Lasiorhynchites
Lasiorhynchites – rodzaj chrząszczy z rodziny tutkarzowatych. Głównie palearktyczny. Obejmuje 11 opisanych gatunków.
Lasiorhynchites | |
Jekel, 1860 | |
![]() Lasiorhynchites sericeus | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Gromada | |
Rząd | |
Podrząd | |
Nadrodzina | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Plemię | |
Podplemię | |
Rodzaj |
Lasiorhynchites |
Morfologia Edytuj
Chrząszcze o ciele długości od 3,3 do 7,2 mm, wysmukłym jak na przedstawicieli tutkarzowatych. Często ubarwienie jest niebieskie, zielone lub fioletowe z połyskiem metalicznym, rzadziej czarne lub częściowo żółtoczerwone do czerwonego[1]. Charakterystyczne jest wyraźne owłosienie wierzchu ciała utworzone przez włoski długie i sterczące[1][2]. Ryjek nie odbiega mocno długością od przedplecza, boki ma równoległe lub lekko rozszerza się ku wierzchołkowi. Na grzbietowej stronie ryjka zazwyczaj występuje podłużne żeberko środkowe[1]. Czułki nigdy nie są osadzone blisko nasady ryjka[2]. Głowa ma stosunkowo duże i wypukłe oczy złożone, a za nimi jej boki są równoległe, zaokrąglone lub lekko przewężone u podstawy[1]. Skronie nigdy nie są oddzielone od potylicy poprzeczną listewką. Pokrywy są stosunkowo wąskie[2], od 1,4 do 1,7 raza dłuższe niż szerokie, zawsze z wykształconym skróconym rządkiem przytarczkowym. Samce mają odnóża z jedną ostrogą na wierzchołku każdej goleni. U samic golenie odnóży środkowych i tylnych mają po dwie ostrogi, a przednich jedną lub dwie[1][2].
Ekologia i występowanie Edytuj
Owady te są pędzą nadrzewny tryb życia (arborikole)[2]. Postacie dorosłe są foliofagami żerującymi na liściach drzew liściastych. Larwy większości gatunków są ksylofagami rozwijającymi się wewnątrz młodych, najczęściej jednorocznych pędów drzew i krzewów liściastych lub iglastych. Jedynym wyjątkiem jest L. sericeus będący pasożytem lęgowym podryja dębowca – larwy L. sericeus są foliofagami i rozwijają się w tutkach tego gatunku[1][2][3]. Przepoczwarczenie ma miejsce w glebie[1][3].
Rodzaj ten ma głównie zasięg palearktyczny, ale dociera do Mjanmy w krainie orientalnej[2]. W Polsce stwierdzono cztery jego gatunki, ale wszystkie są spotykane rzadko lub bardzo rzadko, znane z nielicznych stanowisk[3] (zobacz: tutkarzowate Polski). Dwa gatunki znalazły się na „Czerwonej liście chrząszczy województwa śląskiego”[4].
Taksonomia Edytuj
Rodzaj ten wprowadzony został w 1860 roku przez Henriego Jekela. Należy do niego 11 opisanych gatunków[5]:
- Lasiorhynchites brevirostris (Roelofs, 1875)
- Lasiorhynchites caeruleocephalus (J.G. Schaller, 1783)
- Lasiorhynchites cavifrons (Gyllenhal, 1833)
- Lasiorhynchites comatus (Gyllenhal, 1833)
- Lasiorhynchites freidbergi Legalov & Friedman, 2007
- Lasiorhynchites praeustus (Boheman, 1845)
- Lasiorhynchites sericeus (J.F.W. Herbst, 1797)
- Lasiorhynchites syriacus (Desbrochers des Loges, 1869)
- Lasiorhynchites ussuriensis Legalov, 2002
- Lasiorhynchites vaucheri (Desbrochers des Loges, 1896)
Przypisy Edytuj
- ↑ a b c d e f g Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979.
- ↑ a b c d e f g Hans Gønget , The Nemonychidae, Anthribidae and Attelabidae (Coleoptera) of Northern Europe, N.P. Kristensen (red.), „Fauna Entomologica Scandinavica”, 38, Leiden, Boston, New York, Koln: Brill, 2003, ISSN 0106-8377 .
- ↑ a b c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 18. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. Warszawa: 1992.
- ↑ Czesław Greń, Roman Królik, Henryk Szołtys. Czerwona lista chrząszczy (Coleoptera) województwa śląskiego.[w:] J. B. Parusel (red.). Czerwone listy wybranych grup zwierząt bezkręgowych województwa śląskiego. „Raporty Opinie”. 6 (4), s. 37-70., 2012. Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice.
- ↑ Lasiorhynchites Jekel, 1860. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2021-07-23].