Krzyż świętego Andrzeja

Krzyż świętego Andrzeja (także: saltire lub crux decussata) – forma krzyża (grecka litera Χ od Χριστος), której pochodzenie wiąże się z podaniem o ukrzyżowaniu w ten sposób Andrzeja Apostoła. Ma kształt dużej litery X.

Krzyż świętego Andrzeja

Formę krzyża świętego Andrzeja mają znaki drogowe ustawiane przed przejazdami kolejowo-drogowymi.

Krzyż św. Andrzeja jest także często stosowany w heraldyce i weksylologii. Umieszczany w herbach i na flagach rosyjskich często ma symbolizować wierność wobec państwa rosyjskiego.

Występuje na monetach chrześcijańskich cesarzy rzymskich (na przykład, zobacz Talar Marii Teresy).

Przykłady flag z krzyżem świętego Andrzeja

• 
  Flaga Jersey
• 
  Flaga Szkocji
• 
  Flaga St Albans (Anglia), św. Albana oraz Królestwa Mercji
• 
  Flaga św. Patryka
• 
  Krzyż burgundzki – bandera wojenna Imperium Hiszpańskiego i symbol karlistów
• 
  Flaga miasta Amieva (Hiszpania)
• 
  Flaga Teneryfy (Hiszpania)
• 
  Flaga Katwijk (Holandia)
• 
  Flaga Nowej Szkocji (Kanada)
• 
  Flaga stanowa Alabamy
• 
  Flaga stanowa Florydy
• 
  Flaga miasta Rio de Janeiro (Brazylia)
• 
  Flaga Jamajki
• 
  Sztandar armii Skonfederowanych Stanów Ameryki
• 
  Bandera Marynarki Wojennej Federacji Rosyjskiej

Krzyż świętego Andrzeja jako znak drogowy przed przejazdem kolejowo-drogowym

• 
  Polski znak G-3: krzyż św. Andrzeja przed przejazdem kolejowo-drogowym jednotorowym
• 
  Polski znak G-4: krzyż św. Andrzeja przed przejazdem kolejowo-drogowym wielotorowym
• 
  amerykański krzyż św. Andrzeja
• 
  Australijski krzyż św. Andrzeja z podaniem liczby torów (podobne są używane m.in. na Filipinach i w Nowej Zelandii)
• 
  Czeski krzyż św. Andrzeja (podobne są używane m.in. w Hiszpanii, Portugalii i Szwajcarii)
• 
  Pionowa wersja krzyża św. Andrzeja stosowana m.in. w Austrii i Włoszech
• 
  Chilijski krzyż św. Andrzeja
• 
  Duński krzyż św. Andrzeja
• 
  Fiński krzyż św. Andrzeja
• 
  Krzyż św. Andrzeja stosowany w Japonii i Tajwanie
• 
  Norweski krzyż św. Andrzeja
• 
  Południowokoreański krzyż św. Andrzeja
• 
  Krzyż św. Andrzeja stosowany w Zambii i Zimbabwe (podobny również w Botswanie)