Linotyp (ang. line of type) – urządzenie do maszynowego składu tekstów[1], skonstruowane w 1884[2] roku przez amerykańskiego zegarmistrza Ottmara Mergenthalera. Był pierwszym urządzeniem do zmechanizowanego składu tekstu. Linotyp dał początek zecerstwu[3].

Linotyp

Linotyp zbudowany jest z trzech podstawowych zespołów, pracujących jednocześnie. Są to: zespół składający, zespół odlewający i zespół rozbierający. Urządzenie działa przy wykorzystaniu matryc mosiężnych i klinów stalowych. Wiersze linotypowe odlewane są ze stopu linotypowego o temperaturze topnienia ok. 250 °C. Linotyp sterowany jest klawiaturą: naciśnięcie odpowiedniego klawisza powoduje wybranie żądanej litery. Gdy już ustawiony jest cały wiersz liter, następuje jego odlew, po którym matryce wracają do zasobnika. Maszyną o podobnym działaniu jest monotyp, który zaczęto używać 3 lata od powstania linotypu[2].

Zalety urządzenia to: szybkość składu, łatwy montaż i łamanie tekstu z gotowych wierszy. Wady: trudność w korekcie (konieczność odlewu całych poprawionych wierszy)[3], hałas przy pracy (spadające matryce) i wysoce szkodliwe opary ołowiu.

Przypisy edytuj

  1. Aniela Topulos, Jolanta Iwańska, Elżbieta Tabaczkiewicz (red.), Mały ilustrowany leksykon techniczny, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1982, s. 261, ISBN 83-204-0425-8.
  2. a b Krótka historia druku. [dostęp 2022-11-15].
  3. a b Historia druku. Mit Książki. [dostęp 2022-11-15].