Leon Lewandowski (ur. 1926 we wsi Pałka[1], zm. 26 marca 2021[2]) – polski skrzypek ludowy, solista oraz członek kapeli z Jagodzińca koło Brzezin, powiat kaliski. Laureat Nagrody im. Oskara Kolberga (2019)[1].

Leon Lewandowski
Data i miejsce urodzenia

1926
Pałka (wieś), gm. Brzeziny

Data śmierci

26 marca 2021 r.

Zawód, zajęcie

muzyk ludowy (skrzypek)

Życiorys edytuj

W grze na skrzypcach był samoukiem – uczył się grać, słuchając gry innych muzykantów. Jako kilkunastoletni chłopiec grał na skrzypcach do tańca polki, oberki, owijoki, sam i w kapeli z 2-strunnymi basami dłubanymi. Pierwsze skrzypce kupił mu ojciec na odpuście[3].

Po II wojnie grał w kapeli ze swym wujem Majowskim, grającym na warszawskiej harmonii dwurzędowej. Później muzykant w różnych kapelach weselnych, m.in. kapeli Strzelców. Grał na weselach do 1970 roku[3]. Po zakończeniu aktywności weselnej sporadycznie występował na przeglądach folklorystycznych. Od 1985 r. członek Kapeli Ludowej „Brzeziny” przy Gminnym Ośrodku Kultury w Brzezinach[4].

Po roku 2000 nastąpił powrót muzykanta do aktywnego grania, głównie za sprawą przyjeżdżających do niego uczniów – adeptów starodawnej gry skrzypcowej. Jego pierwszym „miejskim” uczniem i animatorem działań był Mateusz Raszewski. Od tego czasu Leon Lewandowski zaczął prowadzić warsztaty skrzypcowe, udzielał wywiadów dla radia i telewizji (m.in. magazyn Źródła programu 2 PR, programy telewizyjne „Dzika Muzyka – Basy znad Prosny” TVP Kultura oraz „Szlakiem Kolberga”)[5]. Występował na Festiwalu Wszystkie Mazurki Świata[5]. W 2018 roku otrzymał nagrodę im. Oskara Kolberga, oraz został objęty programem „Mistrz Tradycji” MKiDN[5]. W ostatnich latach jego życia wydano dwie płyty CD z jego nagraniami solowymi oraz z towarzyszeniem kapeli[6]. W 2019 roku płyta z jego muzyką otrzymała nagrodę Fonogram Źródeł[5].

Nagrody edytuj

  • 2008 – Srebrny Krzyż Zasługi[7]
  • 2017 – medal Zasłużony dla Kultury Polskiej
  • 2011 – Odznaka Honorowa „Za zasługi dla Województwa Wielkopolskiego”
  • 2019 – Nagroda im. Oskara Kolberga

Dyskografia edytuj

  • cd i kaseta Kapeli “Brzeziny”
  • 2017 – „Nie takie wolne kawołki… Leon Lewandowski. Skrzypek z Jagodzińca”; wyd. CKiS w Kaliszu[8]
  • 2019 – „Leon Lewandowski. Skrzypek znad Prosny”; wyd. Fundacja Dorzecze Prosny, Muzyka Odnaleziona[9]

Przypisy edytuj

  1. a b Nagroda im. Oskara Kolberga [online], 26 lipca 2022 (pol.).
  2. Odszedł Mistrz Tradycji Śp. Leon Lewandowski [online], zyciekalisza.pl, 29 marca 2021 [dostęp 2022-07-26].
  3. a b LEON LEWANDOWSKI [online], www.folk.pl [dostęp 2022-07-26].
  4. Leon Lewandowski skrzypek z Jagodzińca – Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu [online], ckis.kalisz.pl [dostęp 2022-07-26].
  5. a b c d „Leon Lewandowski. Skrzypek znad Prosny” Fonogramem Źródeł 2019 roku [online], PolskieRadio24.pl [dostęp 2022-07-26].
  6. Leon Lewandowski. Skrzypek znad Prosny [online], muzykatradycyjna.pl [dostęp 2022-07-26] (pol.).
  7. Kapela Ludowa “BRZEZINY’ – Brzezińskie Centrum Kultury i Biblioteka [online] [dostęp 2022-07-26] (pol.).
  8. Płyta Leona Lewandowskiego, skrzypka z Jagodzińca – Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu [online], ckis.kalisz.pl [dostęp 2022-07-26].
  9. Leon Lewandowski: skrzypek znad Prosny.. Wydawnictwo Muzyka Odnaleziona. 2019. [dostęp 2022-07-26].