Leon Karwacki
Leon Paweł Karwacki (ur. 9 kwietnia 1871 we Włodawie, zm. 18 lutego 1942 w Warszawie) – polski mikrobiolog, docent patologii ogólnej i doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego, pułkownik lekarz Wojska Polskiego.
 pułkownik lekarz
| |
| Data i miejsce urodzenia |
9 kwietnia 1871 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 lutego 1942 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 9 kwietnia 1871 we Włodawie, w rodzinie Józefa i Antoniny z Kostenewskich. W 1890 ukończył gimnazjum filologiczne w Chełmie, za wybitne osiągnięcia otrzymał złoty medal. Następnie studiował na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Po otrzymaniu w 1895 dyplomu cum eximia laude kontynuował naukę w Pradze, a od 1898 w Instytucie Pasteura w Paryżu. W 1905 przeniósł się do Berlina, a następnie uczęszczał na roczne studia w Rzymie, po czym wyjechał do Warszawy, gdzie rozpoczął pracę jako asystent dr. Władysława Krajewskiego w Szpitalu Dzieciątka Jezus. Następnie pracował w pracowni serologicznej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, w 1912 przedstawił pracę doktorską z chorób wewnętrznych. Po wybuchu I wojny światowej został ordynatorem i kierownikiem pracowni chirurgicznej w lazarecie wojskowym, rok później został lekarzem naczelnym w szpitalu chorób zakaźnych, a następnie ordynatorem szpitala św. Stanisława (do 1937).
W latach 1918–1928 służył w Wojsku Polskim, początkowo był ordynatorem w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie, równolegle zajmował podobne stanowisko w Wojskowym Szpitalu Zakaźnym. Od 1 czerwca 1921 jego oddziałem macierzystym była Kompania Zapasowa Sanitarna Nr 1 w Warszawie[1]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 44. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, w grupie lekarzy[2]. W tym samym roku uzyskał stopień doktora habilitowanego i rozpoczął pracę kierownika naukowego w Szpitalu Okręgowym Nr I, w Oddziale Chorób Zakaźnych przy ulicy Zakroczymskiej. Pełniąc służbę w Szpitalu Okręgowym Nr I pozostawał oficerem nadetatowym 1 Batalionu Sanitarnego w Warszawie[3]. Od 1924 roku był profesorem na Uniwersytecie Warszawskim. Od 1926 poza Uniwersytetem Warszawskim wykładał również w Wolnej Wszechnicy Polskiej. W 1928 roku został przeniesiony w stan spoczynku[4]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Kadry Zapasowej 1 Szpitala Okręgowego w Warszawie[5].
Od 1901 był mężem Marii z Rudzkich (zm. 1933)[6].
Na emeryturze pracował na uczelni jako konsultant. Zmarł w 1942 roku. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 119-6-14)[7].
Członkostwo edytuj
- Członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego;
- Członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie.
Dorobek naukowy edytuj
Leon Karwacki był wybitnym specjalistą w dziedzinie chorób zakaźnych i chorób wewnętrznych. Jako pierwszy w Polsce badał cykl rozwojowy prątka gruźliczego i opracował nowatorską koncepcję jego rozwoju. W 1903 jego badania dotyczyły anginy Plauta-Vincenta. Przez ćwierć wieku badał posocznice samoistne oraz schorzenia, którym towarzyszą.
Najważniejsze prace naukowe edytuj
- Seriodiagnostyka spraw zakaźnych /1904/;
- Szczepienie ochronne i serodiagnostyka cholery /1906/;
- Badania nad morfologią i biologią krętków Obermeiera /1908/;
- Sputodiagnostyka /1910/;
- Zakażenie obiegu krwi przez prątki Kocha w gruźlicy doświadczalnej /1916/;
- Rumienie /1923/;
- Zakażenia entorokokowe /1927/;
- Etiologia i profilaktyka grypy /1927/;
- Prątek gruźlicy jako postać rozwojowa grzybka /1930/;
- O postaciach rozwojowych zarodka gruźlicy /1933/.
Podręczniki edytuj
- „Zmienność biologiczna zarazka gruźlicy” /1934/;
- „Choroby wewnętrzne” /1936/;
- „Choroby zakaźne” III tom /1937/.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 1925)[8]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[9]
- Krzyż Komandorski Orderu Korony Włoch (Włochy)
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)
Przypisy edytuj
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 423, 682.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 309.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1113, 1123, 1197. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1003, 1017, 1078.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 884.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 375, 740.
- ↑ Leon Paweł Karwacki [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-03-08].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARYA KARWACKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-07].
- ↑ M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 435 „za wybitną twórczość na polu nauki i zasługi około podniesienia zdrowotności w armji”.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
Bibliografia edytuj
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych.
- Roczniki oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
- Rocznik oficerski rezerw 1934.
- Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 326. [dostęp 2021-03-06].
- Stanisław Sierakowski: Leon Paweł Karwacki (1872–1942), Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego 31/38, 1938 s. 193–194
Linki zewnętrzne edytuj
- Publikacje Leona Karwackiego w bibliotece Polona