Książenice (województwo mazowieckie)

wieś w województwie mazowieckim

Książenicewieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grodziskim, w gminie Grodzisk Mazowiecki[4][5].

Książenice
wieś
Ilustracja
Szkoła podstawowa im. Fryderyka Chopina przy ul. Eustachego Marylskiego oddana do użytku 1 września 2012
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

grodziski

Gmina

Grodzisk Mazowiecki

Wysokość

126 m n.p.m.

Liczba ludności (2021)

3291[2]

Strefa numeracyjna

22

Kod pocztowy

05-825[3]

Tablice rejestracyjne

WGM

SIMC

0002312[4]

Położenie na mapie gminy Grodzisk Mazowiecki
Mapa konturowa gminy Grodzisk Mazowiecki, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Książenice”
Ziemia52°04′27″N 20°42′08″E/52,074167 20,702222[1]

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Jana Marii Vianneya.

Kościół Św. Jana Marii Vianneya

Wieś królewska Ksiągienice położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie błońskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[6].

Historia edytuj

Pierwsze wzmianki o Książenicach pochodzą z roku 1565, kiedy podległy lustracji i zostały ujęte w spisie "Lustracja województwa mazowieckiego" jako część królewszczyzn, będąca dzierżawą biskupa płockiego Andrzeja Noskowskiego[potrzebny przypis]. Była to w XVIII w. królewszczyzna emfiteuza Mioduskiego, płacąca 347 zł podatku. Od około 1853 roku Książenice należały do Eustachego Marylskiego. Jego posiadłość odwiedzał wówczas poeta Kazimierz Brodziński (dawny nauczyciel Marylskiego) i przesiadywał w jego ogrodzie[7].

Na początku XX wieku właścicielem Książenic był Jerzy Rozwadowski, w czasie wojny członek AK i ZW, który po wyzwoleniu z niemieckiej niewoli wyemigrował do Kanady. Po wojnie majątek został przekształcony w PGR.

We wsi znajduje się dwór z ok. 1930 r. w stylu "dworkowym" barokowo-klasycystycznym, zbudowany dla Marii Rozwadowskiej, od 1933 r. należał do rodziny Oppenheimów.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Książenice, po jej zniesieniu w gromadzie Grodzisk Mazowiecki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

W sierpniu 1982 roku, na terenie znajdującej się w Książenicach jednostki wojskowej JW 1450, doszło do zapłonu, a w konsekwencji do wybuchu lasek prochowych silników startowych składowanych dla dywizjonów rakietowych wyposażonych w zestawy Wołchow. W wyniku wypadku zginęła jedna osoba[8].

Od 2000 roku wieś Książenice notuje wzrost liczby mieszkańców w związku z powstaniem na jej terenie Osiedla Książenice. Populacja wsi Książenice w przeciągu 10 lat (2011-21) wzrosła z 1214 do 3291 mieszkańców[2]

W 2008 roku w Książenicach odbyły się Otwarte Mistrzostwa Polski w Landkitingu o Puchar Burmistrza Grodziska Mazowieckiego[9].

Urodził się tu Jerzy Rozwadowski – polski dziennikarz i pisarz[10].

W latach 2019-2020 powstał w Książenicach Ośrodek Badawczo-Rozwojowy oraz Ośrodek Treningowo-Szkolny Legii Warszawa[11][12].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 64177
  2. a b Wieś Książenice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-11-28], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 630 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 279, Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
  7. Książenice 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 827.
  8. Wspomnienia i refleksje szefa sztabu 1. dywizjonu technicznego OPK. [online], infowsparcie.net [dostęp 2023-02-14].
  9. Krzysiek, Otwarte Mistrzostwa Polski w LANDKITINGU [online], sieplywa.pl, 30 maja 2008 [dostęp 2023-01-15] (pol.).
  10. Powstańcze Biogramy - Jerzy Rozwadowski-Małynicz [online], www.1944.pl [dostęp 2018-11-14] (ang.).
  11. Legia Warszawa buduje ośrodek treningowy [online], Sport.pl, 27 marca 2019 [dostęp 2019-03-27] (pol.).
  12. Strona grodzisknews.pl

Linki zewnętrzne edytuj