Liceum Pedagogiczne nr 1 w Szczecinie

Liceum Pedagogiczne nr 1 w Szczecinieliceum pedagogiczne utworzone w Szczecinie 1 września 1946 r., od września 1960 r. wchodzące w skład nowego Liceum Pedagogicznego w Szczecinie, utworzonego przez scalenie dwóch szkół (LP nr 1 i LP nr 2)[1][2].

Liceum Pedagogiczne nr 1
w Szczecinie (1946–1960),
współcześnie
Wydział Matematyczno-Fizyczny US
Liceum pedagogiczne
Ilustracja
Siedziba liceum w latach 1950–1960
Państwo

 Polska

Miejscowość

Szczecin

Adres

ul. Wielkopolska 15[a]

Data założenia

1946

Dyrektor

Bolesław Sadaj

Położenie na mapie Szczecina
Mapa konturowa Szczecina, po lewej znajduje się punkt z opisem „Liceum Pedagogiczne nr 1w Szczecinie (1946–1960),współcześnieWydział Matematyczno-Fizyczny US”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Liceum Pedagogiczne nr 1w Szczecinie (1946–1960),współcześnieWydział Matematyczno-Fizyczny US”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Liceum Pedagogiczne nr 1w Szczecinie (1946–1960),współcześnieWydział Matematyczno-Fizyczny US”
Ziemia53°26′06,82″N 14°32′33,36″E/53,435228 14,542600

Tło historyczne edytuj

Utworzenie Liceum Pedagogicznego w powojennym Szczecinie było odpowiedzią na braki kadrowe w powstających w mieście nowych szkołach podstawowych, przyjmujących dzieci polskich osiedleńców przybywających coraz liczniej na Pomorze Zachodnie[3][4].

Dane dotyczące liczby polskiej ludności miasta w pierwszych latach po zakończeniu wojny są bardzo niepewne – był to m.in. okres wysiedleń niemieckich mieszkańców miasta, przepływu wysiedleńców z sąsiednich województw[3][5] i osiedlania się Polaków. Liczba ludności polskiej i niemieckiej ulegała wahaniom ze względu na przedłużający się okres władzy sowieckich komendantur wojennych; budziło to nadzieję Niemców na włączenie Szczecina do sowieckiej strefy okupacyjnej (przez pewien okres część wysiedlonych wracała do miasta, podczas gdy opuszczali je Polacy)[3][4][6]. Szacuje się, że w maju 1945 liczba polskiej ludności Szczecina wzrosła z około 200 do około 4300 osób[7], a w lipcu tego roku w Szczecinie przebywało tylko 1100 Polaków i około 83 tys. Niemców[7][6]. Zahamowanie powrotów Niemców i przyspieszenie osiedlania się Polaków nastąpiło dopiero po konferencji poczdamskiej (2 sierpnia 1945 r.). Do Szczecina powróciła polska administracja, z pierwszym prezydentem miasta – Piotrem Zarembą. Liczba polskich mieszkańców pod koniec 1947 r. osiągnęła ok. 130 tys. Około 55% stanowili osiedleńcy z „Polski centralnej”, a ok. 31% – wypędzeni z Kresów Wschodnich (w większości – mieszkańcy wsi i małych miasteczek tego regionu)[6].

Pierwsze polskie szkoły – podstawową i liceum – otwarto już 2 września 1945 r. przy al. Piastów 12; podstawowa (Publiczna Szkoła Powszechna nr 1, klasy I–VII, kier. Władysław Sykuła) miała zaledwie 36 uczniów, a gimnazjum i liceum – 148 uczniów[2]. Historycy Szczecina zanotowali, że pod koniec miesiąca było ich już około 300[2]. W październiku otwarto w pobliżu Publiczną Szkołę Powszechną nr 2 (ul. Bolesława Śmiałego 41, kier. Tadeusz Chudy). Do końca roku szkolnego 1945/1946 uruchomiono 5 kolejnych szkół powszechnych w innych dzielnicach miasta[2]. Pierwsze koedukacyjne gimnazjum i liceum przekształcono w szkołę żeńską Janiny Szczerskiej (I LO, „Szczerytki”, al. Piastów 12) i szkołę męską (II LO, kier. Franciszek Białous), przeniesioną 4 października 1946 na ul. Henryka Pobożnego (nazywaną „Pobożniakiem”)[2][1]. W następnych latach liczba szkół rosła (zob. np. tabela dotycząca szkół podstawowych) – brakowało nauczycieli.

Stan organizacyjny szkół powszechnych w Szczecinie[2]
U/N – przeciętna liczba uczniów na nauczyciela
Rok
szkolny
Liczba
szkół
Liczba
nauczycieli
Liczba
uczniów
U/N
1946/1947 17 120 5791 48
1947/1948 23 108 8024 74
1948/1949 31 254 11604 46
1949/1950 34 303 13305 44
1955/1956 36 488 22181 45
1956/1957 42 637 26260 41
1957/1958 48 741 30117 41
1958/1959 58 926 35502 38
1959/1960 62 1046 40804 39

Historia szkoły edytuj

 
Siedziba liceum w latach 1946–1950,
Szczecin, ul. Jagiellońska 41

W roku 1946 do Szczecina przyjechał Bolesław Sadaj, któremu powierzono zadanie zorganizowania kształcenia kadry pedagogicznej. We wrześniu tego roku otworzył Liceum Pedagogiczne nr 1 przy ul. Jagiellońskiej 41, z internatem i ze szkołą ćwiczeń przy ul. Bolesława Śmiałego 44 (dyr. Władysław Prynkiewicz)[b][2]. W dalszej historii szkoły wyróżniane są wydarzenia:

  • 1949 – nadanie nazwy Liceum Pedagogiczne TPD[1],
  • 1950 – przeniesienie na ul. Wielkopolską[1][2],
  • 1952 – przywrócenie nazwy Liceum Pedagogiczne nr 1 (LP nr 1)[1],
  • 1958 – utworzenie – obok LP nr 1 – Studium Nauczycielskiego II (organizatorka – Olga Tustanowska)[c][8],
  • 1960 – połączenie LP nr 1 z LP nr 2[1]; pierwszą siedzibą połączonego Liceum Pedagogicznego był budynek przy ul. Wielkopolskiej 14 (obecnie[9] – Zespół Szkół Specjalnych Nr 12: Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 67, Gimnazjum Specjalne Nr 50),
  • 1963 – nadanie imienia Władysława Spasowskiego,
  • 1966 – przeniesienie Liceum Pedagogicznego im. Władysława Spasowskiego do budynku przy placu Mariackim 1[1],
  • 1968 – utworzenie – obok II Studium Nauczycielskiego (ul. Wielkopolska 15) – Wyższej Szkoły Nauczycielskiej[8][10]

Profil liceum edytuj

Szkoła prowadziła[1]:

  • dzienne liceum pedagogiczne (LP),
  • Kursy Wieczorowe dla Dorosłych (od 1947 r.),
  • Kursy dla Wychowawczyń Przedszkoli (1948–1951),
  • Komisje Rejonowe dla nauczycieli czynnych zawodowo, którzy nie ukończyli szkół średnich (1947–1953),
  • Państwowe Kursy Nauczycielskie (PKN), uzupełniające wykształcenie pedagogiczne nauczycieli po maturze ogólnokształcącej,
  • Korespondencyjne Liceum Pedagogiczne (1953–1960).

W latach 1952–1955 w programie dziennego LP wyodrębniono dwie specjalizacje – organizatorów harcerstwa i opieki nad dzieckiem.

Uwagi edytuj

  1. W Encyklopedii Szczecina podano błędny adres: ul. Wielkopolska 14. Zaprzeczeniem tej informacji jest kolejna, zamieszczona w tym samym źródle: dotycząca LP nr 2: W 1960 […] uczniów przeniesiono razem z uczniami LP nr 1 do nowo zorganizowanego LP przy ul. Wielkopolskiej 14.
  2. We wrześniu 1946 r. w Szczecinie działało 17 szkół podstawowych, 2 średnie ogólnokształcące i 6 zawodowych, wśród nich (poza LP nr 1) m.in. Miejskie Gimnazjum Kupieckie i Liceum Handlowe – pierwsza szkoła zawodowa w mieście (ul. Felczaka 26), Miejskie Liceum Techniczne – druga szkoła zawodowa (ul. Pułaskiego 10 – później gmach Wydziału Chemicznego Wyższej Szkoły Inżynierskiej, „Stara Chemia” przy skwerze im. Janiny Szczerskiej), prywatna Wojewódzka Szkoła Muzyczna (dyr. Wacław Piotrowski).
  3. Pierwsze Studium Nauczycielskie (I SN) w Szczecinie (organizator – Marian Kossowski) powstało w roku 1954 obok LP nr 2 przy ul. Tarczyńskiego. Drugie Studium Nauczycielskie (II SN) prowadziło studia dzienne (do 1970 r.), zaoczne (do 1971 r.) i eksternistyczne.

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Władysław Nowotniak: Liceum Pedagogiczne nr 1. W: red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. Praca zbiorowa. T. 1. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 1999, s. 541. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  2. a b c d e f g h Czesław Plewka: Historia oświaty w powojennym Szczecinie. [w:] Materiały Książnicy Pomorskiej [on-line]. zbc.ksiaznica.szczecin.pl. s. 859–861. [dostęp 2019-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (pol.).
  3. a b c cz. 3. Mniejszości narodowe i etniczne. W: Henryk Galus: Społeczeństwo Pomorza, tom I (edycja internetowa). T. 1. Gdańsk: Forum, Historia-Socjologia-Media-Publicystyka, 2004 (edycja internetowa 2009).
  4. a b Ryszard Techman: Armia radziecka w gospodarce morskiej Pomorza Zachodniego w latach 1945–1956. www.przelomy.muzeum.szczecin.pl, 2003 (Poznań). [dostęp 2017-04-04]. (pol.).
  5. Busol: Odcinek 3: Niemcy – mieszkańcy Szczecina. [w:] Nowa Tożsamość; Szczecin 1945-1970 [on-line]. sedina.pl/wordpress. [dostęp 2012-11-14]. (pol.).
  6. a b c Busol: Odcinek 4: Polacy – mieszkańcy Szczecina. [w:] Nowa Tożsamość; Szczecin 1945-1970 [on-line]. sedina.pl/wordpress. [dostęp 2012-11-14]. (pol.).
  7. a b Zarząd Miejski Szczecina (1945–1950). [w:] Encyklopedia.Szczecin.pl [on-line]. [dostęp 2012-11-14]. (pol.).
  8. a b Władysław Nowotniak: Studium Nauczycielskie II. W: red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. Praca zbiorowa,. T. 2. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 2000, s. 435. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  9. Zespół Szkół Specjalnych Nr 12 – Szkoła Podstawowa Specjalna Nr 67; Gimnazjum Specjalne Nr 50, ul. Wielkopolska 14. [w:] BIP [on-line]. UM Szczecin. [dostęp 2012-11-15]. (pol.).
  10. 3.1. Powstanie i działalność Punktu Konsultacyjnego UAM w Szczecinie; 3.2. Wyższa Szkoła Nauczycielska jako ogniwo procesu kształcenia na poziomie wyższym w latach 1968–1973; 3.3. Rozwój i rola Wyższej Szkoły Pedagogicznej w latach 1973–1985. W: Danuta Koźmian: Droga do Uniwersytetu Szczecińskiego w opinii prasy centralnej i regionalnej w latach 1981–1985 (w 15. rocznicę powstania uczelni). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000, s. 53–68.