Książnice Wielkie
Książnice Wielkie – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim, w gminie Koszyce.
| wieś | |
 Panorama wsi z widokiem na kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
388[2] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
32-130[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KPR |
| SIMC |
0244660 |
Położenie na mapie gminy Koszyce  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu proszowickiego  | |
 50°09′54″N 20°31′45″E/50,165000 20,529167[1]
| |
Podział edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0244676 | Doły | część wsi |
| 0244682 | Parcela Dolna | część wsi |
| 0244699 | Parcela Górna | część wsi |
| 0244707 | Przedmieście | część wsi |
| 0244713 | Stara Wieś | część wsi |
Historia i opis wsi edytuj
Pierwsze wzmianki o wsi i parafii książnickiej pochodzą z XII wieku. W kościele parafialnym w Książnicach Wielkich pod wezwaniem WNMP znajduje się zabytkowy gotycki ołtarz wykonany prawdopodobnie przez uczniów Wita Stwosza przy udziale samego mistrza. Jest on miniaturą ołtarza w Kościele Mariackim w Krakowie. Nieopodal Książnic Wielkich płynie jeden z dopływów Wisły – Szreniawa. Miejscowość słynie z uprawy wysokiej jakości tytoniu papierosowego. Dzięki znakomitym warunkom glebowym wieś posiada świetnie rozwinięte rolnictwo.
W Królestwie Polskim istniała gmina Książnice Wielkie. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Książnice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Archeologia edytuj
Początki osadnictwa na terenie Książnic Wielkich sięgają 6000 lat p.n.e. Dowodzą tego prowadzone na szeroką skalę w okresie międzywojennym wykopaliska archeologiczne. Odkryto wtedy cmentarzysko użytkowane przez członków dwóch kultur neolitycznych (kultura ceramiki sznurowej oraz kultura pucharów lejkowatych). Na cmentarzysku odnaleziono m.in. groby niszowe[6].
Zabytki edytuj
- Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP – został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[7].
Urodzeni w Książnicach Wielkich edytuj
- Jan Gurda – polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy kielecki w latach 1972–1993.
- Kazimierz Gurda – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach w latach 1998–2005, biskup pomocniczy kielecki w latach 2005–2014, biskup diecezjalny siedlecki od 2014.
- Henryk Kupiszewski – polski znawca prawa rzymskiego, filozof i moralista, dyplomata.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 64205
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 630 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Teresa Węgrzynowicz, Jacek Miśkiewicz, Wędrówki po wykopaliskach. Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1972.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
Linki zewnętrzne edytuj
- Andrzej Solarz: Kościół parafialny w Książnicach Wielkich pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Internetowy Kurier Proszowski, 2008-12-12. [dostęp 2019-01-13].
- Książnice 1) Wielkie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 827.