Wikipedia

Kraskowo (powiat kętrzyński)

wieś w województwie warmińsko-mazurskim

Kraskowo (niem. Schönfließ[4], Gross Schönau) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Korsze. Do 1954 roku siedziba dawnej gminy Kraskowo. Wieś wraz z przysiółkiem Polany jest obecnie siedzibą sołectwa[5].

Kraskowo
wieś
Ilustracja
kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

kętrzyński

Gmina

Korsze

Wysokość

102 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

178[2]

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

11-430[3]

Tablice rejestracyjne

NKE

SIMC

0478776

Położenie na mapie gminy Korsze
Mapa konturowa gminy Korsze, na dole znajduje się punkt z opisem „Kraskowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kraskowo”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kraskowo”
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego
Mapa konturowa powiatu kętrzyńskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kraskowo”
Ziemia54°08′05″N 21°10′53″E/54,134722 21,181389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wg stanu na dzień 08.10.2004 r. Kraskowo zamieszkiwało 166 osób.

Część wsi edytuj

Integralne części wsi Kraskowo[6][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0478782 Polany przysiółek

Położenie geograficzne edytuj

Wieś jest położona w południowej części gminy Korsze. Pod względem historycznym miejscowość leży w Prusach Dolnych, na obszarze dawnej pruskiej Barcji. Pod względem fizycznogeograficznym wieś jest położona na granicy dwóch mezoregionów: Pojezierza Mrągowskiego (południowa część wsi) i Niziny Sępopolskiej (część północna)[8]. Ukształtowanie powierzchni wsi i okolic jest pagórkowate. Na wschód od wsi, w bezpośrednim sąsiedztwie przysiółka Polany, rozciąga się Łankiejmski Las (niem. Langheimer Forst)[9], na południe zaś w kierunku Babieńca znajduje się Tołkiński Las (niem. Tolksdorfer Wald)[9].

Historia edytuj

Wieś czynszowa założona w 1372 roku na prawie chełmińskim. Gotycki kościół w Kraskowie wybudowano na przełomie XIV i XV wieku. W czasach reformacji przejęli go ewangelicy (był w ich posiadaniu do 1945 r.). Podobnie jak kościół w Łankiejmach był uszkodzony przez orkan w 1817 r. Kompleksowo odbudowano w latach 1875-1876. Przez długi czas wieś była w posiadaniu rodu von Eglofsteinów.

W 1785 roku Kraskowo miało 43 domy mieszkalne, a w 1818 roku 35 gospodarstw i dom leśny oraz 260 mieszkańców. W pocz. XX wieku liczba ludności wzrosła i wynosiła w 1910 – 517, a w 1933 roku – 578. Według spisu z 17 maja 1939 roku we wsi żyło 566 osób. Wieś należała do 1945 roku do okręgu urzędu policyjnego Tołkiny (Amtsbezirk Tolksdorf), obejmującego 3 gminy: Babieniec, Kraskowo i Tołkiny.

Od 1945 roku w granicach Polski, początkowo w Okręgu mazurskim, w latach 1946–1975 w tzw. dużym województwie olsztyńskim, a w latach 1975–1998 w tzw. małym województwie olsztyńskim. W 1945 roku nazwę wsi zmieniono na Potok. Od 1945 roku siedziba gminy. W 1954 roku powstała gromada Kraskowo. W 1960 roku w gromadzie Kraskowo mieszkało 2078 osób. W 1970 roku Kraskowo liczyło 330 mieszkańców. W tymże roku były tu ośmioklasowa szkoła podstawowa, przedszkole (16 dzieci), biblioteka, sala kinowa na 90 miejsc. W 1973 roku sołectwo Kraskowo należało do gminy Kętrzyn. W 1975 roku Kraskowo przyłączono do gminy Korsze.

Zabytki edytuj

  • Gotycki kościół z początku XV wieku[10], przy czym wschodnia część świątyni powstała jeszcze w końcu XIV wieku. Ołtarz główny (ściślej nastawa ołtarza) w kościele pochodzi z 1645 roku, zaś ambona z 1648. Ponadto w kościele zachowało się epitafium autorstwa Jana Krzysztofa Boethkego z obrazem Ukrzyżowanie oraz mosiężny dzwon z 1622 roku odlany przez Matthisa Uhlego[11].
  • Cmentarz przykościelny[10].

Komunikacja edytuj

 
Droga wojewódzka nr 592 przebiegająca przez Kraskowo

Bibliografia edytuj

  • Zofia Licharewa, "Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu", Olsztyn, 1962
  • "Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic", Olsztyn, 1978
  • Mieczysław Wieliczko, Janina Bosko, Bronisław Magdziarz, Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia, Olsztyn: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999, ISBN 83-86926-07-4, OCLC 831022259.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61337
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 613 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ RÖSSEL (RESZEL). Skala 1:100 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1928.
  5. ↑ Obwieszczenie NR 1/2017 Rady Miejskiej w Korszach z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Statutu Gminy Korsze. 4 stycznia 2018. [dostęp 2022-04-30]. (pol.).
  6. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  7. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  8. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska: geoserwis mapy. [dostęp 2022-05-08]. (pol.).
  9. ↑ a b Jan Oryńczak: Środowisko geograficzne. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 31-32, seria: Z dziejów miasta i powiatu.
  10. ↑ a b Rejestr zabytków. Woj. warmińsko-mazurskie. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2022-05-01].
  11. ↑ Tadeusz Swat: Historia regionu. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 197-198, seria: Z dziejów miasta i powiatu.

Linki zewnętrzne edytuj

Zobacz też edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kraskowo_(powiat_kętrzyński)&oldid=72870183”