Lactarius pergamenus

Lactarius pergamenus (Sw.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Lactarius pergamenus
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

Lactarius

Gatunek

Lactarius pergamenus

Nazwa systematyczna
Lactarius pergamenus (Sw.) Fr.
Epicr. syst. mycol.: 340 (Uppsala, 1838)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1809 r. Olof Peter Swartz nadając mu nazwę Agaricus pergamenus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Lactarius[1]. Synonimy łacińskie[2]):

  • Agaricus pergamenus Sw. 1809
  • Galorrheus pergamenus (Sw.) P. Kumm. 1871
  • Lactarius piperatus f. pergamenus (Sw.) S. Imai 1938
  • Lactarius piperatus var. pergamenus (Sw.) Rea 1922
  • Lactifluus pergamenus (Sw.) Kuntze 1891

W niektórych atlasach grzybów jest podawana jego nazwa polska – mleczaj skórzasaty[3].

Morfologia edytuj

Kapelusz

Średnicy 5–12 (do 15) cm, u młodych owocników biały, w trakcie dojrzewania pojawiają się na nim ochrowe plamy. Pokryty suchą, matową skórką[3].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki u młodych owocników białe, potem ochrowożółtawe, bardzo gęsto rozmieszczone[3].

Trzon

Biały, o powierzchni często pokrytej rdzawymi plamami, o zwężającej się podstawie[3].

Miąższ

Zbudowany z kulistawych komórek, które powodują jego specyficzną (jak u wszystkich gołąbkowatych) kruchość i nieregularny przełam. Wydziela białe, na powietrzu wybarwiające się zielononiebieskawo, po wyschnięciu szarozielone mleczko o ostrym smaku. W roztworze wodorotlenku potasu przyjmuje żółtopomarańczowy kolor[3].

Zarodniki

Kulistawe, o wymiarach przeważnie 7–8,5×6–7 μm, bez pory rostkowej, o powierzchni pokrytej amyloidalną siateczką, tworzoną przez brodawki połączone różnej szerokości listewkami. Wysyp zarodników kremowy lub jasnoochrowy[3].

Występowanie i siedlisko edytuj

Organizmy mikoryzowe, rozwijające się w glebie, w lasach liściastych i iglastych, w obecności dębów, buków, sosen lub świerków, na wapiennych i gliniastych glebach. Wytwarza owocniki od czerwca do września[3].

W Polsce nie występuje[4].

Znaczenie edytuj

Owocniki Lactarius pergamenus wskutek ostrego smaku często opisywane są jako „niejadalne”, jednak nie są one toksyczne dla człowieka i po odpowiednim przyrządzeniu można je spożywać. Zaleca się w tym celu ich solenie lub smażenie uprzednio pokrojonych na cienkie plasteki[3].

Gatunki podobne edytuj

Wśród grzybów o morfologicznie zbliżonych owocnikach wymienia się mleczaja biela (Lactarius piperatus), którego mleczko nie zmienia barwy[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 410. ISBN 83-7404-513-2.
  4. Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.