Leniuchowcowate
Leniuchowcowate[2] (Megalonychidae) – rodzina liściożernych ssaków z podrzędu liściożerów (Folivora) w rzędzie włochaczów (Pilosa), obejmująca kilkanaście gatunków wymarłych oraz współcześnie żyjące leniwce dwupalczaste.
| ||
| Megalonychidae[1] | ||
| Ameghino, 1889 | ||
 Przedstawiciel rodzaju – leniuchowiec dwupalczasty (Choloepus didactylus) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | włochacze | |
| Podrząd | liściożery | |
| Rodzina | leniuchowcowate | |
| Typ nomenklatoryczny | ||
|
Choloepus Illiger, 1811 | ||
| Rodzaje | ||
|
zobacz opis w tekście | ||
EwolucjaEdytuj
Megalonychidae wyewoluowały ok. 35 mln lat temu, w oligocenie, na obszarach dzisiejszej Patagonii. Rozprzestrzeniły się na tereny całej Ameryki Południowej, Ameryki Północnej i na Antyle. Prowadziły naziemny tryb życia. Prawdopodobnie wspinały się również na drzewa. Należały do nich gatunki niewielkie, o wadze ok. 4 kg, oraz duże – żyjący na Wielkich Antylach †Megalocnus rodens ważył ok. 200 kg. U gatunków zamieszkujących Antyle wykształciły się przednie zęby podobne do siekaczy gryzoni. Większość gatunków wyginęła. Za jedną z najbardziej prawdopodobnych przyczyn ich wyginięcia uważane jest pojawienie się człowieka na obydwu kontynentach amerykańskich. Wiele zwierząt z tej rodziny żyło jeszcze ok. 10 tys. lat temu, a niektóre nawet ok. XV–XVI w. n.e. Do dzisiejszych czasów przetrwały jedynie dwa nadrzewne gatunki żyjące w Ameryce Środkowej i Południowej.
Do niedawna Megalonychidae uznawana była za rodzinę obejmującą wyłącznie gatunki wymarłe, ponieważ współcześnie żyjące gatunki leniwców dwupalczastych z rodzaju Choloepus zaliczano do Bradypodidae lub wyodrębniano jako rodzinę Choloepidae[3].
SystematykaEdytuj
Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie rodzaj[4][2][5]:
- Choloepus Illiger, 1811 – leniuchowiec
oraz kilkanaście gatunków wymarłych klasyfikowanych m.in. w rodzajach:
- Acratocnus Anthony, 1916
- Imagocnus Mac & Iturralde-Vine, 1994
- Megalonyx Jefferson, 1799
- Pliometanastes Hirschfeld & Webb, 1968
PrzypisyEdytuj
- ↑ Megalonychidae, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 25. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ Zobacz komentarz w Wilson & Reeder
- ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 128. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Family Megalonychidae. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-01].
BibliografiaEdytuj
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Steadman et al.: Asynchronous extinction of late Quaternary sloths on continents and islands (ang.). Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 102 (2005), pp. 11763–11768., 2005. [dostęp 1 maja 2008].
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) (ang.). Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 1 maja 2008].