Lactoris fernandeziana

Lactoris fernandezianagatunek roślin z rodziny kokornakowatych z monotypowego rodzaju Lactoris R. A. Philippi, Verh. K. K. Zool.-Bot. Ges. Wien 15: 521. 1865[4]. Endemit wyspy Robinson Crusoe (d. Más a Tierra) z archipelagu Juan Fernández, gdzie rośnie bardzo nielicznie. Przez długi czas w XX wieku znany był tylko z kilku okazów, w latach 90. XX wieku zinwentaryzowano jednak ok. tysiąca roślin tego gatunku. Rosną one w podszycie i w lukach w mglistych, górskich lasach i zaroślach[5]. Gatunek zasiedla trudno dostępne, często bardzo strome stoki gór na rzędnych powyżej 500 m n.p.m. W uprawie jest bardzo trudny[6].

Lactoris fernandeziana
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

pieprzowce

Rodzina

kokornakowate

Rodzaj

Lactoris

Gatunek

Lactoris fernandeziana

Nazwa systematyczna
Lactoris fernandeziana Phil.
Verh. K. K. Zool.-Bot. Ges. Wien 15: 523 1865[3]
Kwiat

Morfologia edytuj

Pokrój
Krzew o wysokości ponad 0,3 m[7]. Pędy są zielone, giętkie, parasolowato rozpostarte w różnych kierunkach[6].
Liście
Skrętoległe. Blaszka eliptyczna[2].
Kwiaty
Drobne, na krótkich szypułkach, położone odosiowo, pod liśćmi. Okwiat składa się z trzech zielonych listków. Na tych samych roślinach występują kwiaty obupłciowe i żeńskie. W tych drugich pręcików brak lub wykształcone są jako prątniczki. W kwiatach obupłciowych pręcików jest 6 w dwóch okółkach. Słupkowie utworzone jest z trzech wolnych owocolistków rosnących w jednym okółku. W każdym znajduje się od 4 do 8 anatropowych zalążków. Na szczycie owocolistki zwężają się, znamię jest zbiegające[6].
Owoce
Mieszki[2].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj siostrzany dla kladu obejmującego podrodziny piestrzennikowych Hydnoroideae i kokornakowych Aristolochioideae w obrębie rodziny kokornakowatych Aristolochiaceae. Rodzina ta jest z kolei kladem bazalnym rzędu pieprzowce Piperales z kladu magnoliowych, będących jedną ze starszych linii rozwojowych okrytonasiennych[2].

Gatunek jest jedynym reliktem grupy powstałej co najmniej 69 milionów lat temu i stanowiącej najwyraźniej szeroko rozpowszechniony element flory kredowej na Gondwanie. L. fernandeziana przetrwał jako jedyny jej przedstawiciel (wyróżnianej w przeszłości jako rodzina Lactoridaceae Engler), co ciekawe – na izolowanej wyspie wulkanicznej mającej „tylko” ok. 4 milionów lat[6].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b c d Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-08-05] (ang.).
  3. Lactoris fernandeziana. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2016-08-05].
  4. Lactoris. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-08-05].
  5. Daniel J. Crawford et al.. Lactoris fernandeziana (Lactoridaceae) on the Juan Fernandez Islands: Allozyme Uniformity and Field Observations. „Conservation Biology”. 8, 1, s. 277–280, 1994. DOI: 10.1046/j.1523-1739.1994.08010277.x. 
  6. a b c d Gabriel Bernardello, Gregory J. Anderson, Patricio Lopez S., Maryke A. Cleland, Tod F. Stuessy, Daniel J. Crawford. Reproductive biology of Lactoris fernandeziana (Lactoridaceae). „American Journal of Botany”. 86, 6, s. 829-840, 1999. 
  7. Marcia Ricci. Evaluation of conservation status of Lactoris fernandeziana Philippi (Lactoridaceae) in Chile. „Biodiversity & Conservation”. 10, 12, s. 2129–2138, 2001. DOI: 10.1023/A:1013189526734.