Linia tramwajowa Liberec – Jablonec nad Nysą

międzymiastowa linia tramwajowa w Czechach

Linia tramwajowa LiberecJablonec nad Nysą – najdłuższa międzymiastowa linia tramwajowa w Czechach, wybudowana w latach 1947–1955. Pierwotnie jej operatorem było jabloneckie i libereckie przedsiębiorstwo transportowe, po jego podziale przedsiębiorstwa transportowe każdego z miast, po likwidacji jabloneckiego przedsiębiorstwo libereckie, które w 2010 r. przemianowano na Dopravní podnik měst Liberce a Jablonce nad Nisou. Podobnie jak nieistniejąca już jablonecka sieć tramwajowa oraz liberecka sieć przed zmianą rozstawu szyn, linia ta jest wąskotorowa. Do roku 2009 była na całej długości jednotorowa z mijankami. W latach 2009–2011 dobudowano drugi tor oraz dodatkową szynę dla rozstawu 1435 mm na odcinku Fügnerova – U lomu; odcinek ten ma być w przyszłości wykorzystywany przez planowaną linię do Rochlic.

Linia tramwajowa nr 11
Liberec – Jablonec nad Nysą
Mapa przebiegu linii kolejowej 11
Dane podstawowe
Zarządca

Dopravní podnik měst Liberce a Jablonce nad Nisou

Numer linii

11

Długość

25 km

Rozstaw szyn

1000 mm

Sieć trakcyjna

600 V

Zdjęcie LK11
Tatra T3R.PLF na linii nr 11
Historia
Lata budowy

1947–1955

Rok otwarcia

1955

Linia jest częścią sieci transportu publicznego w Libercu. Na linii obowiązuje taryfa czasowa. Wszystkie tramwaje kursujące tą linią wyposażone są w biletomaty.

Zgodnie z rozkładem jazdy czas przejazdu wynosi 32 minuty, długość torowiska jest równa 13 km. Trasa jest obecnie wykorzystywana przez linię tramwajową nr 11. W pobliżu trasy linii rozmieszczono słupki przystankowe wykorzystywane w razie konieczności uruchomienia autobusowej komunikacji zastępczej.

Historia edytuj

Przygotowania, budowa, rozpoczęcie eksploatacji edytuj

Pomysł połączenia linią tramwajową Liberca oraz Jablonca pojawił się na przełomie XIX i XX wieku. Pierwszy projekt linii przedstawiono w 1900 r.[1] Z inicjatywą utworzenia połączenia wystąpiły Jablonecké elektrické dráhy, jednakże ministerstwo kolei odrzuciło wniosek z powodu przebiegu planowanej trasy, która miała być równoległa do istniejącego już połączenia kolejowego[2]. Późniejsze prace nad budową linii przerwała II wojna światowa.

1 lutego 1949 r.[2] (wg innych źródeł: 1 lutego 1948 r.[1]), w wyniku połączenia przedsiębiorstw transportowych z Liberca i Jablonca, powstała nowa firma o nazwie Dopravní komunální podnik měst Liberce a Jablonce nad Nisou z siedzibą w Libercu.

Międzymiastowa trasa tramwajowa powstała poprzez połączenie jabloneckiej sieci tramwajowej (funkcjonującej w latach 1900–1969) z liberecką. Początkowo prace były prowadzone przez obywateli w czynie społecznym, dopiero później budowę przejęły firmy budowlane[2].

Jako pierwszy otwarto odcinek z mijanki na ul. Praskiej przez nową ul. Budowniczych do przystanku Brandl; odcinek ten wykorzystywano początkowo wyłącznie do przewozu pracowników jednej z lokalnych firm[2].

Fragment trasy do jabloneckiej dzielnicy Proseč otwarto 16 listopada 1953 r.[2][1]

Od 15 lutego 1954 r. można już było dojechać z Jablonca do kościoła we Vratislavicach (obecnie część Liberca), skąd odjeżdżały autobusy do Liberca[2][1].

Budowę ostatnich odcinków trasy zakończono 1 stycznia 1955 r.[2]

Nowa linia tramwajowa otrzymała numer 11. Połowę taboru na linii stanowiły tramwaje z Liberca, a połowę z Jablonca. W 1960 r. przedsiębiorstwo obsługujące linię podzielono, lecz linia w dalszym ciągu była obsługiwana była taborem z obydwu miast[2]. Trasę podzielono między dwóch przewoźników, a granicą była mijanka w Proseču[1].

Zjednoczenie przewoźników i remont trasy edytuj

 
Tatra T3 w Jabloncu nad Nysą w 1994 r.
 
Skład wagonów Tatra T2R na tymczasowej linii P zbliża się do przystanku Nová Ruda (lato 2006)
 
Odcinek Nová Ruda – U Lomu przygotowany do rozbudowy o drugi tor

Po likwidacji jabloneckiej sieci tramwajowej w 1965 r., jabloneckie przedsiębiorstwo komunikacyjne dążyło również do zakończenia eksploatacji linii międzymiastowej, natomiast liberecki przewoźnik planował remont trasy[2]. W 1966 r. w libereckiej części wybudowano dwie nowe mijanki[3].

1 stycznia 1970 r. jablonecki przewoźnik przestał obsługiwać trasę, w następstwie czego Liberec przejął torowiska w Jabloncu[1].

27 marca 1972 r. ruch tramwajowy na odcinku Proseč – Jablonec wstrzymano z powodu remontu, a 1 kwietnia 1973 r. zawieszono eksploatację pozostałego odcinka[2][1]. W latach 1973–1976 trasa przeszła przebudowę. Zlikwidowano pętlę tramwajową w pobliżu centrum centra Jablonca i skrócono linię do ulicy Pasířskiej[2]. W jabloneckiej części trasy uruchomiono dwie nowe mijanki[1]. 31 grudnia 1975 r. wznowiono ruch na odcinku Liberec – Vratislavice, a 29 grudnia 1976 r. otwarto dalszą część trasy do Jablonca[3]. Linię zaczęły obsługiwać nowoczesne jak na tamte czasy tramwaje typu Tatra T3[2].

Pod koniec 1988 r. rozpoczęto modernizację torowisk od przystanku Brandl do pętli w Jabloncu, przebudowę ukończono 17 stycznia 1989 r.[3]

W latach 90. XX wieku miejską sieć tramwajową w Libercu rozbudowano o drugi tor i zmieniono rozstaw szyn na normalnotorowy. Odcinek Lidové sady – Viadukt posiada jednak trzecią szynę, zatem poruszać się po nim mogą zarówno tramwaje miejskie, jak i podmiejskie. W 1995 r. otwarto nowoczesny węzeł przesiadkowy Fügnerova w centrum Liberca.

Od 1 lipca do 26 sierpnia 2006 r. wstrzymano ruch tramwajów między przystankiem Pivovarská i Instytutem pomocy społecznej z powodu przebudowy tunelu w ciągu remontowanej drogi I/14. W czasie przebudowy na zastępczej linii P eksploatowano wozy złączone tyłami w dwukierunkowe składy (Liberec nie posiada taboru dwukierunkowego).

Przebudowa, która rozpoczęła się w czerwcu 2009 r., obejmowała rozbudowę jednotorowej trasy Fügnerova – Mlýnská – Klicperova (rozstaw szyn 1000 mm) o drugi tor oraz dodatkową trzecią szynę. Remont zakończono 13 listopada tego samego roku.

Na początku 2010 r. przedsiębiorstwo Dopravní podnik města Liberce przejęło od firmy ČSAD Liberec obsługę linii autobusowych w Jabloncu. 21 października 2010 r. zmieniono nazwę przewoźnika Dopravní podnik měst Liberec a Jablonec nad Nisou, jednak już 10 listopada 2010 r. przedsiębiorstwo przemianowano na Dopravní podnik měst Liberce a Jablonce nad Nisou[4].

Kolejne remonty przeprowadzono w 2011 r. Na odcinku Mlýnská – Textilana – U Lomu położono drugi tor oraz dodatkowe szyny dla tramwajów normalnotorowych. Odcinek dwutorowy położony jest między przystankami Fügnerova i Nová Ruda.

15 marca 2014 r. rozpoczęto modernizację, która w libereckiej części trasy obejmowała rozbudowę o drugi tor odcinka Nová Ruda – Lékárna, a także przebudowę odcinka Lékárna – Vratislavice nad Nisou. W jabloneckiej części trasy wyremontowano fragment Měnírna – Brandl. Przeniesiono także mijankę z przystanku Proseč nad Nisou, škola (obecnie Za Tratí) na przystanek Kyselka, natomiast torowisko mijanki na przystanku Vratislavice nad Nisou przedłużono. Odcinek Liberec – Vratislavice przywrócono do ruchu 15 kwietnia 2015 r., a odcinek Vratislavice – Jablonec 17 lipca 2015 r.[5][6]

Inne międzymiastowe trasy tramwajowe w Czechach edytuj

Linia tramwajowa Liberec – Jablonec jest obecnie jedną z czterech istniejących linii międzymiastowych w Czechach. Druga linia łączy Most z Litvínovem, trzecia przebiega z Ostravy-Poruby do Kyjovic-Budišovic, a jako międzymiastową określa się również linię tramwajową z Brna do miasta Modřice.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Jan Hoidekr: Historie tramvají v Liberci. Czech trams, 2007-03-27. [dostęp 2018-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-09)]. (cz.).
  2. a b c d e f g h i j k l Tomáš Krebs: Z Jablonce do Liberce. mestojablonec.cz. [dostęp 2018-08-03]. (cz.).
  3. a b c Liberec, tramvaje (Společnost pro veřejnou dopravu).
  4. Obchodní rejstřík, IČO 473 11 975.
  5. Tomáš Potěšil. Rekonstrukce tramvajové trati Liberec – Jablonec n/N (1. část). „Městská doprava”, s. 27–31, 2015. 
  6. Tomáš Potěšil. Rekonstrukce tramvajové trati Liberec – Jablonec n/N (1. část). „Městská doprava”, s. 28–34, 2015. 

Bibliografia edytuj

  • L. Kysela, G. Jäkl: Liberecké tramvaje. Dopravní podniky hl. m. Prahy, 1976.

Linki zewnętrzne edytuj