Wikipedia

Kur (herb szlachecki)

herb szlachecki

Kur (Kur Biały, Kokot) – polski herb szlachecki, nie posiadający zawołania[1], pochodzący z okresu panowania Jagiellonów. Wymieniony z nazwy i zilustrowany w: Herby Rycerstwa Polskiego[2] Bartosza Paprockiego w 1584 roku, a następnie przez Szymona Okolskiego[3] w Orbis Polonus splendoribus coeli, triumphis mundi, pulchritudine animantium condecoratus, in quo antiqua Sarmatorum gentiliata pervetusta nobilitatis insignia etc. specificantur et relucent – w pierwszym tomie dzieła, wydanym w Krakowie w 1641 roku[4]. Za tymi autorami wspominany jest i graficznie przedstawiany w późniejszych unikatowych armoriałach, takich jak : Herby Królestwa Polskiego przez Jana Aleksandra Gorczyna... z 1658 roku[5], w Kleynoty abo herby państwa y rycerstwa powiatow y miast głownych Korony Polskiey y W. X. L. według obiecadła dla pamięci łacnieysey polozone wydane w Krakowie w 1630 roku[6], a wraz z przytoczeniem daty nobilitacji – 1496, przez Piotra Nałęcz-Małachowskiego w księdze Zbiór Nazwisk Szlachty, wydanej – Lublin 1805[7].

Kur
Ilustracja
Herb Kur
Typ herbu

szlachecki

Alternatywne nazwy

Kur Biały, Kokot

Pierwsza wzmianka

1496 (nadanie)

Multimedia w Wikimedia Commons

Herb ten używany był również i wcześniej na ziemiach polskich pod alternatywną nazwą "Kokoty", świadczą o tym pieczęcie na dokumentach sądowych, sygnowanych przez Szybana von Der (z Diera w Miśni) – sędziego dworskiego w latach 1287–1311 na dworze Henryka III księcia głogowskiego[8], mylnie utożsamianego z osobą Szybana Tadera herbu Gryf – kasztelana zamku Świny przez Piekosińskiego w cytowanych dokumentach datowanych na rok 1300[9][10].

Najsłynniejszym przedstawicielem rodu, który posługiwał się herbem Kur, był Mikołaj Kiczka[11][12][13] archidiakon gnieźnieński – doktor dekretów i zaufany pełnomocnik króla Władysława Jagiełły w procesie o ustalenie granicy pomiędzy Polską a państwem zakonu krzyżackiego, który to proces odbywał się w Rzymie w latach 1421–1422, w obecności papieża Marcina V.

Opis herbu edytuj

 
Orbis Polonus... Szymona Okolskiego (1642). W pierwszym tomie armoriału natrafiamy na opis i legendę mówiącą o herbie Kur

Opisy historyczne edytuj

Opis według Szymona Okolskiego z "Orbis Polonus splendoribus coeli ..." – (tom. 1, fol. 508), powtórzony następnie przez Kaspra Niesieckiego w "Herbarzu Polski"[14]:

Powinien być Kogut biały w czerwonem polu w prawą tarczy obrócony.

Opis według Piotra Nałęcz-Małachowskiego w "Zbiór Nazwisk Szlachty z Opisem Herbów własnych Familiom zostającym w Królestwie Polskim i Wielkim Xięstwie Litewskim", wydano w Lublinie w 1805, s. 667:

W polu czerwonym Kogut biały stoiący w prawą tarczy obrócony. Nad Hełmem tylko Korona. Od Jana Albrychta Kurkom nadany w Roku 1496.

Opis współczesny edytuj

Opis skonstruowany współcześnie brzmi następująco[a]:

Na tarczy w polu czerwonym kogut srebrny z orężem, oraz grzebieniem i podbródkiem złotymi, obrócony w prawą stronę herbu, stojący na murawie zielonej[15].

W klejnocie samo godło.

Labry herbowe czerwone, podbite srebrem.

Geneza edytuj

Najwcześniejsze wzmianki edytuj

 
Wizerunek herbu nieznanej rodziny z kurem jako godłem wykonany w 1543 roku przez Sebalda Behama

Herb Kur wraz ze swoją proklamą pojawia się w polskiej heraldyce w roku 1496. Najwcześniejsze wzmianki potwierdzające jego graficzną formę, ale bez identyfikacji zawołania, pochodzą z roku 1300.

W książce Zbiór Nazwisk Szlachty[16] Piotra Nałęcz-Małachowskiego, znajduje się notatka o nadaniu tego herbu w roku 1496 rodzinie Kurków przez króla Polski Jana Olbrachta. Data ta zbiega się z uchwaleniem przez monarchę statutu piotrkowskiego i przyjęciem zobowiązań lennych wobec króla przez księcia mazowieckiego Konrada III Rudego, co wraz z wprowadzeniem arbitrażu królewskiego pomiędzy księciem a szlachtą mazowiecką, w praktyce zrównywało w prawach szlachtę mazowiecką z koronną. Ta zbieżność dat wskazuje, że mamy raczej do czynienia z potwierdzeniem i wzbogaceniem o nowe, dawniejszych przywilejów szlacheckich rodziny Kurków, oraz z włączeniem herbu Kur do kanonu heraldyki ogólnopolskiej, nie zaś z aktem nobilitacji i kreacji tego herbu, który znany jest wcześniej pod nazwą "Kokoty" i pojawia się w zapiskach sądowych dotyczących Mikołaja Kiczki w roku 1426 – o czym wspomina Piekosiński w swoim dziele Heraldyka polska wieków średnich[17]. Dość późne pojawienie się herbu Kur w polskiej heraldyce tłumaczyć można i tym, że na terenach Mazowsza herby zgodne z europejską stylistyką i tradycją formowały się poprzez XV aż do połowy XVI wieku, a więc najdłużej spośród ziem Korony Królestwa Polskiego.

W Europie symbol ten znany jest już od antycznych czasów, a wywodzi się między innymi z Italii, gdzie jest znany pod nazwą Gallo[18], skąd zawędrował do: Francji, Hiszpanii, Niemiec, Niderlandów, Szkocji i Polski.

Osobny artykuł: Kurowie (ród rycerski).

Najwcześniejszym dokumentem, w którym pojawia się od-herbowe nazwisko protoplasty rodu Kurów, jest pergamin potwierdzający nabycie wsi mazowieckiej o nazwie Dojazdowo (Łac.) – Doiasdovo z roku 1239. Z treści dokumentu wynika, że rycerz noszący nazwisko Kur wchodzi drogą kupna w dziedziczne posiadanie wsi o nazwie Dojazdowo, sprzedanej mu przez Mymrida syna Niongniewa, za zgodą krewnych. Dokument ten sygnowany jest pieczęcią księcia mazowieckiego i sandomierskiego Bolesława I[19][20].

Symbolika edytuj

Kogut będący godłem herbowym ma swoje znaczenie symboliczne, podobnie jak barwa tarczy herbowej. Zbiór cech przypisywanych temu ptakowi wpisuje się zarówno w kanon tradycji symboli chrześcijańskich jak i pogańskich. W obu tych nurtach kulturowych, cechy charakteryzujące koguta są zbieżne. Stąd w heraldyce, która łączy i splata ze sobą oba te systemy, kogut utożsamia następujące wartości: męskość, odwagę i czujność, a czerwona barwa tarczy: energię, zapał, gniew, odwagę oraz krew. W herbie Kur występuje też złota barwa – (dziób, grzebień i szpony), oznaczająca: bogactwo i wewnętrzne skarby duszy. W antycznej Grecji kogut był obok sowy uznawany za symbolicznego ptaka bogini Ateny i niejednokrotnie umieszczany na tarczach hoplitów[21].

Dodatkowe informacje edytuj

Przedstawienia herbu "Kur Biały" w starych polskich herbarzach na przestrzeni wieków
 
Pieczęć z roku 1300, na dokumentach sądowych śląskiej rodziny Taderów. Franciszek Piekosiński – Heraldyka polska wieków średnich.
 
Wizerunek herbu "Kur Biały" z Herby Rycerstwa Polskiego Bartosza Paprockiego z 1584.
 
Wizerunek herbu "Kur Biały" – według Gorczyn Jan Aleksander: Kleynoty abo herby państwa y rycerstwa powiatow y miast głownych Korony Polskiey y W. X. L. według obiecadła dla pamięci łacnieyszey położone, Kraków 1630.
 
Wizerunek herbu "Kur Biały" – według M. Bielski, J.L. Hrebult, Szymon Okolski: Herby Polskie. Poznań: 1705
 
Wizerunek herbu "Kur Biały" z Herbarza Polski Kaspra Niesieckiego wydanego w latach: 1839–1846

W książce Heraldyka Polska Wieków Średnich[22], autorstwa Franciszka Piekosińskiego, wydanej w Krakowie w 1899 roku, natrafiamy na opisy herbu z godłem przedstawiającym koguta. Dokumenty, na które powołuje się autor, wspominają bernardyna Galla z Jadry – kustosza katedralnego i oficjała krakowskiego z XVI wieku, którego herbem był właśnie "Kur Biały" – o nim to i o jego herbie wspomina również Bartosz Paprocki w Herbach Rycerstwa Polskiego zebranych i wydanych w Krakowie w 1584[23], gdzie powiada, że w mieście przedniejszym Krakowie, na zamku pod epitafium męża godnego, zmarłego w 1517 roku bernardyna z Dalmacji, herb ten został umieszczony[24].

Wśród dokumentów przytaczanych przez Piekosińskiego, znajdują się również zapiski sądowe pyzdrskie z roku 1426, z których dowiadujemy się o herbie rycerskim Mikołaja Kiczki – archidiakona gnieźnieńskiego, którego to godłem herbowym był biały kogut w tarczy, zaś proklamą – staropolskie określenie koguta – "Kokoty".

Ten sam autor, przytacza ponadto zapiski sądowe kościańskie z 1413 i 1414 roku oraz wizerunek pieczęci z 1300 roku, ze "zbiorów Pfotenhauer" – Die Schlesischen Siegel von 1250 – 1300, bezientlich 1327, herausg. Paul Pfotenhauer, Breslau 1879 – umieszczony na dokumentach śląskiej rodziny Taderów – kasztelanów zamku Świny – Szymbana Tadera, Ilinczki z Ujazdu zwanego Szkapa oraz Getka z Lubończy, którzy zażywali według autora herbu z wyobrażeniem koguta, o proklamie "Tader". W tym przypadku, zachodzi jednak błędna interpretacja dokumentów przez Piekosińskiego, który przypisał rodzinie Taderów herbu własnego[25], herb z godłem koguta, należący do wystawiającego powołany dokument, urzędnika książęcego – Szybana von Der – sędziego dworskiego. Ponadto nie możemy mieć pewności, czy ów herb należący do owego sędziego jest pomimo graficznego podobieństwa tożsamy z herbem "Kur", czy też nie.

Herb Kur, jako jeden z 271 polskich herbów szlacheckich został zaabsorbowany przez heraldykę rosyjską. Zaszczycona została nim rodzina nosząca nazwisko Rostopczyn[26][27][28].

Legitymacja szlachectwa w Heroldii Królestwa Polskiego edytuj

Przed powołaną do istnienia przez władze zaborcze po upadku powstania listopadowego, komisją do badania szlachectwa, potwierdzenie swoich przywilejów stanowych, uzyskał w roku 1854 pieczętujący się herbem Kur, Joachim Józef Kurakowski – syn Władysława, pochodzący z powiatu ostrołęckiego[29][30].

Według książki Rodzina Herbarz Szlachty Polskiej, Seweryna Uruskiego – rodzina Kurakowskich posługiwała się dawniej nazwiskiem Kur, a modyfikacja pierwotnej formy tego nazwiska dokonana została w końcu XVII wieku[31].

Legenda herbowa edytuj

Z herbem Kur związana jest legenda. Głosi ona, że został on nadany rycerzowi w uznaniu jego zasługi dla ocalenia obozu królewskiego. To właśnie dzięki czujności wykazanej nocną porą przez owego rycerza i jego odpowiedzialnej postawie, udało się załodze obozu odeprzeć niespodziewany atak wroga. Tym sposobem uratowano władcę i cały obóz przed niechybną zagładą. Legendę spisaną przez Szymona Okolskiego w Orbis Polonus Splendoribus Coeli... z 1641–1643 roku przywołuje następnie w swoim Herbarzu Polski Kasper Niesiecki[32].

Herbowni edytuj

 
Herb Kur zdobiący sarkofag Henryka Podewilsa, z kaplicy przyzamkowej w miejscowości Krąg w województwie zachodniopomorskim.

Lista herbownych w artykule sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.

Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)[33]. Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla (13 nazwisk[34]). Występowanie na liście nazwiska nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Kur. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Jest to jednakże dotychczas najpełniejsza lista herbownych, uzupełniana ciągle przez autora przy kolejnych wydaniach Herbarza. Tadeusz Gajl wymienia następujące nazwiska uprawnionych do używania herbu Kur[34]:

Bosowski,
Horodyński,
Karszański, Kazimierski, Kur, Kurakowski, Kurek, Kurowski, Kurski, Kurzewski, Kurzyk, Kurzyna,
Szaprowski.

Większość rodzin posługujących się herbem Kur występowała na Mazowszu, w powiatach: ostrołęckim, wołomińskim, dawnym stanisławowskim, oraz we wschodniej części Wielkiego Księstwa Litewskiego, w dawnym województwie mścisławskim. Rodziny posiadające wspólny rdzeń nazwiska przedstawiają się następująco: Kur, Kurek, Kurski, Kurzewski, Kurak[35], Kurakowski, Kurowski, Kurzecki, Kurzyk, Kurzyna. Większość z tych rodzin, posiada również wspólny pień genealogiczny – wywodzą się bowiem od jednego przodka, noszącego znane na Mazowszu w XII wieku imię przezwiskowe Kur. W fundamentalnym dla genealogii[36][37] dziele tyczącym tematu genezy nazwisk polskich – Nazwiska Polskie[38] Jana Stanisława Bystronia, omawiana jest między innymi od-herbowa i patronimiczna geneza wyżej wymienionych nazwisk od nazwy herbu Kur. Herbem Kur posługują się ponadto: Karszeńscy v. Karszańscy, Horodyńscy, Bosowscy, Szaprowscy i Kokotowie[39][40]. Wspominani są również u Adama Bonieckiego Kazimierscy[41]. Podczas obrad sejmu w 1683, Franciszek Graf von Oppersdorff[42] otrzymał indygenat na polskie szlachectwo wraz z herbem Kur. Uzyskał to za zasługi położone podczas wojny ze Szwedami, która toczyła się za panowania króla Jana II Kazimierza. W czasie (tzw. Potopu szwedzkiego), hrabia Franciszek Euzebiusz Oppersdorff udzielił na swym zamku schronienia polskiemu królowi i jego małżonce Ludwice Marii. Monarcha z małżonką przebywali w Głogówku od 17 października do 18 grudnia 1655 roku.

Znane jest również nazwisko Kiczka, pochodzące od Mikołaja Kiczki[43].

Znani herbowni edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Kurowie.

Odmiany edytuj

Odmiany herbowe
 
Kur II – odmiana herbu Kur, potwierdzona w Galicji w 1782, dla Jana Nepomucena Kurkowskiego.
 
Odmiana hrabiowska herbu Kur Fiodora Rostopczyna

W heraldyce polskiej spotykamy kilka herbów, w których elementy godła oraz klejnotu nawiązują do symbolu koguta. Są to herby szlacheckie, o następujących proklamach lub nazwiskach Chołchowski, Chotyński[45], Dziboni, Epselwitz, Falk-Regulski, Gallo, Hahn, baronowie von Hahn, von Hahnenfelddt, von Hahnenbohm (Inflanty)[46], Hening III, Kur II, Radęsław, Ryp, Salmour[45], Wołodkowicz, Wołotkowski[45].

Spośród tych herbów, jedynie ten noszący zawołanie – Kur II, jest niewątpliwie odmianą herbu Kur. Co się zaś tyczy pozostałych herbów, to co do ich ewentualnych wzajemnych korelacji, opinie pośród heraldyków są podzielone.

Jedyną arystokratyczną odmianę herbu Kur, spotykamy u rosyjskiego polityka, wicekanclerza Rosji w latach (1799–1801) – Fiodora Rostopczyna, który w roku 1799 uzyskał tytuł hrabiowski wraz ze stosownym udostojnieniem, nadanego wcześniej przez cara Pawła I rodzinie Rostopczynów, herbu Kur.

Herby terytorialne wzorowane na herbie szlacheckim edytuj

Herb szlachecki "Kur Biały" stał się inspiracją dla kilku polskich herbów terytorialnych; jego wpływ zaznaczył się w grafice herbów miejskich: Kurowa w powiecie puławskim, Kurozwęk, Oławy, oraz powiatu oławskiego.

Galeria polskich herbów terytorialnych z "Kurem Białym" edytuj

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Opis współczesny jest skonstruowany zgodnie z obecnymi zasadami heraldyki. Zobacz: Blazonowanie

Przypisy edytuj

  1. ↑ PAU 1913 ↓, s. 34.
  2. ↑ Bartosz Paprocki: Herby Rycerstwa Polskiego, zebrane i wydane 1584. Kraków: wznowienie Kazimierz Józef Turowski, Kraków 1858, s. 774. [1]
  3. ↑ M. Bielski, J.L. Hrebult, Szymon Okolski: Herby Polskie. Poznań: 1705, s. 58.
  4. ↑ Antoni Gąsiorowski, Henryk Kowalewicz: Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski Tom VI – zawiera dokumenty nr 1-400 z lat 1174–1400. DRUKARNIA UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU: POZNAŃSKIE TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ NAUK, WYDAWNICTWA ŹRÓDŁOWE KOMISJI HISTORYCZNEJ, 1982.
  5. ↑ Gorczyn Jan Aleksander: Herby Królestwa polskiego przez Jana Aleksandra Gorczyna pracą, nakładem y drukiem, ku sławie narodu polskiego wydane. Kraków: 1653, s. 41. [2] [3]
  6. ↑ Gorczyn Jan Aleksander: Kleynoty abo herby państwa y rycerstwa powiatow y miast głownych Korony Polskiey y W. X. L. według obiecadła dla pamięci łacnieyszey położone. Kraków: 1630. [4]
  7. ↑ Piotr Nałęcz-Małachowski: Zbiór Nazwisk Szlachty. Lublin: 1805, s. 667.
  8. ↑ Henryk Antoni Gąsiorowski, Tomasz Jasiński, Tomasz Jurek, Izabela Skierska: Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski TOM XI. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauki – Wydawnictwa Źródłowe Komisji Historycznej, 1999, s. Dokument Nr 1718. ISBN 83-7063-243-2.

    Dokument Nr 1718 – Głogów, 25 czerwca 130(2?) Henryk książę głogowski i dziedzic Królestwa Polskiego sprzedaje wsie Drzewce i Ringenwalde Mikołajowi de Nugo. Kop.: Warszawa, AGAD, Metryka koronna 12, k. 212v. Wpis w 1475 r. Tytuł: Drewicz, Ringewalde. Wyd.: T. Jurek, w: Roczniki Historyczne 55-56, 1989–1990, s. 209-211 (wg Kop.). Tam też emendacja daty rocznej. Reg.: 1. MRPS I suppl. nr 7 (wg Kop.); 2. Jurek, Dziedzic, s. 149. – Szyban von Der (z Diera w Miśni) wyst. 1287-1311, sędzia dworski 1310; jego brat Werner wyst. 1299-1323, marszałek księcia 1300 (Jurek, Dziedzic, s. 102-103; Jurek, Obce ryc., s. 212).

  9. ↑ Franciszek Piekosiński,Heraldyka Polska Wieków Średnich, Kraków 1899, s. 310 – (hasło: Tader).
  10. ↑ „Miesięcznik heraldyczny”. 1-3, 1908. Warszawa: Nakł. Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwo Heraldycznego. 

    "Herb Tader". W licznym szeregu herbów i proklamacyi, bliżej w zapiskach herbowych średniowiecznych nieokreślonych, spotykamy w dwóch zapiskach kościańskich z lat 1413 i 1414) herb z zawołaniem Tader. Wspominają o nim zapiski rzeczone, że używał go niejaki Szyban Tader, dodając, że współklejnotnikami tegoż byli świadkowie przy oczyszczaniu się Szybana z zarzutu nieszlachectwa : Hinczek Szkapa z Ujazdu i Giętko z Lubondzy. Prof. Piekosirtski w swej Heraldyce wieków średnich próbował przedstawić wygląd herbu omawianego. W tym celu wziął ze zbioru Pfotenhauera jedną z pieczęci śląskich z roku 1300-go, należącą do jakiegoś ziemianina, Szybana de Der (?), i opierając się jedynie na tożsamości imion i podobieństwie tego, co uważał za nazwiska (Tader i de Der) doszedł do wniosku, że przedmiotem herbu Tader był kogut. Wniosek ten znakomity nasz uczony uważał za pewnik, co widzieć się daje z dwóch ustępów w jego „Heraldyce**, *) w których omawia sprawę herbów: Kokoty i kur biały, utożsamiając je z Tadrem.

    Tymczasem, jak to postaramy się dowieść niżej, szanowny profesor był w błędzie: herb Tader niemiał nigdy nic wspólnego z kogutem, a przeciwnie, był to herb bardzo w heraldyce naszej znany, mianowicie Gryf.

    Dość wejrzeć uważnie nieco, niż zrobił to Piekosińskl, w treść zapiski w roku 1414, aby spostrzed2 od razu, że mamy tu do czynienia z Gryfem. Przedewszystkiem wskazuje na to imię jednego ze świadków. Giętka z Lubondzy, typowe imię rodu Gryfitów. Dalej, sama nazwa Tader jest niczetn innem, jak zepsutą formą imienia Teodor (Czader, Ceder), wiadomo zaś, że imię to stało się nawet przydomkiem możnego rodu Cedrów Latoszyńskich, również Gryfitów. Wreszcie, nazwiska świadków dowodzą niezbicie, że byli oni Gryfitami: Ujejskich h. Gryf znają wszyscy nasi heraldycy, poczynając od Paprockiego, co się zaś tyczy dziedziców Lubondzy, to w roku 1552 występują oni w księgach poborowych sieradzkich również z tym herbem).

    Czemże wytłumaczyć to, że herb tak znany, jakim był Gryf, zjawia się w zapiskach wielkopolskich z inną proklamą. Odpowiedź bardzo prosta: był on bardzo znany w Małopolsce, natomiast w Wielkopolsce zgoła nie i gdy go tam przywiózł (zapewnie w końcu XlV-go wieku) któryś niewątpliwie z Cedrów Latoszyńskich (a który – odszukać mi się nie udało), bracia Wielkopolanie zaczęli nazywać obcy dla nich znak herbowy przydomkiem przybysza i w ten sposób ukuta nazwa z czasem powszechne prawo obywatelstwa zyskała. 5/. Dziadulewicz/ Warszawa

  11. ↑ Krzysztof Ożóg Stanisław ze Skarbimierza – uczony w służbie Królestwa Polskiego INICJATYWA MAŁOPOLSKA IMIENIA KRÓLA WŁADYSŁAWA ŁOKIETKA, 2003 r. W artykule znajduje się informacja o Mikołaju Kiczce[5]
  12. ↑ Krzysztof Żaboklicki. Polacy w Padwie. „POLONIA WŁOSKA – BIULETYN INFORMACYJNY”. 1 (30), marzec 2004. Rzym: Polonia Włoska – Biuletyn Informacyjny c/o Associazione Generale dei Polacchi in Italia Via Piemonte 117, 00187 Roma,.  W artykule znajdujemy informacje o Mikołaju Kiczce [6]
  13. ↑ Lech Męczarski. Rocznik statystyczny 1513" i garść innych liczb średniowiecznego Gostynia dotyczących (cz. III). „NOWA GAZETA GOSTYŃSKA”. 11, 2004.  W artykule znajduje się informacje o Mikołaju Kiczce link
  14. ↑ Kasper Niesiecki: Herbarz Polski Tom V. Lipsk: Jan Nepomucen Bobrowicz, 1839, s. 451.[7]
  15. ↑ Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku. Gdańsk: L&L, 2007, s. 187. ISBN 978-83-60597-10-1.U Tadeusza Gajla brak murawy
  16. ↑ Piotr Nałęcz-Małachowski: Zbiór Nazwisk Szlachty. Lublin: 1805, s. 667. [8]
  17. ↑ Franciszek Piekosiński, Heraldyka polska wieków średnich, Kraków 1899, (hasła: Mikołaj Kiczka, Kokot, Kur). [9]
  18. ↑ Wzór graficzny koguta, jako ptaka heraldycznego, zaczerpnięty z bestiariusza [10].
  19. ↑ AGAD, Zbiór dokumentów pergaminowych nr 6433 Wyd.: Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae generalis, wyd. J. K. Kochanowski, Warszawa 1919, nr 388 [11]
  20. ↑ AGAD, Zbiór dokumentów pergaminowych nr 6433 Wyd.: Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae generalis, wyd. J. K. Kochanowski, Warszawa 1919, nr 388 – dokument ze zbiorów pergaminowych [12]
  21. ↑ Duglas G. Brinkley: Visual History World'. Nowy Orlean: National Geographic Washington D.C., czerwiec 2005, s. 84. ISBN 0-7922-3695-5.
  22. ↑ Franciszek Piekosiński: Heraldyka Polska Wieków Średnich. Kraków: 1899, s. 233, 310. hasła: Kokoty, Kiczka, Tader. [13]
  23. ↑ Bartosz Paprocki: Herby Rycerstwa Polskiego. Kraków: wydanie wznowione z 1584 Kazimierza Józefa Turowskiego, 1858, s. 744. [14]
  24. ↑ Bartosz Paprocki Herby Rycerstwa Polskiego Kraków 1584, wznowiono 1858, s. 774 (Gall z Dalmacji herbu Kur Biały) [15]
  25. ↑ J. Siebmacher: Wappenbuch...
  26. ↑ Aleksander Borysowicz Łakier: Russkaja geraldika. St. Petersburg: KNIGA, 1855, s. 439 /art. 133/ XXV tabl.. google books
  27. ↑ Odmiana hrabiowska herbu Kur Fiodora Rostopczyna
  28. ↑ Polskie herby w heraldyce szlachty rosyjskiej. [dostęp 2002-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-06-21)].
  29. ↑ Elżbieta Sęczys: Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim. Warszawa: DIG, 2007. ISBN 83-7181-450-X.
  30. ↑ Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861(1867) – Indeks nazwisk. ornatowski.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-21)]., Ornatowski.com
  31. ↑ Seweryn Uruski, Rodzina Herbarz Szlachty Polskiej, Tom VII, Warszawa 1910, s. 211,
  32. ↑ Kasper Niesiecki, Herbarz Polski, wydano w Lipsku 1840, tom V, s. 451, (wersja elektroniczna) [16]
  33. ↑ AGAD historia: Zarys dziejów kształtowania się zasobu. [dostęp 2013-08-13]. (pol.).
  34. ↑ a b Kur: Nazwiska [online], gajl.wielcy.pl [dostęp 2021-06-02].
  35. ↑ Kasper Niesiecki: Herbarz Polski. Lipsk: Jan Nepomucen Bobrowicz, 1845, s. 262.
  36. ↑ Bystroń Jan Stanisław, Nazwiska polskie, Lwów 1936 (Na liście publikacji niezbędnych dla genealoga, znajduje się niniejsza publikacja, jako pomocna w ustalaniu etymologii nazwisk). [17] link
  37. ↑ Jarosław Chodak Jan Stanisław Bystroń prekursor socjologii historycznej, Lublin 1999, Wydział Filozofii i Socjologii UMCS. W publikacji opinia na temat warsztatu badawczego Jana Stanisława Bystronia, zawierająca ocenę J. Krzyżanowskiego [18]
  38. ↑ Jan Stanisław Bystroń: Nazwiska Polskie. Lwów: KSIĄŻNICA, 1927, s. 68. (Etymologia nazwisk posiadających rdzeń wywodzący się od proklamy herbu KUR). [19]
  39. ↑ Maria Malec: Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskih nazw osobowych, Tom 6. Kraków: Instytut Języka Polskiego (Polska Akademia Nauk), 1995, s. 22. ISBN 83-85579-63-X, ISBN 978-83-85579-63-2.
  40. ↑ Adam Szela̜gowski: Wici i topory. Skład główny w księg: Akademia Umiejętności, 1914, s. 194.
  41. ↑ Adam Boniecki, Herbarz Polski, Warszawa 1906, t. 9, s. 363 (Artykuł dotyczący Kazimierskich herbu Kur Biały)
  42. ↑ Kasper Niesiecki, Herbarz Polski, Lipsk 1841, t. VII, s. 122 (Opersdorffowie herbu Kur)
  43. ↑ Franciszek Piekosiński, Heraldyka polska wieków średnich. Kraków 1899. s.233 – herb Kokoty Mikołaja Kiczki. [20]
  44. ↑ przeczytaj artykuły: Herb Kurowa w powiecie puławskim, Kurów (dzielnica Bochni), oraz artykuł [21]
  45. ↑ a b c Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  46. ↑ Klingspor, Carl Arvid von: Baltisches Wappenbuch

Bibliografia edytuj

  • Szymon Okolski: Orbis Polonus splendoribus coeli, triumphis mundi, pulchritudine animantium condecoratus, in quo antiqua Sarmatorum gentiliata pervetusta nobilitatis insignia etc. specificantur et relucent. Kraków: 1641-1645, s. Tom I, fol. 508..
  • Jan Aleksander Gorczyn: Herby Królestwa Polskiego. Kraków: 1658. Biblioteka Kórnicka PAN [22]
  • Jan Aleksander Gorczyn: Kleynoty abo herby państwa y rycerstwa powiatow y miast głównych Korony Polskiey y W. X. L. według obiecadła dla pamięci łacnieysey polozone. Kraków: 1630. Biblioteka Kórnicka PAN [23]
  • Bartosz Paprocki: Herby Rycerstwa Polskiego zebrane i wydane r.p. 1584. Kraków: 1858, s. 744.– (wizerunek herbu Kur Biały, wraz z opisem).
  • Adam Boniecki: Herbarz polski wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. Warszawa: Skład główny Geberthner i Wolff, 1908, s. 200. / Wydawnictwo: Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne, Rok wydania: 2005, płyta CD ISBN 83-918058-3-2
  • „Polska Akademia Umiejętności”, Archiwum Komisji Historycznej, Kraków: Komisja Historyczna Akademii Umiejętności nr 70, 1913, s. 533.
  • Tadeusz Gajl: Herbarz Polski od Średniowiecza do XX wieku. Gdańsk: L&L, 2007, s. 187. ISBN 978-83-60597-10-1.
  • Zbigniew Leszczyc: Herby Szlachty Polskiej. Lwów: Antoni Fiedler, 1908, s. 200. / wydane pod tytułem Herby Rodów Polskich, w opracowaniu Mieczysława Paszkiewicza i Jerzego Kulczyckiego, przez ORBIS Boks (London) Ltd 1990 – (opis herbu, Tablica XLV – wizerunek herbu Kur). ISBN 0-901149-34-9
  • Marek Jerzy Minakowski, Ci wielcy Polacy to nasz rodzina – Kraków 2007 – elektroniczne compendium genealogiczne na bazie dzieł: A. Bonieckiego, W. Dworzaczka, B. Łuszczyńskiego, E. Sęczysa, "Polskiego Słownika Biograficznego". ISBN 83-918058-2-4
  • Kasper Niesiecki, Herbarz Polski – wydanie Jana Nepomucena Bobrowicza w Lipsku 1842. Tom V. s.451 (Rycina i opis herbu Kur).
  • Franciszek Piekosiński, Heraldyka polska wieków średnich Kraków 1899.
  • Franciszek Piekosiński, Rycerstwo polskie wieków średnich Kraków 1896–1901 .
  • Piotr Nałęcz-Małachowski, Zbiór Nazwisk Szlachty, Lublin 1805 – Wydano w Drukarni J.C.K.Mci. u XX. Trynitarzów, s.667 (artykuł o herbie Kur).BN 80204
  • Jan Stanisław Bystroń, Nazwiska Polskie – Wydanie I Książnica Lwów 1936.s 68. (Od herbowa geneza nazwisk wywodzących się od proklamy herbu Kur).ISBN 83-05-12636-6
  • Seweryn Uruski, Rodzina Herbarz Szlachty Polskiej, Warszawa 1911, Tom VIII, s. 211 (opis herbu, informacje o legitymowaniu przed Heroldią). ISBN 83-86005-15-7
  • Douglas G. Brinkley: Visual History World. Nowy Orlean: National Geographic Washington D.C., czerwiec 2005, s. 84. ISBN 0-7922-3695-5. – (Polichromia na greckiej wazie przedstawiająca hoplitę z tarczą ozdobioną wizerunkiem koguta).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kur_(herb_szlachecki)&oldid=73142593”