Kromnów (województwo mazowieckie)
Kromnów (niem. Deutsch Kromnow[6]) – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sochaczewskim, w gminie Brochów[5][7].
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo |
Kromnów - Gorzewnica |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
22 |
| Kod pocztowy |
05-088[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WSC |
| SIMC |
0009716[5] |
Położenie na mapie gminy Brochów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu sochaczewskiego  | |
 52°22′37″N 20°20′23″E/52,376944 20,339722[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1056787 | Dąbrowa | część wsi |
| 1057255 | Kromnów Nadwiślański | część wsi |
Wieś duchowna Kromnowo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sochaczewskim ziemi sochaczewskiej województwa rawskiego[8]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.
Historia edytuj
Kromnów to jedna z najstarszych puszczańskich wiosek. Jan Długosz wymienił jej nazwę już w 1065 r. Nazwa pochodzi od słowa kroma czyli krawędź. Oskar Kolberg spisał legendę o św. Jacku Odrowążu, który udawał się do Kamiona po drugiej stronie Wisły i przeprawiał się w Kromnowie. Nie znalazłszy łodzi rozrzucił na wodzie swój płaszcz i przeszedł rzekę suchą nogą.
Z Kromnowem wiąże się ciekawy epizod historyczny. W tym miejscu w 1410 r. Władysław Jagiełło z wojskami małopolskimi przekraczał rzekę. Odbyło się to przez najstarszy znany moście na Wiśle. Był to tzw. most łyżwowy, który zbudowano wcześniej pod Kozienicami, spławiono Wisłą, a pod Czerwińskiem zmontowano. Był to odpowiednik dzisiejszych wojskowych mostów pontonowych. Twórcą mostu był mistrz Jarosław z Kozienic. Most ten następnie spławiono do Płocka, gdzie miał oczekiwać następnej okazji do wykorzystania.
W latach 20. w Kromnowie zaczęli osiedlać się Olędrzy[9]. Wieś została podzielona na część niemiecką z parafią ewangelicką w Iłowie oraz część polską z parafią katolicką w Brochowie[9].
W 1846 r. we wsi przebywał Oskar Kolberg[9].
Zwiedzanie edytuj
Na terenie miejscowości znajduje się dawny cmentarz mennonitów[10].
Za wałem ochronnym można zobaczyć trzy imponujące drzewa widoczne z szosy. Są to: topola czarna, czyli sokora, o obwodzie 821 cm, zwana Kromnowską Topolą, Nadwiślański Dąb o 550 cm w obwodzie (już nieżyjący)[11] oraz dąb szypułkowy o obwodzie 380 cm.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 62077
- ↑ Wieś Kromnów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-08], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 620 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Karte der Deutschen Siedlungen in Mittelpolen : Maßstab 1:500 000, Bibliographisches Institut AG., 1938 [dostęp 2017-11-28].
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ a b c Ewa Antyborzec: "Mazowsze" Oskara Kolberga. W: Oskar Kolberg: Dzieła Wszystkie. Tom 80/I. Mazowsze. Suplement do tomów 24-28.. Poznań: 2020. ISBN 978-83-959125-1-1.
- ↑ Śladem mennonitów na Mazowszu: Kazuń, Secymin Nowy, Piaski. ciekawe-miejsca.net. [dostęp 2019-09-18].
- ↑ Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski. 2016. PWN. s.479
Linki zewnętrzne edytuj
- Kromnów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 694.