Lipowski Wierch
Lipowski Wierch (ok. 1325 m n.p.m.[1]) – szczyt w Grupie Lipowskiego Wierchu i Romanki w Beskidzie Żywieckim. Większość map i przewodników podaje wysokość 1324[2], co może wiązać się z umieszczeniem punktu pomiarowego na wysokości 1323,3, kilkadziesiąt metrów od najwyższego punktu. Nazwa pochodzi od lip, które dawniej zapewne na jego stokach rosły[3]. Znajduje się w grzbiecie, który od Rysianki ciągnie się w północno-zachodnim kierunku do Redykalnego Wierchu i jest najwyższym szczytem tego grzbietu. Jest to boczny grzbiet Beskidu Żywieckiego, oddzielający dolinę potoku Żabniczanka od doliny potoku Bystra[2].
 Widok z Hali Boraczej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
1325 m n.p.m. |
Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°31′54″N 19°13′04″E/49,531667 19,217778
| |
Lipowski Wierch jest niemal całkowicie zalesiony, ale nieco pod jego wierzchołkiem, na południowo-wschodnich stokach znajduje się duża widokowa Hala Lipowska, a na niej schronisko PTTK na Hali Lipowskiej[4] i wyciąg narciarski[2]. Istnieją tutaj też różnorodne formacje skalne. W grzbietowych partiach znajduje się pochodzenia osuwiskowego rów grzbietowy i wały zapadliskowe. Jego ściany mają wysokość do 4 m, a dno rowu zawalone jest głazami piaskowcowymi. Poniżej w stokach znajdują się nisze osuwiskowe, z których wypływają liczne źródła. Na południowych, opadających do doliny Bystrej stokach są duże i małe głazy i szczeliny skalne[3].
Lipowski Wierch jako pierwsi penetrowali Wołosi, którzy metodą cyrhlenia wykonali tutaj Halę Lipowską, na której wypasali swoje owce. Turyści zaczęli odwiedzać go pod koniec XIX wieku. W latach 1894-1899 niemiecka organizacja turystyczna Beskidenverein (Związek Beskidzki) wyznakowała szlak turystyczny. W 1936 opiekę nad tym szlakiem przejęło Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. W 1931 Beskidenverein bezprawnie, łamiąc polsko-niemieckie porozumienie w sprawie zagospodarowania Beskidów wybudowała tutaj schronisko turystyczne[3].
Lipowski Wierch jest jednym z najwyższych szczytów Beskidu Żywieckiego. Jego masyw wyróżnia się w panoramach z wielu stron, sam jednak wierzchołek jest niepozorny i mało wybitny. Rośnie na nim skarlały górnoreglowy las świerkowy, w którym jest sporo uschniętych świerków. Wzdłuż grzbietu ciągną się torfowiska i młaki z oczkami wodnymi[3], chronione w rezerwacie przyrody Lipowska. Szlaki turystyczne omijają wierzchołek, prowadząc po jego południowej stronie[2].
Szlaki turystyczne edytuj
Milówka – schronisko PTTK na Hali Boraczej – Lipowski Wierch – schronisko PTTK na Hali Rysiance – Żabnica-Skałka
Rajcza – Zapolanka – Redykalny Wierch – Hala Lipowska – Hala Rysianka – Romanka
Złatna – Polana Cerchla – Hala Rysianka – Sopotnia Wielka
Przypisy edytuj
- ↑ Geoportal2 | iMap [online], mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2019-01-27].
- ↑ a b c d Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Wyd. „Compass”, 2011, ISBN 978-83-7605-084-3
- ↑ a b c d Stanisław Figiel, Piotr Krzywda, Beskid Żywiecki, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006, ISBN 83-89188-59-7
- ↑ Tomasz Biesik, Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Żywiecki, Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013, s. 93–103, ISBN 978-83-925599-4-8
