Wikipedia

Lavinit. Perlicz i Krupka

fabryka wyrobów z lawinitu

Lavinit. Perlicz i Krupka – fabryka wyrobów z lawinitu we Włocławku, działająca w latach 1923–1939[1].

Lavinit. Perlicz i Krupka
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Siedziba

87-800 Włocławek, ul. Rolnicza 6

Data założenia

21 sierpnia 1923

Data likwidacji

1939

Forma prawna

spółka

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

40 000 marek polskich

brak współrzędnych

Historia edytuj

Zawiązanie spółki edytuj

Spółka Lavinit. Perlicz i Krupka została zarejestrowana 23 sierpnia 1923 roku w kancelarii notariusza Ludwika Ulejskiego we Włocławku. Jej założycielami byli Natan (Nachman) Krupka[a][2][3][4] (1867–1931)[5][6][7]), współwłaściciel Włocławskich Zakładów Przemysłowych (dawniej Teichfeld i Asterblum) oraz kupiec Baruch-Łazar Perlicz (1869–1930)[1].

Wcześniej, bo 19 stycznia tego samego roku wspólnicy złożyli w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej opis patentowy wyrobów z lawinitu, stopu metali z domieszką siarki i piasku. Patent ten został zakupiony od niemieckiego przedsiębiorcy Willy'ego Henkera, który ok. 1912 r. założył fabrykę wynalezionego przez siebie lawinitu w Berlinie. Paten Krupki i Perlicza został zarejestrowany 21 września 1926 roku pod nr 5895. Warunkiem patentu był m.in. zakaz produkcji wyrobów poza terenem kraju, prowadzenia drugiej podobnej fabryki lub wchodzenia w spółkę z innymi osobami[1].

Kapitał zakładowy spółki wynosił 40 tysięcy marek polskich, który przeznaczono na zakup sprzętu i urządzenie fabryki. Wspólnicy wnieśli równy wkład w założenie spółki, czyli wynoszący po 20 tysięcy marek. Odpowiedzialność za podejmowane decyzje także była wspólna, wobec czego miały one zapadać za obopólną zgodą. Księgowość przedsiębiorstwa prowadził Baruch Perlicz. Zyski z prowadzonej działalności były dzielone po równo, przy czym ich część odprowadzano na rzecz Willy'ego Henkera, wynalazcy masy lawinitowej[1].

Rozpoczęcie produkcji i rozwój firmy edytuj

Fabrykę otworzono przy ul. Rolniczej 6 we Włocławku, w miejscu zamieszkania Perlicza, na terenie działającej w latach 1894-1922 Włocławskiej Fabryki Fajansu „Keramos”. W chwili rozpoczęcia działalności fabryka zatrudniała trzech pracowników i produkowała 20 przedmiotów wg wzorów z katalogu firmy Willy'ego Henkera. Po pięciu latach liczba pracowników wzrosła do 28, zaś oferowanych wzorów do ponad stu. W 1925 r. firmę przeniesiono na działkę nr 752 pod adresem Długa 10b, zakupioną od Mojżesza-Lejba Opatowskiego za 3500 dolarów amerykańskich. W 1929 r. fabryka Lavinit. Perlicz i Krupka zaprezentowała się na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu[1]. W Roczniku Polskiego Przemysłu na 1934 rok firma widnieje pod nazwą „Lavinit”. N. Krupka i B. Perlicz. Włocławska Fabryka Sztucznego Marmuru[8].

Schyłek działalności edytuj

26 czerwca 1930 r. zmarł współzałożyciel fabryki Baruch Perlicz. Spadkobiercami jego udziałów zostali synowie Aaron Arnold i Samson Perliczowie. Na podstawie pełnomocnictwa sprawami firmy zajmował się Samson Perlicz. Po śmierci Natana Krupki w dn. 7 października 1931 udziały fabryki przeszły wdowę po nim Frajdę zd. Toruńczyk (1867–?), oraz na ich dzieci: Michalinę, późniejszą Idzikowską[3][4] (1895–1983[9]), Amelię (1897–?), inż.[10] Ludwika (1902–?) i Romę (Romualdę), późniejszą Perec[3][4] (1906–?)[5]. 3 grudnia 1931 roku u notariusza Piotra Walickiego we Włocławku rodzina przekazała pełnomocnictwo do reprezentowania firmy Ludwikowi Krupce, do czasu uregulowania spraw spadkowych[11]. W 1934 r. przedsiębiorstwo zmieniło nazwę na Lavinit. Krupka i Perlicza Spadkobiercy[12][b][1].

Z powodu licznych długów[c] 8 października 1936 roku fabryka została sprzedana za 29 250 złotych braciom Antoniemu i Stanisławowi Górzyńskim. W 1937 r. nazwa firmy została ponownie zmieniona na Zakłady Przemysłowe bracia Górzyńscy. Spółka z o.o.. Pod tą nazwą funkcjonowała do wybuchu wojny w 1939 roku[1].

Oferta edytuj

W szczytowym momencie rozwoju, firma Lavinit. Perlicz i Krupka oferowała ponad 100 produktów dekoracyjnych z lawinitu wg wzorów opatentowanych przez firmę Willy'ego Henkera: wazony, zegary, patery, lampy i podstawy do nich, popielniczki, lichtarze, figury i żardiniery. Były to wyroby w stylu secesyjnym, historyzującym, art déco i orientalnym. Oprócz tego fabryka oferowała autorskie wyroby nawiązujące do polskiej tradycji narodowej, takie jak popiersia sławnych Polaków (np. Adama Mickiewicza, księcia Józefa Poniatowskiego), szyldy reklamowe i plakiety[1].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Nazwisko występuje także w formie: Krupke.
  2. ↑ Według innych źródeł przedsiębiorstwo zmieniło nazwę w 1936 roku na Lavinit. Spadkobiercy Krupki i Perlicza.
  3. ↑ Firma Lavinit. Spadkobiercy Krupki i Perlicza była zadłużona w Komunalnej Kasie Oszczędności i Banku Związku Spółek Zarobkowych oraz posiadała zaległości składowe w Funduszu Pracy, Komunalnej Kasie Oszczędności miasta Włocławka i Ubezpieczalni Społecznej.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h Karolina Bandziak-Kwiatkowska: Lavinit. Między ceramiką i brązem: Wyroby lawinitowe z lat 1923-1939 w zbiorach Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. Włocławek: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, 2021. ISBN 978-83-87950-63-7.
  2. ↑ Michał Morawski: Monografja Włocławka: (Włocławia). Włocławek: 1933, s. 116 [148]. [dostęp 2019-09-06].
  3. ↑ a b c Marek Jerzy Minakowski: Roma Krupke (ID: sw.56684). Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), 2022-01-26. [dostęp 2022-01-26]. (pol.).
  4. ↑ a b c Ewa Opawska: Historia pomocy - Wionczek Mieczysław. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, wrzesień 2010. [dostęp 2022-01-26]. (pol.).
  5. ↑ a b Księga Ludności Stałej miasta Włocławek, tom 12, numery domów 439-483, 1910. Polskie Towarzystwo Genealogiczne, 1910. s. 153-154. [dostęp 2019-08-21]. (ros.).
  6. ↑ Wpisy do rejestru handlowego. 16625. „Obwieszczenia publiczne. Dodatek do Dziennik Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości”. Nr 104a, s. 30, 1931-12-30. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości. [dostęp 2022-01-21]. 
  7. ↑ Obwieszczenie. 3492. „Obwieszczenia publiczne. Dodatek do Dziennik Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości”. Nr 29, s. 25, 1918-08-31. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości. [dostęp 2022-01-21]. 
  8. ↑ IX. Przemysł mineralny: 2689. „Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu : połączone wydawnictwa: "Rocznik Informacyjny o Spółkach Akcyjnych w Polsce" i "Polski Przemysł i Handel (Rynek Polski)"”. R. 4, s. 334, 1934. Warszawa: nakładem Polskiej Spółki Wydawnictw Informacyjnych. [dostęp 2022-01-27]. 
  9. ↑ All Federal District, Mexico, Civil Registration Deaths, 1861-1987 results for Ni C3 B1o. Ancestry.com. [dostęp 2022-01-26]. (ang.).
  10. ↑ I. Instyt. Ogólno-gospod.: 62 A.. „Rocznik Polskiego Przemysłu i Handlu : połączone wydawnictwa: "Rocznik Informacyjny o Spółkach Akcyjnych w Polsce" i "Polski Przemysł i Handel (Rynek Polski)"”. R. 5, s. 162, 1935. Warszawa: nakładem Polskiej Spółki Wydawnictw Informacyjnych. [dostęp 2022-01-27]. 
  11. ↑ Wpisy do rejestruhandlowego.. „Obwieszczenia Publiczne. Dodatek do Dziennika Urzędowego Ministerstwa Sprawiedliwości”. Nr 104a, s. 30, 1931-12-30. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości. [dostęp 2022-01-30]. 
  12. ↑ Inne miejscowości. W: Spis Właścicieli Kont Czekowych w Pocztowej Kasie Oszczędności: według stanu z dnia 30 września 1934 r.. Warszawa: Pocztowa Kasa Oszczędności, 1935, s. 629. [dostęp 2022-01-27].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lavinit._Perlicz_i_Krupka&oldid=66571813”