Leonard Danilewicz
Leonard Stanisław Danilewicz (ur. w Sosnowcu[1],8 lutego 1903 w Noworosyjsku[2], zm. 14 sierpnia 1976) – polski inżynier, wynalazca, młodszy brat Ludomira Danilewicza. Przed II wojną światową był współwłaścicielem Wytwórni Radiotechnicznej AVA w Warszawie[3]. W zakładzie tym opracowywano i produkowano sprzęt specjalny dla wojska, policji, straży granicznej i.in[4]., a także wyposażenie radiowe dla Biura Szyfrów sztabu generalnego WP, produkowano też „sobowtóry” niemieckiej maszyny szyfrującej "Enigma"[5][6].
| Data i miejsce urodzenia |
8 lutego 1903 |
|---|---|
| Data śmierci |
14 sierpnia 1976 |
| Zawód, zajęcie |
wynalazca, inżynier |
| Narodowość |
Praca dla polskiego wywiadu przed II wojną edytuj
Leonard był utalentowanym konstruktorem urządzeń radiowych, wystąpił też z pomysłem wykorzystania w łączności radiowej zmiennych częstotliwości. W 1929 roku przedstawił Sztabowi Generalnemu urządzenie do przesyłania treści drogą radiową, szyfrowanych poprzez ciągłe zmiany częstotliwości nadajnika. Komisja sztabowa przyznała mu nagrodę w wysokości 5000 zł za prototyp[7][8].
Leonard Danilewicz brał udział w skonstruowaniu cyklometru i bomby Rejewskiego oraz polskiej wersji Enigmy[9].
Współzałożycielami spółki AVA byli: starszy brat Leonarda, Ludomir Danilewicz oraz Edward Fokczyński i Antoni Palluth, oficer Sztabu Głównego WP, który został jej dyrektorem. Spółkę założono w 1928 roku, jej nazwa powstała z połączenia znaków wywoławczych Pallutha (TPVA) i studiujących na Politechnice Warszawskiej braci Danilewiczów (TPAV), którzy byli pasjonatami krótkofalarstwa[3]. Głównym konstruktorem Wytwórni AVA został inż. Tadeusz Heftman[1]
Po wrześniu 1939 edytuj
Po agresji Niemiec na Polskę w czasie wojny obronnej 1939 przedostał się wraz z innymi pracownikami Biura Szyfrów do Wielkiej Brytanii, zamieszkał w londyńskiej dzielnicy Ruislip. W 1964 roku uzyskał amerykański patent na urządzenie nazwane rotary converter, służące do przeliczania kursów walut i innych wartości, np. centymetrów na cale[10].
Po 1945 edytuj
Od października 1972 mieszkał w polskim osiedlu w miejscowości Penrhos w Walii, został pochowany na cmentarzu w Pwllheli (sektor BI, gr.33)[2].
Radiowa łączność zmiennych częstotliwości współcześnie edytuj
Obecnie w radiokomunikacji powszechnie stosowana jest metoda zmiany częstotliwości sygnału (FHSS) przez nadajnik i odbiornik, które w określonych cyklach zmieniają częstotliwość nośną. Pozwala to na jednoczesną pracę wielu systemów w tym samym paśmie częstotliwości. Przełączanie sygnału z bardziej używanych częstotliwości na mniej zajęte pozwala na zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia zakłóceń, spowodowanych przez interferencje spowodowane przez fale radiowe generowane przez inne nadajniki. Zasada ta działa na przykład w sieciach GSM, które wykorzystują FHSS do zmniejszenia ryzyka zakłócania (wystąpienia interferencji fal radiowych o wspólnych częstotliwościach) sygnału transmitowanego pomiędzy nadawcą a stacją bazową (BTS). Wariantem systemu FHSS jest metoda AFH (Adaptive Frequency-hopping spread spectrum), stosowana w technologii Bluetooth.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Tadeusz Heftman - konstruktor » Cichociemni elita dywersji [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2020-05-06] (pol.).
- ↑ a b Karolina Grodzińska: Polskie groby na cmentarzach w północnej Walii. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2004, s. 212. ISBN 83-88857-87-8.
- ↑ a b Kozaczuk 1984 ↓, s. 26.
- ↑ Tadeusz Heftman - konstruktor » Cichociemni elita dywersji [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2023-02-16] (pol.).
- ↑ Tadeusz Lisicki, Historia i metody rozwiązania niemieckiego szyfru maszynowego „ENIGMA”, w zbiorach Instytutu Piłsudskiego w Londynie, Kolekcja akt Stefana Mayera, zespół nr 100, teczka nr 709/100/53, wrzesień 1975.
- ↑ „AVA” Wytwórnia Radiotechniczna (1928–1939). [dostęp 2015-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 grudnia 2015)].
- ↑ Kozaczuk 1984 ↓, s. 27.
- ↑ Andrzej Fedorowicz: Orgazm, pianole i supertorpedy. [w:] Polityka [on-line]. Polityka Sp. z o.o. S.K.A., 2015-10-06. [dostęp 2015-12-23]. (pol.).
- ↑ Kozaczuk 1984 ↓, s. 26-28.
- ↑ Ludomir i Leonard Danilewicz: US Patent US3143290 A. [dostęp 2015-12-23].
Bibliografia edytuj
- Friedrich L. Bauer: Entzifferte Geheimnisse, Methoden und Maximen der Kryptographie. Springer, Berlin 2000 (3. Aufl.), ISBN 3-540-67931-6.
- David Kahn: The Code Breakers – The Story of Secret Writing. Macmillan USA, Reissue 1974, ISBN 0-02-560460-0.
- David Kahn: Seizing the Enigma – The Race to Break the German U-Boat Codes, 1939 –1943. Naval Institute Press, Annapolis, MD, USA, 2012, ISBN 978-1-59114-807-4.
- Władysław Kozaczuk: Enigma: how the German machine cipher was broken, and how it was read by the Allies in World War Two. Redakcja i tłumaczenie Christopher Kasparek. University Publications of America, 1984. ISBN 978-0-89093-547-7. (ang.)..
- Władysław Kozaczuk, Jerzy Straszak, Enigma – How the Poles Broke the Nazi Code, New York: Hippocrene Books, 2004, ISBN 0-7818-0941-X, OCLC 838655852.
- Władysław Kozaczuk: Geheimoperation Wicher. Bernard u. Graefe, Koblenz 1989, Karl Müller, Erlangen 1999, ISBN 3-7637-5868-2, ISBN 3-86070-803-1.
- Władysław Kozaczuk: Im Banne der Enigma. Militärverlag, Berlin 1987, ISBN 3-327-00423-4.
- Hugh Sebag-Montefiore, Enigma – The battle for the code, London: Cassell Military Paperbacks, 2004, ISBN 0-304-36662-5, OCLC 61439260.
Linki zewnętrzne edytuj
- Laurence Peter, How Poles cracked Nazi Enigma secret, BBC News, 20 July 2009