Lina Abarbanell
Lina Abarbanell (ur. 3 stycznia 1879 w Berlinie, zm. 6 stycznia 1963 w Nowym Jorku) – niemiecka śpiewaczka operowa, producentka na Broadwayu.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Typ głosu | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Życiorys edytuj
Lina Abarbanell urodziła się 3 stycznia 1879 roku w Berlinie w rodzinie Żydów sefardyjskich[1]. Jej ojciec Paul Abarbanell (1851–1919) był dyrygentem[1].
Pierwsze występy śpiewacze przed publicznością zaprezentowała w wieku 7 lat. Uczyła się śpiewu i aktorstwa[1]. W wieku lat 15 zadebiutowała na scenie berlińskiej Hofoper rolą Adele w operetce Zemsta nietoperza. W spektaklu tym wystąpiła ponad 100 razy[1]. Występowała w całej Europie, przede wszystkim śpiewając repertuar operetkowy[1]. Wiele partii powstało z myślą o niej – pisali dla niej austriaccy kompozytorzy operetkowi Oscar Straus (1870–1954), Franz Lehár (1870–1948) i Edmund Eysler (1874–1949)[1].
W latach 1903–1904 wykonała ok. 20 nagrań, z których zachowały się cztery[1].
W 1905 roku przybyła do Stanów Zjednoczonych na zaproszenie dyrektora Metropolitan Opera w Nowym Jorku Heinricha Conrieda (1855–1909)[1]. Grała rolę Jasia w operze Engelberta Humperdincka Jaś i Małgosia i występowała w Irving Place Theatre[1].
Zdecydowała się zostać w Stanach Zjednoczonych i wkrótce dołączyli do niej jej mąż dziennikarz Eduard Goldbeck i córka Eva[2]. Rodzina osiadła w Evanston, a Goldbeck zaczął pracować dla Chicago Tribune[3]. Podczas I wojny światowej Goldbeck stracił pracę z uwagi na swoje proniemieckie sympatie i rodzina zmuszona była żyć z gaży Abarbanell[2].
Abarbanell przez prawie 30 lat występowała na Broadwayu i jeździła z występami po kraju, grając m.in. w spektaklach Gejsza, Madame Sherry, The Red Canary, The Silver Swan, Flora Bella, The Grand Duke, Enter Madame i The Student Prince[1]. Jej portret znalazł się na partyturze piosenki „Every Little Movement (Has a Meaning All Its Own)” z musicalu Madame Sherry[1]. Za jej największy sukces uznawana jest rola Hanny w operetce Lehára Wesoła wdówka[1].
Po śmierci męża w 1934 roku przestała śpiewać i zaczęła pracować jako producentka na Broadwayu, reżyserka i dyrektorka castingu, przez lata współpracując z amerykańskim producentem Dwightem Deere Wimanem (1895–1951)[1]. Pracowała m.in. nad światowym tournée opery Porgy and Bess[4].
Jej córka Eva wyszła za mąż za amerykańskiego kompozytora Marca Blitzsteina (1905–1964)[1]. Po jej śmierci w 1936 roku Abarbanell pozostała w bliskich kontaktach z zięciem[1][5][3]. Organizowała obsady do jego opery Regina (1949) i musicalu Juno (1959)[1]. Pod koniec jej życia Blitzstein wspierał ją finansowo[3].
Abarbanell zmarła 6 stycznia 1963 roku w Nowym Jorku[1].
Upamiętnienie edytuj
Jej nazwisko pojawia się w libretcie jednoaktowej opery amerykańskiego kompozytora Leonarda Bernsteina (1918–1990) Trouble in Tahiti dedykowanej Marcowi Blitzsteinowi[6][7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Gordon 2009 ↓.
- ↑ a b Gordon 2000 ↓, s. 35.
- ↑ a b c Pollack 2012 ↓.
- ↑ Jewish Women's Archive ↓.
- ↑ Gordon 2000 ↓, s. 196.
- ↑ Jewish Women's Archive 1963 ↓.
- ↑ Gordon 2000 ↓, s. 358.
Bibliografia edytuj
- Eric A. Gordon: Lina Abarbanell. W: Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. Jewish Women's Archive, 2009-02-27. [dostęp 2020-10-26]. (ang.).
- Eric A. Gordon: Mark the Music: The Life and Work of Marc Blitzstein. iUniverse, 2000. ISBN 978-0-595-09248-2. [dostęp 2020-10-26]. (ang.).
- Lina Abarbanell. Jewish Women's Archive. [dostęp 2020-10-26]. (ang.).
- Death of singer and casting agent Lina Abarbanell. Jewish Women's Archive, 1963-01-06. [dostęp 2020-10-26]. (ang.).
- Howard Pollack: Marc Blitzstein: His Life, His Work, His World. Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0-19-997708-6. [dostęp 2020-10-26]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Lina Abarbanell w bazie Internet Broadway Database (ang.)
- Lina Abarbanell papers 1886–1963. [w:] The New York Public Library [on-line]. [dostęp 2020-10-26]. (ang.).