Lazare Ponticelii (ur. 7 grudnia 1897 w Bettoli, zm. 12 marca 2008 w Le Kremlin-Bicêtre) – francuski żołnierz, który w wieku 110 lat był ostatnim żyjącym weteranem I wojny światowej walczącym w mundurze francuskim.

Lazare Ponticelli
Ilustracja
Lazare Ponticelii, styczeń 2006
szeregowiec
Data i miejsce urodzenia

7 grudnia 1897
Bettola

Data i miejsce śmierci

12 marca 2008
Le Kremlin-Bicêtre

Przebieg służby
Siły zbrojne

Legia Cudzoziemska
Regio Esercito
Wolna Francja francuski ruch oporu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
II wojna światowa

Odznaczenia
Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wojenny 1914-1918 (Francja) Krzyż Kombatanta (Francja) Order Vittorio Veneto Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Lazare Ponticelii (w środku) z rekonstruktorami armii francuskiej i pruskiej

Życiorys edytuj

Był dzieckiem włoskich imigrantów, przybył do Francji w wieku dziewięciu lat. W 1914 roku, w wieku 17 lat, zgłosił się do Legii Cudzoziemskiej, by bronić swej przybranej ojczyzny, dodając sobie rok w oświadczeniu o wieku. Pełnił służbę na froncie w pobliżu Soissons w Pikardii[1].

W maju 1915 roku, po przystąpieniu Włoch do wojny, został wezwany do służby w armii włoskiej. Służył w niej przez resztę wojny jako strzelec karabinu maszynowego w czasie walk z Austriakami w Alpach[2]. Po demobilizacji w 1920 roku powrócił do Francji. W 1939 otrzymał francuskie obywatelstwo[3]. Drugi raz zgłosił się do wojska, gdy wybuchła II wojna światowa; został wówczas odesłany do domu z racji podeszłego wieku[3]. Nie przeszkodziło mu to jednak zaangażować się w działalność podziemia[4].

Został odznaczony m.in. Legią Honorową V klasy[5], Krzyżem Wojennym[potrzebny przypis], Krzyżem Kombatanta, czy włoskim Orderem Vittorio Veneto[6].

Ceremonia pogrzebowa edytuj

Lazare Ponticelli długo nie chciał się zgodzić na zorganizowanie po jego śmierci uroczystego, oficjalnego pogrzebu. Ustąpił pod warunkiem, że ceremonia będzie skromna i dedykowana wszystkim uczestnikom I wojny światowej[7].

Ceremonia pogrzebowa odbyła się w Pałacu Inwalidów w Paryżu. Uroczystość rozpoczęła się mszą żałobną w kościele św. Ludwika, po której na dziedzińcu Pałacu Inwalidów – tradycyjnym miejscu pamięci francuskich weteranów – oddano zmarłemu honory wojskowe. W uroczystości wzięło udział ponad 500 osób, w tym prezydent Nicolas Sarkozy i jego poprzednik Jacques Chirac, premier François Fillon z ministrami swego rządu, członkowie rodziny zmarłego i kombatanci. W mowie wygłoszonej na dziedzińcu Pałacu prezydent Sarkozy przywołał 8,5 miliona francuskich żołnierzy I wojny światowej słowami: Jest naszym obowiązkiem by na przekór historii zachować (o nich) żywą pamięć. Nie tworzy się swojej przyszłości zapominając przeszłość, lecz biorąc za nią odpowiedzialność i przekraczając ją. Ale wspomnienie jest kruche, gdy nadchodzi śmierć[8]. Pisarz i członek Akademii Francuskiej, Max Gallo, określił zmarłego jako człowieka pokoju, skromnego i bohaterskiego, Włocha z urodzenia, Francuza z wyboru[9]. Prezydent Sarkozy odsłonił w Pałacu Inwalidów tablicę pamiątkową ku czci ofiar I wojny światowej[10]. Na budynkach publicznych opuszczono tego dnia flagi narodowe do połowy masztu, a w urzędach uczczono pamięć ostatniego weterana minutą ciszy[10].

Przypisy edytuj

  1. Immigrant was France’s last surviving World War I veteran. Los Angeles Times, 14.03.2008. [dostęp 2023-05-18]. (ang.).
  2. Un Poilu témoigne. Metro France, 11.11.2007. [dostęp 2023-05-19]. (fr.).
  3. a b Boris Thiolay: Le der des ders. L'Express, 12.03.2008. [dostęp 2023-05-18]. (fr.).
  4. James Kanter: Lazare Ponticelli, 110, last 'poilu' of World War I trenches. The New York Times, 12.03.2008. [dostęp 2023-05-19]. (ang.).
  5. Décret du 6 février 1996 portant nomination. legifrance.gouv.fr, 7.02.1996. [dostęp 2023-05-18]. (fr.).
  6. Lazare Ponticelli voulait "porter le souvenir" de ses camarades. La Depeche, 12.03.2008. [dostęp 2023-05-19]. (fr.).
  7. France's final WWI veteran dies. BBC News, 12.03.2008. [dostęp 2023-05-18]. (ang.).
  8. Les honneurs militaires pour Ponticelli. France 24, 17.03.2008. [dostęp 2023-05-19]. (fr.).
  9. L'hommage à Ponticelli honore tous les poilus. Le Figaro, 17.03.2008. [dostęp 2023-05-18]. (fr.).
  10. a b France honours last WWI veteran. ABC, 18.03.2008. [dostęp 2023-05-19]. (ang.).