Kursy Bestużewa

uczelnia dla kobiet w Imperium Rosyjskim

Kursy Bestużewa też Kursy Wyższe Żeńskie im. Bestużewa (ros. Бестужевские курсы) – czteroletnia, największa i najbardziej znana instytucja szkolnictwa wyższego dla kobiet w Imperium Rosyjskim, otwarta oficjalnie w 1878[1] w Petersburgu. Zawieszona w 1886, ponownie działała w latach 1890–1915; umożliwiała kobietom, pozbawionym dostępu do uniwersytetów, zdobycie wyższego wykształcenia[2].

Kursy Wyższe Żeńskie
im. Bestużewa
Бестужевские курсы
ilustracja
Data założenia

20 września / 2 października 1878

Data likwidacji

wrzesień 1918

Państwo

 Imperium Rosyjskie

Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Kursy Wyższe Żeńskie im. Bestużewa”
59°56′34″N 30°16′22″E/59,942778 30,272778
Kursy Bestużewa

Historia

edytuj

Kursy zostały nazwane na cześć jednego z inicjatorów Konstantina Nikołajewicza Bestużewa-Rumina (1829–1897), historyka i pierwszego dyrektora szkoły[2]. Umożliwiały one kobietom, które nie miały wstępu na uniwersytety, zdobycie wyższego wykształcenia, jak również możliwość późniejszego prowadzenia pensji i wykładania w szkołach średnich dla dziewcząt[2][3]. Wśród słuchaczek było wiele kobiet z Polski, Ukrainy i Rosji. Szacuje się, że kursy ukończyło około 6 tysięcy studentek[4].

Wśród profesorów byli: Jan Niecisław Baudouin de Courtenay, Aleksandr Borodin, Tadeusz Zieliński, Dmitrij Mendelejew, Iwan Sieczenow, Sergiej Płatonow. Na uczelni studiowała m.in. Wiera Popowa, która potem prowadziła też zajęcia z chemii[5].

Absolwentkami kursów były m.in. Nadieżda Krupska, Maria Piłsudska, Antonina Leśniewska[6], Romualda z Bagnickich Baudouin de Courtenay, a późnej także jej córka Cezaria Baudouin de Courtenay.

Kursy mieściły się w specjalnie wybudowanym budynku na Wyspie Wasylewskiej[1].

 
Laboratorium chemiczne Kursów Bestużewa

Po rewolucji rosyjskiej we wrześniu 1919 roku z kursy zostały połączone z Petersburskim Uniwersytetem Państwowym[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Бестужевские курсы. Wayback Machine. [dostęp 2019-03-27]. (ros.).
  2. a b c Bestużewskie Kursy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-01-08].
  3. Andrzej Szwarc, Kobiety na uniwersytety! Niestety wcale nie było to takie proste [online], www.polityka.pl, 2014 [dostęp 2022-01-09] (pol.).
  4. N.K. Gonczarow, Oświata i wychowanie w Rosji na początku drugiej połowy XIX w., [w:] Ł. Kurdybacha (red.), Historia wychowania, t. 2, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1967, s. 478.
  5. Rayner-Canham i Rayner-Canham 2005 ↓, s. 64.
  6. Polski Petersburg [online], www.polskipetersburg.pl [dostęp 2022-01-09].

Bibliografia

edytuj