stadion | 29.06.2014 | Jelcz 272 MEX "Ogórek", Jelcz 021 - przegubowy "Ogórek", Ikarus 280 | Dodatkowa atrakcja na start KLM w sezonie 2014 |
A | Rynek Główny - Kombinat | 21.07.2013 | Jelcz 272 MEX "Ogórek", Jelcz 021 - przegubowy "Ogórek" | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2013 [24] |
B | Cracovia Stadion - Kombinat | 30.06.2013 | Jelcz 272 MEX "Ogórek", Jelcz 021 - przegubowy "Ogórek", Ikarus 280 | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2013 [24] |
C | Nowy Bieżanów Południe - Azory | 15.08.2013 | Jelcz 272 MEX "Ogórek", Jelcz 021 - przegubowy "Ogórek", SAN H01B | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2013 [24] |
C | Nowy Bieżanów Południe - Rynek Główny | 15.08.2014 | Jelcz 021 - przegubowy "Ogórek", SAN H01B, Ikarus 280 | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2014 |
D | Os. Kurdwanów - Plac Centralny im. R. Reagana | 22.09.2013 | Jelcz 021 - przegubowy "Ogórek", SAN H01B, Ikarus 280 | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2013 |
E | Mistrzejowice - Rondo Grunwaldzkie | 31.08.2013 | Jelcz 272 MEX "Ogórek", Ikarus 280 | Dodatkowa atrakcja w ramach KLM 2013 [24] |
Tabor edytuj
W ramach krakowskiej Linii Muzealnej wykorzystywane były pojazdy Krakowskiego MPK w większości stanowiące na co dzień element ekspozycji Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie[25]:
Tramwaje edytuj
Zdjęcie | Typ | Numery taborowe | Rok produkcji | Rok wycofania | Rok odbudowy | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|
SN1 + PN3 | 37+555 | 1912 | 1960 | 1995 | Odbudowany na podstawie części z trzech zachowanych egzemplarzy. Doczepka jest repliką norymberskiej PN3 wybudowaną od podstaw w 2009 roku. | |
SN3 | 92 | 1909 | 1976 | 2023 | Zakupiony w Norymberdze w 1941 roku. Odrestaurowany jako wagon historyczny dla Norymbergi w 1984 r., ponownie odbudowany w stanie krakowskim z 2020 r.. | |
LH Standard | 1076 | 1924 | B.d. | 1985, 2006 | Wagon sprowadzony z Wrocławia w połowie lat 80. | |
DWF Ring + KSW | 272+126 | 1930, 1944 | B.d. | 2017, 2019 | Wagon sprowadzony z Gdańska w połowie lat 80, i odrestaurowany w stanie powojennym.
Doczepka pierwotnie zbudowana dla Grazu, przejęta w 2017 przez Museumstramway Mariazell, i odrestaurowana w stanie Gdańska. | |
SN2 + PN2 | 87+530 | 1939 | 1971 | 1991, 1992 | Po odstawieniu wagon służył jako pług. Doczepka wyremontowana rok później. | |
PN2 | 524 | 1939 | B.d. | 2008 | Doczepka doprowadzona do wyglądu z późniejszych lat eksploatacji. | |
WIwK K | 437 | 1941 | B.d. | 2019 | Zabrany z Warszawy jako pług śnieżny i odrestaurowany w pierwotnym stanie. | |
SN4 | 151 | 1910 | 1959 | 2015 | Wagony wyprodukowane w fabryce Gottfried Lindner Waggonbau AG Halle w roku 1910 dla Eberswalde, przekazane do Krakowa w 1941 roku. Ze względu na zły stan techniczny odremontowano je i wprowadzono do ruchu dopiero w 1942, jednak po krótkim czasie zostały przekwalifikowane na wagony techniczne. | |
Konstal N+ND+ND | 26+538+502 | 1954,1952, 1950 | B.d. | 1992, 2019 | Wagon zakupiony od WPK Katowice w 1989 roku, w latach 1992–2006 znajdował się w muzeum tramwajów w Norymberdze. Obecnie[kiedy?] doprowadzony jest do wyglądu z pierwszych lat eksploatacji.
Doczepka nr. 538 pozostała w Krakowie, i uzyskała kolor czerwono-biały w 2017 roku Doczepka nr. 502 zrekonstruowana w stanie z pierwszej serii sanockiej | |
Konstal N+ND | 20+511 | 1954, 1952, | 1988, 1994 | 2001, 2012 | Używany wagon z Warszawy zakupiony w 1969 roku, doprowadzony do wyglądu z okresu modernizacji prowadzonych w latach 70.
Doczepka przebudowana z wagonika silnikowego do reprezentowania stanu z lat 70' (z plastikowymi siedzeniami). | |
Konstal 4N+4ND1 | 43+573 | 1958, 1960 | 1989, 1983 | 2021, 2018 | Wagon silnikowy zakupiony w 2017 roku z Poznania do reprezentowania wersji dwukierunkowej.
Doczepka zrekonstruowana jako przedstawiciel serii 4ND1 z hamulcami tarczowymi. | |
Konstal 102N | 203 | 1969 | 1997 | 1994, 2003 | W roku 1994 odrestaurowano jeden z pozostałych wagonów 102N i nadano mu pierwotny numer 203. Wagon ten, mimo iż przeznaczony na historyczny, pojawiał się liniowo do 1997 roku. | |
Konstal 102Na+Konstal 102NaD | 210+155 | 1970 | 2001, 1997 | 2001, 2018 | Najstarszy tego typu wagon w Polsce.
Doczepa czynna powstała w wyniku modernizacji tramwaju Konstal 102Na polegającej na usunięciu kabiny motorniczego. Kursowały one w składach z tramwajami 102Na do 1997 roku w liczbie pięciu sztuk. | |
105N | 271+266 | 1975 | 1997 | 2021 | Wagon 271 może być wyposażony w drugi pantograf do odladzania sieci trakcyjnej. | |
105NT | 789 | 1989 | 2022 | Typ 105Na ze sterowaniem tyrystorowym. Zbudowany dla tramwaju, śląskiego, od 2007 roku w Krakowie jako holownik. Może być wyposażony w drugi pantograf do odladzania sieci trakcyjnej. | ||
T4+B4 | 127+527 | 1958 | 2002 | 2003 | Używany skład z Norymbergi zakupiony przez MPK Kraków w 1994 roku. | |
T4 | 220 | 1957 | – | 2004 | Dawny wagon techniczny przysłany z Norymbergi na części dla wagonów typu GT6 w 2004 roku. Dzięki zachowaniu w idealnym stanie został natychmiast przekwalifikowany na muzealny. | |
MAN GT6 | 187 | 1962 | 2010 | 2010 | W 2004 roku sprowadzono z Niemiec ostatni wagon MAN GT6. Tramwaj z oryginalnym numerem 327 otrzymał w krakowskim MPK numer 187 i również został pomalowany w oryginalne barwy, z którymi jeździł do końca eksploatacji liniowej. |
Wagony gościnne edytuj
- Konstal 102N 1 w 2022 r. z Poznania
- Konstal N 607 w 2023 r. z Warszawy
- Sanok ND 436 w 2023 r. z Poznania
Autobusy edytuj
- San H01B (nr 86)
- Ikarus 620 (nr 118) + Karosa B40 (nr 600)
- Jelcz 272 MEX (nr 341) + Jelcz PO-1 (nr 608)
- Jelcz 021 (nr 549)
- Jelcz M11 (nr BC191)
- Ikarus 280 (nr 34260) (nr 24575)
- Ikarus 260 (nr 45151)
- MAN SG 242 (nr 36001)
- Scania CN113ALB (nr 38030)
- Scania CN113CLL (nr PS001)
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Historia Klubu [online], Krakowski Klub Modelarzy Kolejowych [dostęp 2021-01-24] (pol.).
- ↑ a b c d Michał Wojtaszek: Krakowska Linia Muzealna - Aktualności 2007. muzealna.org, 17.06.2007 - 22.08.2007. [dostęp 2010-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-06)]. (pol.).
- ↑ KMK Linie tramwajowe i autobusowe Krakowska Linia Muzealna. kmk.krakow.pl. [dostęp 2013-08-05]. (pol.).
- ↑ Michał Wojtaszek: Krakowska Linia Muzealna 2007. psmkms.krakow.pl. [dostęp 2012-07-14]. (pol.).
- ↑ KRAKOWSKI INFOEXPRESS 2008. kmkkm.tk.krakow.pl, 29-06-2008. [dostęp 2010-08-23]. (pol.).
- ↑ Michał Wojtaszek: Krakowska Linia Muzealna 2007. psmkms.krakow.pl. [dostęp 2012-07-14]. (pol.).
- ↑ KRAKOWSKA LINIA MUZEALNA - AKTUALNOŚCI. muzealna.org, 26-06-2009. [dostęp 2010-08-23]. (pol.).
- ↑ KRAKOWSKA LINIA MUZEALNA - AKTUALNOŚCI. muzealna.org, 14-07-2009. [dostęp 2010-08-23]. (pol.).
- ↑ KRAKOWSKA LINIA MUZEALNA - AKTUALNOŚCI. muzealna.org, 24-07-2009. [dostęp 2010-08-23]. (pol.).
- ↑ KRAKOWSKA LINIA MUZEALNA - AKTUALNOŚCI. muzealna.org, 07-08-2009. [dostęp 2010-08-23]. (pol.).
- ↑ a b c KRAKOWSKA LINIA MUZEALNA - AKTUALNOŚCI. muzealna.org, 26-08-2009. [dostęp 2010-08-23]. (pol.).
- ↑ Konstal N+PN2 #26+524. fotozajezdnia.pl. [dostęp 2012-07-14]. (pol.).
- ↑ Sanok SN2+PN2 #87+530. fotozajezdnia.pl. [dostęp 2012-07-14]. (pol.).
- ↑ Krakowska Linia Muzealna. muzealna.org. [dostęp 2013-08-05]. (pol.).
- ↑ Krakowska Linia Muzealna. muzealna.org. [dostęp 2014-09-21]. (pol.).
- ↑ Infoexpress 2003. kmkkm.tk.krakow.pl. [dostęp 2012-07-14]. (pol.).
- ↑ Michał Wojtaszek: Krakowska Linia Muzealna 2004. psmkms.krakow.pl. [dostęp 2010-09-06]. (pol.).
- ↑ Krakowska Linia Muzealna - Aktrualności 2005. muzealna.org, 25.06.2005 - 20.08.2005. [dostęp 2010-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-06)]. (pol.).
- ↑ a b KRAKOWSKA LINIA MUZEALNA - AKTUALNOŚCI. muzealna.org, 17-07-2009. [dostęp 2010-08-23]. (pol.).
- ↑ a b KRAKOWSKA LINIA MUZEALNA - AKTUALNOŚCI. muzealna.org, 10-08-2009. [dostęp 2010-08-23]. (pol.).
- ↑ a b Krakowska Linia Muzealna - Aktrualności 2006. muzealna.org, 20.06.2006 - 24.08.2006. [dostęp 2010-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-06)]. (pol.).
- ↑ Michał Wojtaszek: Krakowska Linia Muzealna 2006. psmkms.krakow.pl. [dostęp 2012-07-14]. (pol.).
- ↑ Krakowska Linia Muzealna kursuje w wakacje. mpk.krakow.pl, 28-06-2012. [dostęp 2012-07-03]. (pol.).
- ↑ a b c d Krakowska Linia Muzealna - Autobusy. muzealna.org. [dostęp 2013-08-28]. (pol.).
- ↑ Krakowska Linia Muzealna - Wagony. muzealna.org. [dostęp 2010-08-23]. (pol.).