Ksawery Jasieński
Ksawery Jan Jasieński (ur. 13 września 1931 w Radomiu) – polski spiker, lektor telewizyjny i radiowy (od 1 lipca 1953[1]).
| Pełne imię i nazwisko |
Ksawery Jan Jasieński |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
13 września 1931 |
| Zawód, zajęcie |
lektor radiowy i telewizyjny |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Pracodawca | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Henryka Mieczysława Aleksandra Jasieńskiego h. Dołęga (1893–1979) i Marii z Wojna-Ośniałowskich h. Trąby (1901–1959). Brat Antoniny Marii (ur. 1923), Gustawa Michała (1924–1953) i Teresy Marii (1935–1999)[2]. Jest spokrewniony z Witoldem Gombrowiczem. W 1949 ukończył VI Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Radomiu. Studiował ekonomię w Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie. Od początku działalności w Telewizji Polskiej pracował w charakterze lektora filmów fabularnych, a później głównie przyrodniczych i dokumentalnych[1]. To właśnie dzięki nim jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych głosów polskiej telewizji. Działacz „Solidarności”, kierował Kołem Realizacji i Emisji. Kolporter prasy, książek i znaczków drugiego obiegu[3]. W stanie wojennym został odsunięty od pracy radiowej na pół roku[4].
Od 1964 za sprawą Jerzego Bokiewicza[5] nagrywa dla osób niewidomych książki z literatury światowej, polskiej, naukowe i wiersze. W sumie ponad 530 książek, z których część została wydana w formie audiobooka[4].
W 1998 użyczył nieodpłatnie swojego głosu w komunikatach emitowanych w metrze w Warszawie[6]. W 2015 głos Jasieńskiego zapowiadający kolejne stacje wykorzystał Taco Hemingway w piosence Następna stacja.
Dwukrotnie żonaty. Ze związku z Katarzyną Zachwatowicz (ur. 1932) urodził się syn Michał (ur. 1958) i córka Aleksandra Ludwika (1963-2021), natomiast z Magdą Polak (ur. 1947) ma synów Filipa Jana (ur. 1969) i Jakuba Jana (ur. 1982)[2].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (4 grudnia 2007)[7][1][8]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (29 listopada 2000)[9][10]
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (dwukrotnie)
- Złota Odznaka Polskiego Związku Niewidomych
Nagrody
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Ksawery Jasieński. Spikerzy i lektorzy Polskiego Radia. [dostęp 2013-09-28].
- ↑ a b Ksawery Jan Jasieński h. Dołęga M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-07-12].
- ↑ Jasieński Ksawery [online], www.polscylektorzy.pl, 6 lipca 2009 [dostęp 2018-12-22].
- ↑ a b 87. urodziny Ksawerego Jasieńskiego [online], PolskieRadio.pl, 13 września 2018 [dostęp 2019-01-01].
- ↑ Miłosz Pieńkowski: Jego głos słychać w metrze. A kto zabrzmi na II linii?. 2011-09-10.
- ↑ Komunikaty na stronie Metra Warszawskiego.
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 31, poz. 273 „za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za zaangażowanie w walkę o wolność słowa i wolne media, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej”.
- ↑ Prezydent RP odznaczył bohaterów stanu wojennego oraz działaczy ruchu „Polsko-Czesko-Słowackiej.... 2007-12-10. [dostęp 2015-07-21].
- ↑ M.P. z 2001 r. nr 4, poz. 78 „za wybitne zasługi w długoletniej działalności radiowej”.
- ↑ Odznaczenia w Pałacu Prezydenckim z okazji 75-lecia Polskiego Radia. 2000-12-07. [dostęp 2015-07-21].
Linki zewnętrzne
edytuj- Ksawery Jasieński w bazie filmpolski.pl
- Miłosz Pieńkowski, Jego głos słychać w metrze. A kto zabrzmi na II linii? – wywiad z Ksawerym Jasieńskim, warszawa.wyborcza.pl, 10 września 2011.