Wikipedia

Lider opozycji (Australia)

Lider opozycji (oficjalnie: Lider Lojalnej Opozycji Jego Królewskiej Mości) – stanowisko istniejące w systemie politycznym Australii, wzorowane na analogicznej funkcji w Wielkiej Brytanii. Liderem opozycji zostaje automatycznie polityk kierujący w Izbie Reprezentantów frakcją największej pod względem liczby posiadanych mandatów spośród partii pozostających poza rządem. W praktyce australijską scenę polityczną zdecydowanie dominują dwa ugrupowania - Liberalna Partia Australii (LPA) i Australijska Partia Pracy (ALP). Gdy przywódca jednej z nich jest premierem, polityk stojący na czele drugiej pełni funkcję lidera opozycji.

Lider opozycji
Leader of the Opposition
Stanowisko
Państwo

 Australia

Data utworzenia

1901

Pierwszy lider

George Reid

Obecny lider

Peter Dutton

Obecny od

2022-05-30 30 maja 2022(dts)

Lider opozycji zasiada na sali obrad naprzeciwko premiera. Posiada pierwszeństwo zabierania głosu w czasie tzw. sesji pytań do szefa rządu (question time). Kiedy premier przemawia w Izbie, zwyczajowo lider opozycji otrzymuje tyle samo czasu na odpowiedź. Powołuje także tzw. gabinet cieni, którego członkowie pełnią w debatach parlamentarnych analogiczną funkcję w stosunku do poszczególnych ministrów. Od powstania Związku Australijskiego w 1901 roku, 34 osoby pełniły funkcję lidera opozycji. Dziewiętnaście z nich stanowili byli lub (częściej) przyszli premierzy.

Od 30 maja 2022 roku liderem opozycji jest Peter Dutton, kierujący zarazem federalnymi strukturami Liberalnej Partii Australii .

Lista liderów edytuj

# imię i nazwisko zdjęcie od do partia
1. George Reid[1]   19 maja 1901 17 sierpnia 1904 Partia Wolnego Handlu
2. Chris Watson[2]   18 sierpnia 1904 5 lipca 1905 Australijska Partia Pracy
- George Reid[3] 7 lipca 1905 16 listopada 1908 Partia Wolnego Handlu
Partia Antysocjalistyczna
3. Joseph Cook[4]   17 listopada 1908 26 maja 1909 Partia Antysocjalistyczna
4. Alfred Deakin[5]   26 maja 1909 2 czerwca 1909 Związkowa Partia Liberalna
5. Andrew Fisher[6]   2 czerwca 1909 29 kwietnia 1910 Australijska Partia Pracy
- Alfred Deakin[7] 1 lipca 1910 20 stycznia 1913 Związkowa Partia Liberalna
- Joseph Cook[8] 20 stycznia 1913 24 czerwca 1913 Związkowa Partia Liberalna
- Andrew Fisher[6] 8 lipca 1913 17 września 1914 Australijska Partia Pracy
- Joseph Cook[8] 8 października 1914 17 lutego 1916 Związkowa Partia Liberalna
Nacjonalistyczna Partia Australii
6. Frank Tudor[9]   1 listopada 1916 10 stycznia 1922 Australijska Partia Pracy
7. Matthew Charlton[10]   10 stycznia 1922 29 marca 1928 Australijska Partia Pracy
8. James Scullin[11]   29 marca 1928 22 października 1929 Australijska Partia Pracy
9. John Latham[12]   20 listopada 1929 7 maja 1931 Nacjonalistyczna Partia Australii
10. Joseph Lyons[6]   7 maja 1931 6 stycznia 1932 Partia Zjednoczonej Australii
- James Scullin[11] 7 stycznia 1932 1 października 1935 Australijska Partia Pracy
11. John Curtin[13]   1 października 1935 7 października 1941 Australijska Partia Pracy
12. Arthur Fadden[14]   7 października 1941 23 września 1943 Partia Narodowa
13. Robert Menzies[14]   23 września 1943 19 grudnia 1949 Partia Zjednoczonej Australii
Liberalna Partia Australii
14. Ben Chifley[14]   19 grudnia 1949 20 czerwca 1951 Australijska Partia Pracy
15. Herbert Vere Evatt[6]   20 czerwca 1951 9 lutego 1960 Australijska Partia Pracy
16. Arthur Calwell[14]   7 marca 1960 8 lutego 1967 Australijska Partia Pracy
17. Gough Whitlam[15] 8 lutego 1967 2 grudnia 1972 Australijska Partia Pracy
18. Billy Snedden[14]   2 grudnia 1972 21 marca 1975 Liberalna Partia Australii
19. Malcolm Fraser[16]   21 marca 1975 11 listopada 1975 Liberalna Partia Australii
- Gough Whitlam[15] 11 listopada 1975 22 grudnia 1977 Australijska Partia Pracy
20. Bill Hayden[6] 22 grudnia 1977 3 lutego 1983 Australijska Partia Pracy
21. Bob Hawke[17]   3 lutego 1983 11 marca 1983 Australijska Partia Pracy
22. Andrew Peacock[17]   11 marca 1983 5 września 1985 Liberalna Partia Australii
23. John Howard[18]   5 września 1985 9 maja 1989 Liberalna Partia Australii
- Andrew Peacock[17] 9 maja 1989 3 kwietnia 1990 Liberalna Partia Australii
24. John Hewson[17] 3 kwietnia 1990 23 maja 1994 Liberalna Partia Australii
25. Alexander Downer[6]   23 maja 1994 30 stycznia 1995 Liberalna Partia Australii
- John Howard[18] 30 stycznia 1995 11 marca 1996 Liberalna Partia Australii
26. Kim Beazley[19]   19 marca 1996 11 listopada 2001 Australijska Partia Pracy
27. Simon Crean[17]   11 listopada 2001 2 grudnia 2003 Australijska Partia Pracy
28. Mark Latham[20]   2 grudnia 2003 18 stycznia 2005 Australijska Partia Pracy
- Kim Beazley[19] 28 stycznia 2005 4 grudnia 2006 Australijska Partia Pracy
29. Kevin Rudd[21]   4 grudnia 2006 3 grudnia 2007 Australijska Partia Pracy
30. Brendan Nelson[22]   3 grudnia 2007 16 września 2008 Liberalna Partia Australii
31. Malcolm Turnbull[23]   16 września 2008 1 grudnia 2009 Liberalna Partia Australii
32. Tony Abbott[24]   1 grudnia 2009 18 września 2013 Liberalna Partia Australii
33. Bill Shorten   13 października 2013 30 maja 2019 Australijska Partia Pracy
34. Anthony Albanese   30 maja 2019 23 maja 2022 Australijska Partia Pracy
35. Peter Dutton   30 maja 2022 nadal Liberalna Partia Australii

Przypisy edytuj

  1. ↑ Australia's Prime Ministers - Fast Facts - Reid. National Archives of Australia. [dostęp 2006-04-26].
  2. ↑ Australia's Prime Ministers - Fast Facts - Watson. National Archives of Australia. [dostęp 2006-04-12].
  3. ↑ Australia's Prime Ministers - Fast Facts - Reid. National Archives of Australia. [dostęp 2006-04-11].
  4. ↑ Cook, Sir Joseph (1860 - 1947). Australian dictionary of biography. [dostęp 2007-09-02].
  5. ↑ Australia's Prime Ministers - Fast Facts - Deakin. National Archives of Australia. [dostęp 2007-09-03].
  6. ↑ a b c d e f Leaders of the Opposition. Parliament of Australia - Parliamentary Library. [dostęp 2006-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-06-14)].
  7. ↑ Australia's Prime Ministers - Fast Facts - Deakin. National Archives of Australia. [dostęp 2007-09-03].
  8. ↑ a b F. K. Crowley: Cook, Sir Joseph (1860 - 1947). Australian Dictionary of Biography, 1981. [dostęp 2007-09-02].
  9. ↑ Tudor, Francis Gwynne (Frank) (1866 - 1922). Australian dictionary of biography. [dostęp 2007-09-03].
  10. ↑ Charlton, Matthew (1866 - 1948). Australian dictionary of biography. [dostęp 2007-09-03].
  11. ↑ a b Gavin Scaramouche: James (Jim) Scullin. The Scaramouche Website. [dostęp 2006-04-11].
  12. ↑ Prime Ministers and Opposition Leaders. Australian Electoral Commission. [dostęp 2006-04-26].
  13. ↑ Australia's Prime Ministers - Fast Facts - Curtin. National Archives of Australia. [dostęp 2006-04-26].
  14. ↑ a b c d e Federal Opposition Leaders Since 1901. Australian Politics. [dostęp 2006-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-12)].
  15. ↑ a b Australia's Prime Ministers - Fast Facts - Whitlam. National Archives of Australia. [dostęp 2006-04-28].
  16. ↑ Australia's Prime Ministers - Fast Facts - Fraser. National Archives of Australia. [dostęp 2006-04-28].
  17. ↑ a b c d e Prime Ministers and Opposition Leaders. Australian Electoral Commission. [dostęp 2006-04-26].
  18. ↑ a b Parliament of Australia - House of Representatives: John Howard (Member). Commonwealth of Australia. [dostęp 2006-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-05-10)].
  19. ↑ a b Parliament of Australia - House of Representatives: Kim Beazley (Member). Commonwealth of Australia. [dostęp 2006-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-05-01)].
  20. ↑ History of the Australijska Partia Pracy. Australijska Partia Pracy. [dostęp 2006-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-04-07)].
  21. ↑ Tearful Beazley Bows Out. The Age. [dostęp 2006-04-13].
  22. ↑ Nelson elected Liberals leader. ABC. [dostęp 2006-04-13].
  23. ↑ Malcolm Turnbull wins Liberal leadership. The Age. [dostęp 2008-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-17)].
  24. ↑ Tony Abbott Wins Liberal leadership. Warwick Dailly News]. [dostęp 2009-12-01].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lider_opozycji_(Australia)&oldid=73500798”