Linia kolejowa Koszwały – Stegna Gdańska

Linia kolejowa Koszwały – Stegna Gdańska – linia kolejowa, która w latach 1905-1974 łączyła stację Koszwały ze stacją Stegna Gdańska. Pomiędzy stacjami Lewy Brzeg Wisły i Prawy Brzeg Wisły pociągi pokonywały Przekop Wisły za pomocą kolejowego promu Świbno.

Linia kolejowa

Koszwały - Stegna Gdańska
Dane podstawowe
Rozstaw szyn	750 mm
Jeden z ostatnich ocalałych fragmentów linii - odcinek toru zatopiony w asfalcie przy śluzie w Przegalinie.
Przebieg Legenda eksploatowana / istniejąca   zlikwidowana / rozebrana lub planowana kolej metro lub kolej lekka stacja kolejowa/stacja metra przystanek stacja bez ruchu pasażerskiego ładownia, posterunek ruchu itp przystanek częściowo używany koniec linii odcinek odcinek w tunelu odcinek na estakadzie wiadukt most tunel pod wodą zmiana kilometrażu granica państwowa / inna mijanka przejazd kolejowo-drogowy przeprawa promowa     odcinek zelektryfikowany   ↑ Odrzygość ( ↑ Gdańsk Wąskotorowy) 12,9 Koszwały ← Giemlice Kanał Piaskowy 15,6 Cedrowskie Pole 17,6 Cedry Małe 19,1 przystanek n.ż. 20,6 Błotnik 21,7 Szewce Gdańskie Kanał Śledziowy Martwa Wisła 24,5 Przegalina Przegalina Kolonia 25,8 Świbno 26,8 Lewy Brzeg Wisły Prom kol. Świbno przez Przekop Wisły 27,7 Prawy Brzeg Wisły do 1956 r. 29,0 Mikoszewo Ujście Wisły od 1956 r. 30,0 Mikoszewo Mikoszewo, ul. Żuławska 31,3 przystanek n.ż. 32,5 Jantar Leśniczówka 501 Jantar, ul. Gdańska 33,9 Jantar 34,5 Jantar Port 501 Jantar, ul. Gdańska 35,0 Jantar Młyn 35,7 przystanek n.ż. 36,9 Junoszyno 501 Stegna, ul. Gdańska 39,6 Stegna Gdańska ← Nowy Dwór Gdański Wąskotorowy ( ← Malbork Kałdowo Wąskotorowy) ↓ Sztutowo (↓ Krynica Morska)

Historia

Linia została wybudowana przez spółkę Westpreußische Kleinbahnen Aktien-Gesellschaft (WKAG – Zachodniopruska Spółka Małych Kolei) i otwarta 17 sierpnia 1905. Pod zarządem WKAG linia funkcjonowała do 1945 roku, kiedy to wycofujące się wojska niemieckie zatopiły prom Świbno przewożący składy kolejki przez Wisłę, wysadziły most zwodzony przy wjeździe na stację Gdańsk Wąskotorowy i doprowadziły do zalania znacznej części Żuław.

W latach 1945-1948 zniszczony most zwodzony przebudowano na stały, prowadzono prace melioracyjne oraz naprawy zniszczonych torów. Jednocześnie podniesiono z dna i odbudowano prom. Pierwszy pociąg wyruszył na trasę Gdańsk Wąskotorowy – Odrzygość – Koszwały – Lewy Brzeg Wisły - Stegna Gdańska - Sztutowo w lipcu 1948 r. W 1956 roku zrezygnowano z przeprawy promowej z powodu złego stanu kadłuba promu i odtąd linie Gdańskiej Kolei Dojazdowej zostały podzielone na część lewobrzeżną i prawobrzeżną.

Lewobrzeżna część Gdańskiej Kolei Dojazdowej funkcjonowała do 31 grudnia 1973 roku. Do końca 1975 roku tory zostały całkowicie rozebrane. Pozostały jedynie pojedyncze obiekty inżynieryjne (mostki, wiadukty, fragment nabrzeża promowego) oraz fragmenty szyn zatopione w asfalcie na przejazdach.

Prawobrzeżna część Gdańskiej Kolei Dojazdowej funkcjonowała w strukturach PKP do 1996 r. Od 15 sierpnia 2002 ruch na odcinkach Prawy Brzeg Wisły - Stegna - Sztutowo oraz Stegna – Nowy Dwór Wąskotorowy odbywa się pod szyldem Żuławskiej Kolei Dojazdowej, której właścicielem jest starostwo powiatu nowodworskiego.

Bibliografia

• Bogdan Pokropiński: Koleje Wąskotorowe Polski Północnej CIBET, 2000
• Roman Witkowski: Koleje Wąskotorowe na Żuławach, Kolpress, 2009
• Roman Witkowski: Koleje Wąskotorowe na Żuławach Wiślanych – cykl artykułów w miesięczniku „Świat Kolei” nr: 2/2007, 8/2007, 12/2007, 3/2008, 9/2008 i 11/2008