Wikipedia

Księstwo Trubeckie

Księstwo Trubeckie (starobiałorus. Kniastwa Trubetskie) – istniejące w latach 1164-1566 państwo ruskie, niepodległe. Wspomniany w 1164 r. jako Trubiecz – gród należący do księstwa czernihowskiego.

Księstwo Trubeckie
Kniastwa Trubetskie
Język urzędowy

starobiałoruski

Stolica

Trubeck

Ustrój polityczny

monarchia

Typ państwa

księstwo

Głowa państwa

książę Symeon Perski Trubecki

Utworzenie

1164

Później Trubeck stał się stolicą udzielnego księstwa. Wymienia go także "Słowo o wyprawie Igora" (1185), opisując tragiczną wyprawę ruskich książąt siewierskich na Połowców, w której brał udział książę Trubecko-Kurski Wsiewołod Czermny. Oddziały z Trubecka uczestniczyły też w bitwie z Mongołami nad rzeką Kałką (1223). Około 1240 r. Trubeck został zniszczony przez Mongołów. Kolejne wzmianki pochodzą dopiero z końca XIV wieku, gdy Trubeck, jako gród Wielkiego Księstwa Litewskiego, należał do wspólnego państwa polsko-litewskiego.

Brat Władysława Jagiełły, Dymitr I Starszy, uczestnik bitwy z Tatarami na Kulikowym Polu (1380) był protoplastą rodu książąt Trubeckich[potrzebny przypis], których mogiły znajdują się w XV-wiecznym soborze św. Trójcy, powstałym na miejscu wcześniejszej murowanej świątyni z XII wieku. Podczas wielkiej smuty w 1609 r. oddziały polskie odzyskały Trubeck, który powrócił w granice Rzeczypospolitej ma podstawie rozejmu w Dywilinie z 11 grudnia 1618, przywracającego Rzeczypospolitej także Smoleńsk, Rosław, Dorohobuż, Sierpiejsk, Nowogród Siewierski, Czernihów, Monastersko, Poczep, Newel, Siebież i Krasne. Powrót Trubecka do Rzeczypospolitej ostatecznie usankcjonował pokój z Rosją w Polanowie (1634). Rosjanie podnosili również, że komisarze polscy straszą ich podjęciem na nowo sprawy Dymitra Samozwańca, którym ma być teraz rzekomy syn Maryny Mniszchówny i pierwszego Dymitra. Senatorowie, którzy rozpatrywali skargę poselstwa moskiewskiego (1644) – wśród nich był Mikołaj Abramowicz – pod naciskiem króla zgodzili się dla świętego spokoju na uwięzienie "pretendenta" w Malborku i zrobienie z niego duchownego, zapewniając posłów i o niczem złem już nie pomyśli, a my na to damy wam stwierdzenie listem i pieczęcią. Władysław IV Waza, aby wreszcie doprowadzić sprawę granicy do zakończenia, a jednocześnie zapewnić sobie przychylność Rosjan niezbędną mu w realizacji zamierzeń tureckich, zgodził się na jeszcze jedno ustępstwo. 16 września 1644 wraz z kilkoma senatorami podjął decyzję o przekazaniu Rosji pogranicznego grodu Trubeck, który traktat polanowski przyznawał Litwie. Wywołało to sprzeciw szlachty litewskiej. Posłowie na sejmie w lutym 1645 r. zażądali unieważnienia decyzji jako wydanej z przekroczeniem kompetencji króla i senatu, a załoga i mieszczanie Trubecka zaczęli przygotowywać się do obrony. Król nie ustąpił i wysłał Mikołaja Abramowicza na czele gwardii królewskiej, aby zajął gród i przekazał go Rosjanom. Latem 1645 wojewoda zmusił obrońców do wpuszczenia go do zamku, a po kilku tygodniach wydał carskim komisarzom. Trubeck był z nadania Zygmunta III własnością kniaziów Trubeckich. Oskarżyli oni Abramowicza przed Trybunałem Głównym Wielkiego Księstwa Litewskiego o najazd na cudzą własność, czyli o najcięższe przestępstwo. Deputaci, może na złość królowi, uznali powództwo i skazali wojewodę na utratę czci, banicję i 60 000 zł grzywny. Na szczęście dla infamisa, egzekucję wyroków sprawowali starostowie, urzędnicy najbardziej zależni od władcy. Dlatego też wojewodzie mścisławskiemu nic się nie stało. Sprawę załagodzono, przyznając na następnym sejmie Wielkiemu Księstwu kosztem Korony, pograniczne grody Lubecz i Łojów z województwa czernihowskiego.

Książęta edytuj

Nowogród Siewierski do 1164
RURYKOWICZE
Wsiewołod Czermny 1164 – 1196
Nowogród Siewierski 1196 – 1202
Światosław I 1202 – 1211
Nowogród Siewierski 1211 – 1212
Światosław II 1212 – ?
Złota Orda 1240 – 1357
GIEDYMINOWICZE-TRUBECCY
Dymitr I Starszy 1357 – 1379
Michał Dymitrowicz Trubecki 1399 – XV wiek
Symeon Michałowicz Trubecki 1366 – ? (½ księstwa)
Jerzy Michałowicz Trubecki XV wiek — 1445 (½ księstwa)
Iwan Symeonowicz Trubecki po 1411 – 1499 (½ księstwa)
WOŁŁOWICZE
Grinka Wołłowicz 1445 – 1489 (½ księstwa)
GIEDYMINOWICZE-CZARTORYSCY
Iwan Wasylewicz Czartoryski 1462? – 1489 (½ księstwa)
TRUBECCY
Andrzej Iwanowicz Trubecki 1499 – 16 maja 1546 (⅓ z ½ księstwa)
Iwan Iwanowicz Trubecki 1499 – 1538 (⅓ z ½ księstwa)
Fiodor Iwanowicz Trubecki 1499 – 1540 (⅓ z ½ księstwa)
Iwan Jerziewicz Trubecki 1499 – 1500, 1503-15 stycznia 1520 (½ księstwa)
Symeon Iwanowicz Perski Trubecki 15 stycznia 1520 – 20 stycznia 1566 (¼ księstwa)
Symeon-Bogdan Aleksandrowicz Trubecki 15 stycznia 1520 — ok. 1543 (¼ księstwa)
Michał Andrzejowicz Trubecki 16 maja 1546 – 5 grudnia 1556 (½ księstwa)
Carstwo Rosyjskie 20 stycznia 1566 – 1609
I Rzeczpospolita 1609 – 16 września 1644
Wigund-Jeronym Trubecki 1611 – 1634 (I Rzeczpospolita)
Aleksy Trubecki 1634 – 16 września 1644 (I Rzeczpospolita)
Carstwo Rosyjskie 16 września 1644 – 1648
Powstanie Chmielnickiego 1648 – 1654
Aleksy Trubecki 1660 – 1672
Carstwo Rosyjskie od 1672

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Księstwo_Trubeckie&oldid=69135437”