Krzewik źródliskowy

Krzewik źródliskowy (Thamnobryum alopecurum (Hedw.) Gang.) – gatunek mchu należący do rodziny miecherowatych.

Krzewik źródliskowy
Ilustracja
Łodyga 2 rzędu (pionowa) z odgałęzieniami (łodygami 3 rzędu)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

mchy

Klasa

prątniki

Rząd

rokietowce

Rodzina

miecherowate

Rodzaj

krzewik

Gatunek

krzewik źródliskowy

Nazwa systematyczna
Thamnobryum alopecurum
(Hedw.) Gang.
Synonimy
  • Thamnium alopecurum (L.) Br.eur.[3]

Rozmieszczenie geograficzne

edytuj

Gatunek eurazjatycki. Centrum występowania w Europie zachodniej i środkowej oraz w obszarze śródziemnomorskim. W Polsce zasięg bicentryczny - występuje na północy kraju (Pomorze Zachodnie i Wschodnie - tu większość stanowisk pochodzi sprzed II wojny światowej) oraz w Sudetach i Karpatach, schodząc na pobliskie wyżyny (najczęstszy na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. W Polsce środkowej sporadycznie stwierdzany w okolicach Warszawy[4].

Morfologia

edytuj

Okazały mech o pokroju drzewkowatym. Rośnie w luźnych darniach, zwykle przyczepionych do skał nad brzegami potoków. Łodyga główna podziemna (w kształcie kłącza), przytwierdzona do podłoża brunatnymi, gładkimi chwytnikami, okryta odlegle trójkątnolancetowatymi cienkimi liśćmi o mocno wydłużonych komórkach. Ich żebro dochodzi prawie do szczytu. Łodygi 2 rzędu (pionowe) w dole pojedyncze, nierozgałęzione, okryte łuskowatymi liśćmi. W górze krzaczasto rozgałęzione, okryte normalnymi liśćmi. W łodydze głównej i w łodygach 2 rzędu występuje wiązka środkowa (brak jej w łodygach 3 rzędu). Liście łodyg 2 i 3 rzędu sztywne, wklęsłe, jajowato-lancetowate, z komórkami wydłużonoprostokątnymi. Żebro kończy się przed szczytem liścia[3].

Ekologia

edytuj

Mech rośnie na skałach, z reguły pokrytych cienką warstwą gleby (czasami też na korze drzew lub korzeniach). Preferuje skały wapienne, ale występuje też na bezwapiennych. Typowe siedliska to miejsca zacienione, wilgotne - głazy w lasach, strome ściany skalne, zagłębienia i szczeliny. Często na mokrych głazach w potokach[4].

Ochrona

edytuj

Roślina objęta częściową ochroną gatunkową w Polsce.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. B. Goffinet, W.R. Buck, Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  3. a b Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. II. Warszawa: PWN, 1961, s. 72-73.
  4. a b Ryszard Ochyra, Piotr Szmajda: Atlas rozmieszczenia geograficznego mchów w Polsce. T. 9. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera Polskiej Akademii Nauk, 1994, s. 27-35. ISBN 83-232-0393-8.