Kumanowce al. Kumaniwci (ukr. Куманівці) – wieś na Ukrainie w rejonie chmielnickim należącym do obwodu winnickiego. Według danych na rok 2001 miejscowość zamieszkiwało 730 mieszkańców, a gęstość zaludnienia wyniosła 286,27 os./km²[2].

Kumanowce
Ilustracja
Dwór
Państwo

 Ukraina

Obwód

 winnicki

Rejon

chmielnicki

Wysokość

264 m n.p.m.

Populacja (2001)
• liczba ludności


730[1]

Nr kierunkowy

+380 4338

Kod pocztowy

22053

Położenie na mapie obwodu winnickiego
Mapa konturowa obwodu winnickiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Kumanowce”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kumanowce”
Ziemia49°35′44″N 27°48′24″E/49,595556 27,806667

Królewska wieś bojarska, położona była w pierwszej połowie XVII wieku w starostwie chmielnickim w województwie podolskim[3].

Pierwszy raz wzmiankowane w 1539 w przywileju Zygmunta I jako prawo lenne rodziny Kumanowskich.

Zamek edytuj

  • warowny zamek[4] posiadający długie podziemne przejścia do okolicznych lasów popadł w ruinę w XVIII w. Parterowy dwór wybudowany przez Fabiana Kumanowskiego istniał do 1917 r.[5].

Wspólnoty wyznaniowe edytuj

Kościół katolicki edytuj

We wsi znajdował się wzniesiony przez Fabiana Kumanowskiego w 1802 roku rzymskokatolicki kościół murowany pod wezwaniem św. Iwona, należący do dekanatu lityńskiego. Miejscowa parafia liczyła w 1883 roku 3514 wiernych, a w roku 1918 – ok. 6300. Parafia Kumanowce swoim zasięgiem obejmowała wsie: Kumanowce, Berezówka[6], Biczowa, Cymbałówka, Czudynowce, Faustynówka, Jabłonówka, Kaczanówka[7], Krupin[8], Luborka, Marianówka, Semki, Sewerynówka, Skarzyńce (kaplica), Sułkówka, Szpiczyńce, Tereszpol (filia), Torczyn, Wojtowce[9].

Ostatni ksiądz parafii w Kumanowcach w 1930 roku został zamordowany w pobliżu kościoła przez członków komsomołu. Od mieszkańców wioski, którzy opowiadali o tej tragedii, wiadomo, że członkowie komsomołu porąbali ciało kapłana i wyrzucili je na pole. Kościół został splądrowany. W kościele utworzono klub wiejski, następnie stajnię. W 1938 roku kościół został zniszczony. Wokół niego były pochówki rodziny Kumanowskich. Groby wokół kościoła zostały również splądrowane i zniszczone przez członków komsomołu[potrzebny przypis].

Cerkiew prawosławna edytuj

Cerkiew prawosławna pod wezwaniem N.M.P. miała parafian 709.

Klimat edytuj

Średnia temperatura wynosi 8 °C[10]. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec (22 °C)[10], a najzimniejszym grudzień (–10 °C)[10]. Średnia suma opadów wynosi 830 milimetrów rocznie[11]. Najbardziej wilgotnym miesiącem jest maj (100 milimetrów opadów)[11], a najbardziej suchym jest październik (41 milimetrów opadów)[11].

Przypisy edytuj

  1. Liczby ludności miejscowości obwodu winnickiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
  2. All-Ukrainian population census| [online], www.ukrcensus.gov.ua [dostęp 2023-03-21].
  3. Lustracye królewszczyzn ziem ruskich, Wołynia, Podola i Ukrainy z piérwszéj połowy XVII wieku / wydał Aleksander Jabłonowski, Warszawa 1877, s. 44.
  4. Antoni Urbański Memento kresowe, Warszawa, 1929, s. 31
  5. Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 9: Województwo podolskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 164-167, ISBN 83-04-04268-1, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  6. Berezówka (2), pow. lityński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 143.
  7. Kaczanówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 653.
  8. Krupin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 731.
  9. Kumanowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 870.
  10. a b c NASA, Browse datasets | NASA Earth Observations (NEO) [online] [dostęp 2021-10-24].
  11. a b c NASA, Rainfall (1 month – TRMM, 1998-2016) | NASA [online] [dostęp 2021-10-24].

Linki zewnętrzne edytuj