Kurbail
Kurbail[1][2], też Kurba'il[3][4] (zapisywane uruKur-ba-ìl(AN)[3][5]) – w 1 połowie I tys. p.n.e. asyryjskie miasto i stolica asyryjskiej prowincji o tej samej nazwie[2].
Lokalizacja edytuj
Dokładna lokalizacja miasta nie jest znana[2][3]. Niektórzy badacze kierując się położeniem Bramy Adada w Niniwie uważają, iż miasta Kurbail należy szukać na północ od Niniwy, w kierunku granicy z Urartu[3]. Ich zdaniem nazwa bramy powstać miała na cześć boga Adada czczonego w Kurbail, a tym samym wychodząca z niej i wiodąca w kierunku północnym droga prowadzić miała właśnie do miasta Kurbail[3]. Inni badacze, kierując się tym, iż Kurbail wzmiankowany jest głównie w tekstach pochodzących z Kalchu, oraz tym, że teksty te wymieniają Kurbail najczęściej właśnie w powiązaniu z tym miastem, sugerują, iż miasta Kurbail szukać należy w pobliżu Kalchu, najprawdopodobniej gdzieś w obszarze pomiędzy rzekami Hazir i Duży Zab[1][2].
Historia edytuj
Nazwa miasta nie jest poświadczona w źródłach z okresu średnioasyryjskiego[3]. Najwcześniejsza znana wzmianka o Kurbail znajduje się w inskrypcji Salmanasara III (858-824 p.n.e.) na posągu Adada z Kurbail, który odnaleziono w Pałacu przeglądów wojskowych (akad. ēkal māšarti) w Kalchu[3]. Inskrypcja ta opisuje uroczyste poświęcenie tego posągu, którego dokonano w 836 r. p.n.e.[1] Z 788 r. p.n.e. pochodzi najwcześniejsza wzmianka dotycząca prowincji Kurbail, zachowana w jednym z dekretów Adad-nirari III (810-783 p.n.e.)[1]. Wraz z rządami tego króla w asyryjskich listach i kronikach eponimów zaczynają pojawiać się też imiona gubernatorów Kurbail pełniących urząd limmu[1]. Byli nimi Marduk-szarru-usur (eponim w 784 r. p.n.e.), Ninurta-iddin (eponim w 757 r. p.n.e.) i Bel-szarrani (eponim w 699 r. p.n.e.)[3]. Wzmianki o prowincji Kurbail znaleźć też można w listach i innych dokumentach pochodzących z czasów panowania Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.) i Sargona II (722-705 p.n.e.)[1]. Wiadomo, iż w 1 połowie VIII w. p.n.e. w Kurbail znajdował się „dom turtanu”, który służyć mógł jako centrum dowodzenia dla wojsk asyryjskich stacjonujących przy północnej granicy państwa[6]. W Kurbail znajdowała się też ważna świątynia boga Adada, z której najprawdopodobniej pochodził posąg Adada odnaleziony w Kalchu[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Radner K., Provinz. C, w: Reallexikon..., s. 47.
- ↑ a b c d Assyrian empire builders - People, gods and places. ucl.ac.uk. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Postgate J.N., Kurba'il, w: Reallexikon..., s. 367.
- ↑ Glassner J.-J., Mesopotamian..., s. 363.
- ↑ Glassner J.-J., Mesopotamian..., s. 170, 176.
- ↑ a b Postgate J.N., Kurba'il, w: Reallexikon..., s. 368.
Bibliografia edytuj
- Glassner J.-J., Mesopotamian Chronicles, Society of Biblical Literature, Atlanta 2004.
- Postgate J.N., Kurba'il, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagegesang - Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-1983, s. 367-368.
- Radner K., Provinz. C, w: Reallexikon der Assyriologie, tom XI (Prinz, Prinzessin - Samug), Walter de Gruyter, Berlin - New York 2006-2008, s. 42-68.