Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie – polskie odznaczenie wojskowe.
 Awers | |
 Rewers | |
 Baretka | |
| Ustanowiono | |
|---|---|
| Wycofano | |
| Wielkość |
42 × 42 mm |
| Kruszec |
srebrzony, oksydowany |
| Wydano |
ponad 18 tys. |
| Powyżej | |
| Poniżej | |
| Projektant | |
Historia
edytujKrzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie ustanowiono ustawą z 17 maja 1989 jako wyraz uznania, szacunku i pamięci dla czynu zbrojnego żołnierzy, lotników i marynarzy Polskich Sił Zbrojnych, z okazji 45. rocznicy bitew przez nich stoczonych[1].
Krzyż nadawany był uczestnikom działań bojowych prowadzonych przez Polskie Siły Zbrojne podczas II wojny światowej w latach 1939–1945. Krzyż nadawał Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (do lipca 1989 – Rada Państwa)[2] na wniosek Ministra Obrony Narodowej, Ministra Spraw Zagranicznych lub Zarządu Głównego ZBoWiD[3]. Krzyż można było nadawać obywatelom polskim oraz obywatelom innych państw, także pośmiertnie[1].
Z dniem 8 maja 1999 nadawanie Krzyża uznano za zakończone (ustawą z 16 października 1992)[4].
Opis odznaki
edytujOdznaką Krzyża jest stylizowany krzyż maltański o wymiarach 42 × 42 mm srebrzony, oksydowany. Na awersie w części środkowej umieszczony jest orzeł Sił Zbrojnych, na rewersie znajduje się napis: POLSKIE SIŁY ZBROJNE NA ZACHODZIE 1939–1945.
Krzyż nosi się na wstążce szerokości 42 mm z pionowym paskiem biało-amarantowym szerokości 12 mm pośrodku i pionowymi paskami niebieskim, czarnym i zielonym szerokości 5 mm po obu stronach paska środkowego.
Na wstążce Krzyża mogą być noszone okucia wykonane z metalu szerokości 5 mm z nazwami bitew, w których odznaczony brał udział:
- NARWIK,
- LAGARDE,
- MAICHE – ST. HIPPOLYTE,
- BITWA O ANGLIĘ,
- TOBRUK,
- MONTE CASSINO,
- ANKONA,
- FALAISE – CHAMBOIS,
- AXEL,
- ARNHEM,
- BREDA,
- BOLONIA,
- WILHELMSHAVEN,
- DZIAŁANIA BOJOWE LOTNICTWA,
- BITWY I KONWOJE MORSKIE.
Do 1992 roku Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie nosiło się w kolejności po Krzyżu Partyzanckim, od 1992 roku – po obecnie obowiązujących odznaczeniach państwowych.
Projektantem odznaki był rzeźbiarz i medalier Edward Gorol, a odznaki i listewki wykonała Mennica Państwowa[2].
Odznaczeni
edytujW kolejnych latach:
- 1989 – 41 osób
- 1990 – 8753 osoby,
- 1991 – 2141 osób,
- 1992 – 1700 osób,
- 1993 – 1018 osób,
- 1994 – 751 osoby,
- 1995 – 1583 osoby,
- 1996 – 731 osób,
- 1997 – 264 osoby,
- 1998 – 627 osób,
- 1999 – 424 osoby,
razem – 18 033 osoby[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o ustanowieniu Krzyża Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (Dz.U. z 1989 r. nr 30, poz. 161)
- ↑ a b c Stefan Oberleitner: Ordery, odznaczenia i odznaki III Rzeczypospolitej Polskiej 1990-1999. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, s. 53-54. ISBN 83-7174-726-8.
- ↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 9 czerwca 1989 r. w sprawie szczegółowego trybu przedstawiania wniosków o nadanie Krzyża Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz sposobu jego noszenia. (M.P. z 1989 r. nr 20, poz. 133)
- ↑ Ustawa z dnia 16 października 1992 r. Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach, uchylające przepisy o tytułach honorowych oraz zmieniające niektóre ustawy (Dz.U. z 1992 r. nr 90, poz. 451)