Wikipedia

Leopold Gierek

Leopold Gierek (ur. 15 listopada 1952) – polski działacz opozycji w okresie PRL, równocześnie tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa.

Leopold Gierek
Data urodzenia

15 listopada 1952

Zawód, zajęcie

robotnik, działacz opozycyjny w okresie PRL, współpracownik SB

Miejsce zamieszkania

Radom

Rodzice

Mieczysław, Marianna[1]

Życiorys edytuj

Był pracownikiem Zakładów Remontowych Maszyn Budowlanych „ZREMB” w Radomiu[2]. Uczestniczył w protestach radomskich w czerwcu 1976. 26 czerwca 1976 został w trybie przyspieszonym skazany za czyn z art. 236 ówczesnego kodeksu karnego (znieważenie funkcjonariusza publicznego) na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz 1000 zł nawiązki na rzecz PCK[3]. Wbrew prawu PRL za to samo zachowanie, opisane przez prokuraturę jako obrzucanie kamieniami funkcjonariuszy MO i zakwalifikowane jako czyn z art. 275 ówczesnego kodeksu karnego (udział w zbiegowisku publicznym, którego uczestnicy wspólnymi siłami dopuszczają się gwałtownego zamachu na osobę lub mienie) został ponownie postawiony w stan oskarżenia. Jego proces rozpoczął się 1 września 1976, a 1 października 1976 wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 lata, 10 tys. złotych grzywny oraz nałożono obowiązek wykonywania nieodpłatnej dozorowanej pracy w wymiarze 20 godzin[2]. Rozprawę z jego udziałem obserwowali działacze tworzącego się tym czasie Komitetu Obrony Robotników, m.in. Ludwik Dorn, Jan Tomasz Lipski, Antoni Macierewicz[4]. Był sygnatariuszem skargi represjonowanych na sposób działania władz po wydarzeniach czerwcowych złożonej do Prokuratury Generalnej 1 grudnia 1976[5]. Pod koniec listopada 1976 został jednak zwerbowany do współpracy przez Służbę Bezpieczeństwa jako TW „Aster”[6]. Wymierzony mu wyrok z 1 października 1976 został uchylony przez sąd II instancji w dniu 22 lutego 1977, a postępowanie w tym zakresie umorzono, z uwagi na stwierdzoną powagę rzeczy osądzonej (istnienie wcześniejszego wyroku, co do tego samego czynu)[7].

Wiosną 1977 uczestniczył w spotkaniach, które z ramienia KOR-u organizował w radomskim środowisku robotniczym Jan Lityński[8]. Należał do niewielkiej grupy współpracowników Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” w Radomiu, jednocześnie infiltrując to środowisko[9]. Od drugiego numeru był członkiem redakcji pisma Robotnik, powstałego we wrześniu 1977, stanął także na czele tzw. Radomskiej Komórki Robotnika powstałej 4 listopada 1977, która jednak nie rozwinęła szerszej działalności z uwagi na kontrolę SB[10][11][12][8][13]. Należał do sygnatariuszy apelu Wolnych Związków Zawodowych i jak to określono działaczy "niezależnego ruchu robotniczego" z 18 czerwca 1978 wzywającego ludzi pracy w całej Polsce do "aktywnej solidarności" z walką o swobodę zrzeszania się w niezależnych związkach zawodowych[14][15][16]. Równocześnie był jednym z najwyżej ocenianych źródeł informacji radomskiej SB, m.in. pozwolił jej przejąć kontrolę nad dystrybucją prasy KOR-owskiej, uniemożliwił powstanie Wolnych Związków Zawodowych w Radomiu. W okresie do listopada 1979 SB przejęła ok. 8,5 tysiąca różnego rodzaju wydawnictw podziemnych przeznaczonych do kolportażu w tym mieście[6][17]. Był za to wynagradzany pieniężnie[18]. Od maja 1979 jako TW „Aster” i następnie TW „Boniecki” uczestniczył w operacji SB wymierzonej przeciwko Komitetowi Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej i ks. Czesławowi Sadłowskiemu, w wyniku której przejęto znaczne ilości wydawanych przez ten komitet wydawnictw podziemnych, a w nocy z 31 stycznia na 1 lutego 1980 skonfiskowano działający w pomieszczeniach parafialnych powielacz[19]. Za ten ostatni sukces otrzymał specjalną nagrodę w kwocie 5000 ówczesnych złotych[20].

W grudniu 1980 został członkiem zarządu Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Radomska (istniejącego do czerwca 1981)[21], należał do kręgu bliskich współpracowników przewodniczącego MKZ Andrzeja Sobieraja, zajmował się m.in. finansami MKZ i sprzedażą znaczków związku[22]. Był też członkiem Komisji Rehabilitacyjnej „Czerwiec 76”[23]. W czerwcu 1981 został członkiem radomskiego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania[24]. Równocześnie składał SB szczegółowe raporty z działalności związku jako TW „Radomiak”[25]. Ks. Czesław Sadłowski informował radomskich związkowców o swoich podejrzeniach odnośnie do tej współpracy[26]. Leopold Gierek został zatrzymany przez SB w czasie strajku okupacyjnego w budynku Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych w listopadzie 1980[27], co pomogło odsunąć od niego takie wątpliwości[26].

Po ogłoszeniu stanu wojennego był od 13 do 24 grudnia 1981 internowany[1][28]. W 1982 planowano wykorzystanie go jako świadka oskarżenia w procesie przeciwko członkom Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”, Jackowi Kuroniowi, Adamowi Michnikowi, Henrykowi Wujcowi i Zbigniewowi Romaszewskiemu. Był przesłuchiwany w śledztwie, natomiast do przesłuchań na rozprawie nie doszło wobec ogłoszonej amnestii[29].

Jako tajny współpracownik był zarejestrowany pod pseudonimami „Aster”, „Boniecki”, „Jabłońska” i „Radomiak” do 1986[30].

Nie ustosunkował się wprost do zarzutów o współpracę z SB, oświadczając, że nikomu nie szkodził i zachowywał się przyzwoicie[30].

Po 1989 prowadził w Radomiu firmę porządkową[31].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Wykaz alfabetyczny osób internowanych w okresie stanu wojennego, pozycja 1987.
  2. ↑ a b Arkadiusz Kutkowski …jak my ich nienawidzimy. Represje sądowe po radomskim Czerwcu 1976 r., wyd. IPN, Lublin 2016, s. 212
  3. ↑ Arkadiusz Kutkowski …jak my ich nienawidzimy. Represje sądowe po radomskim Czerwcu 1976 r., wyd. IPN, Lublin 2016, s. 100, 106, 212
  4. ↑ Arkadiusz Kutkowski …jak my ich nienawidzimy. Represje sądowe po radomskim Czerwcu 1976 r., wyd. IPN, Lublin 2016, s. 219, 225
  5. ↑ Arkadiusz Kutkowski …jak my ich nienawidzimy. Represje sądowe po radomskim Czerwcu 1976 r., wyd. IPN, Lublin 2016, s. 250
  6. ↑ a b Arkadiusz Kutkowski …jak my ich nienawidzimy. Represje sądowe po radomskim Czerwcu 1976 r., wyd. IPN, Lublin 2016, s. 233
  7. ↑ Arkadiusz Kutkowski …jak my ich nienawidzimy. Represje sądowe po radomskim Czerwcu 1976 r., wyd. IPN, Lublin 2016, s. 293, 294
  8. ↑ a b Andrzej Friszke Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności, wyd. Znak i ISP PAN, Kraków 2011, s. 284
  9. ↑ Marek Wierzbicki NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Radomska, w: NSZZ „Solidarność” 1980-1989. Tom 5. Polska Środkowo-Wschodnia, wyd. IPN, Warszawa 2010, s. 438, 439
  10. ↑ Andrzej Friszke Opozycja polityczna w PRL. 1945-1980, wyd. Aneks, Londyn 1994, s. 557, 580
  11. ↑ Jan Józef Lipski KOR. Komitet Obrony Robotników. Komitet Samoobrony Społecznej, wyd. IPN, Warszawa 2006, s. 329
  12. ↑ Andrzej Friszke Przystosowanie i opór. Studia z dziejów PRL, wyd. Biblioteka Więzi, Warszawa 2007, s. 288
  13. ↑ Jan Skórzyński Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników, wyd. Świat Książki, Warszawa 2012, s. 289, 290
  14. ↑ Andrzej Friszke Opozycja polityczna w PRL. 1945-1980, wyd. Aneks, Londyn 1994, s. 562
  15. ↑ Jan Skórzyński Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników, wyd. Świat Książki, Warszawa 2012, s. 341
  16. ↑ Jan Józef Lipski KOR. Komitet Obrony Robotników. Komitet Samoobrony Społecznej, wyd. IPN, Warszawa 2006, s. 578
  17. ↑ Andrzej Friszke Jan Józef Lipski – szkic biografii, w: Jan Józef Lipski KOR. Komitet Obrony Robotników. Komitet Samoobrony Społecznej, wyd. IPN, Warszawa 2006, s. 65
  18. ↑ Kryptonim „Gracze”. Służba Bezpieczeństwa wobec Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” 1976-1981, wybór, wstęp i opracowanie Łukasz Kamiński i Grzegorz Waligóra, wyd. IPN, Warszawa 2010, s. 291
  19. ↑ Małgorzata Choma-Jusińska, Marcin Krzysztofik Wstęp, w: Początki niezależnego ruchu chłopskiego 1976-1980, wd. IPN, Lublin 2008, s. 34
  20. ↑ Początki niezależnego ruchu chłopskiego 1976-1980, wd. IPN, Lublin 2008, s. 358, 359
  21. ↑ Marek Wierzbicki NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Radomska, w: NSZZ „Solidarność” 1980-1989. Tom 5. Polska Środkowo-Wschodnia, wyd. IPN, Warszawa 2010, s. 442
  22. ↑ Jawnie i w podziemiu. Wspomnienia ludzi „Solidarności” regionu radomskiego (1980-1989), wstęp, wybór źródeł i opracowanie Konrad Słowiński, wyd. IPN, Lublin 2010, s. 130 (relacja Bronisława Kawęckiego)
  23. ↑ Marek Wierzbicki NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Radomska, w: NSZZ „Solidarność” 1980-1989. Tom 5. Polska Środkowo-Wschodnia, wyd. IPN, Warszawa 2010, s. 457
  24. ↑ Marek Wierzbicki NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Radomska, w: NSZZ „Solidarność” 1980-1989. Tom 5. Polska Środkowo-Wschodnia, wyd. IPN, Warszawa 2010, s. 466
  25. ↑ Marek Wierzbicki NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Radomska, w: NSZZ „Solidarność” 1980-1989. Tom 5. Polska Środkowo-Wschodnia, wyd. IPN, Warszawa 2010, s. 446
  26. ↑ a b Jawnie i w podziemiu. Wspomnienia ludzi „Solidarności” regionu radomskiego (1980–1989), wstęp, wybór źródeł i opracowanie Konrad Słowiński, wyd. IPN, Lublin 2010, s. 129, 130 (relacja Bronisława Kawęckiego)
  27. ↑ Marek Wierzbicki, Regiony „Solidarności” – Radom w: Polskie Miesiące – Sierpień 1980, portal IPN Polskie Miesiące, polskiemiesiace.ipn.gov.pl
  28. ↑ Jawnie i w podziemiu. Wspomnienia ludzi „Solidarności” regionu radomskiego (1980-1989), wstęp, wybór źródeł i opracowanie Konrad Słowiński, wyd. IPN, Lublin 2010, s. 268, 269 (relacja Zdzisława Podkowińskiego)
  29. ↑ Andrzej Friszke Sprawa jedenastu. Uwięzienie przywódców NSZZ „Solidarność” i KSS „KOR” 1981-1984, wyd. Znak Horyzont, ISP PAN i Europejskie Centrum Solidarności, Kraków 2017, według indeksu
  30. ↑ a b Marek Wierzbicki NSZZ „Solidarność” Region Ziemia Radomska, w: NSZZ „Solidarność” 1980-1989. Tom 5. Polska Środkowo-Wschodnia, wyd. IPN, Warszawa 2010, s. 439
  31. ↑ Piotr Kutkowski Leopold Gierek – portret agenta
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leopold_Gierek&oldid=71906309”