Krzysztof Śmiszek
Krzysztof Jan Śmiszek (ur. 25 sierpnia 1979 w Stalowej Woli) – polski prawnik, polityk, nauczyciel akademicki, działacz na rzecz praw człowieka i praw mniejszości, doktor nauk prawnych. Współzałożyciel i były przewodniczący Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego, poseł na Sejm IX i X kadencji, wiceprzewodniczący Nowej Lewicy.
![]() | |
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
25 sierpnia 1979 |
Doktor nauk prawnych | |
Alma Mater | |
Doktorat |
2016 – prawo |
Nauczyciel akademicki | |
Uczelnia |
Uniwersytet Warszawski |
Poseł na Sejm RP IX i X kadencji | |
Okres spraw. |
od 2019 |
Strona internetowa |

Życiorys edytuj
W 2003 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. W 2006 został absolwentem Podyplomowego Studium Prawa Europejskiego UW[1]. W 2016 na macierzystym wydziale uzyskał stopień doktora nauk prawnych w specjalności prawo europejskie na podstawie rozprawy pt. Europejski standard równości a prawo polskie. Aspekt materialny i instytucjonalny napisanej pod kierunkiem Mirosława Wyrzykowskiego[2]. W 2021 uzyskał uprawnienia adwokata[3].
W latach 2003–2005 pracował jako prawnik w biurze pełnomocnika rządu ds. równego statusu kobiet i mężczyzn (funkcję tę pełniły wówczas Izabela Jaruga-Nowacka i Magdalena Środa), gdzie zajmował się kwestiami dotyczącymi ustawodawstwa antydyskryminacyjnego[1]. Był ekspertem polskich organizacji pozarządowych zajmujących się przeciwdziałaniem dyskryminacji. Później do 2008 był zatrudniony w Departamencie Prawnym Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. W latach 2008–2010 pracował w Brukseli jako prawnik i koordynator programowy w EQUINET, europejskiej sieci współpracy organów ds. równego traktowania. Od 2011 do 2016 był pracownikiem naukowym w Zakładzie Praw Człowieka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego[1][4]. W 2014 został członkiem European Equality Law Network, europejskiej sieci ekspertów prawnych w dziedzinie niedyskryminacji[5]. Był też trenerem w ramach programu HELP (Human Rights Education for Legal Professionals) prowadzonego przez Radę Europy[1]. W latach 2017–2019 wykładał na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego[4]. Był stypendystą University of Michigan, prowadził gościnne wykłady na University of Toronto oraz University of Texas at Austin[4].
Kierował grupą prawną stowarzyszenia Kampania Przeciw Homofobii[6]. Współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego[1], pełnił funkcje wiceprezesa i prezesa tej organizacji[7]. W 2017 został członkiem rady programowej Archiwum im. Wiktora Osiatyńskiego[8]. Wszedł w skład kolegium redakcyjnego czasopisma prawniczego „Anti-Discrimination Law Review”[9].
W 2019 zaangażował się w działalność założonej przez Roberta Biedronia partii Wiosna[10]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w tym samym roku bezskutecznie ubiegał się o mandat europosła jako lider listy tej partii w okręgu opolsko-dolnośląskim, zdobywając 46 698 głosów[11].
W wyborach parlamentarnych w 2019 został wybrany do Sejmu IX kadencji, startując jako przedstawiciel Wiosny z listy Sojusz Lewicy Demokratycznej w okręgu wrocławskim i otrzymując 43 447 głosów[12]. Objął funkcję wiceprzewodniczącego klubu parlamentarnego Lewicy[13]. Został przewodniczącym Parlamentarnego Zespołu ds. Równouprawnienia Społeczności LGBT+, a także członkiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka oraz Komisji ds Unii Europejskiej. Wszedł w skład polskiej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy[14][15]. W czerwcu 2021, po rozwiązaniu Wiosny, został członkiem Nowej Lewicy. W październiku 2021 objął funkcję współprzewodniczącego wojewódzkich struktur NL w województwie dolnośląskim[16]. W 2023 z powodzeniem ubiegał się o poselską reelekcję z wynikiem 34 577 głosów[17]. W X kadencji objął funkcję wiceprzewodniczącym Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka[18].
Wyniki wyborcze edytuj
Wybory | Komitet wyborczy | Organ | Okręg | Wynik | |
---|---|---|---|---|---|
2019 | Wiosna | Parlament Europejski IX kadencji | nr 12 | 46 698 (3,57%) [11] | |
2019 | Sojusz Lewicy Demokratycznej | Sejm IX kadencji | nr 3 | 43 447 (6,64%) [12] | |
2023 | Nowa Lewica | Sejm X kadencji | 34 577 (4,46%) [17] |
Publikacje edytuj
- Dyskryminacja i mobbing w zatrudnieniu (współautor z K. Kędziorą), C.H. Beck, Warszawa 2008.
- Równe traktowanie osób LGBT w zatrudnieniu – przepisy i orzecznictwo wspólnotowe a standardy Yogyakarty, [w:] R. Wieruszewski, M. Wyrzykowski (red.), Orientacja seksualna i tożsamość płciowa – aspekty prawne i społeczne, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2009.
- A bird’s eye view of equal treatment bodies across Europe in the light of EU legislation. In what circumstances can they act and with what measures?, [w:] C.J. Forder (red.), Gelijke behandeling: oordelen en commentaar 2009, Wolf Legal Publishers, Nijmegen 2010.
- Nowe standardy ochrony przed dyskryminacją w polskim prawie, „Edukacja Prawnicza”, nr 5, 2011.
- Powolny proces dostosowywania polskiego systemu polityki antydyskryminacyjnej do standardów unijnych, „Problemy Polityki Społecznej”, nr 15, 2011.
- Sytuacja prawna osób transpłciowych w Polsce. Raport z badań i propozycje zmian (współredaktor z W. Dynarskim), Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Warszawa 2013[19].
- LGBTI asylum claims: the Central and Eastern European perspective (współautor z A. Śledzińską-Simon), „Forced Migration Review”, nr 42, 2013.
- Ochrona instytucjonalna przed dyskryminacją rasową w UE – ścisłe reguły koncepcji sądu – glosa do wyroku TS z 31.01.2013 r. w sprawie C-394/11 Belov, „Europejski Przegląd Sądowy”, nr 5, 2013.
- Combating Sexual Orientation Discrimination in the European Union (współautor z D. Pudzianowską), Urząd Publikacji Unii Europejskiej, Luksemburg 2015[20].
- Zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową a dyrektywy antydyskryminacyjne, [w:] G Baranowska, A. Bodnar, A. Gliszczyńska-Grabias (red. nauk.), Ochrona praw obywatelek i obywateli Unii Europejskiej. 20 lat – osiągnięcia i wyzwania na przyszłość, Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
- Testy dyskryminacyjne. Praktyczny podręcznik dla organizacji pozarządowych (współredaktor z K. Wysieńską-Di Carlo), Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Warszawa 2016.
- Mechanizm dochodzenia roszczeń w sprawach o dyskryminację, [w:] A. Zawidzka-Łojek, A. Szczerba-Zawada (red. nauk.), Prawo antydyskryminacyjne w Unii Europejskej, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2015.
- Wolność gospodarcza pracodawców a standardy odpowiedzialności za dyskryminację w miejscu pracy w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, [w:] A. Bodnar, A. Ploszka (red. nauk.), Wpływ Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na funkcjonowanie biznesu, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
- Zwalczanie stereotypów płciowych jako standard ochrony przed dyskryminacją. Praktyka stosowania prawa (współautor z K. Kędziorą), [w:] Prawo wobec problemów społecznych. Księga jubileuszowa profesor Eleonory Zielińskiej, C.H. Beck, Warszawa, 2016.
- Ustawa o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania. Komentarz (współredaktor z K. Kędziorą), Wolters Kluwer, Warszawa, 2016.
Wyróżnienia edytuj
- Nagroda „Gospodarcza Osobowość Roku 2022” przyznana przez Federację Przedsiębiorców Polskich (2022)[21]
- Nagroda „Korony Równości” w kategorii „życie polityczne” przyznana w plebiscycie Kampanii Przeciw Homofobii (2022)[22]
Życie prywatne edytuj
Jest otwarcie zdeklarowanym gejem. Od 2002 jest w związku z Robertem Biedroniem[23].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Dr Krzysztof Śmiszek. uw.edu.pl. [dostęp 2019-12-23].
- ↑ Dr Krzysztof Jan Śmiszek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2016-12-31] .
- ↑ Śmiszek Krzysztof Jan. rejestradwokatow.pl. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ a b c Krzysztof Śmiszek. klub-lewica.org.pl. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Przewodniczący PTPA ekspertem w europejskiej sieci prawników. ptpa.org.pl, 2014. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Ludzie. kph.org.pl. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego (KRS: 0000279645). Krajowy Rejestr Sądowy. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Anna Wójcik: Prof. Mirosław Wyrzykowski: Pozakonstytucyjna zmiana ustroju staje się faktem. O tym trzeba debatować, panie Prezydencie. oko.press, 26 sierpnia 2017. [dostęp 2017-08-31].
- ↑ Krzysztof Sobczak: Nowe czasopismo zajmie się prawem antydyskryminacyjnym. prawo.pl, 8 czerwca 2015. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Robert Biedroń ogłasza swój program. „Nikt, kto pracował przez całe życie, nie może być zapomniany przez państwo”. businessinsider.com, 3 lutego 2019. [dostęp 2019-02-03].
- ↑ a b Wybory do Parlamentu Europejskiego 2019. pkw.gov.pl. [dostęp 2020-08-20].
- ↑ a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019. pkw.gov.pl. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ IX kadencja: Kluby i koła: Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy (Razem, Sojusz Lewicy Demokratycznej, Wiosna Roberta Biedronia). sejm.gov.pl. [dostęp 2019-11-23].
- ↑ Krzysztof Śmiszek szefem parlamentarnego zespołu ds. LGBT. wnp.pl, 21 listopada 2019. [dostęp 2019-11-23].
- ↑ Posłowie IX kadencji: Krzysztof Śmiszek. sejm.gov.pl. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Krzysztof Śmiszek i Arkadiusz Sikora na czele Nowej Lewicy na Dolnym Śląsku. interia.pl, 23 października 2021. [dostęp 2022-02-16].
- ↑ a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2023. pkw.gov.pl. [dostęp 2023-10-17].
- ↑ Posłowie X kadencji: Krzysztof Śmiszek. sejm.gov.pl. [dostęp 2023-11-22].
- ↑ Sytuacja prawna osób transpłciowych w Polsce. Raport z badań i propozycje zmian. Wiktor Dynarski, Krzysztof Śmiszek (red.). Warszawa: Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, 2013. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Daria Pudzianowska, Krzysztof Śmiszek: Combating Sexual Orientation Discrimination in the European Union. Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2015. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ GALA WRĘCZENIA GOSPODARCZEJ NAGRODY Federacji Przedsiębiorców Polskich ROKU 2022. grupa-amber.com, 30 września 2022. [dostęp 2023-11-03].
- ↑ Krzysztof Śmiszek laureatem nagrody Korony Równości. lewica.org.pl, 9 września 2022. [dostęp 2023-03-08].
- ↑ Olga Figaszewska: Robert Biedroń: „Ja już mam męża, tylko państwo tego nie widzi”. viva.pl, 7 grudnia 2017. [dostęp 2018-02-18].