Lista najkrócej urzędujących przywódców państwowych

lista w projekcie Wikimedia

Lista najkrócej urzędujących przywódców państwowych – lista obejmuje osoby, które sprawowały funkcję głowy państwa (lub pełniły zastępczo obowiązki głowy państwa) 1 tydzień (7 dni) lub krócej.

Zestawienie chronologiczne edytuj

Krócej niż 1 dzień edytuj

Zestawienie obejmuje osoby które sprawowały funkcję (pełniły obowiązki) głowy państwa krócej niż 1 dobę (24 godziny) lub 1 dzień kalendarzowy – personalia, funkcję, państwo i datę oraz opis sytuacji (o ile nie została ona opisana w następnym rozdziale).

Przywódca Portret Państwo Sprawowany urząd od do czas
Ludwik XIX     Francja król 2 sierpnia 1830 2 sierpnia 1830 ok. 20 minut[1]
Pedro Lascuráin Paredes     Meksyk prezydent 18 lutego 1913 18 lutego 1913 ok. 45 min.
Arthur Seyss-Inquart     Austria Pełniący obowiązki prezydenta[2][3] 13 marca 1938 13 marca 1938 niecałą 1 godzinę
Elio Di Rupo     Belgia premier rządu Belgii pełniący obowiązki króla[4][5] 21 lipca 2013 21 lipca 2013 około 1 godziny
Öwezgeldi Ataýew   Turkmenistan pełniący obowiązki prezydenta[6] 21 grudnia 2006 21 grudnia 2006 niecałe 2 godziny
Dick Cheney     Stany Zjednoczone wiceprezydent pełniący obowiązki prezydenta 29 czerwca 2002 (7:09) 29 czerwca 2002 (9:24) łącznie 4 godziny 20 min.[7]
Dick Cheney     Stany Zjednoczone wiceprezydent pełniący obowiązki prezydenta 21 lipca 2007 (7:16) 21 lipca 2007 (9:21) łącznie 4 godziny 20 min.[8]
Kamala Harris     Stany Zjednoczone wiceprezydent pełniąca obowiązki prezydenta 19 listopada 2021 (10:10) 19 listopada 2021 (11:35) 1 godzina, 25 minut[9]
Diosdado Cabello     Wenezuela wiceprezydent pełniący obowiązki prezydenta 13 kwietnia 2002 (11.28) 13 kwietnia 2002 (19.22) kilka godzin[10]
Augustyn Wołoszyn     Karpato-Ukraina prezydent (samozwańczego państwa) 15 marca 1939 (12:00) 15 marca 1939 (18:00)[11] ok. 8 godzin
Bogdan Borusewicz     Polska marszałek Senatu pełniący obowiązki Prezydenta 8 lipca 2010 (8:30)[12] 8 lipca 2010 (18:18:21)[13] 9 godzin, 48 minut
Mòdì Państwo Jin cesarz 9 lutego 1234 9 lutego 1234 około 12 godzin[14]
Agathe Uwilingiyimana   Rwanda pełniąca obowiązki prezydenta[15] 6 kwietnia 1994 (20:20) 7 kwietnia 1994 (ok. 10:00) około 14 godzin
Michał II     Rosja cesarz/wielki książę (sporne[16]) 2 marca 1917 3 marca 1917 około 16 godzin
Wiktor Czernomyrdin     Rosja pełniący obowiązki prezydenta 5 listopada 1996 (7:00) 6 listopada 1996 (6:00) 23 godziny[17]
Jan Nepomucen Umiński     Polska prezes Rządu Narodowego 23 września 1831 23 września 1831 1 dzień
Piotr Kobylański Polska, Litwa, Ruś[18] Prezes Rządu Narodowego[19] 9 czerwca 1863 10 czerwca 1863 1 dzień
Jules Dufaure     Francja tymczasowy prezydent 30 stycznia 1879 30 stycznia 1879 1 dzień
David Rice Atchison     Stany Zjednoczone p.o. prezydenta (sporne)[20][21] 4 marca 1849 4 marca 1849 1 dzień
Carlos Enrique Díaz de León     Gwatemala Tymczasowy prezydent Gwatemali[22] 27 czerwca 1954 28 czerwca 1954 1 dzień

Krótszego niż 1 doba panowania doszukiwano się również w historii Portugalii. 1 lutego 1908 Ludwik Filip śmiertelnie ranny (po zamachu w Lizbonie, w którym zginął jego ojciec Karol I) miał panować przez 20 minut. Po tym czasie umarł i prawo do tronu przeszło na jego młodszego brata Manuela II. Jednakże z punktu widzenia prawa portugalskiego takie panowanie de facto nie miało miejsca, gdyż nie zostało proklamowane przez parlament.

Tydzień lub krócej edytuj

Przywódca Portret Państwo Sprawowany urząd od do czas
Muhammad Ali Salim   Libia pełniący obowiązki Przewodniczącego Powszechnego Kongresu Narodowego[23] 8 sierpnia 2012 9 sierpnia 2012 1 dzień
Maktum ibn Raszid al-Maktum     Zjednoczone Emiraty Arabskie pełniący obowiązki prezydenta 2 listopada 2004 3 listopada 2004 1 dzień
Joseph Goebbels     Niemcy kanclerz III Rzeszy 30 kwietnia 1945 1 maja 1945 1 dzień[24]
Mustafa Abdülhalik Renda     Turcja pełniący obowiązki prezydenta Turcji 10 listopada 1938 11 listopada 1938 2 dni[25]
Joseph Pholien   Belgia premier rządu Belgii pełniący obowiązki króla 16 lipca 1951 17 lipca 1951 2 dni[26]
Wilfried Martens     Belgia premier rządu Belgii pełniący obowiązki króla 4 kwietnia 1990 5 kwietnia 1990 2 dni[27]
Andreas Khol     Austria Przewodniczący Rady Narodowej pełniący obowiązki prezydenta 6 lipca 2004 8 lipca 2004 2 dni[28]
Barbara Prammer  
Thomas Prinzhorn
Osborne Riviere   Dominika pełniący obowiązki premiera 6 stycznia 2004 8 stycznia 2004 2 dni[29]
Giennadij Janajew   ZSRR pełniący obowiązki prezydenta 19 sierpnia 1991 21 sierpnia 1991 3 dni[30]
Dục Đức   Wietnam cesarz 20 lipca 1883 23 lipca 1883 3 dni
Dipendra     Nepal król
teoretycznie, w jego imieniu
stryj Gyanendra[31][32]
1 czerwca 2001 4 czerwca 2001 4 dni
Xhafer Ypi   Albania Przewodniczący Tymczasowego Komitetu Administracyjnego 9 kwietnia 1939 12 kwietnia 1939 4 dni[33]
Inajatullah Chan     Afganistan król 14 lutego 1929 17 lutego 1929 4 dni[34]
André Tardieu     Francja pełniący obowiązki prezydenta 7 maja 1932 10 maja 1932 4 dni
Stefan II     Stolica Apostolska papież (sporne)[35] 22 lub 23 marca 752 25 lub 26 marca 752 3 dni
Krateros   Macedonia król 399 p.n.e. 399 p.n.e. 4 dni[36]
Shefqet Verlaçi     Albania Tymczasowa głowa państwa 12 kwietnia 1939 16 kwietnia 1939 5 dni[37]
Imrameszaw Egipt faraon ok. 1765 p.n.e. ok. 1765 p.n.e. 4 dni
Jan I Pogrobowiec     Francja
  Nawarra
król
(teoretycznie,w jego imieniu
stryj Filip jako regent)
15 listopada 1316 20 listopada 1316 5 dni
Siergiej Aksionow     Krym premier 17 marca 2014[38] 21 marca 2014[39] 5 dni
Manuel Merino     Peru prezydent 10 listopada 2020 15 listopada 2020 5 dni
Gabriel Narutowicz     Polska prezydent 11 grudnia 1922[40] 16 grudnia 1922 6 dni[41]
Nigʻmatilla Yoʻldoshev     Uzbekistan pełniący obowiązki prezydenta[42] 2 września 2016 8 września 2016 6 dni
Zimri   Królestwo Izraela Król Izraela (królestwo północne)[43] 886, 885, 884 albo 876 p.n.e. 886, 885, 884 albo 876 p.n.e. 7 dni

Więcej niż dwóch przywódców państwa w ciągu 24 godzin edytuj

Zestawienia obejmują pełnienie funkcji głowy państwa w ciągu jednego dnia lub jednej doby (24 godziny) kolejno przez trzy osoby w danym państwie, a także komentarz – opis sytuacji:

Ludwik XIX – po abdykacji swego ojca Karola X był przez ok. 20 minut teoretycznie królem Francji „z prawa” (nie koronowanym) po czym abdykował na rzecz swego bratanka Henryka V. Ta sytuacja uznawana jest przez część monarchistów jako prawowite sprawowanie władzy[44].

Rząd Narodowy sprawujący formalnie najwyższą władzę wykonawczą w Królestwie Polskim podczas powstania listopadowego miał tego dnia 3 prezesów.

Prezydent James Polk i wiceprezydent George M. Dallas zakończyli swoją kadencję 4 marca 1849. Tego dnia miał zostać zaprzysiężony prezydent elekt Zachary Taylor, jednak odmówił złożenia przysięgi w niedzielę. W związku z tym, z braku prezydenta i wiceprezydenta, tymczasowym prezydentem na okres tego jednego dnia został z urzędu kolejny w sukcesji prezydenckiej przewodniczący pro tempore Senatu Atchison. W opinii wielu historyków i znawców konstytucji Atchison nie mógł być prezydentem, choćby de jure, ponieważ: Nie został – wbrew konstytucji – zaprzysiężony na to stanowisko, choćby na ten jeden dzień Urząd nie był nieobsadzony, gdyż, wedle tej samej konstytucji, termin urzędowania elekta zaczął się automatycznie wraz z końcem kadencji Polka (ale Taylor nie złożył jeszcze przysięgi). Atchison mógł być najwyżej p.o. prezydenta, ale zapytany, co będzie robić w okresie swej prezydentury, odpowiedział: „pójdę do łóżka”[45].

Po ustąpieniu prezydenta Mac Mahona tymczasowo obowiązki prezydenta przejął premier Jules Armand Dufaure, lecz jeszcze tego samego dnia prezydentem został Jules Grévy.

  • Meksyk, 18 lutego 1913: Francisco Madero, Pedro Lascuráin Paredes i Victoriano Huerta (prezydenci). 18 lutego 1913 prezydent Francisco I. Madero został obalony przez generała Victoriano Huertę. Aby nadać puczowi pozory legalności Huerta usunął ze stanowisk wiceprezydenta José María Pino Suáreza i prokuratora generalnego. W tej sytuacji prezydentura przeszła na ministra spraw zagranicznych, którym był Lascuráin (o godzinie 17). Lascuráin mianował Huertę ministrem spraw wewnętrznych, pierwszym w jego linii sukcesji, a następnie zrezygnował (o godzinie 17:45). Zatem jego prezydentura trwała 45 minut.
  • Rosja, 15–16 marca 1917 : Mikołaj II, Michał II, Gieorgij Lwow (2. monarchowie i 1. premier)

15 marca 1917 car Mikołaj II abdykował na rzecz swego brata Michała. Panowanie Michała II trwało jednak zaledwie jedną noc. Wskutek ciężkiej sytuacji w kraju, już następnego dnia odmówił przyjęcia tronu rosyjskiego, przekazując władzę na rzecz władz tymczasowych z ks. Gieorgijem Lwowem jako Premierem p.o. głowy państwa[46]. Akt ten podpisał posługując się tytułem wielkiego księcia. Opinie co do faktu, czy należy zaliczać go do cesarzy rosyjskich, są podzielone. Nie został koronowany, formalnie odmówił przyjęcia tronu, nie posługiwał się tytułem cesarskim, ani też nie sprawował rzeczywistej władzy. Z drugiej strony, to na jego rzecz abdykował Mikołaj II i to on wydał ostatni akt o znaczeniu państwowym sygnowany przez dom Romanowów.

Podczas przewrotu w Wenezueli Pedro Carmona został ogłoszony prezydentem w miejsce Hugo Cháveza jednak po 2 dniach Chávezowi udało się przejąć inicjatywę. Po upadku krótkich rządów Carmony przez kilka godzin władzę sprawował Cabello jako wiceprezydent do powrotu Cháveza.

Obowiązki Prezydenta tymczasowo wykonywali: Bronisław Komorowski (Marszałek Sejmu – do rezygnacji z mandatu poselskiego ok. 8:15), Bogdan Borusewicz (ok. 10 godzin) – Marszałek Senatu i Grzegorz Schetyna – Marszałek Sejmu (od wyboru na Marszałka Sejmu ok. 18:00)[48].

Sytuacje, w których w ciągu niepełnych 2 dni (lecz ponad 1 dobę) 3 osoby pełniły formalnie urząd szefa rządu – realnego przywódcy państwa:

W testamencie politycznym A.Hitler wyznaczył J.Goebbelsa jako swojego następcę na stanowisko kanclerza Rzeszy. Dlatego też przez ok. 29 godzin po śmierci Hitlera (30 kwietnia 1945 ok. godziny 15:50) Goebbels zajmował formalnie urząd kanclerza Rzeszy. 1 maja 1945 ok. godziny 20:30 Goebbels wraz z żoną popełnił samobójstwo[49]. Na urząd kanclerza Rzeszy został desygnowany przez Prezydenta Rzeszy Karla Dönitza Lutz Schwerin von Krosigk, który odmówił przyjęcia tego urzędu jako kanclerz i został ministrem spraw zagranicznych i tym samym „głównym ministrem” z władzą kanclerza.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Kwestia dyskusyjna – formalnie „król z prawa”. Pojęcie „króla z prawa” wywodzi się z tego, że korona Francji jest niedysponowalna – dlatego następca tronu staje się królem automatycznie, natychmiast po śmierci swojego poprzednika. Król / następca tronu Francji nie może abdykować lub odmówić przyjęcia korony. Wszelkie czynności i uroczystości urzędowe lub religijne (np. namaszczenie i koronacja w katedrze w Reims) są tylko potwierdzeniem wcześniej zaistniałego faktu. Na tej podstawie można uznać 20 minutowe panowanie Ludwika XIX do momentu abdykacji. Nie jest on jednak oficjalnie wymieniany na liście władców Francji. Oprócz tego Legitymiści nie uznawali abdykacji Karola X, a zatem i panowania Ludwika XIX, Henryka V i Ludwika Filipa.
  2. 11 marca 1938 kanclerz Schuschnigg wraz z rządem podał się do dymisji pod presją Niemiecką. Tego samego dnia w nocy prezydent Austrii Wilhelm Miklas mianował Arthura Seyss-Inquarta kanclerzem, a już rankiem 12 marca wojska niemieckie wkroczyły do Wiednia. Dzień później Seyss-Inquart – któremu prezydent Wilhelm Miklas przekazał swoje obowiązki – podpisał ustawę o Anschlussie, czyli przyłączeniu Austrii do Niemiec jako landu Rzeszy Niemieckiej.
  3. „Gazeta Kościerska” 15 marca 1938, s. 3. http://pbc.gda.pl/dlibra/plain-content?id=10746.
  4. Highlights: Albert II abdication and King Philippe coronation – BBC News [online], www.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-15] (ang.).
  5. 21 lipca 2013 król Belgów Albert II abdykował około godziny 10:30, zaś godzinę później został zaprzysiężony jego syn Filip I. Między jedną a drugą ceremonią tron belgijski formalnie został opróżniony a obowiązki monarchy przejęła Rada Ministrów.
  6. 21 grudnia 2006 zmarł prezydent Turkmenistanu – Saparmyrat Nyýazow i zgodnie z konstytucją jego obowiązki przeszły na przewodniczącego parlamentu, Öwezgeldi Ataýew, który jednak niemal natychmiast został uwięziony i oskarżony o „czyny niegodne zajmowanej funkcji”, zaś obowiązki prezydenta przejął wicepremier Gurbanguly Berdimuhamedow.
  7. Łącznie za dni: 29 czerwca 2002 i 21 lipca 2007 – w obydwu przypadkach na czas znajdowania się pod narkozą prezydenta George’a W. Busha.
  8. Jak wyżej.
  9. Checkup finds Biden ‘vigorous’; Harris briefly in power. s. apnews.com. [dostęp 2021-11-23]. (ang.).
  10. Podczas przewrotu w Wenezueli Pedro Carmona został ogłoszony prezydentem w miejsce Hugo Cháveza, jednak po 2 dniach Chávezowi udało się przejąć inicjatywę. Po upadku krótkich rządów Carmony, władzę sprawował Cabello, przez kilka godzin do powrotu Cháveza.
  11. Republika która trwała tylko 8 godzin Nowy Dziennik 5 czerwca 1939 wyd. wieczorne, s. 5.
  12. 2010-07-08: Bogdan Borusewicz p.o. prezydenta po rezygnacji Komorowskiego z funkcji marszałka sejmu - Wikinews, wolne źródło informacji [online], pl.wikinews.org [dostęp 2022-06-22] (pol.).
  13. Wyniki głosowania [online], orka.sejm.gov.pl [dostęp 2022-06-22], Marszałek Senatu pełnił obowiązki Prezydenta do czasu wyboru Marszałka Sejmu - do czasu zakończenia głosowania nad wyborem Marszałka Sejmu.
  14. Zamordowany tuż po koronacji.
  15. Po katastrofie lotniczej w której zginął prezydent Juvénal Habyarimana, według konstytucji Rwandy obowiązki pełnił premier, którą wówczas była pani Uwilingiyimana. Zestrzelenie samolotu Habyarimany 6 kwietnia 1994 ok. 20:20, rozpoczęło ludobójstwo w Rwandzie, którego ofiarą stała się także pani premier zamordowana 7 kwietnia 1994 ok. 10:00.
  16. 15 marca (2 marca) 1917 Michał przyjął telegram od starszego brata Mikołaja II, który tytułował go cesarzem wszechrosyjskim Michałem II. Jak się bowiem okazało, Mikołaj II zrezygnował z tronu w imieniu własnym i swojego syna Aleksego i tym sposobem Michał został carem Rosji. Jego panowanie trwało jednak zaledwie jedną noc, gdyż wskutek ciężkiej sytuacji w kraju, już następnego dnia odmówił przyjęcia tronu, przekazując władzę na rzecz władz tymczasowych i akt ten podpisał posługując się tytułem wielkiego księcia. Tak więc opinie, czy należy zaliczać go do cesarzy rosyjskich, są podzielone: nie został koronowany, formalnie odmówił przyjęcia tronu, nie posługiwał się tytułem cesarskim, ani też nie sprawował rzeczywistej władzy. Z drugiej strony, to na jego rzecz abdykował Mikołaj II i to on wydał ostatni akt o znaczeniu państwowym sygnowany przez dom Romanowów. Dopiero jego abdykacja ostatecznie położyła kres rosyjskiej monarchii, po tym jak Rząd Tymczasowy rozwiązał Dumę Państwową, przekształcając kraj praktycznie w republikę.
  17. Od godz. 5 listopada do godz. 6:00 6 listopada 1996, na czas operacji na serce pod narkozą prezydenta Borysa Jelcyna, na mocy rozporządzenia nr 1564 premier Wiktor Czernomyrdin pełnił obowiązki prezydenta Rosji podczas opróżnienia urzędu http://archiwum.rp.pl/artykul/112576_Operacja_prezydenta_zakonczona_sukcesem.html.
  18. Obszary do których zgłaszał roszczenia Rząd Narodowy w l. 1863-1864 i na których organizował podziemne struktury władzy.
  19. Rząd Narodowy powstania styczniowego (1863-1863) aspirował do opanowania terenów zaboru rosyjskiego, w rzeczywistości jednak nie przejął wyłącznej władzy na żadnym terytorium, ani nie uzyskał uznania międzynarodowego pozostając strukturą podziemną.
  20. https://web.archive.org/web/20110318213350/http://www.suite101.com/content/senator-david-rice-atchison-a44210 Senator David Rice Atchison The Real Twelfth President of the United States.
  21. Patrz:Więcej niż dwóch przywódców państwa w ciągu 24 godzin.
  22. W obliczu zamachu stanu kierowanego przez płk. Castillo Armasa prezydent Jacobo Árbenz Guzmán zrzekł się urzędu i mianował na prezydenta płk. Diaza, który następnego dnia również ustąpił.
  23. 8 sierpnia 2012 Narodowa Rada Tymczasowa przekazała na jego ręce – jako najstarszego członka Powszechnego Kongresu Narodowego – kierownictwo nad państwem, które pełnił do wyboru następcy dzień później.
  24. W testamencie politycznym A. Hitler wyznaczył J. Goebbelsa jako swojego następcę na stanowisko kanclerza Rzeszy. Dlatego też przez ok. 29 godzin po śmierci Hitlera (30 kwietnia 1945 ok. godziny 15:50) Goebbels zajmował formalnie urząd kanclerza Rzeszy. Jednocześnie Hitler na swojego następcę na urzędzie prezydenta Rzeszy wyznaczył wielkiego admirała Karla Dönitza, jednakże jego „prezydentura” nie miała żadnego umocowania prawnego. W dniu 13 grudnia 1934 rząd Hitlera przyjął tajną ustawę „O następcy Wodza i Kanclerza Rzeszy” (niem. Gesetz über den Nachfolger des Führers und Reichskanzlers), która zakładała, że „aż do czasu uchwalenia nowej Konstytucji Rzeszy Niemieckiej, Wódz i Kanclerz Rzeszy wyznacza następcę na wypadek swojej śmierci lub innych okoliczności kończących urzędowanie na połączonych w jego osobie stanowiskach Prezydenta Rzeszy i Kanclerza Rzeszy”. Jednakże z prawnego punktu widzenia ustawa ta, w myśl zasady ex iniuria ius non oritur (łac. prawo nie może powstać z tego, co jest sprzeczne z prawem), nie miała mocy obowiązującej, gdyż naruszała przepisy konstytucji weimarskiej o wyborze prezydenta w głosowaniu powszechnym na 7-letnią kadencję, a połączenie urzędów prezydenta i kanclerza Rzeszy po śmierci prezydenta Paula von Hindenburga stało w jawnej sprzeczności z ustawą o pełnomocnictwach z 23 marca 1933 (Ermächtigungsgesetz). Sam Dönitz w czasie swej krótkiej działalności jako naczelny dowódca podpisywał się jako Großadmiral i nie używał tytułu prezydenckiego. 1 maja 1945 ok. godziny 20:30 Goebbels wraz z żoną popełnił samobójstwo. Roger Manvell, Heinrich Frankel: Goebbels. Warszawa: Czytelnik, 1972, s. 314–315.
  25. Po śmierci prezydenta Turcji Atatürka 10 XI 1938 jego obowiązki przejął z urzędu przewodniczący parlamentu Mustafa Abdülhalik Renda. 11 XI 1938 urząd objął nowo wybrany prezydent İsmet İnönü.
  26. Król Belgów Leopold III abdykował 16 VII 1951 a jego obowiązki przejął rząd. Następnego dnia tron objął jego syn Baldwin I.
  27. Król Belgów Baldwin I zrezygnował na krótki czas z pełnienia swoich funkcji by uniknąć konieczności podpisania nowelizacji prawa ułatwiającego aborcję w Belgii. 5 kwietnia powrócił do pełnienia swych obowiązków które w czasie jego „abdykacji” sprawował rząd.
  28. Thomas Klestil zmarł 6 lipca 2004, na 2 dni przed zakończeniem swojej kadencji. Heinz Fischer objął urząd 8 lipca, ale ponieważ prezydent zmarł, obowiązki prezydenta do momentu zaprzysiężenia nowo wybranego prezydenta zgodnie z konstytucją pełniło prezydium Austriackiej Rady Narodowej.
  29. Premier Pierre Charles zmarł 6 stycznia 2004. Minister spraw zagranicznych Osborne Riviere wypełniał obowiązki premiera do momentu zaprzysiężenia premiera Roosevelta Skerrita.
  30. W czasie puczu w Moskwie Janajew – dotychczasowy wiceprezydent – został ogłoszony prezydentem w miejsce Michaiła Gorbaczowa, któremu jednak po 2 dniach udało się odzyskać władzę.
  31. 1 czerwca 2001 na skutek masakry której sprawcą był następca tronu książę Dipendra zginęło 9 członków rodziny królewskiej w tym król Birendra Bir Bikram Shah Dev ojciec Dipendry. W tej sytuacji formalnym królem Nepalu został sam Dipendra, który jednak na skutek podjętej w trakcie tych wydarzeń próby samobójczej (według innej wersji postrzelenia przez straż pałacową) żył jeszcze tylko trzy dni. Ponieważ znajdował się w stanie śpiączki, w praktyce krajem rządził jego stryj – Gyanendra (nieobecny w pałacu w czasie masakry), który w dniu śmierci Dipendry 4 czerwca 2001 formalnie już objął panowanie. Ponieważ Dipendra – według oficjalnych relacji – najpierw zastrzelił ojca, króla Birendrę, oraz matkę, siostrę i brata, a następnie strzelił sam do siebie, można stwierdzić iż przynajmniej przez kilka minut od śmierci ojca do własnej próby samobójczej w (wyniku której stracił przytomność, a zatem i zdolność do sprawowania władzy) „panował” samodzielnie, zatem może być uznany za osobę najkrócej sprawującą samodzielne rządy (bez regencji).
  32. Krzysztof Mroziewicz: Moc, niemoc i przemoc. Bydgoszcz-Warszawa: Branta, 2005, „Północ trzech króli”, s. 258–262.
  33. Po utracie władzy przez Ahmeda Zogu.
  34. Abdykował.
  35. Z racji braku konsekracji Stefan przez całe średniowiecze nie był wymieniany wśród papieży. Od XV-XVI wieku w ramach dyskusji na temat roli i praw kolegium kardynalskiego został uznany za papieża, jego imię figurowało na liście do 1960. Potem został usunięty z oficjalnej listy, co umotywowano faktem, że bez sakry biskupiej nie mógł pełnić funkcji papieża (biskupa Rzymu). Wywołuje to problem z numeracją kolejnych papieży o imieniu Stefan – jego następca figuruje czasem pod imieniem Stefana III, czasem Stefana II, a także jako Stefan II (III) lub Stefan (III) II.
  36. Zamordowany.
  37. Przekazał władzę Wiktorowi Emanuelowi III.
  38. Jednostronna proklamacja niepodległości Republiki Krymu od Ukrainy.
  39. Ratyfikacja przez Dumę aktu inkorporacji Krymu do Rosji – nieuznana międzynarodowo.
  40. Przejęcie realnej władzy od Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego nastąpiło 14 grudnia 1922.
  41. Licząc od zaprzysiężenia 11 grudnia 1922, licząc od przejęcia władzy od Naczelnika Państwa 14 grudnia – 2 dni, 16 grudnia zamordowany przez Eligiusza Niewiadomskiego.
  42. Jako Przewodniczący Senatu przejął obowiązki szefa państwa po śmierci prezydenta Isloma Karimova i pełnił je do momentu powołania na ten urząd Shavkata Mirziyoyeva.
  43. Zimri objął tron na drodze zamachu stanu, usuwając króla Elę, jednak po siedmiu dniach władzy, gdy sam miał zostać obalony przez wojska uzurpatorów Tibniego i Omriego, popełnił samobójstwo.
  44. Patrz przypis 1.
  45. https://web.archive.org/web/20110318213350/http://www.suite101.com/content/senator-david-rice-atchison-a44210 Senator David Rice Atchison The Real Twelfth President of the United States.
  46. http://historia.gazeta.pl/historia/1,98694,6510075,Rewolucja_lutowa__marcowa_.html Bogusz Szymański: Rewolucja lutowa (marcowa).
  47. Turkmenbashi, „Father of All Turkmen,” Dies – Kommersant Moscow. commersant.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-16)]..
  48. http://www.se.pl/wydarzenia/kraj/polska-miala-w-jeden-dzien-3-prezydentow_145542.html Polska miała w jeden dzień 3 prezydentów.
  49. Roger Manvell, Heinrich Frankel: Goebbels. Warszawa: Czytelnik, 1972, s. 314–315.