Lawia żółtoskrzydła

gatunek ssaka

Lawia żółtoskrzydła[8], lironos żółtoskrzydły[9] (Lavia frons) – gatunek ssaka z rodziny lironosowatych (Megadermatidae).

Lawia żółtoskrzydła
Lavia frons[1]
(É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

rudawkokształtne

Nadrodzina

Rhinolophoidea

Rodzina

lironosowate

Rodzaj

Lavia
J.E. Gray, 1838[2]

Gatunek

lawia żółtoskrzydła

Synonimy

Rodzaju:

Gatunku:

Podgatunki
  • L. f. frons (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1810)
  • L. f. affinis K. Andersen & Wroughton, 1907[6]
  • L. f. rex G.S. Miller, 1905
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[7]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Taksonomia edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1810 roku francuski przyrodnik Étienne Geoffroy Saint-Hilaire nadając mu nazwę Megaderma frons[4]. Holotyp pochodził z Senegalu[10]. Jedyny przedstawiciel rodzaju lawia[8] (Lavia) który opisał w 1838 roku brytyjski zoolog John Edward Gray[2].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki; opisano je głównie na podstawie niewielkich różnic w wielkości, ale nie przeprowadzono przeglądu granic populacji ani porównań genetycznych[11]. Podstawowe dane taksonomiczne podgatunków (oprócz nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka:

Podgatunek Oryginalna nazwa Autor i rok opisu Miejsce typowe
L. f. affinis Lavia frons affinis K. Andersen & Wroughton, 1907 Kaka, Nil Biały, Sudan[12].
L. f. rex Lavia rex G.S. Miller, 1905 Taveta, Prowincja Nadmorska, Kenia[13].

Etymologia edytuj

  • Lavia: etymologia niejasna, Gray nie podał znaczenia nazwy rodzajowej[2][14].
  • frons: łac. frons, frontis „brwi”[15].
  • affinis: łac. adfinis lub affinis „spokrewniony, pokrewny, sąsiedzki”, od ad „w kierunku”; finis „koniec, granica”[16].
  • rex: łac. rex, regis „król”, od regere „rządzić”[17].

Zasięg występowania edytuj

Lawia żółtoskrzydła występuje w Afryce Zachodniej, Środkowej i Wschodniej zamieszkując w zależności od podgatunku[11]:

Opublikowany raport z Namibii jest uważany za błędny[11].

Morfologia edytuj

Długość ciała 60–83 mm, ogona brak, długość ucha 33–47 mm, długość tylnej stopy 16– 20 mm, długość przedramienia 53–64 mm; masa ciała 28–36 g; samice są średnio nieco większe od samców[18]. Lawie żółtoskrzydłe mają różną barwę sierści, ale ich skrzydła oraz uszy są zawsze ubarwione na żółtoczerwono

Ekologia edytuj

Tryb życia edytuj

Występuje w okolicach bagien, jezior znajdujących się w lasach oraz na terenach otwartych. Śpią w krzewach lub na drzewach i tylko drżenie ich uszu zdradza ich obecność. Nietoperze te są aktywne całą dobę, latają w dzień, ale pożywiają się tylko w nocy. W przeciwieństwie do innych lironosów Lavia frons poluje tylko na owady. Poluje podobnie do muchówek czekając, aż owad sam znajdzie się w pobliżu, po czym zaatakuje go z góry.

Rozmnażanie edytuj

Poród tego gatunku nietoperzy nie jest związany z żadną porą roku, a samce pozostają we wspólnych noclegowiskach również w czasie rodzenia się młodych.

Uwagi edytuj

  1. Błąd drukasrski; młodszy homonim Livia Latreille, 1809 (Hemiptera).

Przypisy edytuj

  1. Lavia frons, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c J. E. Gray. A Revision of the Genera of Bats (Vespertilionidae), and the Description of some new Genera and Species. „Magazine of Zoology and Botany”. 2, s. 490, 1838. (ang.). 
  3. Mammalia (Addenda et corrigenda). W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 6. (łac.).
  4. a b É. Geoffroy Saint-Hilaire. Description des roussettes et des céphalotes, deux nouveaux genres de la famille des chauve-souris. „Annales du Muséum National d'Histoire Naturelle”. 15, s. 192, 1810. (fr.). 
  5. G.S. Miller. A new bat from German East Africa. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 18, s. 227, 1905. (ang.). 
  6. K.C. Andersen & R.Ch. Wroughton. On the bats of the family Megadermatidæ. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 19 (110), s. 140, 1907. (ang.). 
  7. Monadjem i inni, Lavia frons, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-3 [dostęp 2022-06-12] (ang.).
  8. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 96. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  9. Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 94. ISBN 83-01-14344-4.
  10. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Lavia frons. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-12].
  11. a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 116. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  12. Zijlstra ↓, s. N#20032.
  13. Zijlstra ↓, s. N#20033.
  14. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 380, 1904. (ang.). 
  15. Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 92, OCLC 637083062 (ang.).
  16. The Key to Scientific Names, affinis [dostęp 2022-06-12].
  17. The Key to Scientific Names, rex [dostęp 2022-06-12].
  18. Ch.M. Francis: Family Megadermatidae (False-vampire Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 190–191. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • J.S. Zijlstra: Home. Hesperomys project. [dostęp 2022-06-12]. (ang.).
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).