Laurence Olivier

brytyjski aktor, reżyser, producent (1907–1989)

Laurence Kerr Olivier[1], baron Olivier (ur. 22 maja 1907 w Dorking, zm. 11 lipca 1989 w Steyning) – angielski aktor, zdobył światową sławę dzięki rolom bohaterów szekspirowskich w teatrze i filmie, reżyser teatralny, producent. American Film Institute umieścił go na 14. miejscu na liście największych aktorów wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends)[2].

Laurence Olivier
Ilustracja
Laurence Olivier (lata 40. XX wieku)
Imię i nazwisko

Laurence Kerr Olivier

Data i miejsce urodzenia

22 maja 1907
Dorking

Data i miejsce śmierci

11 lipca 1989
Steyning

Strona internetowa

W 1949 nagrodzony dwukrotnie Oscarem za film Hamlet w kat. „najlepszy film” i „najlepsza rola męska”, a w 1978 Oscarem honorowym za całokształt pracy aktorskiej[3].

Określany często największym aktorem szekspirowskim epoki. Za osiągnięcia teatralne Elżbieta II nadała mu tytuł „Sir”. Wieloletni dyrektor Teatru Narodowego w Londynie.

Jeden z pretendentów do roli Vito Corleone w Ojcu chrzestnym, której przyjęcia odmówił z powodów zdrowotnych i ostatecznie przyjął ją Marlon Brando.

Wystąpił w ponad 100 filmach, z których wiele mogło poszczycić się wysokimi pozycjami w zestawieniach amerykańskiego box office’u[4].

Życiorys

edytuj

Urodził się w Dorking, w hrabstwie Surrey, jako najmłodszy z trojga dzieci Agnes Louise (z domu Crookenden; 1871–1920) i Gerarda Kerra Oliviera (1869–1939)[5]. Miał dwoje starszego rodzeństwa: siostrę Sybille (1901–1989) i brata Gerarda Dacresa „Dickiego” (1904–1958). Ich prapradziadek wywodził się z francuskich hugenotów. Ojciec Laurence’a rozpoczął karierę jako nauczyciel, ale po ukończeniu 30 lat odkrył silne powołanie zakonne i został wyświęcony na kapłana Kościoła anglikańskiego[5].

W 1916 został przyjęty do chóru Church of All Saints Choir School[6] w centrum Londynu. W 1917 zachwycił publiczność jako Brutus w szkolnej inscenizacji Juliusz Cezar. Później zdobywał pochwały za role w innych produkcjach uczniowskich – Marii w Wieczorze Trzech Króli (1918) i Katarzyny w Poskromieniu złośnicy (1922). W latach 1920–1924 uczęszczał do St. Edward’s School w Oksfordzie[6]. W 1924 podjął studia aktorskie w Central School of Speech Training and Dramatic Art[6].

Życie prywatne

edytuj

Był trzykrotnie żonaty. 25 lipca 1930 poślubił aktorkę Jill Esmond[7]. Mieli syna Tarquina. 29 stycznia 1940 się rozwiedli[7]. W listopadzie 1936 związał się z Vivien Leigh, z którą ożenił się 31 sierpnia 1940 podczas prywatnej uroczystości w Santa Barbara[8]. Tylko on wiedział o chorobie maniakalno-depresyjnej swojej żony[9]. 6 stycznia 1961 doszło do ich rozwodu, a już 17 marca 1961 poślubił Joan Plowright[7], z którą miał troje dzieci: Richarda Kerra, Tamsin Agnes Margaret i Julie Kate oraz z którą pozostawał małżeństwem przez 28 lat, aż do swojej śmierci w 1989.

Był biseksualistą[10][11]. Spotykał się m.in. z Peterem Finchem, Shelley Winters, Noëlem Cowardem[7], Richardem Burtonem, Johnem Gielgudem, Ivorem Novello, Elissą Landi, Margot Fonteyn, Siegfriedem Sassoonem, Dannym Kaye (1949–1950)[7], Marlonem Brando (1951)[7] i Sarah Miles (1960)[12].

Filmografia

edytuj

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Personalidade: Laurence Olivier (Reino Unido). InterFilmes.com. [dostęp 2018-12-14]. (port.).
  2. AFI’s 100 YEARS...100 STARS. American Film Institute. [dostęp 2018-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-13)]. (ang.).
  3. Laurence Olivier. MYmovies.it. [dostęp 2018-12-14]. (wł.).
  4. Laurence Olivier (22 de Maio de 1907). Filmow. [dostęp 2018-12-14]. (port.).
  5. a b Laurence Olivier Biography (1907-1989). FilmReference.com. [dostęp 2018-12-14]. (ang.).
  6. a b c (Lord) Laurence Olivier – Actors and Actresses. FilmReference.com. [dostęp 2018-12-14]. (ang.).
  7. a b c d e f Laurence Olivier Dating History. FamousFix. [dostęp 2018-02-20]. (ang.).
  8. Gressor i Cook 2005 ↓, s. 253.
  9. Christopher Hastings: Laurence Olivier’s X-rated letters to Vivien Leigh seen for first time. „Daily Mail”. [dostęp 2021-12-21]. (ang.).
  10. Bob Thomas (2005-12-30): New Olivier bio: Actor had a gay affair – but not with Danny Kaye. Advocate. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-20)]. (ang.).
  11. The Sexuality of Laurence Olivier. Classic Hollywood 101. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-20)]. (ang.).
  12. Michael Thornton (2006-09-01): Larry gay? Of course he was. Daily Mail. [dostęp 2012-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-20)]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Megan Gressor, Kerry Cook: Największe romanse wszech czasów. Bożenna Stokłosa (tłum.). Klub Dla Ciebie, 2005. ISBN 83-7404-194-3.

Linki zewnętrzne

edytuj