Krwawa Wigilia w Ochotnicy Dolnej

Krwawa Wigilia w Ochotnicy Dolnej – symboliczna nazwa nadana pacyfikacji wsi Ochotnica Dolna (ob. woj. małopolskie, powiat nowotarski), dokonanej przez okupantów niemieckich w ostatnich miesiącach II wojny światowej. 23 grudnia 1944 oddział SS zamordował 56 mieszkańców Ochotnicy, a samą wieś częściowo spalił. Nazwa Krwawa Wigilia odnosi się do wigilii Bożego Narodzenia, która w 1944 obchodzona była w sobotę 23 grudnia.

Krwawa Wigilia w Ochotnicy Dolnej

Ofiary „Krwawej Wigilii”
Państwo	Polska pod okupacją III Rzeszy
Miejsce	Ochotnica Dolna
Data	23 grudnia 1944
Liczba zabitych	56 osób
Typ ataku	masowy mord
Sprawca	III Rzesza
Położenie na mapie Okupowanej Polski w latach 1941-1944 miejsce zdarzenia
49°31′35,03″N 20°19′59,34″E

Przebieg pacyfikacji

22 grudnia 1944 do Ochotnicy Dolnej przybyli Niemcy, którzy w ramach tzw. akcji aprowizacyjnej rabowali wieś. Zaalarmowani przez miejscowych górali sowieccy partyzanci, prawdopodobnie z oddziału Zołotara postanowili zaatakować niemieckich żołnierzy, zabijając dwóch z nich, w tym podoficera SS-Unterscharführera Bruno Kocha.

Następnego dnia z Krościenka przyjechało sześcioma samochodami około 200 SS-manów. Niemcy wpadali do domów, żądając najpierw pieniędzy, a następnie mordując ludzi. Dzieci żywcem rzucano w ogień lub bestialsko mordowano.

Oprawcy

Zbrodni w Ochotnicy Dolnej dokonała 23 grudnia karna kompania SS (SS-Kampfgruppe Jagdkommando Matingen) specjalnego przeznaczenia pod dowództwem SS-Untersturmführera der Waffen-SS Albrechta C. Matingena (numer SS 338 969). Oddział ten składał się z żołnierzy różnych narodowości. Utworzony był w połowie 1944 roku z przebywających w areszcie na terenie więzienia Montelupich w Krakowie członków Waffen-SS i policji. W większości byli to esesmani z 3. Dywizji Pancernej SS Totenkopf oraz 4. Dywizji Grenadierów Pancernych SS Polizei, volksdeutsche z Polski i Rosji oraz Ukrainy. Kompania stacjonowała od jesieni 1944 roku w szkole w Krościenku.

Albrecht C. Matingen (ur. 3 czerwca 1920, zm. 23 października 1974) mieszkał po wojnie w Niemczech Zachodnich. Ani on ani żaden żołnierz z jego jednostki nie został osądzony za przestępstwa popełnione na terenie Polski.

Ofiary

Pogrzeb ofiar „Krwawej Wigilii”

Według wykazu zgonów zarejestrowanych przez Urząd Stanu Cywilnego (Urząd Parafialny) w Ochotnicy Dolnej w dniu 23 grudnia 1944 roku zamordowanych zostało 56 osób, w tym 19 dzieci, 21 kobiet. W ciągu ponad dwóch godzin zginęli prawie wszyscy członkowie rodzin Chlipałów, Rusnaków, Brzeźnych, Karczewskich. Spłonęły remiza strażacka, dom ludowy i 32 gospodarstwa.

Pacyfikacja Ochotnicy była jedną z najkrwawszych niemieckich akcji represyjnych na Podhalu.

Pamięć

Pomnik ofiar „Krwawej Wigilii”

Męczeństwo wsi upamiętnił pomnik projektu Henryka Burzca, wzniesiony w 1964 w centrum Ochotnicy Dolnej, przedstawiający dwudziestoletnią Marię Kawalec, która tuli do piersi małe dziecko. Po zastrzeleniu jej męża, Maria wyskoczyła przez okno z jedenastomiesięczną córeczką na rękach i uciekła w stronę lasu. Pierwsza kula trafiła dziecko w czoło, a druga przeszyła łopatkę i szczękę matki, która przykucnęła pod wierzbą nie wypuszczając dziecka z rąk, i tak zamarzła.

Pamiątkowy krzyż poświęcony tym wydarzeniom stanął również, pośród innych krzyży, w Sanktuarium Męczeństwa Wsi Polskiej znajdującym się w podkieleckim Michniowie, gdzie doszło do jednej z największych pacyfikacji wsi na ziemiach polskich w czasie okupacji.

W 80. rocznicę „Krwawej Wigilii" - pacyfikacji wsi w dolinie Ochotnicy w uroczystościach upamiętniających ofiary tamtych wydarzeń wziął udział Prezydent RP Andrzej Duda.

Zobacz też

• Pacyfikacje wsi polskich podczas okupacji niemieckiej

Bibliografia

• Stanisław Czajka: Ochotnica – dzieje gorczańskiej wsi 1416–1986. Wydano nakł. Karkonoskiego Tow. Nauk. w Jeleniej Górze, 1987, s. 366.
• Dawid Golik, SS-Kampfgruppe „Matingen”, „Prace Pienińskie” 2011, t. 21, s. 93–112