Otwórz menu główne
Wikipedia

Lista śmigłowców Wojska Polskiego

lista w projekcie Wikimedia
Ratowniczy W-3 „Anakonda” wykorzystywany w Marynarce Wojennej
Polskie Mi-24 w Afganistanie

Lista śmigłowców Wojska Polskiego – śmigłowce znajdują się na wyposażeniu Wojska Polskiego od roku 1957. Poniższa lista zawiera wykaz typów śmigłowców, które służyły w ludowym Wojsku Polskim oraz Siłach Zbrojnych RP.

Wojsko Polskie zainteresowało się wojskowym wykorzystaniem śmigłowców w latach 50. XX wieku. Pierwszymi jednostkami, do których trafiały śmigłowce były eskadry łącznikowe oraz jednostki sanitarne. Były to śmigłowce typu SM-1, później uzupełniane śmigłowcami SM-2. Oba te wiropłaty produkowane były w WSK Świdnik. Pod koniec lat 50. XX wieku w ZSRR zakupiono śmigłowce transportowe Mi-4. W tym okresie śmigłowce stosowano ostrożnie, wykorzystując je do prostych zadań transportowo-łącznikowych. Z czasem pojawiły się zastosowania taktyczne, np. w rozpoznaniu i desancie[1].

Specjalistyczne wersje śmigłowców SM-1, SM-2 oraz Mi-4 używano także w Marynarce Wojennej. W przypadku SM-1 i SM-2 były to wersje dźwigowe wykorzystywane do celów ratowniczych, natomiast Mi-4ME służyły do zwalczania okrętów podwodnych[2][3].

W latach 60. XX wieku rozpoczął się proces zastępowania śmigłowców z silnikami tłokowymi, maszynami z silnikami turbinowymi. Skok technologiczny, który spowodował masowe użycie śmigłowców w Wojsku Polskim nastąpił w latach 60. XX wieku. Typową maszyną wielozadaniową stał się śmigłowiec Mi-2, produkowany w bardzo wielu wariantach. Mi-2, był także pierwszym polskim wiropłatem wyposażonym w stałe uzbrojenie. Powstała m.in. wersja uzbrojona w przeciwpancerne pociski kierowane „Malutka”[4]. Pod koniec lat 70. XX wieku do lotnictwa wojsk lądowych wprowadzono ciężkie śmigłowce bojowe Mi-24D, co podniosło wartość bojową lotnictwa wojsk lądowych[5][1].

W 1968 roku w Wojsku Polskim pojawiły się średnie śmigłowce transportowe Mi-8, zastępując starsze Mi-4. Maszyny te stały się podstawowym środkiem transportu polskich wojsk desantowych. Ponadto wykonywały zadania wsparcia na polu walki. Wojsko Polskie dysponowało także śmigłowcami Mi-8 w wersji „salonka” przeznaczone do transportu VIPów[6].

Dla polskiej Marynarki Wojennej w 1981 roku zakupiono od ZSRR śmigłowce morskie Mi-14. Do celów ratowniczych służyły Mi-14PS, a do zwalczania okrętów podwodnych – Mi-14PŁ. Zastąpiły one używane do tych celów maszyny Mi-4. Z uwagi na konieczność wycofania Mi-14PS (ze względu na skończony resurs) w roku 2010 przebudowano dwa śmigłowce Mi-14PŁ przystosowując je do wykonywania zadań ratowniczych. Innym typem maszyny zakupionej dla Marynarki Wojennej były cztery śmigłowce pokładowe SH-2G Super Seasprite dostarczone w latach 2002-2003 od Stanów Zjednoczonych[7][8][9].

Pod koniec lat 80. XX wieku, w wyniku planowanej modernizacji lotnictwa wojsk lądowych, zakupiono od ZSRR nowoczesne śmigłowce Mi-17 oraz Mi-24W. Ponadto w tym czasie do służby w Wojsku Polskim trafiły także pierwsze śmigłowce W-3 Sokół i ich pochodne W-3 Anakonda. Natomiast w latach 90. XX wieku otrzymano nieodpłatnie od Niemiec kilkanaście maszyn Mi-24D, kontynuowano także zakupy Sokołów i Anakond[10][11].

W roku 2006 do celów szkoleniowych zakupiono śmigłowce SW-4 Puszczyk, zastąpiły one dotąd stosowane w tym celu Mi-2. W tym samym czasie zakupiono na Ukrainie 7 nieuzbrojonych śmigłowców Mi-8MTW-1. Początkowo za pośrednictwem Bumaru miały one trafić do Iraku, jednakże ze względu na odmowę odbiorcy wprowadzono je na uzbrojenie Lotnictwa Wojsk Lądowych pod oznaczeniem Mi-17. W celu wsparcia dla PKW Afganistan w latach 2010-2011 zakupiono kolejne śmigłowce Mi-17[12][13][14].

Zdjęcie Nazwa Kraj produkcji Typ Warianty Lata służby Ogólna liczba Uwagi Przypis
SM-1 RB2.jpg SM-1  ZSRR

 Polska

lekki śmigłowiec wielozadaniowy SM-1

SM-1Sz

SM-1S

1957-1983 85[15] Produkowane na licencji w WSK Świdnik [16]
Sm-2.JPG SM-2  Polska lekki śmigłowiec wielozadaniowy SM-2 1960-1979 ok. 70 Polska głęboka modernizacja śmigłowca Mi-1 (SM-1) [17]
PL Bell 412HP Polish government cropped.JPG Bell 412  Stany Zjednoczone lekki śmigłowiec wielozadaniowy Bell 412SP

Bell 412HP

1991 i 1993-2011 3 W roku 1991 na czas wizyty papieża Jana Pawła II zamówione zostały 2 śmigłowce (później na drugi zabrakło środków). Bell 412SP, nr boczny 01 i nim latał Papież oraz Bell 412HP (znajdujący się w produkcji, a później dostarczony w zamian za 01). Na czas pielgrzymki wypożyczony zostały 1 śmigłowce Bell 412SP (nr boczny 02, który potem latał w dawnej Jugosławii). W latach 1993-2011 w Wojsku Polskim służył jeden śmigłowiec Bell 412HP. W roku 2011 został przekazany Policji. [18]
PZL SW-4 Puszczyk 2.JPG SW-4 Puszczyk  Polska lekki śmigłowiec SW-4 Puszczyk od 2006 24 [19]
6430 a Polish Mil Mi-2R Hoplite of 56 KPSB (3118864974).jpg Mi-2  ZSRR

 Polska

średni śmigłowiec wielozadaniowy wiele wersji od 1968 311[a] Produkowane jedynie w WSK Świdnik [20][21][22]
Mi-4a.jpg Mi-4  ZSRR śmigłowiec wielozadaniowy Mi-4

Mi-4A

Mi-4ME

1958-1984 ok.28[b] [3][23][24]
Mil Mi-6 Hook.JPG Mi-6  ZSRR ciężki śmigłowiec transportowy Mi-6A 1986-1990 3 [25][26]
Dragon 07 - 25 BKPow (13).jpg Mi-8  ZSRR śmigłowiec wielozadaniowy Mi-8T

Mi-8PS

Mi-8RL

Mi-8P

Mi-8PPD

od 1968 53[c] [6][27][13]
Ćwiczenie "Zlot 2008" (25).jpg Mi-17  ZSRR śmigłowiec wielozadaniowy Mi-17

Mi-17AE

Mi-8MTW-1

Mi-17-1W

od 1988 21[d] [12][27][13]
Anakonda NTW 9 93 2a.jpg W-3 Sokół/W-3 Anakonda  Polska śmigłowiec wielozadaniowy wiele wersji od 1989 ok.70[e] [28][29]
Polish Navy Mil Mi-14PL Lofting-1.jpg Mi-14  ZSRR wielozadaniowy śmigłowiec morski Mi-14PŁ

Mi-14PS

Mi-14PX

Mi-14PŁ/R

od 1981 17[f] W roku 2010 dwa polskie śmigłowce Mi-14PŁ przystosowano do wykonywania zadań ratowniczych. Zmodernizowane śmigłowce oznaczono jako Mi-14PŁ/R[7]. [8]
Kaman Seasprite.jpg Kaman SH-2G Super Seasprite  Stany Zjednoczone wielozadaniowy śmigłowiec morski SH-2G Super Seasprite od 2002 4 W latach 2002-2003 Polska w darze otrzymała od USA cztery śmigłowce SH-2 Seasprite. [9]
Mi-24 Polish.jpg Mi-24  ZSRR ciężki śmigłowiec bojowy Mi-24D

Mi-24W

od 1978 50[g] [11][30][5]

Zobacz teżEdytuj

UwagiEdytuj

  1. ↑ Ogółem w latach 1968-1984 do Wojska Polskiego dostarczono 311 maszyn Mi-2 w wielu wariantach. Według stanu na 31 stycznia 2010 roku w służbie pozostawały 73 śmigłowce, w tym 25 należących do Sił Powietrznych, 46 do Wojsk Lądowych i 3 do Marynarki Wojennej.
  2. ↑ W tym ok. 24 Mi-4A oraz 4 Mi-4ME
  3. ↑ Z tego jeden śmigłowiec został rozbity w katastrofie, a pięć wycofano w roku 1989. W ogólnej liczbie 38 śmigłowców w wersji Mi-8T, 6 w wersji Mi-8PS, 4 w wersji Mi-8RL, 1 w wersji Mi-8P oraz 4 w wersji Mi-8PPD.
  4. ↑ W tym jeden, nieuzbrojony Mi-8MTW-1 ufundowany przez PetroBaltic używany w Marynarce Wojennej, siedem Mi-17 zakupione od Bumaru w 2006 roku oraz pięć Mi-17 zakupione dla potrzeb PKW Afganistan. W ogólnej liczbie 6 śmigłowców w wersji Mi-17, 2 w wersji Mi-17AE, 1 w wersji Mi-8MTW-1 oraz 12 w wersji Mi-17-1W.
  5. ↑ W tym 8 śmigłowców ratownictwa morskiego W-3 Anakonda. Trzy śmigłowce uległy zniszczeniu w wypadkach.
  6. ↑ W tym dostarczono z ZSRR 12 Mi-14PŁ i 5 Mi-14PS. W wypadkach stracono 2 Mi-14PŁ i 2 Mi-14PS. Utracone maszyny ratownicze wymusiły przystosowanie jednego śmigłowca do czasowego pełnienia zadań ratowniczych (MI-14PX). W roku 2010 z uwagi wyczerpanie resursu śmigłowców Mi-14PS i ich wycofanie przebudowano dwa Mi-14PŁ do wersji poszukiwawczo-ratowniczej (Mi-14PŁ/R)
  7. ↑ W tym 33 Mi-24D i 17 Mi-24W. Z tego stracono w wypadkach 5 Mi-24D i 2 Mi-24W oraz wycofano 12 Mi-24D. Jeden Mi-24D po wyeksploatowaniu i usunięciu wyposażenia został zniszczony przez polskich saperów w Iraku

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b Kazimierz Pogorzelski. Lotnictwo Wojsk Lądowych – 45 lat w polskich siłach zbrojnych. „Lotnictwo”. 04/2012, s. 68-76, kwiecień 2012. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN 1732-5323. 
  2. ↑ Kirschenstein Krzysztof: Śmiglowce SM-1 i SM-2 w lotnictwie polskim (pol.). aviateam.pl, 2011-02-23. [dostęp 2013-08-28].
  3. ↑ a b Kirschenstein Krzysztof: Śmigłowiec Mi-4 (pol.). aviateam.pl, 2011-08-21. [dostęp 2013-08-28].
  4. ↑ Łukasz Męczykowski: Mi-2. Polski hoplita. W: 2009-06-25 [on-line]. Histmag.org. [dostęp 2011-01-08].
  5. ↑ a b Miłosz Rusiecki. Śmigłowiec Mi-24D w polskim lotnictwie wojskowym. „Lotnictwo”. 04/2012, s. 30-43, 2012. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1732-5323 (pol.). [dostęp 2013-03-26]. 
  6. ↑ a b Andrzej Morgała: Polskie Samoloty Wojskowe 1945-1980. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1981, s. 240-247. ISBN 83-11-06483-0. (pol.)
  7. ↑ a b Sławomir Kasjaniuk, Ratowniczy Mi-14PŁ/R w powietrzu, lotniczapolska.pl, 22 grudnia 2010 [dostęp 2013-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2013-09-28] (pol.).
  8. ↑ a b Adam Gołąbek, Andrzej Wrona. Śmigłowce Mi-14PŁ/R w służbie. „Lotnictwo”. 07/2007, s. 40-47, 2007. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1732-5323 (pol.). 
  9. ↑ a b Łukasz Pacholski, Śmigłowce Kaman SH-2G Super Seasprite w służbie Marynarki Wojennej, defence24.pl, 13 marca 2013 [dostęp 2013-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2013-03-28] (pol.).
  10. ↑ PZL W-3 Sokół w Wojsku Polskim (pol.). gdziewojsko.wordpress.com. [dostęp 2013-08-28].
  11. ↑ a b Mil Mi-24, 1969 (pol.). www.samolotypolskie.pl. [dostęp 2013-08-28].
  12. ↑ a b Co najmniej 51 śmigłowców dla SZ RP? (pol.). www.altair.com.pl, 2008-04-11. [dostęp 2013-08-28].
  13. ↑ a b c Mil Mi-8 i Mi-17 w Wojsku Polskim (pol.). gdziewojsko.wordpress.com. [dostęp 2013-08-28].
  14. ↑ Mil Mi-8/Mi-9/Mi-17/Mi-171/Mi-172, 1961 (pol.). www.samolotypolskie.pl. [dostęp 2013-08-28].
  15. ↑ Śmigłowiec: WSK SM-1 (lic. Mi-1) (pol.). www.muzeumlotnictwa.pl. [dostęp 2013-08-28].
  16. ↑ Marian Mikołajczuk. Śmigłowce Mi-1/SM-1/SM-2 w polskim lotnictwie wojskowym (cz. I). „Lotnictwo”. 11/2009, s. 88-96, 2009. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1732-5323 (pol.). [dostęp 2013-03-26]. [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03]. 
  17. ↑ Marian Mikołajczuk. Śmigłowce Mi-1/SM-1/SM-2 w polskim lotnictwie wojskowym (cz. II). „Lotnictwo”. 12/2009, s. 84-90, 2009. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1732-5323 (pol.). [dostęp 2013-03-26]. 
  18. ↑ Sławomir Kasjaniuk, Bell 412 opuścił Okęcie, lotniczapolska.pl, 30 grudnia 2011 [dostęp 2013-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-03] (pol.).
  19. ↑ Piotr Abraszek. Puszczyki dla Sił Powietrznych. „Nowa Technika Wojskowa”. 12/2006, s. 50-51, grudzień 2006. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN 1230-1655. 
  20. ↑ PZL Mi-2, 1965 (pol.). www.samolotypolskie.pl. [dostęp 2013-08-28].
  21. ↑ PZL Mi-2 w Wojsku Polskim (pol.). gdziewojsko.wordpress.com. [dostęp 2013-08-28].
  22. ↑ płk Tadeusz Wnuk. Perspektywy śmigłowców Mi-2. „Przegląd Wojsk Lądowych”. 7/2010, s. 15-20, lipiec 2010. Warszawa: Redakcja Wojskowa. ISSN 1897-8428 (pol.). 
  23. ↑ Mil Mi-4, 1952 (pol.). www.samolotypolskie.pl. [dostęp 2013-08-28].
  24. ↑ Andrzej Morgała: Polskie Samoloty Wojskowe 1945-1980. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1981, s. 205. ISBN 83-11-06483-0. (pol.)
  25. ↑ Wacław Hołyś. Największy i najszybszy. „Wiraże”. 06/2005, s. 27, 2005. Warszawa. 
  26. ↑ Mil Mi-6 w Wojsku Polskim (pol.). gdziewojsko.wordpress.com. [dostęp 2013-08-28].
  27. ↑ a b Robert Rochowicz. Śmigłowiec do wszystkiego. „Nowa Technika Wojskowa”. 10/2005, s. 29, październik 2005. Warszawa: Magnum-X. ISSN 1230-1655 (pol.). 
  28. ↑ PZL W-3 Sokół w Wojsku Polskim (pol.). gdziewojsko.wordpress.com. [dostęp 2013-08-28].
  29. ↑ Paweł Kłosiński. Wykorzystanie śmigłowca Sokół (II). „Nowa Technika Wojskowa”. 10/1993, s. 35, październik 1993. Warszawa: Lampart. ISSN 1230-1655 (pol.). 
  30. ↑ Andrzej Morgała: Polskie Samoloty Wojskowe 1945-1980. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1981, s. 248-250. ISBN 83-11-06483-0. (pol.)

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lista_śmigłowców_Wojska_Polskiego&oldid=58184001”