Kwieciak jabłkowiec

Kwieciak jabłkowiec (Anthonomus pomorum L.) – chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych.

Kwieciak jabłkowiec
Anthonomus pomorum
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Cykl rozwojowy: 1. chrząszcz, 1a. pąki uszkodzone przez larwy, 1L. larwa, 1P. poczwarka
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Rodzina

ryjkowcowate

Podrodzina

Curculioninae

Plemię

Anthonomini

Rodzaj

Anthonomus

Gatunek

kwieciak jabłkowiec

Strzałka wskazuje pąk opanowany przez kwieciaka

Budowa edytuj

Długość owada wynosi około 4 mm. Uda ciemnobrunatne z jednym ostrym wyrostkiem (zębem), pozostałe części nóg czerwonobrunatne. Pancerz gęsto pokryty włoskami. Pokrywy wypukłe z podłużnym żeberkowaniem i ciemnobrunatną przepaską w kształcie litery V. Ryjek ciemno zabarwiony i zagięty do dołu, mniej więcej o około ¼ dłuższy niż głowa i przedplecze razem. Czułki siedmioczłonowe, załamane i na końcu buławkowato rozszerzone. Oczy wypukłe, położone przy nasadzie ryjka.

Biologia edytuj

Zimę spędzają w ukryciu jako postacie dorosłe. Wiosną samica składa jaja wewnątrz pąków kwiatowych jabłoni i grusz, (rzadko wiśni). Wylęgająca się biała i beznoga larwa (ok. 6 mm dł.) nie dopuszcza do rozwoju opanowanego pąka, rozwija się i przepoczwarcza w jego wnętrzu pod osłoną zbrązowiałych płatków korony. Wystarczy je unieść aby zobaczyć larwę lub poczwarkę. Rozwój larwy trwa 2-4 tygodnie natomiast stadium poczwarki (wolna) ok. 8 dni.

Rozprzestrzenienie edytuj

Chrząszcz ten występuje w Europie, z wyjątkiem północnej Skandynawii, całej Rosji (część europejska, Syberia Wschodnia i Zachodnia oraz rosyjski Daleki Wschód), Turcji, Algierii, Libanie, Syrii, Armenii, Gruzji, Azerbejdżanie, Iranie, Kazachstanie, Turkmenistanie, Uzbekistanie, Tadżykistanie, Kirgistanie, Mongolii, Chinach, obu Koreach i Japonii[1]. Zawleczony został również do USA[2], gdzie obecnie już nie występuje[1].

Szkodliwość i zwalczanie edytuj

Wiosną, przy masowym pojawieniu zarówno okazy dorosłe jak i larwy wyrządzają znaczne szkody, niszcząc pąki i zawiązki kwiatów. Uszkodzone kwiaty nie zawiązują owoców. Ciepła wiosna i szybki rozwój pąków powoduje znaczną śmiertelność wśród larw kwieciaka a osobniki dorosłe pozbawia możliwości złożenia wszystkich jaj (pąk musi być mało dojrzały aby larwa zdążyła się w porę wykluć). W tym okresie konary drzew w sadach okręca się taśmami papieru karbowanego. Gromadzące się w jego szczelinach chrząszcze pali się razem z papierem. Dorosłe owady przed złożeniem jaj również odżywiają się wnętrzem pąków. Po przepoczwarczeniu młode chrząszcze odżywiają się liśćmi, lecz już w lipcu udają się na spoczynek zimowy, i dlatego od tego momentu nie są już szkodliwe. Podstawowym sposobem zwalczania w sadach produkcyjnych jest ochrona chemiczna za pomocą insektycydów.

Bibliografia edytuj

  • Pławilszczikow N., Klucz do oznaczania owadów. PWRiL, Warszawa 1972
  • Węgorek W., Nauka o szkodnikach roślin, PWRiL, Warszawa 1972

Przypisy edytuj

  1. a b Anthonomus pomorum; Distribution. [w:] EPPO Global Database [on-line]. [dostęp 2014-11-03].
  2. Anthonomus (Anthonomus) pomorum (Linnaeus, 1758). [w:] Coleoptera Poloniae [on-line]. [dostęp 2014-11-03].