Lista filmów Filmowego Uniwersum Marvela

lista w projekcie Wikimedia

Filmy Filmowego Uniwersum Marvela (oryg. Marvel Cinematic Universe) są franczyzą filmową o superbohaterach na podstawie komiksów Marvel Comics. Są one produkowane przez Marvel Studios.

Kevin Feige, szef Marvel Studios i producent filmów

Pierwszym filmem jest powstały w 2008 roku Iron Man, który rozpoczyna I Fazę. Kolejnymi produkcjami I Fazy MCU były: Incredible Hulk (2008), Iron Man 2 (2010), Thor (2011), Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie (2011) i The Avengers (2012). II Fazę tworzą filmy: Iron Man 3 (2013), Thor: Mroczny świat (2013), Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz (2014), Strażnicy Galaktyki (2014), Avengers: Czas Ultrona (2015) i Ant-Man (2015). W skład III fazy wchodzą Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016), Doktor Strange (2016), Strażnicy Galaktyki vol. 2 (2017), Spider-Man: Homecoming (2017), Thor: Ragnarok (2017), Czarna Pantera (2018), Avengers: Wojna bez granic (2018), Ant-Man i Osa (2018), Kapitan Marvel (2019), Avengers: Koniec gry (2019) i Spider-Man: Daleko od domu (2019). Dwadzieścia trzy filmy wchodzące w skład trzech pierwszych faz tworzą serię zatytułowaną Saga Nieskończoności.

Pierwszym filmem Fazy IV jest Czarna Wdowa (2021), a następnie pojawiły się Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni (2021), Eternals (2021), Spider-Man: Bez drogi do domu (2021), Doktor Strange w multiwersum obłędu (2022), Thor: Miłość i grom (2022) i Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu (2022). V Fazę rozpoczął film Ant-Man i Osa: Kwantomania (2023). Po nim zadebiutowały Strażnicy Galaktyki vol. 3 (2023) i Marvels (2023). Ponadto studio zapowiedziało kolejne filmy fazy V i VI: Deadpool & Wolverine (2024), Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat (2025), Thunderbolts* (2025), The Fantastic Four (2025), Blade (2025), Avengers 5 (2026) i Avengers: Secret Wars (2027). Filmy IV, V i VI Fazy wraz z serialami tworzą Sagę Multiwersum.

Producentem wszystkich filmów franczyzy jest Kevin Feige. Iron Mana współprodukował z Avi Aradem, a Incredible Hulka z Aradem i Gale Anne Hurd. Ant-Man i Osa został wyprodukowany razem ze Stephenem Broussardem. Współproducentem filmów o Spider-Manie jest Amy Pascal, które powstają przy współpracy z Sony Pictures. Filmowe Uniwersum Marvela jest najbardziej dochodową franczyzą na świecie, dwadzieścia osiem filmów należących do niej zarobiło łącznie ponad 26,6 miliarda dolarów. Są one również przeważnie pozytywnie oceniane przez krytyków.

Saga Nieskończoności edytuj

Faza I edytuj

Tytuł Data premiery Reżyseria Scenariusz Producent Status Przypisy
Iron Man 14 kwietnia 2008 (świat)
30 kwietnia 2008 (Polska)
2 maja 2008 (Stany Zjednoczone)
Jon Favreau Mark Fergus,
Hawk Ostby,
Art Marcum,
Matt Holloway
Avi Arad,
Kevin Feige
wydany [1][2][3][4]
Incredible Hulk 6 czerwca 2008 (świat)
13 czerwca 2008 (Polska)
13 czerwca 2008 (Stany Zjednoczone)
Louis Leterrier Zak Penn Avi Arad,
Gale Anne Hurd,
Kevin Feige
[5][6]
Iron Man 2 26 kwietnia 2010 (świat)
30 kwietnia 2010 (Polska)
7 maja 2010 (Stany Zjednoczone)
Jon Favreau Justin Theroux Kevin Feige [7][8][9][10]
Thor 17 kwietnia 2011 (świat)
29 kwietnia 2011 (Polska)
6 maja 2011 (Stany Zjednoczone)
Kenneth Branagh Ashley Miller,
Zack Stentz,
Don Payne
[11][12][13]
Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie
Captain America: The First Avenger
19 lipca 2011 (świat)
5 sierpnia 2011 (Polska)
22 lipca 2011 (Stany Zjednoczone)
Joe Johnston Christopher Markus, Stephen McFeely [14][15][16]
Avengers
Marvel’s The Avengers
11 kwietnia 2012 (świat)
11 maja 2012 (Polska)
4 maja 2012 (Stany Zjednoczone)
Joss Whedon [17][18][19]

Iron Man (2008) edytuj

 
Jon Favreau, reżyser filmów Iron Man i Iron Man 2.
Osobny artykuł: Iron Man (film).

Iron Man opowiada historię Tony’ego Starka, przemysłowca i inżyniera, który buduje bojowy egzoszkielet wspomagany i staje się korzystającym z tego pancerza superbohaterem zwanym „Iron Manem”. Światowa premiera filmu odbyła się 14 kwietnia 2008 roku w Sydney[3]. W Polsce zadebiutował on 30 kwietnia tego samego roku[2].

Za reżyserię filmu odpowiadał Jon Favreau, a za scenariusz Mark Fergus, Hawk Ostby, Art Marcum i Matt Holloway, natomiast producentami filmu byli Avi Arad i Kevin Feige[1][4]. W tytułową rolę wcielił się Robert Downey Jr., a obok niego w głównych rolach wystąpili: Terrence Howard jako James Rhodes, Jeff Bridges jako Obadiah Stane, Shaun Toub jako Ho Yinsen i Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts[20].

Film jest pierwszą produkcją otwierającą franczyzę, doczekał się dwóch sequeli, Iron Man 2 w 2010[7] i Iron Man 3 w 2013 roku[21]. W scenie po napisach została przedstawiona postać Nicka Fury’ego, którego zagrał Samuel L. Jackson[22]. W kolejnych filmach franczyzy Howard został zastąpiony przez Dona Cheadle’a w roli Rhodesa[23].

Został on zapowiedziany w 2005 roku jako pierwsza niezależna produkcja Marvel Studios[24]. Zdjęcia do filmu trwały od marca[25] do czerwca 2007 roku[26].

Incredible Hulk (2008) edytuj

 
Louis Leterrier, reżyser filmu Incredible Hulk.
Osobny artykuł: Incredible Hulk.

Incredible Hulk (oryg. The Incredible Hulk) opowiada historię Bruce’a Bannera, który w wyniku radioaktywnego napromieniowania posiada umiejętność przemieniania się pod wpływem stresu w Hulka. Od tego czasu ukrywa się i szuka antidotum na swoją przypadłość. Zostaje wyciągnięty z kryjówki i musi się zmierzyć z przeciwnikiem zwanym Abomination. Światowa premiera filmu odbyła się 6 czerwca 2008 roku w Kolumbii. W Polsce zadebiutował on 13 czerwca tego samego roku[6].

Za reżyserię filmu odpowiadał Louis Leterrier, a za scenariusz Zak Penn, natomiast za produkcję Avi Arad, Gale Anne Hurd i Kevin Feige[5]. W tytułową rolę wcielił się Edward Norton, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Liv Tyler jako Betty Ross, Tim Roth jako Emil Blonsky, Tim Blake Nelson jako Samuel Sterns, Ty Burrell jako Leonard Samson i William Hurt jako Thaddeus Ross[27].

Swoją rolę z filmu Iron Man powtarza Robert Downey Jr. jako Tony Stark w scenie po napisach[28]. W kolejnych filmach franczyzy Norton został zastąpiony w roli Bannera przez Marka Ruffalo[29].

Produkcja została zapowiedziana w 2006 roku i jest ona rebootem filmu Hulk z 2003 roku[30]. Zdjęcia do niego rozpoczęły się w lipcu, a zakończyły się w listopadzie 2007 roku[31]. Za dystrybucję filmu odpowiadało Universal Pictures[5].

Iron Man 2 (2010) edytuj

Osobny artykuł: Iron Man 2.

Iron Man 2 opowiada dalszą historię Tony’ego Starka, który sześć miesięcy po wydarzeniach w filmie Iron Man odmawia współpracy z rządem Stanów Zjednoczonych odnośnie do przekazania technologii pancerza. Równocześnie zmaga się on z problemami zdrowotnymi jakie spowodowała technologia reaktora łukowego w jego klatce piersiowej. W tym czasie rosyjski uczony Ivan Vanko rozwinął tę samą technologię i zbudował własną broń w celu realizacji zemsty przeciwko rodzinie Starków, w tym celu łączy swoje siły z biznesowym rywalem Starka, Justinem Hammerem. Światowa premiera filmu odbyła się 26 kwietnia 2010 roku w Los Angeles[9]. W Polsce zadebiutował on 30 kwietnia tego samego roku[8].

Za reżyserię odpowiadał Jon Favreau, a do napisania scenariusza został zatrudniony Justin Theroux. Producentem był Kevin Feige. W tytułowej roli powrócił Robert Downey Jr., a obok niego w rolach głównych wystąpili: Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts, Don Cheadle jako James Rhodes, Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff, Sam Rockwell jako Justin Hammer, Mickey Rourke jako Ivan Vanko i Samuel L. Jackson jako Nick Fury[7].

Film jest sequelem filmu Iron Man z 2008[1], a jego kontynuacja Iron Man 3 miała premierę w 2013 roku[21]. Poza Downeyem Jr. swoje role z poprzedniego filmu powtórzyli Paltrow i Jackson oraz Jon Favreau jako Happy Hogan[32], Paul Bettany jako głos J.A.R.V.I.S.’a[33], Clark Gregg jako Phil Coulson[7] i Leslie Bibb jako Christine Everhat[34]. Ponadto Cheadle zastąpił w roli Terrence’a Howarda[23]. W lipcu 2017 roku zostało ujawnione, że dziecko z maską Iron Mana uratowane przez Tony’ego Starka w filmie Iron Man 2 to Peter Parker, zagrał go wtedy Max Favreau[35].

Film został zapowiedziany zaraz po premierze pierwszej części Iron Man w 2008 roku[36]. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w kwietniu i trwały do lipca 2009 roku[10].

Thor (2011) edytuj

 
Kenneth Branagh, reżyser filmu Thor.
Osobny artykuł: Thor (film).

Thor opowiada historię tytułowego bohatera, następcy tronu z Asgardu, który zostaje wygnany z ojczyzny na Ziemię. Tam tworzy on związek z Jane Foster, astrofizykiem. Jednak, Thor musi powstrzymać adoptowanego brata Lokiego, który zamierza stać się nowym królem Asgardu. Światowa premiera filmu odbyła się 17 kwietnia 2011 roku w Sydney[11]. W Polsce zadebiutował on 29 kwietnia tego samego roku[12].

Za reżyserię odpowiadał Kenneth Branagh, za scenariusz Ashley Miller, Zack Stentz i Don Payne, natomiast za produkcję Kevin Feige[13]. W tytułowej roli wystąpił Chris Hemsworth, a obok niego w głównych rolach zagrali: Natalie Portman jako Jane Foster, Tom Hiddleston jako Loki, Stellan Skarsgård jako Erik Selvig, Colm Feore jako Laufey, Ray Stevenson jako Volstagg, Idris Elba jako Heimdall, Kat Dennings jako Darcy Lewis, Rene Russo jako Frigga i Anthony Hopkins jako Odyn[37].

Swoje role z poprzednich filmów uniwersum powtórzyli: Clark Gregg jako Phil Coulson[38] i Samuel L. Jackson jako Nick Fury[39]. W filmie została przedstawiona postać Clinta Bartona / Hawkeye’a, którą zagrał Jeremy Renner w roli cameo[40]. Studio zrealizowało również sequele filmu Thor: Mroczny świat[41], który miał premierę w 2013, Thor: Ragnarok z 2017[42] i Thor: Miłość i grom z 2022 roku[43].

Film został zapowiedziany w 2006 roku podczas San Diego Comic-Conu[44]. Zdjęcia do filmu trwały od stycznia do maja 2010 roku[37][45].

Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie (2011) edytuj

 
Joe Johnston, reżyser filmu Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie.

Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie (oryg. Captain America: The First Avenger) przedstawia historię Steve’a Rogersa, chorowitego chłopaka z Brooklynu, który zostaje poddany programowi super-żołnierza w czasie II wojny światowej i staje się superbohaterem o imieniu „Kapitan Ameryka”. Musi się on zmierzyć z Johannem Schmidtem, prawą ręką Hitlera i liderem organizacji Hydra, którego celem jest wykorzystanie tajemniczego artefaktu o nazwie Tesseract do zdobycia energetycznej dominacji na świecie. Światowa premiera filmu odbyła się 19 lipca 2011 roku w Los Angeles[16]. W Polsce zadebiutował on 5 sierpnia tego samego roku[14].

Za reżyserię odpowiadał Joe Johnston, a za scenariusz Christopher Markus i Stephen McFeely, natomiast producentem był Kevin Feige. W tytułową rolę wcielił się Chris Evans, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Tommy Lee Jones jako Chester Phillips, Hugo Weaving jako Johann Schmidt, Hayley Atwell jako Peggy Carter, Sebastian Stan jako James Barnes, Dominic Cooper jako Howard Stark, Neal McDonough jako Dum Dum Dugan, Derek Luke jako Gabe Jones i Stanley Tucci jako Abraham Erskine[15].

Swoją rolę z poprzednich filmów franczyzy powtórzył Samuel L. Jackson jako Nick Fury[39]. W innych produkcjach uniwersum Howarda Starka zagrał również John Slattery jako starsza wersja postaci[7]. Cooper natomiast grał jej młodszą wersję. Weaving został później zastąpiony przez Rossa Marquanda[46]. Kontynuacje filmu Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz[47] i Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów miały premierę w 2014 i 2016 roku[48]. Na 2025 rok zapowiedziany jest czwarty film z serii, Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat[49].

Film został zapowiedziany w 2006 roku podczas San Diego Comic-Conu[44]. Zdjęcia do filmu trwały od czerwca do listopada 2010 roku[50].

Avengers (2012) edytuj

 
Joss Whedon, reżyser filmów Avengers i Avengers: Czas Ultrona.
Osobny artykuł: Avengers (film 2012).

Avengers (oryg. Marvel’s The Avengers) opowiada historię Nicka Fury’ego, dyrektora T.A.R.C.Z.Y., który rekrutuje Iron Mana, Kapitana Amerykę, Hulka i Thora, aby stworzyć zespół, który musi powstrzymać brata Thora, Lokiego, przed podbojem Ziemi. Dołączają do nich również Hawkeye i Czarna Wdowa. Światowa premiera filmu odbyła się 11 kwietnia 2012 roku w Los Angeles[19]. W Polsce zadebiutował on 11 maja tego samego roku[17].

Za reżyserię i scenariusz odpowiadał Joss Whedon, a za produkcję Kevin Feige[18]. W głównych rolach wystąpili: Robert Downey Jr. jako Tony Stark / Iron Man, Chris Evans jako Steve Rogers / Kapitan Ameryka, Mark Ruffalo jako Bruce Banner / Hulk, Chris Hemsworth jako Thor, Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff / Czarna Wdowa, Jeremy Renner jako Clint Barton / Hawkeye, Tom Hiddleston jako Loki, Clark Gregg jako Phil Coulson, Cobie Smulders jako Maria Hill, Stellan Skarsgård jako Erik Selvig i Samuel L. Jackson jako Nick Fury[18].

Z poprzednich produkcji uniwersum swoje role powtórzyli: Downey Jr., Evans, Hemsworth, Johansson, Renner, Hiddleston, Gregg, Skarsgård i Jackson oraz Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts[51], Maximiliano Hernández jako Jasper Sitwell[52] i Paul Bettany jako J.A.R.V.I.S.[53] Ponadto Ruffalo zastąpił w roli Edwarda Nortona[29]. W filmie została ukazana po raz pierwszy postać Thanosa, którego zagrał Damion Poitier[54]. W kolejnych produkcjach zastąpił go Josh Brolin[55]. Powstały trzy sequele: Avengers: Czas Ultrona z 2015[56], Avengers: Wojna bez granic z 2018 i Avengers: Koniec gry z 2019 roku[48]. Na 2025 i 2026 rok zapowiedziane zostały dwa kolejne filmy z serii, Avengers 5 i Avengers: Secret Wars[49][57].

Film został oficjalnie zapowiedziany w 2009 roku[58], a zdjęcia do niego rozpoczęły się w kwietniu[18] i trwały do sierpnia 2011 roku[59].

Faza II edytuj

Tytuł Data premiery Reżyseria Scenariusz Producent Status Przypisy
Iron Man 3 14 kwietnia 2013 (świat)
9 maja 2013 (Polska)
3 maja 2013 (Stany Zjednoczone)
Shane Black Drew Pearce,
Shane Black
Kevin Feige wydany [21][60][61]
Thor: Mroczny świat
Thor: The Dark World
22 października 2013 (świat)
8 listopada 2013 (Polska)
8 listopada 2013 (Stany Zjednoczone)
Alan Taylor Christopher Yost, Christopher Markus, Stephen McFeely [41][62][63]
Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz
Captain America: The Winter Soldier
13 marca 2014 (świat)
26 marca 2014 (Polska)
4 kwietnia 2014 (Stany Zjednoczone)
Anthony i Joe Russo Christopher Markus,
Stephen McFeely
[64][47][65]
Strażnicy Galaktyki
Guardians of the Galaxy
21 lipca 2014 (świat)
1 sierpnia 2014 (Polska)
1 sierpnia 2014 (Stany Zjednoczone)
James Gunn James Gunn,
Nicole Perlman
[66][67][68]
Avengers: Czas Ultrona
Avengers: Age of Ultron
13 kwietnia 2015 (świat)
7 maja 2015 (Polska)
1 maja 2015 (Stany Zjednoczone)
Joss Whedon [69][70][56]
Ant-Man 29 czerwca 2015 (świat)
17 lipca 2015 (Polska)
17 lipca 2015 (Stany Zjednoczone)
Peyton Reed Edgar Wright,
Joe Cornish,
Adam McKay,
Paul Rudd
[71][72][73][74]

Iron Man 3 (2013) edytuj

 
Shane Black, reżyser filmu Iron Man 3.
Osobny artykuł: Iron Man 3.

Iron Man 3 opowiada dalszą historię, który po wydarzeniach z Avengers walczy ze stresem i atakami paniki oraz przychodzi mu się zmierzyć z organizacją terrorystyczną kierowaną przez tajemniczego Mandaryna[21]. Światowa premiera odbyła się 14 kwietnia 2013 roku w Paryżu[61]. W Polsce zadebiutował on 9 maja tego samego roku[60].

Za reżyserię odpowiadał Shane Black, który wraz z Drew Pearcem stworzył również scenariusz, natomiast za produkcję Kevin Feige. W tytułowej roli powrócił Robert Downey Jr., a obok niego w rolach głównych wystąpili: Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts, Don Cheadle jako James Rhodes, Guy Pearce jako Aldrich Killian, Rebecca Hall jako Maya Hansen, Stephanie Szostak jako Ellen Brandt, James Badge Dale jako Eric Savin, Jon Favreau jako Happy Hogan i Ben Kingsley jako Trevor Slattery[21].

Film jest sequelem filmów Iron Man z 2008[1] i Iron Man 2 z 2010 roku[7]. Poza Downeyem Jr. swoje role z poprzednich filmów powtórzyli Paltrow, Favreau, Paul Bettany jako głos J.A.R.V.I.S.’a[75], Shaun Toub jako Ho Yinsen[76] oraz Mark Ruffalo jako Bruce Banner w scenie po napisach[77].

Produkcja została zapowiedziana w październiku 2010 roku[78]. Zdjęcia do filmu trwały od maja do grudnia 2012 roku[79].

Thor: Mroczny świat (2013) edytuj

 
Alan Taylor, reżyser filmu Thor: Mroczny świat.
Osobny artykuł: Thor: Mroczny świat.

Thor: Mroczny świat (oryg. Thor: The Dark World) opowiada dalszą historię Thora, który sprzymierza się z Lokim, aby ochronić Dziewięć Krain przed Mrocznymi Elfami dowodzonymi przez Malekitha, który planuje pogrążyć Wszechświat w ciemności[41]. Światowa premiera odbyła się 22 października 2013 roku w Londynie[63]. W Polsce zadebiutował on 8 listopada tego samego roku[62].

Za reżyserię odpowiadał Alan Taylor, a za scenariusz Christopher Yost, Christopher Markus i Stephen McFeely. Producentem był Kevin Feige. W tytułowej roli wystąpił ponownie Chris Hemsworth, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Natalie Portman jako Jane Foster, Tom Hiddleston jako Loki, Anthony Hopkins jako Odyn, Stellan Skarsgård jako Erik Selvig, Idris Elba jako Heimdall, Christopher Eccleston jako Malekith, Adewale Akinnuoye-Agbaje jako Algrim, Kat Dennings jako Darcy Lewis, Ray Stevenson jako Volstagg, Zachary Levi jako Fandral, Tadanobu Asano jako Hogun, Jaimie Alexander jako Sif i Rene Russo jako Frigga[41].

Film jest sequelem filmu Thor z 2011[13], a jego kontynuacje, Thor: Ragnarok i Thor: Miłość i grom, miały premierę w 2017 i 2022 roku[42][43]. Poza Hemsworthem swoje role powtórzyli również: Portman, Hiddleston, Hopkins, Skarsgård, Elba, Dennings, Stevenson, Asano, Alexander i Russo oraz Chris Evans jako iluzja Kapitana Ameryki wytworzona przez Lokiego[80]. Ponadto Levi zastąpił Joshę Dallasa, który zagrał rolę Fandrala w pierwszej części[81].

Produkcja została zapowiedziana w lipcu 2011 roku[82]. Zdjęcia do filmu trwały od września[83] do grudnia 2012 roku[84].

Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz (2014) edytuj

Bracia Russo, Anthony (z lewej) i Joe (z prawej), reżyserzy filmów Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz, Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów, Avengers: Wojna bez granic i Avengers: Koniec gry.

Kapitan Ameryka: Zimowy Żołnierz (oryg. Captain America: The Winter Soldier) opowiada dalszą historię Steve’a Rogersa / Kapitana Ameryki, który łączy siły z Natashą Romanoff / Czarną Wdową i Samem Wilsonem / Falconem, aby odkryć spisek wewnątrz T.A.R.C.Z.Y. i zmierzyć się z tajemniczym zabójcą, Zimowym Żołnierzem[47]. Światowa premiera odbyła się 13 marca 2014 roku w Los Angeles[65]. W Polsce zadebiutował on 26 marca tego samego roku[64].

Za reżyserię odpowiadali Anthony i Joe Russo, za scenariusz Christopher Markus i Stephen McFeely, którzy również napisali scenariusz do pierwszej części, natomiast za produkcję, Kevin Feige. W tytułowej roli wystąpił ponownie Chris Evans, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff, Sebastian Stan jako James Barnes, Anthony Mackie jako Sam Wilson, Cobie Smulders jako Maria Hill, Frank Grillo jako Brock Rumlow, Emily VanCamp jako Sharon Carter, Hayley Atwell jako Peggy Carter, Robert Redford jako Alexander Pierce i Samuel L. Jackson jako Nick Fury[47].

Film jest sequelem filmu Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie z 2011[15], a jego kontynuacja Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów miała premierę w 2016 roku[48]. Na 2025 rok zapowiedziany jest czwarty film z serii, Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat[49]. Poza Evansem swoje role powtórzyli również: Johansson, Stan, Smulders, Atwell i Jackson oraz Maximiliano Hernández jako Jasper Sitwell, Toby Jones jako Arnim Zola[47], Garry Shandling jako Stern[85] i Jenny Agutter jako Hawley[86].

Produkcja została oficjalnie potwierdzona w marcu 2012 roku[87]. Zdjęcia do filmu trwały od kwietnia do czerwca 2013 roku[47].

Strażnicy Galaktyki (2014) edytuj

 
James Gunn, reżyser i scenarzysta trylogii Strażnicy Galaktyki i Guardians of the Galaxy Holiday Special.
Osobny artykuł: Strażnicy Galaktyki (film).

Strażnicy Galaktyki (oryg. Guardians of the Galaxy) opowiadają historię Petera Quilla, który w wyniku kradzieży artefaktu staje się celem Ronana. W sytuacji zagrożenia Peter sprzymierza się z czwórką outsiderów: zabójczą Gamorą, drzewokształtnym Grootem, szopem Rocketem i żądnym zemsty Draxem. Od całej piątki zależą od tego momentu losy całej galaktyki. Światowa premiera odbyła się 21 lipca 2014 roku w Los Angeles[68]. W Polsce zadebiutował on 1 sierpnia tego samego roku[66].

Za reżyserię odpowiadał James Gunn, który wraz z Nicole Perlman stworzył również scenariusz, natomiast za produkcję Kevin Feige. W rolę tytułowych Strażników wcielili się: Chris Pratt jako Peter Quill, Zoe Saldana jako Gamora, Dave Bautista jako Drax[67] oraz Vin Diesel i Bradley Cooper jako głosy Groota i Rocketa[88]. Obok nich w głównych rolach wystąpili: Lee Pace jako Ronan, Michael Rooker jako Yondu, Karen Gillan jako Nebula, Djimon Hounsou jako Korath, John C. Reilly jako Rhomann Dey, Glenn Close jako Irani Rael i Benicio del Toro jako Taneleer Tivan[67].

W 2017 roku premierę miał sequel Strażnicy Galaktyki vol. 2[48], a w 2023 roku – trzecią część Strażnicy Galaktyki vol. 3[49]. Swoje role z poprzednich filmów franczyzy powtarzają del Toro i Ophelia Lovibond jako Carina. Obydwoje pojawili się wcześniej w scenie po napisach filmu Thor: Mroczny świat[89]. Pojawił się również Josh Brolin jako Thanos, który zastąpił w tej roli Damona Poitiera[90].

Produkcja została zapowiedziana w lipcu 2012 roku podczas San Diego Comic-Conu[91]. Zdjęcia do filmu trwały od czerwca do października 2013 roku[67].

Avengers: Czas Ultrona (2015) edytuj

Osobny artykuł: Avengers: Czas Ultrona.

Avengers: Czas Ultrona (oryg. Avengers: Age of Ultron) opowiada dalszą historię tytułowej drużyny. Tony Stark uruchamia specjalny program w celu osiągnięcia pokoju na świecie. On, Steve Rogers, Thor, Bruce Banner, Natasha Romanoff i Clint Barton muszą zmierzyć się Ultronem, który planuje zniszczenie ludzkości. Światowa premiera odbyła się 13 kwietnia 2015 roku w Los Angeles[70]. W Polsce zadebiutował on 7 maja tego samego roku[69].

Za reżyserię i scenariusz odpowiadał Joss Whedon, a za produkcję Kevin Feige. W głównych rolach wystąpili: Robert Downey Jr. jako Tony Stark / Iron Man, Chris Hemsworth jako Thor, Mark Ruffalo jako Bruce Banner / Hulk, Chris Evans jako Steve Rogers / Kapitan Ameryka, Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff / Czarna Wdowa, Jeremy Renner jako Clint Barton / Hawkeye, Don Cheadle jako James Rhodes / War Machine, Aaron Taylor-Johnson jako Peter Maximoff / Quicksilver, Elizabeth Olsen jako Wanda Maximoff / Scarlet Witch, Paul Bettany jako Vision i głos J.A.R.V.I.S.’a, Cobie Smulders jako Maria Hill, Anthony Mackie jako Sam Wilson / Falcon, Hayley Atwell jako Peggy Carter, Idris Elba jako Heimdall, Stellan Skarsgård jako Erik Selvig, James Spader jako Ultron i Samuel L. Jackson jako Nick Fury[56][92].

Jest to sequel filmu Avengers z 2012 roku[18]. Jego kolejne części Avengers: Wojna bez granic i Avengers: Koniec gry miały premierę w 2018 i 2019 roku[48]. Na 2025 i 2026 rok zapowiedziane zostały dwa kolejne filmy z serii, Avengers 5 i Avengers: Secret Wars[49][57]. Swoje role z poprzednich produkcji franczyzy powtórzyli: Downey Jr., Evans, Hemsworth, Johansson, Renner, Cheadle, Taylor-Johnson, Olsen, Smulders, Mackie, Skarsgård i Jackson oraz Thomas Kretschmann jako Wolfgang von Strucker[92], Henry Goodman jako List[93] i Aaron Himelstein jako Cameron Klein[94] oraz w scenie po napisach Josh Brolin jako Thanos[90]. Bettany, który powtórzył swoją rolę głosu J.A.R.V.I.S.’a zagrał również drugą postać w filmie, Visiona[92].

Produkcja została potwierdzona w sierpniu 2012 roku początkowo jako zakończenie drugiej Fazy[95]. Jednak ostatecznie zdecydowano, że będzie to Ant-Man[96]. Zdjęcia do filmu trwały od lutego do sierpnia 2014 roku[56].

Ant-Man (2015) edytuj

 
Peyton Reed, reżyser filmów Ant-Man, Ant-Man i Osa oraz Ant-Man i Osa: Kwantomania.
Osobny artykuł: Ant-Man (film).

Ant-Man opowiada historię złodzieja Scotta Langa, który musi się pogodzić z nową rolą superbohatera. Dzięki specjalnemu kombinezonowi posiadł niezwykłą umiejętnością zmniejszania rozmiaru z jednoczesnym zwiększaniem swojej siły. Wraz ze swoim mentorem, dr. Hankiem Pymem stara się ochronić tajemnice tej technologii i stawić czoła zagrożeniom. Światowa premiera odbyła się 29 czerwca 2015 roku w Los Angeles[72]. W Polsce zadebiutował on 17 lipca tego samego roku[71].

Za reżyserię odpowiadał Peyton Reed, za scenariusz Edgar Wright, Joe Cornish, Adam McKay i Paul Rudd[74]. Producentem był Kevin Feige. W tytułową rolę wcielił się Paul Rudd, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Evangeline Lilly jako Hope Van Dyne, Corey Stoll jako Darren Cross, Bobby Cannavale jako James Paxton, Michael Peña jako Luis, Tip „T.I.” Harris jako Dave, Anthony Mackie jako Sam Wilson, Wood Harris jako Gale, Judy Greer jako Maggie Lang, David Dastmalchian jako Kurt i Michael Douglas jako Hank Pym[73][97].

W 2018 roku premierę miał sequel filmu Ant-Man i Osa, a w 2023 roku pojawiła się kontynuacja, Ant-Man i Osa: Kwantomania[49]. Swoje role z poprzednich produkcji powtórzyli: Mackie, Hayley Atwell jako Peggy Carter[98] i John Slattery jako Howard Stark[99] oraz Chris Evans jako Steve Rogers i Sebastian Stan jako Bucky Barnes w scenie po napisach[100].

Produkcja została oficjalnie zapowiedziana w lipcu 2012 roku podczas San Diego Comic-Conu[91], jednak dopiero w październiku 2012 roku została podana data premiery zaplanowana początkowo na 6 listopada 2015 roku[101]. Początkowo miał być on pierwszym filmem Fazy III, jednak zdecydowano, że obraz ten zakończy II Fazę MCU[96]. Zdjęcia do filmu trwały od sierpnia do grudnia 2014 roku[73].

Faza III edytuj

Tytuł Data premiery Reżyseria Scenariusz Producent Status Przypisy
Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów
Captain America: Civil War
12 kwietnia 2016 (świat)
6 maja 2016 (Polska)
6 maja 2016 (Stany Zjednoczone)
Anthony i Joe Russo Christopher Markus, Stephen McFeely Kevin Feige wydany [48][102][103][104]
Doktor Strange
Doctor Strange
20 października 2016 (świat)
26 października 2016 (Polska)
4 listopada 2016 (Stany Zjednoczone)
Scott Derrickson Scott Derrickson,
C. Robert Cargill,
Jon Spaihts
[48][105][106][107]
Strażnicy Galaktyki vol. 2
Guardians of the Galaxy Vol. 2
10 kwietnia 2017 (świat)
5 maja 2017 (Polska)
5 maja 2017 (Stany Zjednoczone)
James Gunn [48][108][109][110]
Spider-Man: Homecoming 28 czerwca 2017 (świat)
14 lipca 2017 (Polska)
7 lipca 2017 (Stany Zjednoczone)
Jon Watts John Francis Daley,
Jonathan Goldstein,
Jon Watts,
Christopher Ford,
Chris McKenna,
Erik Sommers
Kevin Feige,
Amy Pascal
[111][112][113][114]
Thor: Ragnarok 10 października 2017 (świat)
25 października 2017 (Polska)
3 listopada 2017 (Stany Zjednoczone)
Taika Waititi Eric Perason,
Craig Kyle,
Christopher Yost
Kevin Feige [42][115][116][117][118]
Czarna Pantera
Black Panther
29 stycznia 2018 (świat)
14 lutego 2018 (Polska)
16 lutego 2018 (Stany Zjednoczone)
Ryan Coogler Ryan Coogler,
Joe Robert Cole
[119][120][121][122]
Avengers: Wojna bez granic
Avengers: Infinity War
23 kwietnia 2018 (świat)
26 kwietnia 2018 (Polska)
27 kwietnia 2018 (Stany Zjednoczone)
Anthony i Joe Russo Christopher Markus,
Stephen McFeely
[123][124][125][126][127]
Ant-Man i Osa
Ant-Man and the Wasp
25 czerwca 2018 (świat)
3 sierpnia 2018 (Polska)
6 lipca 2018 (Stany Zjednoczone)
Peyton Reed Andrew Barrer,
Gabriel Ferrari,
Paul Rudd,
Adam McKay
Kevin Feige,
Stephen Broussard
[119][128][129][130]
Kapitan Marvel
Captain Marvel
27 lutego 2019 (świat)
8 marca 2019 (Polska)
8 marca 2019 (Stany Zjednoczone)
Anna Boden,
Ryan Fleck
Anna Boden,
Ryan Fleck,
Geneva Robertson-Dworet
Kevin Feige [119][131][132][133]
Avengers: Koniec gry
Avengers: Endgame
21 kwietnia 2019 (świat)
25 kwietnia 2019 (Polska)
26 kwietnia 2019 (Stany Zjednoczone)
Anthony i Joe Russo Christopher Markus,
Stephen McFeely
[134][135][126][127]
Spider-Man: Daleko od domu
Spider-Man: Far From Home
26 czerwca 2019 (świat)
5 lipca 2019 (Polska)
2 lipca 2019 (Stany Zjednoczone)
Jon Watts Chris McKenna,
Erik Sommers
Kevin Feige,
Amy Pascal
[136][137][138][139]

Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016) edytuj

Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (oryg. Captain America: Civil War) opowiada o Stevie Rogersie, który z nowym składem Avengers musi sobie poradzić z kolejnym międzynarodowym problemem po wydarzeniach w Sokowii. Władze państw próbują wprowadzić ustawę regulującą działania superbohaterów oraz określenie, kiedy korzystać z pomocy Avengers. Powoduje to rozłam wśród grupy, Rogers sprzeciwia się temu rozwiązaniu, a popiera je Tony Stark[102]. Światowa premiera filmu odbyła się 12 kwietnia 2016 roku w Los Angeles[103]. W Polsce zadebiutował on 6 maja 2016 roku[104].

Za reżyserię odpowiadali Anthony i Joe Russo, za scenariusz Christopher Markus i Stephen McFeely, natomiast za produkcję, Kevin Feige. Swoją rolę Steve’a Rogersa / Kapitana Ameryki powtórzył Chris Evans. Obok niego w rolach głównych wystąpili: Robert Downey Jr. jako Tony Stark, Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff, Sebastian Stan jako Bucky Barnes, Anthony Mackie jako Sam Wilson, Don Cheadle jako James Rhodes, Jeremy Renner jako Clint Barton, Chadwick Boseman jako T’Challa, Paul Bettany jako Vision, Elizabeth Olsen jako Wanda Maximoff, Paul Rudd jako Scott Lang, Emily VanCamp jako Sharon Carter, Tom Holland jako Peter Parker, Frank Grillo jako Brock Rumlow, William Hurt jako Thaddeus Ross i Daniel Brühl jako Helmut Zemo[102][140].

Film jest kontynuacją Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie[15] i Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz[47], a jego wydarzenia umiejscowione są po Avengers: Czas Ultrona. Jest on inspirowany komiksem Wojna domowa. Na 2025 rok zapowiedziany jest czwarty film z serii, Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat[49]. Poza Evansem swoje role z poprzednich filmów o Kapitanie powtarzają również Johansson, Stan, Mackie, VanCamp i Grillo. Natomiast Downey Jr., Rudd, Cheadle, Renner, Bettany, Olsen i Hurt powtarzają swoje role z innych filmów franczyzy[102], poza nimi z innych produkcji powracają John Slattery jako Howard Stark[141] i Kerry Condon jako głos F.R.I.D.A.Y.[142]

Trzecia część została zapowiedziana w marcu 2014 roku[143], a pełny tytuł filmu został ujawniony na MavelEvent w październiku 2014 roku podczas prezentacji filmów Trzeciej Fazy Uniwersum[48]. Początkowo miał być to drugi film, po Ant-Manie w Fazie III MCU, jednak zdecydowano, że będzie on ją rozpoczynał[96]. Zdjęcia do filmu trwały od kwietnia[102] do sierpnia 2015 roku[144].

Doktor Strange (2016) edytuj

 
Scott Derrickson, reżyser i współscenarzysta filmu Doktor Strange.
Osobny artykuł: Doktor Strange (film).

Doktor Strange (oryg. Doctor Strange) opowiada historię światowej sławy neurochirurga Stephena Strange’a, który w wyniku wypadku samochodowego traci możliwość wykonywania zawodu i odkrywa świat magii i alternatywnych wymiarów. Światowa premiera filmu miała miejsce 20 października 2016 roku w Los Angeles[106]. W Polsce zadebiutował on 26 października tego samego roku[105].

Za reżyserię odpowiadał Scott Derrickson, który napisał scenariusz razem z C. Robertem Cargillem i Jonem Spaihtsem, natomiast za produkcję, Kevin Feige. Tytułową rolę zagrał Benedict Cumberbatch, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Chiwetel Ejiofor jako Karl Mordo, Rachel McAdams jako Christine Palmer, Benedict Wong jako Wong, Michael Stuhlbarg jako Nicodemus West, Benjamin Bratt jako Jonathan Pangborn, Scott Adkins jako Lucian Aster, Mads Mikkelsenjako Kaecilius i Tilda Swinton jako Starożytna[107].

Swoją rolę z innych produkcji franczyzy powtórzył Chris Hemsworth jako Thor w scenie po napisach[145]. W 2022 roku premierę miał sequel, Doktor Strange w multiwersum obłędu[43].

Film został zapowiedziany na MarvelEvent w październiku 2014 roku podczas prezentacji filmów Trzeciej Fazy Uniwersum[48]. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w listopadzie 2015 roku[146], a zakończyły się na początku kwietnia 2016 roku[147].

Strażnicy Galaktyki vol. 2 (2017) edytuj

Osobny artykuł: Strażnicy Galaktyki vol. 2.

Strażnicy Galaktyki vol. 2 (oryg. Guardians of the Galaxy Vol. 2) opowiada dalsze losy tytułowej drużyny, która odkrywa tajemnicę ojca Petera Quilla i ponownie ratuje galaktykę. Światowa premiera filmu odbyła się 10 kwietnia 2017 roku w Tokio[109]. W Polsce zadebiutował on 5 maja tego samego roku[108].

Za reżyserię i scenariusz odpowiadał jest James Gunn, a za produkcję Kevin Feige. W rolach głównych wystąpili: Chris Pratt jako Peter Quill, Zoe Saldana jako Gamora, Dave Bautista jako Drax, Vin Diesel jako głos Groota, Bradley Cooper jako głos Rocketa, Michael Rooker jako Yondu, Karen Gillan jako Nebula, Pom Klementieff jako Mantis, Elizabeth Debicki jako Ayesha, Chris Sullivan jako Tsarface, Sean Gunn jako Kraglin, Sylvester Stallone jako Stakar Ogord i Kurt Russell jako Ego[110].

Film jest bezpośrednią kontynuacją poprzedniej części pod tytułem Strażnicy Galaktyki z 2014 roku[67]. W 2023 roku premierę miała trzecia część, Strażnicy Galaktyki vol. 3[49]. Pratt, Saldana, Bautista, Diesel, Cooper, Rooker, Gillian i Gunn powtarzają swoje role z poprzedniej części[110]. Również Laura Haddock jako Meredith Quill[148], Gregg Henry jako dziadek Quilla[149] i Seth Green jako głos Kaczora Howarda powracają w swoich rolach[150].

Film został zapowiedziany podczas San Diego Comic-Conu w 2014 roku, przed premierą pierwszej części początkowo z premierą w lipcu 2017 roku[151]. Na MarvelEvent w październiku 2014 roku podczas prezentacji filmów Trzeciej Fazy Uniwersum data premiery filmu została przyspieszona o kilka miesięcy[48]. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w lutym 2016 roku w Atlancie[152], a zakończyły się w połowie czerwca tego samego roku[153].

Spider-Man: Homecoming (2017) edytuj

 
Jon Watts, reżyser filmów Spider-Man: Homecoming, Spider-Man: Daleko od domu i Spider-Man: Bez drogi do domu
Osobny artykuł: Spider-Man: Homecoming.

Spider-Man: Homecoming opowiada historię Petera Parkera, który po wydarzeniach w filmie Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów z pomocą swojego mentora Tony’ego Starka, stara się pogodzić życie zwykłego nastolatka z Nowego Jorku z życiem superbohatera o imieniu Spider-Man zwalczającego przestępczość w swoim mieście. Nagle pojawia się zagrożenie w postaci niebezpiecznego złoczyńcy, Vulture’a[154]. Światowa premiera filmu miała miejsce 28 czerwca 2017 roku w Los Angeles[113]. W Polsce zadebiutował on 14 lipca tego samego roku[114].

Za reżyserię odpowiadał Jon Watts, który napisał scenariusz z Jonathanem Goldsteinem, Johnem Francisem Daleyem, Christopherem Fordem, Chrisem McKenną i Erikiem Sommersem[111], natomiast producentami byli Kevin Feige i Amy Pascal[155]. W tytułową rolę wcielił się Tom Holland, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Michael Keaton jako Vulture, Jon Favreau jako Happy Hogan, Zendaya Coleman jako Michelle Jones, Donald Glover jako Aaron Davis, Tyne Daly jako Anne Marie Hoag, Marisa Tomei jako May Parker i Robert Downey Jr. jako Tony Stark[111].

Film nawiązuje bezpośrednio do wydarzeń w Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów, gdzie postacie zagrane przez Hollanda i Tomei zostały wprowadzone do Uniwersum. W lipcu 2017 roku zostało ujawnione, że dziecko z maską Iron Mana uratowane przez Tony’ego Starka w filmie Iron Man 2 to Peter Parker. Został on wtedy zagrany przez Maxa Favreau[35]. Jon Favreau i Downey Jr. powtarzają swoje role z wcześniejszych filmów franczyzy[156]. Również w swoich rolach powracają Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts; Kerry Condon jako F.R.I.D.A.Y., Chris Evans jako Steve Rogers i Martin Starr jako pan Roger Harrington[157]. Kontynuacja filmu Spider-Man: Daleko od domu miała premierę w 2019[139], a trzecia część, Spider-Man: Bez drogi do domu, pojawiła się w 2021 rok[158].

W grudniu 2014 roku na skutek ataku hakerskiego na Sony Pictures pojawiły się informacje, że w związku z niezadowalającymi wynikami finansowymi, studio postanowiło anulować plany dotyczące kontynuacji i spin-offów Niesamowitego Spider-Mana, a zamiast tego ponownie zrebootować serię, tym razem współpracując z Marvel Studios i wprowadzając postać do Filmowego Uniwersum Marvela[159]. W lutym 2015 roku informacja o współpracy z Marvel Studios została potwierdzona wraz z oficjalną datą premiery[155]. Zapowiedź filmu spowodowała przesunięcie dat premier innych filmów Fazy Trzeciej[42]. Zdjęcia rozpoczęły się w czerwcu 2016 roku[160], a zostały zakończone na początku października tego samego roku[161]. Film był dystrybuowany przez Sony Pictures Entertainment[155].

Thor: Ragnarok (2017) edytuj

 
Taika Waititi, reżyser filmów Thor: Ragnarok i Thor: Miłość i grom.
Osobny artykuł: Thor: Ragnarok.

Thor: Ragnarok opowiada dalszą historię Thora, który musi pokonać Hulka w walce gladiatorów na planecie Sakaar, aby móc powrócić do Asgardu i uratować go przed swoją siostrą Helą i uchronić przed Ragnarökiem. Światowa premiera filmu miała miejsce 10 października 2017 roku w Los Angeles[117]. W Polsce zadebiutował on 25 października 2017 roku[118].

Za reżyserię odpowiadał Taika Waititi, za scenariusz Eric Pearson, Craig Kyle i Christopher Yost[116], a za produkcję Kevin Feige[115]. W tytułowej roli ponownie pojawił się Chris Hemsworth, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Tom Hiddleston jako Loki, Cate Blanchett jako Hela, Idris Elba jako Heimdall, Jeff Goldblum jako Arcymistrz, Tessa Thompson jako Walkiria, Karl Urban jako Skurge, Mark Ruffalo jako Bruce Banner / Hulk i Anthony Hopkins jako Odyn[115].

Jest on kontynuacją filmów Thor z 2011 roku[13] i Thor: Mroczny świat z 2013 roku[41], a jego czwarta część, Thor: Miłość i grom miała premierę w 2022 roku[43]. Poza Hemsworthem z poprzednich filmów o Thorze swoje role powtarzają również Hiddleston, Elba i Hopkins[115]. Powracają również Zachary Levi jako Fandral, Tadanobu Asano jako Hogun i Ray Stevenson jako Volstagg[162]. Natomiast Ruffalo, Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange[116] i Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff / Czarna Wdowa powtarzają swoje role z poprzednich produkcji franczyzy[163].

Trzecia część została zapowiedziana w styczniu 2014 roku[164], a pełny tytuł filmu został ujawniony na MarvelEvent w październiku 2014 roku podczas prezentacji filmów Trzeciej Fazy Uniwersum[48]. Zdjęcia rozpoczęły się w lipcu[165], a zakończyły się w październiku 2016 roku[166].

Czarna Pantera (2018) edytuj

 
Ryan Coogler, reżyser i współscenarzysta filmów Czarna Pantera i Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu.
Osobny artykuł: Czarna Pantera (film 2018).

Czarna Pantera (oryg. Black Panther) opowiada historię T’Challi / Czarnej Pantery, który po wydarzeniach w filmie Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów powraca do Wakandy, aby objąć tron po śmierci ojca. Jego władza zostanie zakwestionowana przez dawnego przeciwnika, co doprowadza do międzynarodowego konfliktu[122]. Światowa premiera filmu miała miejsce 29 stycznia 2018 roku w Los Angeles[121]. W Polsce zadebiutował on 14 lutego tego samego roku[120].

Za reżyserię odpowiadał Ryan Coogler, który napisał scenariusz razem z Joe Robertem Colem, natomiast producentem był Kevin Feige. Tytułową rolę zagrał Chadwick Boseman, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Michael B. Jordan jako Killmonger, Lupita Nyong’o jako Nakia, Danai Gurira jako Okoye, Martin Freeman jako Everett K. Ross, Daniel Kaluuya jako W’Kabi, Letitia Wright jako Shuri, Winston Duke jako M’Baku, Angela Bassett jako Ramonda, Forest Whitaker jako Zuri i Andy Serkis jako Ulysses Klaue[122].

Film nawiązuje bezpośrednio do wydarzeń w Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów, gdzie postać zagrana przez Bosemana została wprowadzona do Uniwersum. Freeman i Serkis oraz John Kani jako T’Chaka, Florence Kasumba jako Ayo[122] i Sebastian Stan jako Bucky Barnes powracają w swoich rolach z poprzednich produkcji franczyzy[167]. Kontynuacja filmu, Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu miała premierę w 2022 roku[168].

Film został zapowiedziany na MavelEvent w październiku 2014 roku podczas prezentacji filmów Trzeciej Fazy Uniwersum[48]. Zdjęcia do filmu trwały od stycznia[169] do kwietnia 2017 roku[170].

Avengers: Wojna bez granic (2018) edytuj

Osobny artykuł: Avengers: Wojna bez granic.

Avengers: Wojna bez granic (oryg. Avengers: Infinity War) opowiada dalszą historię tytułowej drużyny, która łączy siły razem ze Strażnikami Galaktyki i innymi superbohaterami, aby powstrzymać Thanosa przed zebraniem wszystkich Kamieni Nieskończoności i zgładzeniem połowy istnień we wszechświecie. Światowa premiera filmu miała miejsce 23 kwietnia 2018 roku w Los Angeles[124]. W Polsce zadebiutował on 26 kwietnia tego samego[125].

Za reżyserię odpowiadali bracia Anthony i Joe Russo[126], za scenariusz Christopher Markus i Stephen McFeely[127], a producentem filmu był Kevin Feige. W rolach głównych wystąpili: Robert Downey Jr. jako Tony Stark, Chris Hemsworth jako Thor, Mark Ruffalo jako Bruce Banner, Chris Evans jako Steve Rogers, Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff, Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange, Don Cheadle jako James Rhodes, Tom Holland jako Peter Parker, Chadwick Boseman jako T’Challa, Paul Bettany jako Vision, Elizabeth Olsen jako Wanda Maximoff, Anthony Mackie jako Sam Wilson, Sebastian Stan jako Bucky Barnes, Danai Gurira jako Okoye, Letitia Wright jako Shuri, Dave Bautista jako Drax, Zoe Saldana jako Gamora, Josh Brolin jako Thanos i Chris Pratt jako Peter Quill[171].

Film jest kontynuacją Avengers[18] i Avengers: Czas Ultrona[56]. Jego sequel, Avengers: Koniec gry miał premierę w 2019 roku[134]. Na 2025 i 2026 rok zapowiedziane zostały dwa kolejne filmy z serii, Avengers 5 i Avengers: Secret Wars[49][57]. Swoje role z poprzednich filmów franczyzy, poza wyżej wymienionymi aktorami, powtarzają również: Vin Diesel jako głos Groota, Bradley Cooper jako głos Rocketa, Karen Gillan jako Nebula, Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts, Benicio del Toro jako Kolekcjoner[171], Tom Hiddleston jako Loki, Idris Elba jako Heimdall, Benedict Wong jako Wong, Pom Klementieff jako Mantis, William Hurt jako Thaddeus Ross[172], Kerry Condon jako F.R.I.D.A.Y.[173], Winston Duke jako M’Baku, Florence Kasumba jako Ayo[174], Jacob Batalon jako Ned Leeds[175], Isabella Amara jako Sally Avril[176], Tiffany Espensen jako Cindy Moon[177], Ethan Dizon jako Tiny McKeever[178], Samuel L. Jackson jako Nick Fury i Cobie Smulders jako Maria Hill[179]. Ross Marquand zastąpił Hugo Weavinga w roli Czerwonej Czaszki[46]. Film nawiązuje również do produkcji Kapitan Marvel, gdzie Fury’emu przed dezintegracją udaje się wezwać pagerem Carol Danvers[179].

Film został zapowiedziany na MavelEvent w październiku 2014 roku podczas prezentacji filmów Trzeciej Fazy Uniwersum[48]. Historia została podzielona na dwie części, premiera Avengers: Koniec gry miała miejsce w kwietniu 2019 roku[134]. Początkowo film miał nadany tytuł Avengers: Infinity War Part 1, ale w lipcu 2016 roku potwierdzono wcześniejsze informacje, że film będzie nosił inny tytuł[180]. Zdjęcia do filmu trwały od stycznia[181] do lipca 2017 roku[182].

Ant-Man i Osa (2018) edytuj

Osobny artykuł: Ant-Man i Osa.

Ant-Man i Osa (oryg. Ant-Man and the Wasp) opowiada dalszą historię Scotta Langa, który ponownie łączy siły z Hope Van Dyne i Hankiem Pymem w celu wykonania nowej misji polegającej na odnalezieniu Janet, matki Hope i żony Pyma. Podczas tej misji odkrywają oni sekrety z przeszłości[183]. Światowa premiera filmu miała miejsce 25 czerwca 2018 roku w Los Angeles[130], natomiast w Polsce film zadebiutował 3 sierpnia tego samego roku[129].

Za reżyserię odpowiadał Peyton Reed, a za scenariusz Andrew Barrer, Gabriel Ferrari, Paul Rudd i Adam McKay. Producentami filmu byli Kevin Feige i Stephen Broussard[128]. W tytułowych rolach wystąpili Rudd jako Scott Lang / Ant-Man i Evangeline Lilly jako Hope Van Dyne / Osa, a obok nich w głównych rolach pojawili się również: Michael Peña jako Luis, Walton Goggins jako Sonny Burch, Bobby Cannavale jako James Paxton, Judy Greer jako Maggie Paxton, Tip „T.I.” Harris jako Dave, David Dastmalchian jako Kurt, Hannah John-Kamen jako Duch, Abby Ryder Fortson jako Cassie Lang, Randall Park jako Jimmy Woo, Michelle Pfeiffer jako Janet Van Dyne, Laurence Fishburne jako Bill Foster i Michael Douglas jako Hank Pym[183].

Film nawiązuje bezpośrednio do wydarzeń w Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów, w wyniku których postać grana przez Rudda zostaje poddana aresztowi domowemu[184]. Jest to również kontynuacja filmu Ant-Man, z którego poza Ruddem i Lilly powracają również: Peña, Cannavale, Greer, Harris, Dastmalchian, Fortson i Douglas[183]. Postać zagrana przez Pfeiffer została również przedstawiona w poprzedniej części, ale zagrała ją wtedy Hayley Lovitt[185]. Scena po napisach w filmie bezpośrednio nawiązuje do Avengers: Wojna bez granic, gdzie postacie grane przez Lilly, Pfeiffer i Douglasa dołączają do ofiar Thanosa[186]. W 2023 roku premierę miała trzecia część, Ant-Man i Osa: Kwantomania[49].

Film został zapowiedziany w październiku 2015 roku[119]. Zdjęcia do produkcji rozpoczęły się w lipcu 2017 roku[187], a zakończyły się w listopadzie tego samego roku[188].

Kapitan Marvel (2019) edytuj

 
Anna Boden i Ryan Fleck, reżyserzy i współscenarzyści filmu Kapitan Marvel
Osobny artykuł: Kapitan Marvel (film).

Kapitan Marvel (oryg. Captain Marvel) opowiada o Carol Danvers, która w latach dziewięćdziesiątych staje się najpotężniejszą superbohaterką, podczas gdy na Ziemi rozpoczyna się międzygalaktyczna wojna między dwoma obcymi rasami[131]. Światowa premiera filmu miała miejsce 27 lutego 2019 roku w Londynie[133]. W Polsce zadebiutował on 8 marca tego samego roku[132].

Za reżyserię odpowiadali Anna Boden i Ryan Fleck, którzy napisali scenariusz razem z Genevą Robertson-Dworet[131]. Tytułową rolę Carol Danvers / Kapitan Marvel zagrała Brie Larson, a obok niej w głównych rolach wystąpili: Samuel L. Jackson jako Nick Fury, Ben Mendelsohn jako Talos, Djimon Hounsou jako Korath, Lee Pace jako Ronan, Lashana Lynch jako Maria Rambeau, Gemma Chan jako Minn-Erva, Annette Bening jako Mar-Vell i Najwyższy Intelekt, Clark Gregg jako Phil Coulson oraz Jude Law jako Yon-Rogg[131].

Jackson, Hounsou, Pace i Gregg powtarzają swoje role z wcześniejszych produkcji franczyzy[131]. Poza nimi z wcześniejszych filmów powrócili: Chris Evans jako Steve Rogers, Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff, Mark Ruffalo jako Bruce Banner i Don Cheadle jako James Rhodes w scenie po napisach, która bezpośrednio nawiązuje do wydarzeń z filmu Avengers: Koniec gry oraz sceny po napisach z filmu Avengers: Wojna bez granic[189]. Patrick Brennan powtórzył rolę Marcusa Danielsa z serialu Agenci T.A.R.C.Z.Y., w napisach końcowych został wymieniony jako „barman”[190]. Kontynuacja filmu, Marvels została zapowiedziana na 2023 rok[49].

Film został zapowiedziany na MarvelEvent w październiku 2014 roku podczas prezentacji filmów Trzeciej Fazy Uniwersum[48]. Zdjęcia do filmu trwały od marca[191] do lipca 2018 roku[192].

Avengers: Koniec gry (2019) edytuj

Osobny artykuł: Avengers: Koniec gry.

Avengers: Koniec gry (oryg. Avengers: Endgame) opowiada dalszą historię pozostałych przy życiu Avengers i ich sojuszników, którzy za wszelką cenę starają się odwrócić zagładę ludzkości spowodowaną przez Thanosa. Światowa premiera filmu odbyła się 21 kwietnia 2019 roku w Los Angeles[134], natomiast w Polsce zadebiutował on 25 kwietnia tego samego roku[135].

Za reżyserię odpowiadali bracia Anthony i Joe Russo[126], za scenariusz Christopher Markus i Stephen McFeely[127], a producentem był Kevin Feige. W rolach głównych wystąpili: Robert Downey Jr. jako Tony Stark, Chris Evans jako Steve Rogers, Mark Ruffalo jako Bruce Banner, Chris Hemsworth jako Thor, Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff, Jeremy Renner jako Clitn Barton, Don Cheadle jako James Rhodes, Paul Rudd jako Scott Lang, Brie Larson jako Carol Danvers, Karen Gillan jako Nebula, Danai Gurira jako Okoye, Benedict Wong jako Wong, Jon Favreau jako Happy Hogan, Bradley Cooper jako głos Rocketa, Gwyneth Paltrow jako Pepper Potts i Josh Brolin jako Thanos[193].

Film jest kontynuacją Avengers[18], Avengers: Czas Ultrona[56] i Avengers: Wojna bez granic[171]. Na 2025 i 2026 rok zapowiedziane zostały dwa kolejne filmy z serii, Avengers 5 i Avengers: Secret Wars[49][57]. Swoje role z poprzednich filmów franczyzy, poza wyżej wymienionymi aktorami, powtarzają również: Sebastian Stan jako James Barnes, Anthony Mackie jako Sam Wilson, Elizabeth Olsen jako Wanda Maximoff, Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange, Tilda Swinton jako Starożytna, Chadwick Boseman jako T’Challa / Czarna Pantera, Letitia Wright jako Shuri, Winston Duke jako M’Baku, Angela Bassett jako Ramonda, Evangeline Lilly jako Hope Van Dyne, Michael Douglas jako Hank Pym, Michelle Pfeiffer jako Janet Van Dyne, Tom Hiddleston jako Loki, Natalie Portman jako Jane Foster, Rene Russo jako Frigga, Tessa Thompson jako Walkiria, Taika Waititi jako Korg, Tom Holland jako Peter Parker, Marisa Tomei jako May Parker, Jacob Batalon jako Ned Leeds, Samuel L. Jackson jako Nick Fury, Cobie Smulders jako Maria Hill, William Hurt jako Thaddeus Ross, Hayley Atwell jako Peggy Carter, John Slattery jako Howard Stark, Linda Cardellini jako Laura Barton, Ben Sakamoto jako Cooper Barton, Kerry Condon jako głos F.R.I.D.A.Y., Ty Simpkins jako Harley Keener, Frank Grillo jako Brock Rumlow, Maximiliano Hernández jako Jasper Sitwell, Robert Redford jako Alexander Pierce, Callan Mulvey jako Jack Rollins, Chris Pratt jako Peter Quill, Dave Bautista jako Drax, Zoe Saldana jako Gamora, Vin Diesel jako głos Groota, Pom Klementieff jako Mantis, Sean Gunn jako Kraglin, Ross Marquand jako Czerwona Czaszka, Michael James Shaw jako Corvus Glaive, Tom Vaughan-Lawlor jako Ebony Maw, Terry Notary jako Cull Obsidian i Monique Ganderton jako Proxima Midnight. Rolę Edwina Jarvisa z serialu Agentka Carter powtarza James D’Arcy. Ponadto postacie Cassie Lang oraz Lily i Nathaniela Bartonów zostały zastąpione przez starszych aktorów, Emmę Fuhrmann, Avę Russo i Cade’a Woodwarda[193].

Film został zapowiedziany na MarvelEvent w październiku 2014 roku podczas prezentacji filmów Trzeciej Fazy Uniwersum. Historia została podzielona na dwie części, premiera pierwszej miała miejsce w 2018 roku[48]. Początkowo film miał nadany tytuł Avengers: Infinity War Part 2, ale w lipcu 2016 roku potwierdzono wcześniejsze informacje, że film będzie nosił inny tytuł[180], który ujawniono w grudniu 2018 roku[194]. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w sierpniu 2017 roku[195], a zakończono je w styczniu 2018[196].

Spider-Man: Daleko od domu (2019) edytuj

Osobny artykuł: Spider-Man: Daleko od domu.

Spider-Man: Daleko od domu (oryg. Spider-Man: Far From Home) opowiada dalszą historię Petera Parkera, który po wydarzeniach w czwartej części Avengers wyrusza razem z przyjaciółmi w wakacyjną podróż po Europie, podczas której musi zmierzyć się z istotami zwanymi Elementals[197]. Światowa premiera miała miejsce 26 czerwca 2019 roku w Los Angeles[137]. W Polsce zadebiutował on 5 lipca tego samego roku[138].

Za reżyserię odpowiadał Jon Watts, a za scenariusz Chris McKenna i Erik Sommers. Producentami filmu byli Kevin Feige i Amy Pascal. W tytułowej roli powrócił Tom Holland, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Samuel L. Jackson jako Nick Fury, Zendaya jako Michelle Jones, Cobie Smulders jako Maria Hill, Jon Favreau jako Happy Hogan, J.B. Smoove jako Julius Dell, Jacob Batalon jako Ned Leeds, Martin Starr jako Roger Harrington, Marisa Tomei jako May Parker i Jake Gyllenhaal jako Quentin Beck / Mysterio[139].

Film jest kontynuacją Spider-Man: Homecoming[111], a jego wydarzenia bezpośrednio nawiązują do wydarzeń z Avengers: Koniec gry[198]. Trzecia część, Spider-Man: Bez drogi do domu miała premierę w 2021 roku[158]. Poza Hollandem swoje role z innych produkcji franczyzy powtarzają również: Jackson, Zendaya, Smulders, Favreau, Batalon, Starr i Tomei oraz Angourie Rice jako Betty Brandt[139], Tony Revolori jako „Flash” Thompson[199], Jorge Lendeborg Jr. jako Jason Ionello[200], Peter Billingsley jako William Ginter Riva, Ben Mendelsohn jako Talos i Sharon Blynn jako Soren[201]. Film nawiązuje również do Kapitan Marvel, kiedy w scenie po napisach okazuje się, że Fury i Hill przez cały czas byli wynajętymi Skrullami, a prawdziwy Fury przebywa na ich statku na urlopie[198].

Film został zapowiedziany w grudniu 2016 roku[202]. W kwietniu 2019 roku Feige poinformował, że ten film zakończy Fazę Trzecią, a nie, jak wcześniej zakładano, Avengers: Koniec gry[203]. Zdjęcia trwały od lipca[204] do października 2018 roku[205]. Za dystrybucję odpowiedziało Sony Pictures Entertainment[155].

Saga Multiwersum edytuj

Faza IV edytuj

Tytuł Data premiery Reżyseria Scenariusz Producent Status Przypisy
Czarna Wdowa
Black Widow
29 czerwca 2021 (świat)
9 lipca 2021 (Polska)
9 lipca 2021 (Stany Zjednoczone)
Cate Shortland Eric Pearson Kevin Feige wydany [206][207][43][208][209][210]
Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni
Shang-Chi and the Legend of Ten Rings
16 sierpnia 2021 (świat)
3 września 2021 (Polska)
3 września 2021 (Stany Zjednoczone)
Destin Daniel Cretton David Callaham,
Destin Daniel Cretton,
Andrew Lanham
Kevin Feige,
Jonathan Schwartz
[211][212][43][208][213][209][214]
Eternals 18 października 2021 (świat)
5 listopada 2021 (Polska)
5 listopada 2021 (Stany Zjednoczone)
Chloé Zhao Chloé Zhao,
Patrick Burleigh
Kevin Feige,
Nate Moore
[215][216][43][217][209][218]
Spider-Man: Bez drogi do domu
Spider-Man: No Way Home
13 grudnia 2021 (świat)
17 grudnia 2021 (Polska)
17 grudnia 2021 (Stany Zjednoczone)
Jon Watts Chris McKenna,
Erik Sommers
Kevin Feige,
Amy Pascal
[158][219][220][221][222][223]
Doktor Strange w multiwersum obłędu
Doctor Strange in the Multiverse of Madness
2 maja 2022 (świat)
6 maja 2022 (Polska)
6 maja 2022 (Stany Zjednoczone)
Sam Raimi Michael Waldron Kevin Feige [224][43][225][226][227][228][229][230]
Thor: Miłość i grom
Thor: Love and Thunder
23 czerwca 2022 (świat)
8 lipca 2022 (Polska)
8 lipca 2022 (Stany Zjednoczone)
Taika Waititi Kevin Feige,
Brad Winderbaum
[231][43][232][229][233]
Wilkołak nocą
Werewolf by Night
7 października 2022 (Disney+) Michael Giacchino Peter Cameron,
Heather Quinn
Kevin Feige,
Stephen Broussard,
Louis D’Esposito,
Victoria Alonso,
Brad Winderbaum
[234][235]
Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu
Black Panther: Wakanda Forever
26 października 2022 (świat)
11 listopada (Polska)
11 listopada 2022 (Stany Zjednoczone)
Ryan Coogler Kevin Feige
Nate Moore
[236][237][227][229][238]
Strażnicy Galaktyki: Coraz bliżej święta
The Guardians of the Galaxy Holiday Special
25 listopada 2022 (Disney+) James Gunn Kevin Feige [239][240][241]

Czarna Wdowa (2021) edytuj

 
Cate Shortland, reżyser filmu Czarna Wdowa
Osobny artykuł: Czarna Wdowa (film 2021).

Czarna Wdowa (oryg. Black Widow) opowiada historię Natashy Romanoff / Czarnej Wdowy, która po wydarzeniach z filmu Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów zmuszona jest do walki ze złoczyńcą nazywanym Taskmaster[242]. Światowa premiera filmu miała miejsce 29 czerwca 2021 roku równocześnie w Londynie, Los Angeles, Melbourne i Nowym Jorku[210]. W Polsce zadebiutował on 9 lipca tego samego roku[209]

Za reżyserię odpowiadała Cate Shortland[207], a za scenariusz Eric Pearson[206]. Producentem jest Kevin Feige. W tytułową rolę wcieliła się Scarlett Johansson, a obok niej w głównych rolach wystąplią: Florence Pugh jako Yelena Belova, David Harbour jako Alexi Shostakov, O.T. Fagbenle jako Rick Mason[243], William Hurt jako Thaddeus Ross[244], Rachel Weisz jako Melina Vostokoff[243] i Ray Winstone[245].

Swoje role z poprzednich filmów uniwersum powtórzyli Johansson[243] i Hurt[244].

Produkcja została oficjalnie zapowiedziana w lipcu 2019 roku podczas San Diego Comic-Conu[43]. Zdjęcia do filmu trwały od końca maja[246] do października 2019 roku[247].

Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni (2021) edytuj

 
Destin Daniel Cretton, reżyser filmów Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni i jego kontynuacji

Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni (oryg. Shang-Chi and the Legend of Ten Rings) opowiada historię Shang-Chi, który musi zmierzyć się z Mandarynem i jego organizacją Dziesięciu Pierścieni. Światowa premiera filmu miała miejsce 16 sierpnia 2021 roku w Los Angeles[214]. W Polsce zadebiutował on 3 września tego samego roku[209].

Za reżyserię odpowiadał Destin Daniel Cretton[212] na podstawie scenariusza napisanego wspólnie z Davidem Callahamem i Andrew Lanhamem[213]. Producentami byli Kevin Feige i Jonathan Schwartz. W tytułową rolę wcielił się Simu Liu, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Awkwafina jako Katy Chen, Meng’er Zhang jako Xu Xialing, Fala Chen jako Ying Li, Florian Munteanu jako Razor Fist, Benedict Wong jako Wong, Michelle Yeoh jako Ying Nan, Ben Kingsley jako Trevor Slattery i Tony Leung Chiu Wai jako Xu Wenwu[248]. W planach jest również kontynuacja filmu[249].

Swoje role z poprzednich filmów franczyzy powtórzyli: Wong, Kingsley, Tim Roth jako Abomination, Mark Ruffalo jako Bruce Banner, Brie Larson jako Carol Danvers[248] i Jade Xu jako Helen[250].

Produkcja została oficjalnie zapowiedziana w lipcu 2019 roku podczas San Diego Comic-Conu[43].

Eternals (2021) edytuj

 
Chloé Zhao, reżyser filmu Eternals
Osobny artykuł: Eternals (film).

Eternals opowiada historię nieśmiertelnej rasy, która została stworzona przez Celestiali i wysłana na Ziemię, aby chronić ludzi przed inną rasą, Dewiantami[251]. Światowa premiera miała miejsce 18 października 2021 roku w Los Angeles[218]. W Polsce zadebiutował on 5 listopada tego samego roku[209].

Za reżyserię odpowiadała Chloé Zhao[216] na podstawie scenariusza, który napisała wspólnie z Patrickiem Burleighiem[215]. Producentami byli Kevin Feige i Nate Moore. W głównych rolach wystąpili: Angelina Jolie jako Thena, Richard Madden jako Ikaris, Kumail Nanjiani jako Kingo, Salma Hayek jako Ajax, Bryan Tyree Henry jako Phastos, Lia McHugh jako Sprite, Lauren Ridloff jako Makkari i Don Lee jako Gilgamesh[252].

Gemma Chan jako Sersi, Richard Madden jako Ikaris, Kumail Nanjiani jako Kingo, Lia McHugh jako Sprite, Brian Tyree Henry jako Fajstos, Lauren Ridloff jako Makkari, Barry Keoghan jako Druig, Don Lee jako Gilgamesz[252], Harish Patel jako Karun Patel[253], Bill Skarsgård jako Kro[254], Kit Harington jako Dane Whitman, Salma Hayek jako Ajak i Angelina Jolie jako Tena[252].

Produkcja została oficjalnie zapowiedziana w lipcu 2019 roku podczas San Diego Comic-Conu[43]. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się pod koniec lipca 2019 roku[255].

Spider-Man: Bez drogi do domu (2021) edytuj

Spider-Man: Bez drogi do domu (oryg. Spider-Man: No Way Home) opowiada dalszą historię Petera Parkera[256]. Światowa premiera miała miejsce 13 grudnia 2021 roku w Los Angeles[223]. W Polsce zadebiutował 17 grudnia tego samego roku[222].

Za reżyserię odpowiadał Jon Watts[221], a za scenariusz Chris McKenna i Erik Sommers[219]. W tytułową rolę ponownie wcielił się Tom Holland, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Zendaya jako Michelle „MJ” Jones-Watson, Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange, Jacob Batalon jako Ned Leeds, Jon Favreau jako Harold „Happy” Hogan, Jamie Foxx jako Max Dillon / Electro, Willem Dafoe jako Norman Osborn / Green Goblin, Alfred Molina jako Otto Octavius / Doktor Octopus, Benedict Wong jako Wong, Tony Revolori jako Eugene „Flash” Thompson i Marisa Tomei jako May Parker oraz Tobey Maguire i Andrew Garfield jako alternatywne wersje Petera Parkera / Spider-Mana[257].

Poza Hollandem[158] swoje role powtórzyli również Zendaya, Batalon[258], Cumberbatch, Wong, Tomei, Favreau, Revolori oraz J.B. Smoove jako Julius Dell, Martin Starr jako Roger Harrington, Hannibal Buress jako Andre Wilson, Angourie Rice jako Betty Brandt i J.K. Simmons jako J. Jonah Jameson. Ponadto Charlie Cox powrócił jako Matt Murdock z serialu Daredevil (2015–2018). Twórcy filmu postanowili przywrócić aktorów i ich postaci z wcześniejszych filmów o Spider-Manie, niebędących częścią franczyzy. Maguire, Dafoe, Molina i Thomas Haden Church jako Flint Marko / Sandman powrócili z filmów w reżyserii Sama Raimiego z lat 2002–2007, a Garfield, Foxx, Rhys Ifans jako Curt Connors / Jaszczur powtórzyli role z filmów w reżyserii Marca Webba z lat 2012–2014[257]. Tom Hardy powrócił jako Eddie Brock / Venom z filmów również nienależących do FUM, Venom (2018) i Venom 2: Carnage (2021)[259].

Produkcja oficjalnie została zapowiedziana pod koniec września 2019 roku po zawarciu nowej umowy współpracy pomiędzy Sony Pictures, a Disneyem i Marvel Studios[158].

Doktor Strange w multiwersum obłędu (2022) edytuj

 
Sam Raimi, reżyser filmu Doktor Strange w multiwersum obłędu

Doktor Strange w multiwersum obłędu (oryg. Doctor Strange in the Multiverse of Madness) opowiada dalszą historię Stephena Strange’a. Światowa premiera miała miejsce 2 maja 2022 roku w Los Angeles[230]. W Polsce film zadebiutował 6 maja tego samego roku[229].

Za reżyserię odpowiadał Sam Raimi[228], a za scenariusz Michael Waldron[225]. Producentem był Kevin Feige. W tytułową rolę ponownie wcielił się Benedict Cumberbatch, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Elizabeth Olsen jako Wanda Maximoff / Szkarłatna Wiedźma, Chiwetel Ejiofor jako Karl Mordo, Benedict Wong jako Wong, Xochitl Gomez jako America Chavez, Michael Stuhlbarg jako Nicodemus West i Rachel McAdams jako Christine Palmer[260].

Poza Cumberbatchem swoje role z wcześniejszych produkcji franczyzy powtórzyli: Olsen, Ejiofor, Wong, Stuhlbarg, McAdams[260] oraz Topo Wresniwiro jako Hamir[261], Jett Klyne i Julian Hilliard jako Tommy i Billy Maximoff, Hayley Atwell jako Peggy Carter i Lashana Lynch jako Maria Rambeau[260]. Ponadto Anson Mount powtórzył rolę Blackagara Boltagona / Black Bolta z serialu Inhumans (2017), a Patrick Stewart – Charles Xavier / Profesor X z serii filmów X-Men (2000–2020), niebędących częścią FUM. Ejiofor, Klyne, Hilliard, Atwell, Lynch, Mount i Stewart zagrali alternatywne swoich wersje postaci[260].

Produkcja została oficjalnie zapowiedziana w lipcu 2019 roku podczas San Diego Comic-Conu[43]. Początkowo na stanowisko reżysera powrócić miał Scott Derrickson[224], jednak na początku stycznia 2020 roku zrezygnował z projektu[226].

Thor: Miłość i grom (2022) edytuj

Osobny artykuł: Thor: Miłość i grom.

Thor: Miłość i grom (oryg. Thor: Love and Thunder) opowiada dalszą historię Thora. Światowa premiera miała miejsce 23 czerwca 2022 roku w Los Angeles[233]. W Polsce film zadebiutował 8 lipca tego samego roku[229].

Za reżyserię i scenariusz odpowiadał Taika Waititi[231]. Producentami byli Kevin Feige i Brad Winderbaum. W tytułową rolę ponownie wcielił się Chris Hemsworth, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Christian Bale jako Gorr, Tessa Thompson jako Walkiria, Jaimie Alexander jako Sif, Taika Waititi jako Korg, Russell Crowe jako Zeus i Natalie Portman jako Jane Foster / Potężna Thor[262].

Poza Hemsworthem swoje role z poprzednich filmów uniwersum powtórzyli Portman, Alexander, Waititi i Thompson oraz Kat Dennings jako Darcy Lewis, Stellan Skarsgård jako Erik Selvig, Matt Damon, Sam Neill i Luke Hemsworth jako asgardzcy aktorzy[262], Daley Pearson jako Darryl Jacobson, Stephen Murdoch jako głos Mieka[263], Idris Elba jako Heimdall, Chris Pratt jako Peter Quill / Star-Lord, Dave Bautista jako Drax, Karen Gillan jako Nebula, Pom Klementieff jako Mantis, Vin Diesel jako głos Groota, Bradley Cooper jako głos Rocketa i Sean Gunn jako Kraglin Obfonteri[262].

Produkcja została oficjalnie zapowiedziana w lipcu 2019 roku podczas San Diego Comic-Conu[43].

Wilkołak nocą (2022) edytuj

Wilkołak nocą (oryg. Werewolf by Night) opowiada historię Jacka Russella, który potrafi przemienić się w wilkołaka. Film zadebiutował 7 października 2022 roku na Disney+[234].

Za reżyserię odpowiadał Michael Giacchino[234] na podstawie scenariusza Petera Camerona i Heather Quinn[235]. W tyułową rolę wcielił się: Gael García Bernal jako Jack Russell, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Laura Donnelly jako Elsa Bloodstone i Harriet Sansom Harris jako Verussa Bloodstone[234].

Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu (2022) edytuj

W październiku 2018 roku Ryan Coogler podpisał umowę ze studiem na napisanie scenariusza i wyreżyserowanie sequela Czarnej Pantery z 2018 roku[236]. W lipcu 2019 roku podczas San Diego Comic-Conu Kevin Feige potwierdził, że film jest w trakcie rozwoju[43][264]. Swoje role z poprzedniego filmu mają powtórzyć: Danai Gurira jako Okoye[265], Martin Freeman jako Everett K. Ross[266], Letitia Wright jako Shuri[267], Lupita Nyong’o jako Nakia, Winston Duke jako M’Baku i Angela Bassett jako Ramonda[237]. W grudniu Feige poinformował, że studio nie zamierza obsadzać innego aktora w roli T’Challi[237]. Światowa premiera filmu miała miejsce 26 października 2022 roku w Los Angeles[238]. W Polsce film zadebiutował 11 listopada tego samego roku[229].

Chadwick Boseman miał ponownie wcielić się w tytułowego bohatera[268], jednak aktor zmarł 28 sierpnia 2020 roku wskutek przegranej walki z nowotworem[269].

Strażnicy Galaktyki: Coraz bliżej święta (2022) edytuj

Strażnicy Galaktyki: Coraz bliżej święta (oryg. The Guardians of the Galaxy Holiday Special) opowiadają świąteczną przygodę Strażników Galaktyki[239]. Film krótkometrażowy zadebiutował 25 listopada 2022 roku na Disney+[241].

Za zdjęcia i reżyserię odpowiadał James Gunn[240]. W rolach głównych wystąpili: Chris Pratt jako Peter Quill / Star-Lord, Zoe Saldana jako Gamora, Dave Bautista jako Drax, Vin Diesel jako głos Groota, Bradley Cooper jako głos Rocketa, Karen Gillan jako Nebula, Pom Klementieff jako Mantis, Sean Gunn jako Kraglin[270][271] i Kevin Bacon jako on sam[241]. Wszyscy, poza Baconem, powtórzyli swoje role z poprzednich produkcji franczyzy[270][271].

Faza V edytuj

Tytuł Data premiery Reżyseria Scenariusz Producent Status Przypisy
Ant-Man i Osa: Kwantomania
Ant-Man and the Wasp: Quantumania
6 lutego 2023 (świat)
17 lutego 2023 (Polska)
17 lutego 2023 (Stany Zjednoczone)
Peyton Reed Jeff Loveness Kevin Feige
Stephen Broussard
wydany [232][272][273][274][229][49][275]
Strażnicy Galaktyki vol. 3
Guardians of the Galaxy Vol. 3
22 kwietnia 2023
5 maja 2023 (Polska)
5 maja 2023 (Stany Zjednoczone)
James Gunn Kevin Feige [232][273][49][276][277]
Marvels
The Marvels
7 listopada 2023
10 listopada 2023 (Polska)
10 listopada 2023 (Stany Zjednoczone)
Nia DaCosta Megan McDonnell
Nia DaCosta
Elissa Karasik
[278][279][280][273][274][49][281][282][283][284]

Ant-Man i Osa: Kwantomania (2023) edytuj

Osobny artykuł: Ant-Man i Osa: Kwantomania.

W lipcu 2018 roku, po premierze filmu Ant-Man i Osa, Peyton Reed poinformował, że rozmawiał już ze studiem na temat kolejnej części[285]. W lutym 2019 roku o prowadzonych rozmowach poinformował również Michael Douglas[286]. Na początku listopada tego samego roku potwierdzono, że Reed powróci na stanowisko reżysera, a swoje role powtórzą Paul Rudd jako Scott Lang / Ant-Man, Evangeline Lilly jako Hope Van Dyne / Osa i Douglas jako Hank Pym[287]. W kwietniu 2020 roku ujawniono, że scenariusz napisze Jeff Loveness[272]. W grudniu poinformowano, że w filmie powrócą Michelle Pfeiffer jako Janet van Dyne i Michael Peña jako Luis. Wyjawiono wtedy również tytuł filmu oraz że Kathryn Newton zagra Cassie Lang, a Jonathan Majors wcieli się w Kanga Zdobywcę[232]. Światowa premiera filmu miała miejsce 6 lutego 2023 roku w Los Angeles[275]. W Polce Kwantomania zadebiutowała 17 lutego 2023 roku[229][274].

Strażnicy Galaktyki vol. 3 (2023) edytuj

Osobny artykuł: Strażnicy Galaktyki vol. 3.

W listopadzie 2014 James Gunn przyznał, że pracując nad pierwszym filmem z serii Strażnicy Galaktyki miał już zarys historii na drugą część i pomysł na trzecią[288]. W kwietniu 2017 roku Gunn potwierdził, że zajmie się scenariuszem i reżyserią trzeciej części[289]. W lipcu 2018 poinformowano, że został on zwolniony z prac nad filmem[290]. Mimo to studio nadal planowało wykorzystać jego scenariusz[291]. W połowie marca 2019 Gunn został przywrócony na stanowisku reżysera. Ma on rozpocząć pracę nad filmem po zakończeniu zobowiązań związanych z filmem z uniwersum DC Extended Universe[292]. Swoje role z poprzedniego filmu mają powtórzyć: Chris Pratt jako Peter Quill[293], Dave Bautista jako Drax[294], Zoe Saldana jako Gamora, Vin Diesel jako głos Groota, Bradley Cooper jako głos Rocketa[295][296], Karen Gillan jako Nebula[297], Pom Klementieff jako Mantis[293], Elizabeth Debicki jako Ayesha[298] i Sean Gunn jako Kraglin[299]. Światowa premiera filmu miała miejsce 22 kwietnia 2023 roku w Paryżu[277]. W Polsce zadebiutował on 5 maja tego samego roku[273][276].

Marvels (2023) edytuj

Osobny artykuł: Marvels (film).

W lipcu 2019 roku podczas San Diego Comic-Conu Kevin Feige poinformował, że powstanie sequel Kapitan Marvel z 2019 roku[264]. W październiku tego samego roku potwierdzono powrót Brie Larson w tytułowej roli[300]. W styczniu 2020 roku ujawniono, że Megan McDonnell napisze scenariusz[278]. W sierpniu poinformowano, że za reżyserię odpowiadać będzie Nia DaCosta[279]. W grudniu do obsady dołączyły Iman Vellani jako Kamala Khan i Teyonah Parris jako Monica Rambeau[280][273]. W styczniu 2023 roku ujawniono, że nad scenariuszem procowali również Elissa Karasik i DaCosta[282]. Światowa premiera filmu miała miejsce 7 listopada 2023 roku w Las Vegas[283]. W Polsce film zadebiutował 10 listopada tego samego roku[284].

Zapowiedziane edytuj

Tytuł Data premiery Reżyseria Scenariusz Producent Status Przypisy
Deadpool & Wolverine 26 lipca 2024 (Stany Zjednoczone) Shawn Levy Ryan Reynolds,
Rhett Reese(inne języki),
Paul Wernick(inne języki),
Zeb Wells(inne języki),
Shawn Levy
Kevin Feige,
Ryan Reynolds,
Shawn Levy,
Lauren Shuler Donner(inne języki)
postprodukcja [301][276][302][303][304][305]
Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat
Captain America: Brave New World
14 lutego 2025 (Stany Zjednoczone) Julius Onah Malcolm Spellman
Dalan Musson
Kevin Feige [306][307][49][304][308]
Thunderbolts* 2 maja 2025 (Stany Zjednoczone) Jake Schreier Eric Pearson
Lee Sung Jin
w trakcie zdjęć [309][49][304][310][308][311]
The Fantastic Four 25 lipca 2025 (Stany Zjednoczone) Matt Shakman Jeff Kaplan,
Ian Springer,
Josh Friedman
przedprodukcja [49][312][313][304][314]
Blade 7 listopada 2025 (Stany Zjednoczone) Yann Demange Stacy Osei-Kuffour
Beau DeMayo
Michael Starrbury
Kevin Feige,
Eric Carroll
[232][315][49][316][304][317]
Avengers 5 1 maja 2026 (Stany Zjednoczone) BRAK DANYCH Michael Waldron Kevin Feige zapowiedziany [49][318][319][320]
Avengers: Secret Wars 7 maja 2027 (Stany Zjednoczone) BRAK DANYCH [49][321][318]

Deadpool & Wolverine (2024) edytuj

Osobny artykuł: Deadpool & Wolverine.

W grudniu 2017 roku, po ogłoszeniu zakupu 21st Century Fox przez Disneya, Bob Iger poinformował, że planowane jest włączenie Deadpoola zagranego przez Ryana Reynoldsa do MCU i pozostawienie go z wysoką kategorią wiekową[322]. W październiku 2019 roku Rhett Reese i Paul Wernick, scenarzyści filmu Deadpool 2 poinformowali, że czekają na akceptację scenariusza ze strony Marvel Studios[323]. W listopadzie 2020 roku Wendy Molyneux i Lizzie Molyneux-Logelin zostały zatrudnione do napisania scenariusza[324]. W styczniu 2021 roku Feige potwierdził, że film będzie częścią MCU[325]. W marcu 2022 roku poinformowano, że Shawn Levy został zatrudniony na stanowisko reżysera oraz że Reese i Wernick ponownie zajęli się scenariuszem[303]. Pod koniec września ujawniono, że obok Reynoldsa zagra Hugh Jackman jako Wolverine[302]. Amerykańska data premiery została zapowiedziana na 26 lipca 2024 roku[304]. W lutym 2024 roku ujawniono pełny tytuł filmu[305].

Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat (2025) edytuj

 
Julius Onah, reżyser filmu Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat

W kwietniu 2021 roku poinformowano, że przygotowywany jest czwarty film o Kapitanie Ameryce. Za jego scenariusz odpowiadać mają Malcolm Spellman i Dalan Musson, którzy pracowali przy serialu Falcon i Zimowy Żołnierz[306]. W sierpniu ujawniono, że Anthony Mackie zagra tytułową rolę jako Sam Wilson / Kapitan Ameryka[326]. W lipcu 2022 roku poinformowano, że Julius Onah zajmie się reżyserią[307]. Film został oficjalnie zapowiedziany w tym samym miesiącu z wyznaczoną datą amerykańskiej premiery[49]. We wrześniu poinformowano, że obok Mackiego w głównych rolach wystąpią: Tim Blake Nelson jako Samuel Sterns / The Leader, Carl Lumbly jako Isaiah Bradley, Danny Ramirez jako Joaquin Torres i Szira Has jako Sabra[327]. Amerykańska data premiery została wyznaczona na 14 lutego 2025 roku[304].

Thunderbolts* (2025) edytuj

Osobny artykuł: Thunderbolts*.
 
Jake Schreier, reżyser filmu Thunderbolts*

W czerwcu 2022 roku ujawniono, że studio pracuje nad filmem Thunderbolts*, za którego reżyserię odpowiadać ma Jake Schreier na podstawie scenariusza Erica Pearsona[309]. Film został oficjalnie zapowiedziany w lipcu 2022 roku z wyznaczoną datą amerykańskiej premiery[49]. We wrześniu poinformowano, że w głównych rolach wystąpią: Florence Pugh jako Yelena Belova / Czarna Wdowa, Sebastian Stan jako Bucky Barnes / Zimowy Żołnierz, David Harbour jako Alexei Shostakov / Red Guardian, Julia Louis-Dreyfus jako Valentina Allegra de Fontaine, Wyatt Russell jako John Walker / U.S. Agent, Olga Kurylenko jako Antonia Dreykov / Taskmaster i Hannah John-Kamen jako Ava Starr / Duch[328]. W marcu 2023 roku ujawniono, że Lee Sung Jin pracował również nad scenariuszem[310]. Amerykańska data premiery została zapowiedziana na 2 maja 2025 roku[308].

The Fantastic Four (2025) edytuj

W lipcu 2019 roku podczas San Diego Comic-Conu Kevin Feige poinformował, że powstanie reboot filmu o Fantastycznej Czwórce osadzony w Uniwersum[264]. W grudniu 2020 roku ujawniono, że Jon Watts zajmie się reżyserią[329], jednak zrezygnował ze stanowiska w kwietniu 2022 roku[330]. We wrześniu ujawniono, że Matt Shakman zajmie się reżyserią[312], a Jeff Kaplan i Ian Springer zostali zatrudnieni do napisania scenariusza[313]. W marcu 2023 roku ujawniono, że nad scenariuszem pracuje Josh Friedman[314]. W lutym 2024 roku ujawniono, że główne role zagrają: Pedro Pascal jako Reed Richards / Mister Fantastic, Vanessa Kirby jako Sue Storm / Invisible Woman, Joseph Quinn jako Johnny Storm / Human Torch i Ebon Moss-Bachrach jako Ben Grimm / Thing[331]. Amerykańska data premiery została wyznaczona na 25 lipca 2025 roku[308].

Blade (2025) edytuj

W maju 2013 poinformowano, że przygotowywany jest scenariusz do filmu Blade[332]. W lipcu 2019 roku podczas San Diego Comic-Conu studio oficjalnie zapowiedziało film oraz poinformowano, że tytułową rolę zagra Mahershala Ali[264][232]. Na początku lutego 2021 roku Stacy Osei-Kuffour została zatrudniona na stanowisku scenarzysty[315], a w lipcu poinformowano, że Bassam Tariq obejmie stanowisko reżysera filmu[333]. Pod koniec września Tariq zrezygnował z dalszej pracy nad filmem. Ujawniono również, że Beau DeMayo pracuje nad scenariuszem[316]. W październiku przesuniętą datę premiery na 2024 rok[57]. W listopadzie poinformowano, że Yann Demange został zatrudniony na stanowisko reżysera oraz że Michael Starrbury napisze scenariusz[317]. Amerykańska data premiery została wyznaczona na 7 listopada 2025 roku[304].

Avengers 5 (2026) edytuj

Film został zapowiedziany w lipcu 2022 roku jako Avengers: The Kang Dynasty[49]. Pod koniec listopada 2023 roku Michael Waldron został zatrudniony do napisania scenariusza[319]. W grudniu poinformowano o rezygnacji z podtytułu w związku ze zwolnieniem Jonathana Majorsa z roli Kanga[320]. Amerykańska data premiery została zapowiedziana na 1 maja 2026 roku[318].

Avengers: Secret Wars (2027) edytuj

Film został zapowiedziany w lipcu 2022 roku[49]. Na początku października Michael Waldron został zatrudniony do napisania scenariusza[321]. Amerykańska data premiery została zapowiedziana na 7 maja 2027 roku[318].

Przyszłe projekty edytuj

W 2014 roku Kevin Feige poinformował, że plany filmowe studia sięgają do 2028 roku[334]. Studio ma zarezerwowane daty premier dla trzech niezatytułowanych filmów: 13 lutego, 24 lipca i 6 listopada 2026 roku[335][57].

Odbiór edytuj

Wyniki Box office edytuj

Filmowe Uniwersum Marvela dwanaście dni po premierze filmu Avengers: Czas Ultrona stała się najbardziej dochodową franczyzą na świecie, prześcigając dotychczasowego lidera serię filmów o Harrym Potterze[340]. Trzydzieści trzy filmy franczyzy przy budżecie prawie 6,4 miliarda dolarów zarobiło łącznie prawie 30 miliardów, z czego w Polsce ponad 107 milionów[341].

Film Data premiery Dochód Budżet [w mln USD]
w Polsce na świecie w Polsce [USD] na świecie [USD]
Iron Man 30 kwietnia 2008 14 kwietnia 2008 995 816 585 174 222 140
Incredible Hulk
(The Incredible Hulk)
13 czerwca 2008 6 czerwca 2008 484 495 263 427 551 150
Iron Man 2 30 kwietnia 2010 26 kwietnia 2010 1 136 267 623 933 331 200
Thor 29 kwietnia 2011 17 kwietnia 2011 1 612 281 449 326 618 150
Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie
(Captain America: The First Avenger)
5 sierpnia 2011 19 lipca 2011 453 329 370 569 774 140
Avengers
(Marvel’s The Avengers)
11 maja 2012 11 kwietnia 2012 3 165 105 1 518 594 910 220
Iron Man 3 9 maja 2013 14 kwietnia 2013 4 252 929 1 215 439 994 200
Thor: Mroczny świat
(Thor: The Dark World)
8 listopada 2013 22 października 2013 3 160 256 644 783 140 170
Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz
(Captain America: The Winter Soldier)
26 marca 2014 13 marca 2014 1 382 916 714 766 572 170
Strażnicy Galaktyki
(Guardians of the Galaxy)
1 sierpnia 2014 21 lipca 2014 2 518 706 774 176 600 196
Avengers: Czas Ultrona
(Avengers: Age of Ultron)
7 maja 2015 13 kwietnia 2015 3 967 269 1 405 035 767 280
Ant-Man 17 lipca 2015 29 czerwca 2015 1 300 023 519 250 779 130
Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów
(Captain America: Civil War)
6 maja 2016 12 kwietnia 2016 2 691 473 1 153 304 495 250
Doktor Strange
(Doctor Strange)
26 października 2016 20 października 2016 2 463 489 677 718 395 165
Strażnicy Galaktyki vol. 2
(Guardians of the Galaxy Vol. 2)
5 maja 2017 10 kwietnia 2017 3 247 124 863 755 804 200
Spider-Man: Homecoming 14 lipca 2017 28 czerwca 2017 2 692 532 880 166 924 175
Thor: Ragnarok 25 października 2017 10 października 2017 4 046 509 853 971 376 180
Czarna Pantera
(Black Panther)
14 lutego 2018 29 stycznia 2018 3 601 530 1 346 913 161 200
Avengers: Wojna bez granic
(Avengers: Infinity War)
26 kwietnia 2018 23 kwietnia 2018 7 367 423 2 048 359 754 316
Ant-Man i Osa
(Ant-Man and the Wasp)
3 sierpnia 2018 25 czerwca 2018 2 431 877 622 674 139 162
Kapitan Marvel
(Captain Marvel)
8 marca 2019 27 lutego 2019 4 512 068 1 128 274 794 152
Avengers: Koniec gry
(Avengers: Endgame)
25 kwietnia 2019 21 kwietnia 2019 10 558 455 2 797 800 564 356
Spider-Man: Daleko od domu
(Spider-Man: Far From Home)
5 lipca 2019 26 czerwca 2019 4 485 734 1 131 831 806 160
Czarna Wdowa
(Black Widow)
9 lipca 2021 29 czerwca 2021 2 668 203 379 751 655 200
Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni
(Shang-Chi and the Legend of Ten Rings)
3 września 2021 16 sierpnia 2021 2 035 793 432 243 292 150
Eternals 5 listopada 2021 18 października 2021 2 164 456 402 064 899 200
Spider-Man: Bez drogi do domu
(Spider-Man: No Way Home)
17 grudnia 2021 13 grudnia 2021 9 360 931 1 901 232 550 200
Doktor Strange w multiwersum obłędu
(Doctor Strange in the Multiverse of Madness)
6 maja 2022 2 maja 2022 4 669 654 954 357 698 200
Thor: Miłość i grom
(Thor: Love and Thunder)
8 lipca 2022 23 czerwca 2022 4 202 952 760 928 081 250
Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu
(Black Panther: Wakanda Forever)
11 listopada 2022 26 października 2022 2 974 844 859 208 836 250
Ant-Man i Osa: Kwantomania
(Ant-Man and The Wasp Quantumania)
17 lutego 2023 6 lutego 2023 2 357 770 476 071 180 200
Strażnicy Galaktyki vol. 3
(The Guardians of the Galaxy Vol. 3)
5 maja 2023 22 kwietnia 2023 4 202 603 845 555 777 250
Suma 107 164 812 29 600 664 438 6 362

Oceny krytyków edytuj

Film Rotten Tomatoes Metacritic
Iron Man 94%[342] 79[343]
Incredible Hulk
(The Incredible Hulk)
67%[344] 61[345]
Iron Man 2 72%[346] 57[347]
Thor 77%[348] 57[349]
Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie
(Captain America: The First Avenger)
79%[350] 66[351]
Avengers
(Marvel’s The Avengers)
91%[352] 69[353]
Iron Man 3 79%[354] 62[355]
Thor: Mroczny świat
(Thor: The Dark World)
66%[356] 54[357]
Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz
(Captain America: The Winter Soldier)
90%[358] 70[359]
Strażnicy Galaktyki
(Guardians of the Galaxy)
92%[360] 76[361]
Avengers: Czas Ultrona
(Avengers: Age of Ultron)
76%[362] 66[363]
Ant-Man 83%[364] 64[365]
Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów
(Captain America: Civil War)
90%[366] 75[367]
Doktor Strange
(Doctor Strange)
89%[368] 72[369]
Strażnicy Galaktyki vol. 2
(Guardians of the Galaxy Vol. 2)
85%[370] 67[371]
Spider-Man: Homecoming 92%[372] 73[373]
Thor: Ragnarok 93%[374] 74[375]
Czarna Pantera
(Black Panther)
96%[376] 88[377]
Avengers: Wojna bez granic
(Avengers: Infinity War)
85%[378] 68[379]
Ant-Man i Osa
(Ant-Man and the Wasp)
87%[380] 70[381]
Kapitan Marvel
(Captain Marvel)
79%[382] 64[383]
Avengers: Koniec gry
(Avengers: Endgame)
94%[384] 78[385]
Spider-Man: Daleko od domu
(Spider-Man: Far From Home)
90%[386] 69[387]
Czarna Wdowa
(Black Widow)
79%[388] 67[389]
Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni
(Shang-Chi and the Legend of Ten Rings))
91%[390] 71[391]
Eternals 47%[392] 52[393]
Spider-Man: Bez drogi do domu
(Spider-Man: No Way Home)
93%[394] 71[395]
Doktor Strange w multiwersum obłędu
(Doctor Strange in the Multiverse of Madness)
74%[396] 60[397]
Thor: Miłość i grom
(Thor: Love and Thunder)
67%[398] 57[399]
Wilkołak nocą
(Werewolf by night)
89%[400] 69[401]
Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu
(Black Panther: Wakanda Forever)
83%[402] 67[403]
Strażnicy Galaktyki: Coraz bliżej święta
(The Guardians of the Galaxy Holiday Special)
94%[404] 82[405]
Ant-Man i Osa: Kwantomania
(Ant-Man and The Wasp Quantumania)
46%[406] 48[407]
Strażnicy Galaktyki vol. 3
(The Guardians of the Galaxy Vol. 3)
82%[408] 64[409]
Marvels
(The Marvels)
62%[410] 50[411]

Obsada i postacie powracające edytuj

Wielokrotnie swoje role powtórzyli: Robert Downey Jr. jako Tony Stark / Iron Man, Chris Evans jako Steve Rogers / Kapitan Ameryka, Chris Hemsworth jako Thor, Scarlett Johansson jako Natasha Romanoff / Czarna Wdowa i Mark Ruffalo jako Bruce Banner / Hulk. Ta piątka aktorów zagrała we wszystkich czterech częściach z serii Avengers[18][92][171][193]. Downey Jr., Evans i Hemsworth wystąpili w trylogiach na temat swoich postaci[21][102][115]. Ponadto Downey Jr. zagrał w filmie Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016)[102] i razem z Evansem w Spider-Man: Homecoming (2017)[157], a Hemsworth wystąpił w czwartej części przygód Thora[43]. Postać grana przez Johansson została przedstawiona w filmie Iron Man 2 (2010)[7] oraz pojawi się w swojej solowej produkcji Czarna Wdowa (2021)[243]. Aktorka zagrała również w dwóch filmach o Kapitanie Ameryce u boku Evansa[47][102]. Ruffalo, który wystąpił również w Thor: Ragnarok (2017)[115] zastąpił Edwarda Nortona, który zagrał postać Hulka tylko w jego solowej produkcji[27].

Chris Pratt jako Peter Quill / Star-Lord, Zoe Saldana jako Gamora, Dave Bautista jako Drax, Vin Diesel jako głos Groota, Bradley Cooper jako głos Rocketa tworzą skład filmowych Strażników Galaktyki, którzy pojawili się w trzech produkcjach na temat swojej drużyny[67][110][296][295] oraz wystąpili w dwóch filmach z serii Avengers: Wojna bez granic (2018)[171] i Koniec gry (2019)[193]. Paul Rudd wcielił się w rolę Scotta Langa / Ant-Mana, a Evangeline Lilly zagrała Hope Van Dyne w filmach Ant-Man (2015)[73], Ant-Man i Osa (2018)[128] i Avengers: Koniec gry (2019)[193] oraz powtórzyli ją w Ant-Man i Osa: Kwantomania[287]. Rudd pojawił się również w filmie Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016)[102].

Chadwick Boseman jako T’Challa / Czarna Pantera i Tom Holland jako Peter Parker / Spider-Man przedstawieni zostali w filmie Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016)[102][140]. Boseman zagrał w solowym filmie na temat swojej postaci[122], natomiast Holland zagrał w trzech filmach o Człowieku Pająku[111][139][158]. Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange wystąpił w jednej solowej produkcji[107] i powrócił w sequelu[224]. Aktor zagrał również w Thor: Ragnarok (2017)[116]. Boseman, Holland i Cumberbatch zagrali w dwóch częściach z serii Avengers: Wojna bez granic (2018)[171] i Koniec gry (2019)[193]. Brie Larson jako Carol Danvers / Kapitan Marvel pojawiła się w solowej produkcji na temat tej superbohaterki[131] oraz powróciła w sequelu[300]. Larson zagrała również w Avengers: Koniec gry (2019)[193].

Samuel L. Jackson zagrał epizodycznie postać Nicka Fury’ego w kilku filmach[22][7], dołączył do głównej obsady dopiero przy Avengers (2012)[18] i pojawiał się regularnie w kolejnych produkcjach franczyzy[47][179][131][139]. Wielokrotnie swoje role powtarzali również: Hayley Atwell, Jacob Batalon[172], Paul Bettany[172], Josh Brolin, Don Cheadle, Michael Douglas[172], Idris Elba[172], Jon Favreau[193], Martin Freeman[122], Karen Gillan[193], Clark Gregg[18], Danai Gurira, Tom Hiddleston, William Hurt, Pom Klementieff, Anthony Mackie, Elizabeth Olsen, Gwyneth Paltrow, Natalie Portman, Jeremy Renner, Rene Russo[193], Stellan Skarsgård[92], Cobie Smulders, Sebastian Stan[193], Martin Starr[139], Tessa Thompson, Benedict Wong i Letitia Wright[193].

Rolę Howarda Starka, ojca Tony’ego odgrywało dwóch aktorów: John Slattery jest odtwórcą roli dojrzałego Howarda i wystąpił w Iron Man 2 (2010)[7] oraz powtórzył swoją rolę w filmach Ant-Man (2015)[99], Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016)[141] i Avengers: Koniec gry (2019)[193]; natomiast Dominic Cooper gra młodszą wersję ojca Tony’ego i wystąpił w Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie (2011)[15], krótkometrażówce[412] i serialach[413]. Ponadto Gerard Sanders jako Howard Stark pojawił się tylko na zdjęciu w filmie Iron Man (2008)[414].

W tabeli są uwzględnieni aktorzy i postaci, którzy spełniają wszystkie poniższe warunki:
* przynajmniej w jednym filmie zaliczeni zostali do głównej obsady (pojawili się stopce plakatu);
* pojawili się w przynajmniej dwóch różnych Fazach Uniwersum;
* pojawili się w więcej niż jednej serii filmowej (np. Rene Russo pojawiła się w dwóch filmach o Thorze i jednym z serii Avenegrs, dlatego została uwzględniona, natomiast Anthony Hopkins wystąpił tylko w trzech filmach o Thorze, więc nie został w niej uwzględniony)
Postać Faza I Faza II Faza III Faza IV Faza V Faza VI Przypisy
M’Baku   Winston Duke   [122][193][237]
Bruce Banner
Hulk
Edward Norton / Mark Ruffalo Mark Ruffalo   [27][18][77][92][115][171][189][193][248]
James „Bucky” Barnes
Zimowy Żołnierz
Sebastian Stan   [15][47][100][102][167][171][193]
Clint Barton
Hawkeye
Jeremy Renner   [40][18][92][102][193]
Peggy Carter Hayley Atwell   [15][47][92][98][193][415]
Phil Coulson Clark Gregg   Clark Gregg   [20][7][38][18][131]
Carol Danvers
Kapitan Marvel
  Brie Larson   [131][193][248][300]
Drax   Dave Bautista   [67][110][171][262][294]
Jane Foster Natalie Portman   [37][41][193][43]
Frigga Rene Russo   [37][41][193]
Nick Fury Samuel L. Jackson   Samuel L. Jackson   [22][7][39][47][92][179][131][193][139][416]
Gamora   Zoe Saldana   Zoe Saldana   [67][110][171][193][296][295]
Groot   Vin Diesel   [88][110][171][193][262][296][295]
Roger Harrington Martin Starr   Martin Starr   [417][157][139][418]
Heimdall Idris Elba   [37][41][92][115][172][262]
Maria Hill Cobie Smulders   [18][47][92][179][193][139]
Harold „Happy” Hogan Jon Favreau   [20][32][21][157][139][193][419]
J.A.R.V.I.S. Paul Bettany   [33][53][75][92]
Ulysses Klaue   Andy Serkis   [420][122]
Korath   Djimon Hounsou   [67][131]
Korg   Taika Waititi   [421][193][422]
Cassie Lang   Abby Ryder Fortson Abby Ryder Fortson / Emma Fuhrmann   Kathryn Newton   [73][128][193][232]
Scott Lang
Ant-Man
  Paul Rudd   Paul Rudd   [73][102][128][193][287]
Ned Leeds   Jacob Batalon   [157][175][193][139][258]
Loki Tom Hiddleston   [37][18][41][115][172][193]
Mantis   Pom Klementieff   [110][172][193][262][293]
Wanda Maximoff
Szkarłatna Wiedźma
  Elizabeth Olsen   [92][102][171][193][43]
Nebula   Karen Gillan   [67][110][171][193][262][297]
Kraglin Obfonteri   Sean Gunn   [423][110][193][262][299]
Okoye   Danai Gurira   [122][171][193][265]
May Parker   Marisa Tomei   [111][193][139][424]
Peter Parker
Spider-Man
[a]
Max Fevrau   Tom Holland   [35][140][111][171][193][139][158]
Alexander Pierce   Robert Redford   [47][193]
Virginia „Pepper” Potts Gwyneth Paltrow   [20][7][51][21][157][171][193]
Hank Pym   Michael Douglas   Michael Douglas   [73][128][193][287]
Peter Quill
Star-Lord
  Chris Pratt   [67][110][171][193][262][293]
Ramonda   Angela Bassett   [122][193][237]
James „Rhodey” Rhodes
War Machine
Terrence Howard / Don Cheadle Don Cheadle   [20][23][21][92][102][171][189][193]
Rocket   Bradley Cooper   [88][110][171][193][262][296][295]
Steve Rogers
Kapitan Ameryka
Chris Evans   [15][18][80][47][92][100][102][157][171][189][193]
Natasha Romanoff
Czarna Wdowa
Scarlett Johansson   [7][18][47][92][102][163][171][189][193][243]
Ronan   Lee Pace   [67][131]
Everett K. Ross   Martin Freeman   [102][122][266]
Thaddeus „Thunderbolt” Ross William Hurt   William Hurt   [27][102][172][193][244]
Brock Rumlow
Crossbones
  Frank Grillo   [47][102][193]
Erik Selvig Stellan Skarsgård   [37][18][41][92][262]
Johann Schmidt
Czerwona Czaszka
Hugo Weaving   Ross Marquand   [15][46][193]
Shuri   Letitia Wright   [122][171][193][267]
Howard Stark Dominic Cooper / John Slattery John Slattery   [15][7][99][141][193]
Tony Stark
Iron Man
Robert Downey Jr.   [20][7][18][21][92][102][111][171][193]
Stephen Strange   Benedict Cumberbatch   [107][116][171][193][224]
Thanos Damion Poitier Josh Brolin   [54][55][90][171][193]
Thor Chris Hemsworth   [37][41][92][145][115][171][193][43]
Taneleer Tivan
Kolekcjoner
  Benicio del Toro   [67][171]
Hope Van Dyne
Osa
  Evangeline Lilly   Evangeline Lilly   [73][128][193][287]
Janet Van Dyne
Osa
  Hayley Lovitt Michelle Pfeiffer   Michelle Pfeiffer   [185][128][193][232]
Vision   Paul Bettany   [92][102][171]
Walkiria   Tessa Thompson   [115][193][43]
Sam Wilson
Falcon
  Anthony Mackie   Anthony Mackie   [47][92][97][102][171][193][49]
Wong   Benedict Wong   [107][172][193][248][425][224]

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. W lipcu 2017 roku zostało ujawnione, że dziecko z maską Iron Mana uratowane przez Tony’ego Starka w filmie Iron Man 2 to Peter Parker.

Przypisy edytuj

  1. a b c d Iron-Clad date: May 2, 2008. marvel.com. [dostęp 2006-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  2. a b Rozchwytywany Robert Downey Jr.. canalplus.pl. [dostęp 2019-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  3. a b Iron Man Aussie Premiere Pics. SuperHeroHype. [dostęp 2008-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  4. a b Borys Kit: Marvel Studios outlines slew of superhero titles. The Hollywood Reporter. [dostęp 2006-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-11)]. (ang.).
  5. a b c Marvel: The Incredible Hulk to smash into theaters June 13, 2008. marvel.com. [dostęp 2006-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  6. a b Incredible Hulk – zapowiedź. gram.pl. [dostęp 2008-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  7. a b c d e f g h i j k l m n o Brian Lowry: Iron Man 2. Variety. [dostęp 2010-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  8. a b Odkryto tajemnicę Iron Man 2. fdb.pl. [dostęp 2009-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  9. a b „Iron Man 2” Premiere. CBS News. [dostęp 2010-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  10. a b Iron Man 2 wraps on schedule. marvel.com. [dostęp 2009-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  11. a b Skyjoker: On the Spot: Kenneth Branagh’s THOR World Premiere in Sydney!. Spotlight Report. [dostęp 2011-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  12. a b Chris Hemsworth i Tom Hiddleston znów jako Thor i Loki. Wirtualna Polska. [dostęp 2010-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  13. a b c d THOR MOVIE: NEW THOR AND MJOLNIR PIC. marvel.com. [dostęp 2010-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  14. a b Zdjęcia do kontynuacji Kapitana Ameryki w marcu. Onet.pl. [dostęp 2012-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-26)]. (pol.).
  15. a b c d e f g h i j Kirk Honeycutt: Captain America: The First Avenger: Film Review. The Hollywood Reporter. [dostęp 2011-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  16. a b Daniel Tovrov: 'Captain America: The First Avenger’ Premieres in LA [PHOTOS]. International Business Times. [dostęp 2011-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  17. a b Jan Bolanowski: Avengers zarobiło rekordową sumę w USA. Polska premiera 11 maja. Forsal.pl. [dostęp 2012-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-26)]. (pol.).
  18. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Marvel’s The Avengers begins production. marvel.com. [dostęp 2011-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  19. a b Michael O’Connell: Marvel Sets ‘The Avengers’ World Premiere for April 11. The Hollywood Reporter. [dostęp 2012-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  20. a b c d e f Todd MacCarthy: Iron Man. Variety. [dostęp 2008-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-13)]. (ang.).
  21. a b c d e f g h i j Germain Lussier: Marvel’s Iron Man 3 Flies Into IMAX 3D. marvel.com. [dostęp 2013-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  22. a b c Hunter Stephenson: Don’t Skip the Iron Man End Credits: Samuel L. Jackson’s Nick Fury Appears After. /Film. [dostęp 2008-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-24)]. (ang.).
  23. a b c Amy Ryan: 'Iron Man 2': Terrence Howard’s out, Don Cheadle’s in. Entertainment Weekly. [dostęp 2008-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  24. Ben Fritz: Marvel steels itself for ‘Iron’. Variety. [dostęp 2005-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  25. Funding Initiated for Iron Man Movie. SuperHeroHype. [dostęp 2007-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-02)]. (ang.).
  26. Iron Man Movie Update. SuperHeroHype. [dostęp 2007-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-30)]. (ang.).
  27. a b c d Todd McCarthy: The Incredible Hulk. Variety. [dostęp 2008-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  28. Edward Douglas: Robert Downey Jr. is Iron Man!. SuperHeroHype. [dostęp 2008-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  29. a b Phil De Semlyen: Leterrier: Mark Ruffalo Nearly My Hulk. Empire. [dostęp 2013-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  30. Scott Huver: The Incredible Hulk: A Smashing Sampling of Scenes. SuperHeroHype. [dostęp 2008-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  31. The Incredible Hulk Production Notes. scifijapan.com. [dostęp 2008-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  32. a b Hugh Hart: Jon Favreau’a Iron Man 2 mission: feed the fans. Wierd. [dostęp 2010-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  33. a b Todd Gilchrist: Paul Bettany returns for Iron Man 2. Oh, you don’t remember him?. blastr.com. [dostęp 2009-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  34. Leslie Bibb is Back for Iron Man 2. SuperHeroHype. [dostęp 2009-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  35. a b c Mike Ryan: ‘Spider-Man: Homecoming’ Director Jon Watts Explains Real Story Behind Peter Parker’s ‘Iron Man 2’ Cameo. uproxx.com. [dostęp 2017-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  36. Marvel Announces 'Iron Man 2'. Access Hollywood. [dostęp 2008-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-04)]. (ang.).
  37. a b c d e f g h Thor movie: Principal photography starts!. marvel.com. [dostęp 2010-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-01)]. (ang.).
  38. a b Marc Graser: Gregg pulls double duty. Variety. [dostęp 2010-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  39. a b c Borys Kit: Samuel L. Jackson’s Fury in flurry of Marvel films. Reuters. [dostęp 2009-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  40. a b Jeff Sneider: Exclusive: Jeremy Renner’s Hawkeye Will Cameo in ‘Thor’. The Wrap. [dostęp 2010-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  41. a b c d e f g h i j k Marvel’s Thor: The Dark World Thunders Into IMAX 3D. marvel.com. [dostęp 2013-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  42. a b c d Marc Storm: Marvel Studios Schedules New Release Dates for 4 Films. marvel.com. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  43. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Aaron Couch: Marvel Unveils Post-'Endgame’ Slate with ‘Eternals’, ‘Shang-Chi’ and Multiple Sequels. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  44. a b Chris Carle: Comic-Con 2006: Marvel Announces Three. IGN. [dostęp 2006-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  45. Scott Huver: Exclusive! Chris Hemsworth on Thor. SuperHeroHype. [dostęp 2010-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  46. a b c Tom Pritchard: Avengers: Infinity War Recast a Character, and You Probably Didn’t Even Notice. Gizmodo. [dostęp 2018-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  47. a b c d e f g h i j k l m n o p q r CAPTAIN AMERICA: THE WINTER SOLDIER BEGINS FILMING. marvel.com. [dostęp 2013-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  48. a b c d e f g h i j k l m n o p Rebecca Ford, Borys Kit: Marvel Reveals Complete Phase 3 Plans, Dates 'Black Panther,' 'Inhumans,' ‘Avengers: Infinity War’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2014-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  49. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Aaron Couch, Borys Kit: Marvel’s Kevin Feige Unveils Phase 5 Plans, New ‘Avengers’ Movies at Comic-Con. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  50. Jimmy O: IAR EXCLUSIVE: STANLEY TUCCI TALKS ‘CAPTAIN AMERICA’. iamrogue.com. [dostęp 2010-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  51. a b Daniel Martin: Gwyneth Paltrow to appear in ‘The Avengers’. nme.com. [dostęp 2012-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  52. Dominic Patten: Movie Castings: Seth Rogen Scores ‘The Interview’, ‘Endless Love’ Remake Gets Leads & ‘Winter Soldier’ Sees Agent Return. Deadline Hollywood. [dostęp 2013-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  53. a b Danica Davidson: Paul Bettany Confirms ‘Avengers’ Role, Will Return As Voice Of J.A.R.V.I.S.. MTV. [dostęp 2011-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-27)]. (ang.).
  54. a b Terri Schwartz: The Avengers has two Post-Credit scenes, mystery actor reveled. IFC. [dostęp 2012-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-12)]. (ang.).
  55. a b Steve Weintraub: Kevin Feige Talks Guardians of the Galaxy, Thor 3, Captain America 3, Doctor Strange, Casting Josh Brolin as Thanos, Comic-Con Plans, and More. Collider. [dostęp 2014-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  56. a b c d e f Marvel Studios Announces Filming of Marvel’s Avengers: Age of Ultron in South Korea. marvel.com. [dostęp 2014-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  57. a b c d e f Aaron Couch: Marvel Shifts Dates for ‘Avengers: Secret Wars,’ ‘Deadpool 3’, ‘Fantastic Four’ and ‘Blade’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-11)]. (ang.).
  58. Jessica Barnes: New Dates for Thor, Captain America, and The Avengers. Movie Fone. [dostęp 2009-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-23)]. (ang.).
  59. Michael Sangiacomo: Filming of ‘Avengers’ in Cleveland approaches the end. cleveland.com. [dostęp 2011-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  60. a b IRON MAN 3 – premiera w Polsce już 9 maja 2013!. Eska.pl. [dostęp 2013-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  61. a b Gwyneth Paltrow At The 'Iron Man 3' Red Carpet Premiere: Pepper Potts Goes Floral (PHOTOS). The Huffington Post. [dostęp 2013-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  62. a b Premiery kinowe listopad 2013. Co nowego w kinach 8 listopada?. Eska.pl. [dostęp 2013-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  63. a b Mingle with the stars at the premiere of Thor: The Dark World. The Sun. [dostęp 2013-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  64. a b Scarlett Johansson w nowym filmie Kapitan Ameryka w kinach 26 marca.. Eska.pl. [dostęp 2014-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  65. a b Ryan Penagos: MARVEL TAKES OVER HOLLYWOOD FOR THE CAPTAIN AMERICA: THE WINTER SOLDIER WORLD PREMIERE. marvel.com. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-13)]. (ang.).
  66. a b 1 sierpnia 2014 r. premiera filmu „Strażnicy galaktyki”. Wirtualne Media. [dostęp 2014-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  67. a b c d e f g h i j k l m Marvel Studios Begins Production on Guardians of the Galaxy. marvel.com. [dostęp 2013-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  68. a b Taryn Ryder: On the Red Carpet at the 'Guardians of the Galaxy’ Premiere. Yahoo. [dostęp 2014-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  69. a b Maria Szilagyi: Nadchodzi „Avengers: Czas Ultrona”! Premiera 7 maja. telemagazyn.pl. [dostęp 2015-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  70. a b Germain Lussier: Julie Delpy and Linda Cardellini Are In ‘Avengers: Age of Ultron’. /Film. [dostęp 2015-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  71. a b Maria Szilagyi: „Ant-Man” – nowa postać Marvela w kinach od 17 lipca. telemagazyn.pl. [dostęp 2015-07-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  72. a b Ant-Man Micro-Tech Challenge: Learn More. [dostęp 2015-06-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-06)]. (ang.).
  73. a b c d e f g h PRODUCTION BEGINS ON MARVEL’S ANT-MAN. marvel.com. [dostęp 2014-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  74. a b Jeff Sneider: Marvel’s ‘Ant-Man’ Resolves Writing Credit Dispute (Exclusive). The Wrap. [dostęp 2015-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  75. a b Robert Yaniz Jr: New ‘Iron Man 3′ Artwork Released; Jarvis Actor Paul Bettany Hasn’t Seen Marvel’s Films. Sreen Rant. [dostęp 2012-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  76. Scott Harris: 'Iron Man 3': 7 Things You May Have Missed the First Time Around. nextmovie.com. [dostęp 2016-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-14)]. (ang.).
  77. a b iamrogue: IAR EXCLUSIVE: MARK RUFFALO TALKS MARVEL CAMEOS AND THE FUTURE OF THE HULK. iamrogue.com. [dostęp 2013-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  78. Kate Ward: 'Iron Man 3' to come to theaters in 2013; Disney picks up marketing rights. Entertainment Weekly. [dostęp 2010-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  79. Cassie Foss: Fans get a sneak peek from the set of ‘Iron Man 3′. Star News. [dostęp 2012-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  80. a b Kevin Sullivan: ‘Thor: The Dark World’: You Won’t Believe The Story Behind The Cameo. MTV. [dostęp 2013-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  81. Cain Rodriguez: ‘Chuck’ Star Zachary Levi Replaces Josh Dallas As Fandral In ‘Thor 2’. Indie Wire. [dostęp 2012-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  82. Mike Fleming Jr: Marvel And Disney Setting 'Thor 2' For Summer 2013; Chris Hemsworth’s Back But Kenneth Branagh Won’t Return. Deadline Hollywood. [dostęp 2011-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  83. Louise Saunders: Filming for Thor 2: The Dark World gets underway in Surrey... but where is star Chris Hemsworth?. Daily Mail. [dostęp 2012-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  84. Jaimie Alexander: Heading back to Los Angeles after wrapping up on THOR 2 :) farewell Asgard, I will miss you xo. Twitter. [dostęp 2012-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  85. Roxanne Roberts, Amy Argetsinger: Hey, isn’t that...?: Garry Shandling in ‘Captain America’ sequel. The Washington Post. [dostęp 2013-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  86. Todd Brown: Meet Robert Redford’s S.H.I.E.L.D. Team From CAPTAIN AMERICA: THE WINTER SOLDIER. Screen Anarchy. [dostęp 2013-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  87. Geoff Boucher: ‘Captain America’ sequel set for April 2014. Los Angeles Times. [dostęp 2012-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  88. a b c Matt Goldberg: James Gunn Talks GUARDIANS OF THE GALAXY, Working with Bradley Cooper, Dances around Vin Diesel Playing Groot, and More. Collider. [dostęp 2013-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  89. James Wheatley: Guardians of the Galaxy Interview with Ophelia Lovibond. Flicks and the City. [dostęp 2014-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  90. a b c Joshua Nealey: Josh Brolin cast as Thanos in ‘Avengers: Age of Ultron,’ ‘Guardians’. Hypeble. [dostęp 2014-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  91. a b Jim Vejvoda: Comic-Con: Marvel Presents Thor 2, Cap 2, Guardians and Ant-Man. IGN. [dostęp 2012-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  92. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Scott Foundas: Film Review: ‘Avengers: Age of Ultron’. Variety. [dostęp 2015-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  93. Anne Joseph: Henry Goodman: ‘I wanted to be a very fine British actor’. The JC. [dostęp 2017-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  94. All The Easter Eggs You May Have Missed In 'Avengers 2'. Screen Crush. [dostęp 2015-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  95. Borys Kit: Disney Sets Release Date for 'Avengers 2'. The Hollywood Reporter. [dostęp 2012-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  96. a b c Marc Graser: Marvel Phase 3. Variety. [dostęp 2014-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  97. a b Dirk Libbey: Ant-Man Clip Confirms A Major Marvel Cameo. Cinema Blend. [dostęp 2015-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  98. a b Angie Han: Hayley Atwell’s Peggy Carter Will Be in ‘Ant-Man’. /Film. [dostęp 2015-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  99. a b c Courtney Jones: Marvel’s ‘Ant-Man’: Actor Martin Donovan joins the cast. Examiner. [dostęp 2014-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-25)]. (ang.).
  100. a b c Rich Johnston: Cameos, Credit Scenes And References – How Ant-Man Ties Into The MCU And The Comics (SPOILERS). BleedingCool.com. [dostęp 2015-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  101. Matt Goldberg: ANT-MAN Set for November 6, 2015. Collider. [dostęp 2012-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  102. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Marvel Studios Begins Production on Marvel’s 'Captain America: Civil War’. marvel.com. [dostęp 2015-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  103. a b Brian Truitt: Exclusive: Marvel launches program for girl scientists. USA Today. [dostęp 2016-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  104. a b Kapitan Ameryka 3 z nowym Spider-Manem! Świeży zwiastun filmu Kapitan Ameryka: Wojna Bohaterów. Eska.pl. [dostęp 2016-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  105. a b Adam Siennica: Doktor Strange szybciej w Polsce niż w USA!. NaEkranie.pl. [dostęp 2016-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  106. a b Karen Chu: ‘Doctor Strange’ Director Addresses Whitewashing Controversy. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  107. a b c d e Peter Debruge: Film Review: ‘Doctor Strange’. Variety. [dostęp 2016-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  108. a b Strażnicy Galaktyki vol. 2 – James Gun ukazał sesję nagraniową muzyki do filmu!. Movies Room. [dostęp 2017-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  109. a b Jessica Chandra: 8 WEIRD AND WONDERFUL THINGS THAT HAPPENED AT THE 'GUARDIANS OF THE GALAXY VOL. 2' TOKYO PREMIERE. cosmopolitan.com.au. [dostęp 2017-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-28)]. (ang.).
  110. a b c d e f g h i j k l Marvel: Marvel Studios Begins Production on Marvel’s 'Guardians of the Galaxy Vol. 2'. marvel.com. [dostęp 2016-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  111. a b c d e f g h Marc Storm: SDCC 2016: ‘SPIDER-MAN: HOMECOMING’ INTRODUCES ITS VILLAIN. marvel.com. [dostęp 2016-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  112. Rebecca Ford: ‘Jumanji’ Release Date Pushed, ‘Spider-Man’ Shifts. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-01-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  113. a b Spider-Man: The Homecoming Premiere, LA. Average Socialite. [dostęp 2017-06-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  114. a b Robert Skowroński: Co z wujkiem Benem w „Spider-Man: Homecoming”?. Antyradio. [dostęp 2017-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  115. a b c d e f g h i j k Marc Storm: Marvel Studios Confirms Stellar New Cast Members of the Highly Anticipated ‘Thor: Ragnarok’. marvel.com. [dostęp 2016-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  116. a b c d e Matt Zoller Seitz: Thor: Ragnarok. RogerEbert.com. [dostęp 2017-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  117. a b Coming up from the USA TODAY Network: College football rankings, ‘Thor: Ragnarok’ premiere and more. USA Today. [dostęp 2017-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  118. a b Marvel znów szokuje, czyli „Thor: Ragnarok” pełne gwiazd. Zobacz zdjęcia z kultowej produkcji. Dziennik Gazeta Prawna. [dostęp 2017-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  119. a b c d Marc Strom: MARVEL STUDIOS PHASE 3 UPDATE. marvel.com. [dostęp 2015-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  120. a b Czarna Pantera staje w obronie świata. TVN24.pl. [dostęp 2017-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  121. a b BLACK PANTHER PREMIERE, LA. Average Socialite. [dostęp 2018-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  122. a b c d e f g h i j k l Marc Storm: MARVEL STUDIOS BEGINS PRODUCTION ON ‘BLACK PANTHER’. marvel.com. [dostęp 2017-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  123. Eric Goldman: MARVEL STUDIOS’ ‘AVENGERS: INFINITY WAR’ OpenING ON APRIL 27. marvel.com. [dostęp 2018-03-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  124. a b Christine Dinh: THE AVENGERS REASSEMBLE ON THE SET OF ‘AVENGERS: INFINITY WAR’ TO TAKE ON THANOS. marvel.com. [dostęp 2018-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  125. a b „Avengers: wojna bez granic”. O tym zwiastunie się mówi. Dziennik Gazeta Prawna. [dostęp 2017-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  126. a b c d Marc Storm: Joe & Anthony Russo to Direct 2-Part Marvel’s ‘Avengers: Infinity War’ Event. marvel.com. [dostęp 2015-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  127. a b c d Devin Faraci: Markus & McFeely Will Write INFINITY WAR. BadassDigest.com. [dostęp 2015-04-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  128. a b c d e f g h Owen Gleiberman: Film Review: ‘Ant-Man and the Wasp’. Variety. [dostęp 2018-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  129. a b ANT-MAN AND THE WASP PRAWDOPODOBNIE BĘDZIE KOMEDIĄ ROMANTYCZNĄ. IGN. [dostęp 2017-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  130. a b ANT-MAN & THE WASP PREMIERE, LA. Average Socialite. [dostęp 2018-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  131. a b c d e f g h i j k l Owen Gleiberman: Film Review: ‘Captain Marvel’. Variety. [dostęp 2019-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  132. a b Bartosz Kęprowski: Captain Marvel – lista potencjalnych reżyserów!. Movies Room. [dostęp 2016-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  133. a b Lisa Keddie, Marie-Louise Gumuchian, Leslie Adler: ‘Captain Marvel’ stars roll out female-led action flick in London. Reuters. [dostęp 2019-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  134. a b c d Avengers: Endgame Premiere, LA. Average Socialite. [dostęp 2019-04-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  135. a b Mateusz Chrzczonowski: Znamy daty premier filmów IV fazy MCU aż do 2022 roku!. Movies Room. [dostęp 2018-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  136. Sandy Shaefer: Spider-Man: Far From Home Release Date Moves Up 3 Days. Screen Rant. [dostęp 2019-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  137. a b SPIDERMAN: FAR FROM HOME PREMIERE, LA. Average Socialite. [dostęp 2019-05-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  138. a b Spider-Man: Daleko od domu – premiera, zwiastun, obsada. Kiedy w kinach?. Eska.pl. [dostęp 2019-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  139. a b c d e f g h i j k l m n Owen Gleiberman: Film Review: ‘Spider-Man: Far From Home’. Variety. [dostęp 2019-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  140. a b c Sony Pictures and Marvel Studios Find Their ‘Spider-Man’ Star and Director. marvel.com. [dostęp 2015-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  141. a b c Sheri Linden: 'Captain America: Civil War’: Film Review. The Hollywood Reporter. [dostęp 2016-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  142. Every Captain America: Civil War Character From Marvel Comics Confirmed so Far. gamespot.com. [dostęp 2016-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  143. Steve Weinteraub: Directors Joe & Anthony Russo Confirm They’ll Direct CAPTAIN AMERICA 3; Say They’re Breaking the Story Now with Screenwriters Christopher Markus & Stephen McFeely. Collider. [dostęp 2014-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  144. Angie Han: ‘Captain America: Civil War’ Wraps Shooting. /Film. [dostęp 2015-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  145. a b Britt Hayes: ‘Doctor Strange’ Post-Credits Scenes Revealed!. Screen Crush. [dostęp 2016-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  146. Spencer Perry: First Set Photo of Benedict Cumberbatch as Doctor Strange!. SuperHeroHype. [dostęp 2015-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  147. Scott Derrickson: Photo op on wrap yesterday in NYC, Chiwetel covering Benedict’s Doctor Strange gesture.. Twitter. [dostęp 2016-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  148. Dave Trumbore: James Gunn Explains Why You Need to See ‘Guardians of the Galaxy Vol. 2’ in IMAX. Collider. [dostęp 2017-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  149. Mike Reyes: The Cut Guardians Of The Galaxy Vol. 2 Scene That Contained A Lot Of Easter Eggs. Cinema Blend. [dostęp 2017-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  150. Justin Harp: Marvel actually has plans for Howard the Duck... no, seriously. Digital Spy. [dostęp 2017-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  151. Marvel: SDCC 2014: Guardians of the Galaxy Sequel Coming in 2017. marvel.com. [dostęp 2014-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  152. James Gunn: Live Q&A now Hi!. Facebook. [dostęp 2016-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  153. James Gunn: And that’s a wrap on #GoTGVol2. WHEW. So much gratitude to my wonderful cast and crew. Thank you all.. Twitter. [dostęp 2016-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  154. Piotr Piskozub: Pajączek tu jest! Zobacz dwa świetne zwiastuny Spider-Man: Homecoming. NaEkranie.pl. [dostęp 2016-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  155. a b c d Marvel: Sony Pictures Entertainment Brings Marvel Studios Into The Amazing World Of Spider-Man. marvel.com. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  156. Owen Gleiberman: Film Review: ‘Spider-Man: Homecoming’. Variety. [dostęp 2017-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  157. a b c d e f g Meagan Damore: Spider-Man: Homecoming: Gwyneth Paltrow & Jennifer Connelly Confirmed. CBR.com. [dostęp 2017-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  158. a b c d e f g Brent Lang: Spider-Man Will Stay in the Marvel Cinematic Universe. Variety. [dostęp 2019-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  159. Josh Wilding: Details On Marvel/Sony SPIDER-MAN Deal; Drew Goddard Eyed To Direct Solo Movie. ComicBookMovie.com. [dostęp 2014-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  160. Jay Jayson: Spider-Man: Homecoming Now Casting High School Extras. ComicBook.com. [dostęp 2016-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  161. Megan Peters: Tom Holland Shares Photo From Spider-Man: Homecoming’s Last Day Of Filming. ComicBook.com. [dostęp 2016-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  162. Jamie Lovett: The Warriors Three Returning For Thor: Ragnarok. ComicBook.com. [dostęp 2016-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  163. a b Joseph Schmidt: ‘Thor: Ragnarok’ Has a Secret Cameo From Another Avenger. comicbook.com. [dostęp 2017-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  164. Justin Kroll: Marvel Taps Craig Kyle to Co-Write ‘Thor 3’ with Christopher Yost. Variety. [dostęp 2014-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  165. Patrick Frater: Marvel’s ‘Thor: Ragnarok’ and Fox’s ‘Alien’ Sequel To Shoot in Australia. Variety. [dostęp 2015-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  166. Spencer Perry: Thor: Ragnarok Wraps Filming, Director Taika Waititi Shares Video from Set. ComigSoon.net. [dostęp 2016-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  167. a b Hugh Armitage: Black Panther’s post-credits scenes explained. Digital Spy. [dostęp 2018-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  168. Erin Nyren: ‘Black Panther’ Sequel Set for 2022 Release. Variety. [dostęp 2019-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  169. Matt Walljasper: What’s filming in Atlanta now? Black Panther, I, Tonya, Stranger Things, and why MCU = ATL. Atlanta Magazine. [dostęp 2017-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  170. Kyle Buchanan: You’re Not Ready for Black Panther’s Stunning New Spin on Superhero Movies. Vulture. [dostęp 2017-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  171. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac Owen Gleiberman: Film Review: ‘Avengers: Infinity War’. Variety. [dostęp 2018-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  172. a b c d e f g h i j Avengers: Infinity War – Production Notes (PDF). [w:] Marvel Studios [on-line]. [dostęp 2018-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  173. Ciara Wardlow: The Great Big Irish Actors Appreciation Post. FilmSchoolRejects.com. [dostęp 2018-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  174. Tom Pritchard: Avengers: Infinity War Breakdown: Everything We Spotted in the First Trailer. Gizmodo. [dostęp 2017-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  175. a b Eric Francisco: ‘Spider-Man: Homecoming’ Star Wants Ned to Become a Villain. Inverse. [dostęp 2017-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  176. Wilson Morales: Isabella Amara Talks About Her Casting In Spider-Man: Homecoming & Confirms Avengers: Infinity War Appearance. BlackFilm. [dostęp 2017-03-19]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  177. Liberty University Graduate Earns Credit on Marvel’s Latest ‘Avengers’ Film. Business Insider. [dostęp 2018-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  178. Ethan Dizon: It has begun... So happy to be a part of #AvengersInfinityWar as @SpiderManMovie’s friend, Tiny. Watch the new trailer today! Thank you @MarvelStudios for the incredible opportunity. #chess #SpiderManHomecoming #MarvelStudios. Twitter. [dostęp 2017-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  179. a b c d e Mike Cecchini: Avengers: Infinity War After Credits Scene Explained. Den of Geek. [dostęp 2018-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  180. a b Ross A. Lincoln: Marvel’s ‘Avengers 3’ Gets Official Title With Temp Name Hung On ‘Avengers 4’. Deadline Hollywood. [dostęp 2016-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  181. Christopher Marc: ‘Avengers: Infinity War’ Production Start Date Revealed. omegaunderground.com. [dostęp 2016-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  182. Nick Romano: Avengers: Infinity War has wrapped filming. Entertainment Weekly. [dostęp 2017-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  183. a b c Rebecca Rubin: Marvel Kicks Off Production on ‘Ant-Man and the Wasp’ With Short New Video. Variety. [dostęp 2017-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  184. Hugh Armitage: How Ant-Man and The Wasp connects to the wider MCU. Digital Spy. [dostęp 2018-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  185. a b Hayley Lovitt: #Antman #marvel #janetvandye #MCU #iamjanet. Twitter. [dostęp 2015-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  186. Hugh Armitage: Ant-Man and The Wasp post-credits scenes explained. Digital Spy. [dostęp 2018-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  187. Anthony D’Alessandro: Michelle Pfeiffer Is Janet Van Dyne In ‘Ant-Man And The Wasp’ – Comic-Con. Deadline Hollywood. [dostęp 2017-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  188. Christopher Marc: ‘Ant-Man and The Wasp’ aka ‘Cherry Blue’ Wraps At The End of November. omegaunderground.com. [dostęp 2017-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  189. a b c d e Devan Coggan: Those Captain Marvel post-credits scenes, explained. Entertainment Weekly. [dostęp 2019-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  190. Eric Eisenberg: Captain Marvel Had A Secret Agents Of S.H.I.E.L.D. Easter Egg. Cinema Blend. [dostęp 2019-06-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  191. Nicole Sobon: Captain Marvel Set Video Confirms Start of Production. CBR.com. [dostęp 2018-03-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  192. Nicole Sobon: Captain Marvel Wraps Principal Photography. CBR.com. [dostęp 2018-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  193. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az ba bb bc bd be bf bg bh bi Avengers: Endgame Press Kit (PDF). Marvel Studios. [dostęp 2019-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  194. Brian Truitt: It’s finally here! Watch the first trailer for Marvel’s newly titled ‘Avengers: Endgame’. USA Today. [dostęp 2018-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  195. Spencer Perry: Avengers 4 Filming Has Begun!. ComingSoon.net. [dostęp 2017-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  196. Dave Trumbore: ‘Avengers 4’ Wraps Filming as the Russo Brothers Move into Post-Production. Collider. [dostęp 2018-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  197. Germain Lussier: The Avengers 4 Trailers Are Going To Have A Weird Marketing Problem. Gizmodo. [dostęp 2018-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  198. a b Andrew Dyce: Spider-Man: Far From Home Easter Eggs & MCU Connections. Screen Rant. [dostęp 2019-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  199. Kyle Buchanan: Spider-Man: Far From Home Adds Samuel L. Jackson, Cobie Smulders. Vulture. [dostęp 2018-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  200. Mike Reyes: Spider-Man Far From Home Has Renamed Endgame’s The Decimation. Cinema Blend. [dostęp 2019-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  201. Sean Keane: Spider-Man: Far From Home postcredits scenes, explained. CNet. [dostęp 2019-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  202. Anthony D’Alessandro: ‘Spider-Man: Homecoming 2’ Shoots Web Around Independence Day 2019; ‘Bad Boys 4’ Moves To Memorial Day. Deadline Hollywood. [dostęp 2016-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  203. Thomas Bacon: Spider-Man: Far From Home Is The Last MCU Phase 3 Movie, Not Endgame. Screen Rant. [dostęp 2019-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  204. Sam Stone: First Spider-Man: Far From Home Set Photos Surface. CBR.com. [dostęp 2018-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  205. Cooper Hood: Spider-Man: Tom Holland Announces Far From Home Has Wrapped. Screen Rant. [dostęp 2018-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  206. a b Allie Gemmill: Alexandre Desplat to Score ‘Black Widow’, a Fact Casually Revealed in the Latest Trailer. Collider. [dostęp 2020-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-15)]. (ang.).
  207. a b Borys Kit: ‘Black Widow’ Movie Finds Director in Cate Shortland (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  208. a b Rebecca Rubin: ‘Black Widow,’ ‘Cruella’ to Debut on Disney Plus and in Theaters as Disney Shifts Dates for Seven Films. Variety. [dostęp 2021-03-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-23)]. (ang.).
  209. a b c d e f Filmowe premiery przyspieszone. Co zobaczymy w kinie za tydzień?. Onet.pl. [dostęp 2021-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-15)]. (pol.).
  210. a b Mindy Burrows: ‘Black Widow’ screening rolls out the red carpet for London film fans. Reuters. [dostęp 2021-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-29)]. (ang.).
  211. Mike Fleming Jr: ‘Shang-Chi’ Marvel’s First Asian Film Superhero Franchise; Dave Callaham Scripting, Search On For Director Of Asian Descent. Deadline Hollywood. [dostęp 2018-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  212. a b Aaron Couch, Borys Kit: Marvel’s ‘Shang-Chi’ Sets Director Destin Daniel Cretton. The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  213. a b Rachel Paige: ‘Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings’: Watch the New Teaser Trailer Now. marvel.com. [dostęp 2021-04-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-22)]. (ang.).
  214. a b Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings Premiere. AverageSocialite. [dostęp 2021-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-16)]. (ang.).
  215. a b Ethan Anderton: Why Does Marvel’s ‘Eternals’ Poster Credit Chloé Zhao With Two Writing Credits?. /Film. [dostęp 2021-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-24)]. (ang.).
  216. a b Borys Kit: Marvel Studios’ ‘The Eternals’ Finds Its Director With Chloe Zhao. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  217. Umberto Gonzalez, Brian Welk: Disney Pushes ‘Black Widow’ Back to 2021. The Wrap. [dostęp 2020-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-23)]. (ang.).
  218. a b Eternals Premiere, LA. Average Socialite. [dostęp 2021-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-13)]. (ang.).
  219. a b Mike Fleming Jr: Next Post-‘Spider-Man’ Skirmish For Sony & Disney: A Tug Of War Over ‘Spider-Man’ Helmer Jon Watts?. Deadline Hollywood. [dostęp 2019-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  220. Jordan Moreau: ‘Spider-Man: Far From Home’ Sequel Delayed to December 2021. Variety. [dostęp 2020-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-24)]. (ang.).
  221. a b Ruben V. Nepales: Tom Holland excited to shoot ‘Spider-Man 3,’ says story is ‘absolutely ‘insane’. Inquirer. [dostęp 2020-03-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-02)]. (ang.).
  222. a b Spider-Man: No Way Home. United International Pictures. [dostęp 2021-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-01)]. (pol.).
  223. a b Gregory Lawrence: Exclusive: 'Spider-Man: No Way Home’ Run Time Revealed. Collider. [dostęp 2021-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-09)]. (ang.).
  224. a b c d e Borys Kit: Scott Derrickson Returning to Direct ‘Doctor Strange’ Sequel (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  225. a b Borys Kit: 'Doctor Strange 2' Lands New Writer in 'Loki' Show Creator (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-24)]. (ang.).
  226. a b Brent Lang: ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ Director Scott Derrickson Drops Out (EXCLUSIVE). Variety. [dostęp 2020-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-10)]. (ang.).
  227. a b Rachel Paige: Update: Marvel Studios Upcoming Films Release Dates. marvel.com. [dostęp 2021-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-18)]. (ang.).
  228. a b Chris Evangelista: Sam Raimi Confirms He’s Directing ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’. /Film. [dostęp 2020-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  229. a b c d e f g h Mateusz Zaczyk: Polskie daty premier filmów Disneya na 2022 rok. „Thor 4” i „Czarna Pantera 2” z tytułami. Filmożercy. [dostęp 2021-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)]. (pol.).
  230. a b Doctor Strange in the Multiverse of Madness Premiere, LA. Average Socialite. [dostęp 2022-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-23)]. (ang.).
  231. a b Borys Kit: Taika Waititi to Direct 'Thor 4' (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  232. a b c d e f g h Ant-Man 3 Is Called Ant-Man and the Wasp: Quantumania, Blade Gets Status Update. IGN. [dostęp 2020-12-11]. (ang.).
  233. a b Thor: Love and Thunder Premiere, LA. Average Socialite. [dostęp 2022-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-29)]. (ang.).
  234. a b c d Nellie Andreeva: Marvel’s ‘Werewolf by Night’ Halloween Special Starring Gael Garcia Bernal & Laura Donnelly Gets Premiere Date & Trailer. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-11)]. (ang.).
  235. a b Adam Bernhardt: WandaVision and Moon Knight Writer Confirms They Co-Wrote Marvel’s Werewolf by Night. Comic Book. [dostęp 2022-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-13)]. (ang.).
  236. a b Borys Kit: Ryan Coogler Signs On to Write and Direct ‘Black Panther’ Sequel (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  237. a b c d e Terri Schwartz: Black Panther 2 Won’t Recast Chadwick Boseman as T’Challa. IGN. [dostęp 2020-12-11]. (ang.).
  238. a b Samantha Bergeson: ‘Black Panther: Wakanda Forever’ First Reactions: Marvel’s ‘Most Intimate and Heartfelt’ Movie. Indie Wire. [dostęp 2022-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-27)]. (ang.).
  239. a b Adam Chitwood: James Gunn Says the ‘Guardians of the Galaxy Holiday Special’ Contains "Stuff You Need to Learn Before ‘Vol. 3’”. Collider. [dostęp 2021-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-12)]. (ang.).
  240. a b Ethan Anderton: The Guardians of the Galaxy Holiday Special Coming Before Vol. 3. /Film. [dostęp 2020-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-27)]. (ang.).
  241. a b c Meredith Woerner: Guardians of the Galaxy Kidnap Kevin Bacon in ‘Holiday Special’ Trailer, Coming in November. Variety. [dostęp 2022-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-26)]. (ang.).
  242. Megan Peters: Black Widow Confirmed to Take Place After Captain America: Civil War and Will Reveal ‘Budapest’ Story. CoomicBook.com. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  243. a b c d e Devan Coggan: Black Widow hits Comic-Con with first details of Scarlett Johansson film. Entertainment Weekly. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  244. a b c Chris Arrant: William Hurt Joins Black Widow Film. newsarama.com. [dostęp 2019-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  245. Justin Kroll: Ray Winstone Joins Marvel’s ‘Black Widow’ (EXCLUSIVE). Variety. [dostęp 2019-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  246. Matthew Aguilar: New Black Widow Set Photos Surface as Production Officially Begins. CoomicBook.com. [dostęp 2019-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  247. Charlie Ridgely: Marvel’s Black Widow Wraps Production. CoomicBook.com. [dostęp 2019-10-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  248. a b c d e Mitch Brook: Shang-Chi Cast & Character Guide: All New & Returning MCU Actors. Screen Rant. [dostęp 2021-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-03)]. (ang.).
  249. a b Anthony D’Alessandro, Nellie Andreeva, Justin Kroll: Destin Daniel Cretton Inks Overall Deal With Marvel Studios & Hulu’s Onyx Collective; Set For Disney+ MCU Series & ‘Shang-Chi’ Sequel. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-06)]. (ang.).
  250. Cameron Bonomolo: Marvel’s Shang-Chi Clip Reveals a Black Widow Cameo. Comic Book. [dostęp 2021-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-04)]. (ang.).
  251. Jordan Moreau: Marvel Reveals Cast and Plot Details for ‘The Eternals’. Variety. [dostęp 2019-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  252. a b c Adam Bernhardt: Eternals: New Character Descriptions Surface Online. Comic Book. [dostęp 2020-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-29)]. (ang.).
  253. Sana Farzeen: Harish Patel confirms being part of MCU’s Eternals. The Indian Express. [dostęp 2021-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-13)]. (ang.).
  254. Chris Evangelista: Who Is The Voice Of Deviant Leader Kro In Eternals?. /Film. [dostęp 2021-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-06)]. (ang.).
  255. Adam Bernhardt: The Eternals: First Photos of Reported Sets Surface Online. ComicBook.com. [dostęp 2019-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  256. Rachel Page: 'Spider-Man: No Way Home’ Premieres in December 2021. marvel.com. [dostęp 2021-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-24)]. (ang.).
  257. a b Mae Abdulbaki: Every Returning MCU & Spider-Man Movie Character In No Way Home. Screen Rant. [dostęp 2021-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-29)]. (ang.).
  258. a b Tara Bennett: JACOB BATALON REACTS TO THE SPIDEY NEWS AND CONFIRMS NED WILL RETURN. syfy.com. [dostęp 2019-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  259. Tom Power: Spider-Man: No Way Home ending explained: major cameos, post-credits and more. TechRadar. [dostęp 2021-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-15)]. (ang.).
  260. a b c d Mae Abdulbaki: Doctor Strange 2 Cast Guide: Every Marvel Character Who Appears. Screen Rant. [dostęp 2022-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-10)]. (ang.).
  261. Tudor Leonte: Doctor Strange in the Multiverse of Madness Trailer Analysis & Theories. Coming Soon. [dostęp 2022-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-15)]. (ang.).
  262. a b c d e f g h i j k l Alisha Grauso: Every God In Thor: Love & Thunder. Screen Rant. [dostęp 2022-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-11)]. (ang.).
  263. Emily Garbutt: Every Thor: Love and Thunder cameo, listed and explained. GamesRadar+. [dostęp 2022-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-08)]. (ang.).
  264. a b c d e Hannah Shaw-Williams: Blade Is Officially An MCU Phase 5 Movie. Screen Rant. [dostęp 2019-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  265. a b Cameron Bonomolo: Black Panther 2: Danai Gurira Confirms Return as Okoye. ComocBook.com. [dostęp 2019-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  266. a b Vinnie Mancuso: ‘Black Panther 2’: Martin Freeman Confirms the Return of Everett Ross. Collider. [dostęp 2019-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  267. a b Mike Fleming Jr: Hot Package: John Boyega, Letitia Wright To Star In Mike Cahill-Directed Sci-Fi ‘Hold Back The Stars’. Deadline Hollywood. [dostęp 2018-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  268. Devan Coggan: Here are all Marvel’s upcoming Phase 4 movies and TV shows. Entertainment Weekly. [dostęp 2019-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  269. Chadwick Boseman, ‘Black Panther’ Actor, Dies of Cancer at 43. The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (ang.).
  270. a b Blair Marnell: James Gunn Sheds Some Light on the Guardians of the Galaxy Holiday Special. Superhero Hype. [dostęp 2021-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-27)]. (ang.).
  271. a b Rachel Paige: James Gunn Celebrates First Day of Filming ‘Guardians of the Galaxy Vol. 3’. marvel.com. [dostęp 2021-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-12)]. (ang.).
  272. a b Borys Kit: 'Ant-Man 3' Finds its Writer With ‘Rick and Morty’ Scribe (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  273. a b c d e Christine Dinh: Marvel Studios Celebrates the Movies. marvel.com. [dostęp 2021-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-03)]. (ang.).
  274. a b c Anthony D’Alessandro: ‘Ant-Man and the Wasp: Quantumania’ & ‘The Marvels’ Swap Release Dates. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-29)]. (ang.).
  275. a b Watch the ‘Ant-Man and The Wasp: Quantumania’ Red Carpet Premiere Livestream on February 6, 2023!. marvel.com. [dostęp 2023-01-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-31)]. (ang.).
  276. a b c Mateusz Zaczyk: Polskie daty premier nowych filmów Disneya na 2023 i 2024 rok. „Nawiedzony dwór”, spin-off „Króla lwa” i filmy Marvela. Filmożercy. [dostęp 2022-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-19)]. (pol.).
  277. a b Riley Utley: Guardians Of The Galaxy Vol. 3 Has Finally Screened, See What People Are Saying About James Gunn's Trilogy Capper. Cinema Blend. [dostęp 2023-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-23)]. (ang.).
  278. a b Borys Kit: 'Captain Marvel 2' in the Works With ‘WandaVision’ Writer (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-27)]. (ang.).
  279. a b Justin Kroll: ‘Captain Marvel 2’: ‘Candyman’s Nia DaCosta To Direct Sequel. Deadline Hollywood. [dostęp 2020-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-07)]. (ang.).
  280. a b Patrick Hipes: ‘Captain Marvel 2’: ‘Ms. Marvel’ Star Iman Vellani, Teyonah Parris Join Cast. Deadline Hollywood. [dostęp 2020-12-10]. (ang.).
  281. Aaron Couch: Disney Pushes ‘The Marvels’ Out of Summer. The Hollywood Reporter. [dostęp 2023-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-02-17)]. (ang.).
  282. a b Emily Zogbi: The Marvels Adds She-Hulk, Comic Book Writer Zeb Wells. CBR.com. [dostęp 2023-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-03)]. (ang.).
  283. a b Carolyn Giardina: ‘The Marvels’ to Take Over Las Vegas Sphere (Exclusive). The Hollywood Reporter, 2023-11-07. [dostęp 2023-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-08)]. (ang.).
  284. a b Michał Jarecki: Pierwszy zwiastun "The Marvels" nastraja optymistycznie! 5. faza MCU może okazać się znacznie ciekawsza. Spider’s Web, 2023-04-11. [dostęp 2023-11-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-03)]. (pol.).
  285. Aaron Couch: 'Ant-Man and the Wasp’ Director on Wooing Michelle Pfeiffer and His Marvel Future. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  286. Jennifer Drysdale: Michael Douglas Says ‘There’s Been Talk’ About 'Ant-Man 3'. etonline.com. [dostęp 2019-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  287. a b c d e Justin Kroll: ‘Ant-Man 3’ Moving Forward With Director Peyton Reed. Variety. [dostęp 2019-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  288. Jessica Kiang: Interview: James Gunn Talks ‘Guardians 2,’ Small Vs Big Budgets And Being “Betrayed” By ‘Lost’. IndieWire. [dostęp 2014-11-06]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  289. Aaron Couch: 'Guardians of the Galaxy 3': James Gunn Returning to Write and Direct. The Hollywood Reporter. [dostęp 2017-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  290. Brent Lang: James Gunn Fired From ‘Guardians of the Galaxy Vol. 3’. Variety. [dostęp 2018-07-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  291. Borys Kit: James Gunn in Demand for Major Studio Movies After Disney Firing. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  292. Borys Kit, Aaron Couch: James Gunn Back On as 'Guardians of the Galaxy 3' Director. The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  293. a b c d Wade Sheridan: Chris Pratt wishes ‘Guardians’ co-star Pom Klementieff happy birthday. UPI.com. [dostęp 2018-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  294. a b Steve Weintraub: Dave Bautista Talks ‘Avengers: Infinity War’ Spoilers and Working with Jodie Foster in ‘Hotel Artemis’. Collider. [dostęp 2018-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  295. a b c d e Borys Kit: Robert Downey Jr.'s Massive Payday Tops ‘Avengers: Endgame’ Star Deals. The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  296. a b c d e Hugh Armitage, Rosie Fletcher, Ian Sandwell: Guardians of the Galaxy 3 plot, cast, release date and everything you need to know. Digital Spy. [dostęp 2019-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  297. a b Nick Schager: Karen Gillan on the Future of Nebula Post-‘Avengers: Endgame’ and James Gunn’s Return to ‘Guardians’. Daily Beast. [dostęp 2019-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  298. Ethan Anderton: ‘Guardians of the Galaxy Vol. 3’ Is Bringing Back Elizabeth Debicki as Ayesha. /Film. [dostęp 2017-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  299. a b Corey Chichizola: Don’t Worry, James Gunn Has Big Plans For Kraglin In Guardians 3. Cinema Blend. [dostęp 2019-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  300. a b c Kate Aurthur: Brie Larson on Creating a Symbol With ‘Captain Marvel’. Variety. [dostęp 2019-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  301. Kofi Outlaw: Disney Announces Major Marvel Movie Release Date Change. Comic Book. [dostęp 2022-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-15)]. (ang.).
  302. a b Anthony D’Alessandro: Hugh Jackman Returning As Wolverine In ‘Deadpool 3’, Pic Sets Fall 2024 Release. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-27)]. (ang.).
  303. a b Ethan Shanfeld: Shawn Levy to Direct ‘Deadpool 3’ Starring Ryan Reynolds. Variety. [dostęp 2022-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-22)]. (ang.).
  304. a b c d e f g h Anthony D’Alessandro: Marvel’s ‘Deadpool 3’ Moves To July 2024 & ‘Captain America: Brave New World’ To 2025 As Disney Shakes Up Schedule Due To Actors Strike. Deadline Hollywood, 2023-11-10. [dostęp 2023-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-10)]. (ang.).
  305. a b First 'Deadpool & Wolverine' Teaser Debuts During The Big Game. marvel.com, 2024-02-11. [dostęp 2024-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-11)]. (ang.).
  306. a b Borys Kit, Aaron Couch: 'Captain America 4' in the Works With 'Falcon and the Winter Soldier’ Showrunner Malcolm Spellman (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-23)]. (ang.).
  307. a b Borys Kit: Captain America 4’ Finds Its Director in Filmmaker Julius Onah (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-16)]. (ang.).
  308. a b c d Anthony D’Alessandro: Marvel Moves On The Theatrical Sked: ‘Thunderbolts’ Shifts Up; ‘The Fantastic Four’ Moves Back In 2025. Deadline Hollywood, 2024-02-14. [dostęp 2024-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-14)]. (ang.).
  309. a b Justin Kroll: Marvel’s ‘Thunderbolts’ Movie Taps Jake Schreier As Director. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-05-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-16)]. (ang.).
  310. a b Rachel Seo: Marvel’s ‘Thunderbolts’ Adds ‘Beef’ Creator Lee Sung Jin as Writer (EXCLUSIVE). Variety. [dostęp 2023-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-30)]. (ang.).
  311. Ollie Bradley: Kevin Feige Comments On Marvel Adding An Asterisk To The Thunderbolts* Movie Title. Screen Rant, 2024-04-12. [dostęp 2024-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-04-12)]. (ang.).
  312. a b Ian Sandwell: Fantastic Four confirms new director – but no cast announcements. Digital Spy. [dostęp 2022-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-10)]. (ang.).
  313. a b Justin Kroll: ‘Fantastic Four’: Jeff Kaplan & Ian Springer To Write New Film For Marvel Studios. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-21)]. (ang.).
  314. a b Borys Kit: ‘Fantastic Four’ Movie Gets New Writer with ‘Avatar 2’ Scribe Josh Friedman (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2023-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-31)]. (ang.).
  315. a b Borys Kit: Marvel’s ‘Blade’ Movie Finds Its Writer in ‘Watchmen’ Scribe (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-06)]. (ang.).
  316. a b Aaron Couch, Borys Kit: Marvel’s ‘Blade’ Loses Director Bassam Tariq (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-28)]. (ang.).
  317. a b Borys Kit: Marvel’s ‘Blade’ Finds New Director With ‘Lovecraft Country’ Helmer Yann Demange. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-21)]. (ang.).
  318. a b c d Pamela McClintock, Aaron Couch: ‘Avatar 3’ Pushed a Year to 2025, Two ‘Star Wars’ Movies Head for 2026 and ‘Avengers’ Films Delayed. The Hollywood Reporter, 2023-06-13. [dostęp 2023-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-06-13)]. (ang.).
  319. a b Justin Kroll: ‘Loki’ Creator Michael Waldron To Write Marvel Studios’ ‘Avengers: The Kang Dynasty’. Deadline Hollywood, 2023-11-27. [dostęp 2023-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-11-27)]. (ang.).
  320. a b Aaron Couch, Borys Kit: Marvel Drops Jonathan Majors After Assault, Harassment Verdict. The Hollywood Reporter, 2023-12-18. [dostęp 2023-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-12-18)]. (ang.).
  321. a b Justin Kroll: ‘Avengers: Secret Wars’: Michael Waldron Tapped To Pen Upcoming Installment For Marvel Studios. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-03)]. (ang.).
  322. Aaron Couch: ‘Deadpool’ Can Stay R-Rated at Disney, Says Bob Iger. The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  323. Don Kaye: Deadpool 3 Waiting on Marvel Studios Green Light. Den of Geek. [dostęp 2019-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  324. Justin Kroll: ‘Deadpool 3’: Marvel Studios And Ryan Reynolds Tap The Molyneux Sisters To Pen The Sequel. Deadline Hollywood. [dostęp 2020-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-31)]. (ang.).
  325. Adam Chitwood: Kevin Feige Confirms ‘Deadpool 3’ Is an MCU Movie; Teases R-Rating and When It’s Filming. Collider. [dostęp 2021-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-03)]. (ang.).
  326. Mike Fleming Jr: Anthony Mackie Closes Deal To Star In Disney/Marvel’s ‘Captain America 4’ Film. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-20)]. (ang.).
  327. Aaron Couch, Borys Kit: ‘Captain America: New World Order’ Sets New Castmembers at D23. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-10)]. (ang.).
  328. EJ Panaligan: Marvel’s ‘Thunderbolts’ Recruits Florence Pugh, Sebastian Stan, David Harbour, Julia Louis-Dreyfus and More. Variety. [dostęp 2022-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-10)]. (ang.).
  329. Umberto Gonzalez, Ross A.Lincoln: ‘Spider-Man’ Director Jon Watts to Direct ‘The Fantastic Four’ for Marvel Studios. The Wrap. [dostęp 2020-12-10]. (ang.).
  330. Mike Fleming, Jr.: ‘Spider-Man’ Director Jon Watts Exits Marvel’s ‘Fantastic Four’. The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-07-20)]. (ang.).
  331. Pamela McClintock, Aaron Couch: ‘The Fantastic Four’ Cast Revealed for Marvel Movie. The Hollywood Reporter, 2024-02-14. [dostęp 2024-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-14)]. (ang.).
  332. Borys Kit, Paul Bond: Marvel Cliffhanger: Robert Downey Jr.'s $50 Million Sequel Showdown. The Hollywood Reporter. [dostęp 2013-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  333. Justin Kroll: ‘Blade’: ‘Mogul Mowgli’ Helmer Bassam Tariq Is Marvel’s Choice To Direct New Film Starring Mahershala Ali As Iconic Vampire Hunter. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-19)]. (ang.).
  334. Devin Leonard: The Pow! Bang! Bam! Plan to Save Marvel, Starring B-List Heroes. bloomberg.com. [dostęp 2014-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  335. Tom Tapp: Upcoming Marvel Cinematic Universe Films: The Multiverse Saga Listed, In Order, Through Phases 5 & 6. Deadline Hollywood. [dostęp 2022-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-05)]. (ang.).
  336. Erik Pedersen: Disney+ Programming: Here’s What Was Announced Or Confirmed For Streamer During Disney Investor Day. Deadline Hollywood. [dostęp 2020-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-04)]. (ang.).
  337. Justin Kroll: Marvel’s ‘Armor Wars’ Starring Don Cheadle Taps Yassir Lester As Head Writer Of Disney+ Series. Deadline Hollywood. [dostęp 2021-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-20)]. (ang.).
  338. Borys Kit: Marvel Shakes Up ‘Armor Wars’: Don Cheadle Series Now Being Developed As a Movie (Exclusive). The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-29)]. (ang.).
  339. Aaron Couch: Marvel and Sony Planning More ‘Spider-Man’ Beyond ‘No Way Home,’ Says Producer Amy Pascal. The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-29)]. (ang.).
  340. Joe: Marvel Cinematic Universe Is Now Highest Grossing Movie Franchise In The World. ComicBook.com. [dostęp 2015-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  341. Marvel Cinematic Universe. Box Office Mojo. [dostęp 2022-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  342. Iron Man. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  343. Iron Man. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  344. The Incredible Hulk. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  345. The Incredible Hulk. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  346. Iron Man 2. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  347. Iron Man 2. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  348. Thor. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  349. Thor. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  350. Captain America: The First Avenger. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  351. Captain America: The First Avenger. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  352. Marvel’s The Avengers. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  353. Marvel’s The Avengers. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  354. Iron Man 3. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  355. Iron Man 3. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  356. Thor: The Dark World. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  357. Thor: The Dark World. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  358. Captain America: The Winter Soldier (2014). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  359. Captain America: The Winter Soldier. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  360. Guardians of the Galaxy. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  361. Guardians of the Galaxy. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  362. Avenegrs: Age of Ultron (2015). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  363. Avengers: Age of Ultron. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  364. Ant-Man (2015). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  365. Ant-Man. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  366. Captain America: Civil War (2016). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  367. Captain America: Civil War. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  368. Doctor Strange (2016). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  369. Doctor Strange. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  370. Guardians of the Galaxy Vol. 2 (2017). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  371. Guardians of the Galaxy Vol. 2. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  372. Spider-Man: Homecoming (2017). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  373. Spider-Man: Homecoming. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  374. Thor: Ragnarok (2017). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  375. Thor: Ragnarok. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  376. Black Panther (2018). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  377. Black Panther. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  378. Avengers: Infinity War (2018). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  379. Avengers: Infinity War. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  380. Ant-Man and the Wasp (2018). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  381. Ant-Man and the Wasp. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  382. Captain Marvel (2019). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  383. Captain Marvel. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  384. Avenegrs: Endgame (2019). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  385. Avenegrs: Endgame. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  386. Spider-Man: Far From Home (2019). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  387. Spider-Man: Far From Home. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  388. Black Widow (2021). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  389. Black Widow. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  390. Shang-Chi and the Legend of Ten Rings (2021). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  391. Shang-Chi and the Legend of Ten Rings. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  392. Eternals (2021). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  393. Eternals. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  394. Spider-Man: No Way Home (2021). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  395. Spider-Man: No Way Home. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  396. Doctor Strange in the Multiverse of Madness. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  397. Doctor Strange in the Multiverse of Madness. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  398. Thor: Love and Thunder. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  399. Thor: Love and Thunder. Metacritic. [dostęp 2022-07-23]. (ang.).
  400. Werewolf by Night – Rotten Tomatoes. Rotten Tomatoes, 2022-10-07. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  401. Werewolf by Night. Metacritic. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  402. Black Panther: Wakanda Forever – Rotten Tomatoes. Rotten Tomatoes, 2022-11-11. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  403. Black Panther: Wakanda Forever. Metacritic. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  404. The Guardians of the Galaxy Holiday Special – Rotten Tomatoes. Rotten Tomatoes, 2022-11-25. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  405. The Guardians of the Galaxy Holiday Special. Metacritic. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  406. Ant-Man and The Wasp: Quantumania – Rotten Tomatoes. Rotten Tomatoes, 2023-02-17. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  407. Ant-Man and the Wasp: Quantumania. Metacritic. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  408. Guardians of the Galaxy Vol. 3 – Rotten Tomatoes. Rotten Tomatoes, 2023-05-05. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  409. Guardians of the Galaxy Vol. 3. Metacritic. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  410. The Marvels – Rotten Tomatoes. Rotten Tomatoes, 2023-11-10. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  411. The Marvels. Metacritic. [dostęp 2023-11-11]. (ang.).
  412. Rosie Fletcher: Marvel’s Agent Carter reaction: Comic-Con 2013. Games Radar. [dostęp 2013-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  413. Mark Cassidy: Dominic Cooper Will Reprise The Role Of ‘Howard Stark’ For AGENT CARTER Season 2. ComicBookMovie.com. [dostęp 2015-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  414. Vic Holtreman: Iron Man 2: Set Visit, Story Details & Meet Howard Stark. Screen Rant. [dostęp 2013-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  415. Emily Garbutt, Jack Shepherd: The Illuminati members in Doctor Strange 2, listed and explained. GamesRadar+. [dostęp 2022-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-05)]. (ang.).
  416. Syed Fahadullah Hussaini: Ms. Marvel Star Reveals Show Characters Return In Captain Marvel 2. Screen Rant. [dostęp 2021-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-08)]. (ang.).
  417. Kofi Outlaw: Kevin Feige Confirms Two Marvel Cinematic Universe Characters Are Actually the Same Person. ComicBook.com. [dostęp 2019-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  418. Michael Thomas: 'Spider-Man: No Way Home': Release Date, Cast, Plot Details, and Everything We Know So Far. Collider. [dostęp 2021-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-01)]. (ang.).
  419. Sean O’Connell: Tom Holland’s Spider-Man 3 Likely Bringing Back An Important Collaborator. Cinema Blend. [dostęp 2020-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-02)]. (ang.).
  420. Get to Know the ‘Avengers’ as They Assemble for New Adventure. movies.inquirer.net. [dostęp 2015-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  421. Derek Lawrence: Thor: Ragnarok director Taika Waititi to portray Korg in film. Entertainment Weekly. [dostęp 2017-04-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-11)]. (ang.).
  422. Nick Romano: Taika Waititi confirms Korg’s glorious return for Thor: Love and Thunder. Entertainment Weekly. [dostęp 2019-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-16)]. (ang.).
  423. TJ Dietsch: James Gunn Reveals His Brother’s Roles in ‘Guardians of the Galaxy’. CBR.com. [dostęp 2014-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  424. Rachel Labonte: MCU’s Spider-Man 3: Marisa Tomei Teases What To Expect Of Aunt May. Screen Rant. [dostęp 2020-06-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-20)]. (ang.).
  425. Matt Donnelly: ‘Spider-Man: No Way Home’ Trailer Officially Drops, Multiverse Villains Descend on Tom Holland. Variety. [dostęp 2021-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-08-25)]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj