Licyniusz (cesarz rzymski)

Licyniusz (właśc. Flavius Galerius Valerius Licinianus Licinius, ok. 260–325 r.) – cesarz rzymski od 11 listopada 308 do 18 września 324.

Licyniusz Flavius Galerius Valerius Licinianus Licinius
— Imperator Caesar Valerius Licinianus Licinius Augustus —
Cesarz rzymski
Okres	od 11 listopada 308 do 18 września 324
Dane biograficzne
Data urodzenia	ok. 260
Data śmierci	325
Moneta

Urodzony w Mezji, bliski przyjaciel cesarza Galeriusza, uczestnik jego wyprawy na Persów w 297. W wyniku nieudanych wypraw Sewera II i Galeriusza na zbuntowanych Maksencjusza i Maksymiana Herkuliusza dnia 28 października 306 otrzymał godność cesarza wschodniego (nieuznaną przez Maksencjusza). Na zjeździe w Carnuntum otrzymał tytuł augustus 11 listopada 308 roku (władał Tracją, Ilirią i Panonią). W 311 siostrzeniec Galeriusza – Maksymin Daja, ogłoszony augustem przez własne oddziały, odebrał Licyniuszowi Azję Mniejszą. W 312 Konstantyn najechał Italię, zajmując Turyn, Mediolan i Weronę, a 28 października 312 w bitwie przy Moście Mulwijskim nad Tybrem pokonał wojska Maksencjusza, w wyniku czego objął władzę na Zachodzie. Przymierze z Konstantynem sprowokowało Maksymina Daję do ataku w 313 i w konsekwencji doprowadziło go do popełnienia samobójstwa. W 313 Konstantyn i Licyniusz spotkali się w Mediolanie podpisując edykt mediolański wprowadzający wolność wyznania w Cesarstwie Rzymskim. Od tej pory chrześcijanie bez przeszkód mogli wyznawać swoją religię. Tam też Licyniusz poślubił przyrodnią siostrę Konstantyna – Konstancję. Po śmierci Maksymina augustem na Wschodzie został Licyniusz, a na Zachodzie Konstantyn.

Kilka lat później Licyniusz przestał respektować dekret z Mediolanu. W swojej części cesarstwa rozpoczął prześladowania, przygotowując się w ten sposób do walki z Konstantynem, w obawie przed przejściem oddziałów chrześcijańskich na stronę przeciwnika.

Licyniusz prowadził dwie wojny z Konstantynem. Pierwsza zakończyła się w 316 roku nierozstrzygniętą bitwą pod Cibalae i przymierzem z 1 marca 317, w którym obydwaj ogłosili trzech swych synów cezarami; drugą wojnę przegrał w 324 roku i mimo że Konstantyn darował mu życie, został stracony w 325.

Zobacz też

• tetrarchia

Bibliografia

• Max Cary, Howard Hayes Scullard: Dzieje Rzymu: Od najdawniejszych czasów do Konstantyna. tłum. Jerzy Schwakopf. T. 2. Warszawa: PIW, 1992. ISBN 83-06-01859-1.
• Averil Cameron: Późne cesarstwo rzymskie. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2006.