Kristo Floqi
Kristo Floqi (ur. 24 października 1873 w Korczy, zm. 1 lipca 1951 w Tiranie[1]) – albański działacz narodowy, pisarz, tłumacz i dramaturg.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Minister edukacji | |
| Okres |
od 15 listopada 1920 |
| Poprzednik | |
| Następca |
Sotir Peçi |
.svg)
| |
Życiorys
edytujBył jednym z pięciorga dzieci Vasila Risto Tomço i Ngjelki[2]. Działacz albańskiego Odrodzenia Narodowego, na przełomie XIX/XX w. W Atenach ukończył szkołę średnią, a w 1899 studia prawnicze zakończone obroną pracy doktorskiej[3]. Po studiach pracował w Atenach, skąd powrócił do Korczy, gdzie pracował jako prawnik[2]. Po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych, w 1911 wydawał czasopismo Dielli (Słońce), a następnie Zeri i Popullit (Głos Ludu)[4][2]. Współpracował z Fanem Nolim przy tworzeniu organizacji Vatra, skupiającej albańskich działaczy narodowych, mieszkających w USA[1]. Po ogłoszeniu Deklaracji Niepodległości w 1912 r. przyjechał do Vlory i zaangażował się w organizowanie sądownictwa. Oficjalnie sprawował funkcję sekretarza generalnego w ministerstwie sprawiedliwości[5].
W latach 1919–1920 był redaktorem naczelnym wydawanego w Korczy pisma Agimi[3][4]. W 1921 pełnił funkcję ministra edukacji[1].
Kristo Floqi był głównie autorem tragedii historycznych i patriotycznych, jak: Wiara i narodowość (Fe e kombësi, 1912), Pirro Neoptolemi (1923), Karlo Topja (1926) i Skanderbeg w Italii (1928)[6]. Pisał też komedie polityczne, jak Kołowrotek polityczny (1924) i obyczajowe Dziewica, czyli nieszczęśliwa (1928) oraz jednoaktowe skecze dla sceny rozrywkowej. Był autorem słów do hymnu Albanii, obowiązującego w okresie międzywojennym.
Aresztowany w 1944 r. przez władze komunistyczne, spędził siedem lat w więzieniu[5]. Zmarł kilka miesięcy po wyjściu na wolność.
Współcześnie jest jednym z najchętniej wystawianych dramaturgów albańskich. Oprócz tomików poezji i 17 dramatów pozostawił po sobie także przekłady Sofoklesa, Eurypidesa i Moliera, jak również teksty o tematyce polityczno-prawnej.
Był żonaty (żona Urani Poçi), miał troje dzieci. Imię Kristo Floqiego noszą ulice w Tiranie (dzielnica Paskuqan) i w Korczy.
Publikacje
edytuj- 1914: Fe e kombësi; dramë kombëtare me katrë akte dhe katrë tabllo
- 1922: Kundrështarët e Prikës : Komedi me një akt
- 1922: Qérthulli politik : operettë në 4 akte
- 1923: Administrata ose e drejta sundimore (Hukkuki-idaré) : trajtim theorik e praktik për dobi të nëpunësve e nënshtetasve shqyptarë : pjesa e përgjithshme
- 1923: Zî e mê zî : komedi më një akt
- 1926: Akraballëkët : komedi me një akt
- 1926: Ministri Kanditat : Komedi me një akt
- 1935: Dëshmorët e Rilindjes ose epopé e Korçës
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet. Anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 120–121.
- ↑ a b c Kristo Floqi (1872-1951) atdhetar, diplomat, politikan dhe dramaturg i njohur [online], radiokosovaelire.com, 2024 (alb.).
- ↑ a b Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 145. ISBN 978-1-78076-431-3.
- ↑ a b Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 656. (alb.).
- ↑ a b Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, tom II. Tirana: 2012, s. 308–309. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).
- ↑ Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).
Bibliografia
edytuj- Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet. Anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 122.
- Stuart Edward Mann: Albanian literature: an outline of prose, poetry, and drama. Londyn: 1955, s. 83.
- Jonela Spaho: Kristo Floqi, koha dhe vepra e tij letrare : studim monografik. Tirana: Ombra GVG, 2020.