Lodowe Źródło

wywierzysko w Dolinie Kościeliskiej

Lodowe Źródło – duże wywierzysko w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. Znajduje się ono po wschodniej stronie doliny, przy drodze prowadzącej do Jaskini Mroźnej, ok. 50 m za mostkiem na Kościeliskim Potoku, w odległości 2,3 km od Kir (pieszo 35 min)[1]. W miejscu tym spod skały pod ciśnieniem obficie wypływa woda o stałej przez cały rok temperaturze ok. 4,3–4,7 °C i trzema odpływami w różnych kierunkach wpływa do Kościeliskiego Potoku[2]. Powierzchnia wypływu wynosi kilkadziesiąt metrów kwadratowych i tworzy nieduże rozlewisko[3]. Źródło ma wydajność 500–800 l/s i odwadnia Dolinę Miętusią oraz górną część Doliny Małej Łąki, a także większą część masywu Czerwonych Wierchów, co potwierdziły przeprowadzone w 1961 r. próbne barwienia fluoresceiną wody w Jaskini Śnieżnej i Miętusiej. Zabarwiona woda z tych jaskiń, odległych o 4 km, po kilku dniach wypłynęła właśnie w Lodowym Źródle. Wywierzyska są typowym zjawiskiem krasowym występującym w skałach wapiennych, a z takich właśnie skał zbudowany jest ten rejon Tatr. W wodzie występuje jaskiniowy, ślepy skorupiakstudniczek tatrzański, będący reliktem fauny morskiej sprzed 25 mln lat, z miocenu. W latach 1875–1892 nad Lodowym Źródłem istniała altana im. Seweryna Goszczyńskiego, stąd też w dawnej literaturze było nazywane również Zdrojem Goszczyńskiego. Woda wypływająca z wywierzyska jest bardzo czysta, a ponieważ płynie przez skały wapienne, zawiera dużo jonów wodorowęglanowych (HCO3) i jonów wapnia (Ca2+)[3].

Lodowe Źródło
Lodowe Źródło

Przy Lodowym Źródle znajduje się drewniany pomost obserwacyjny. Widać z niego, jak wypływająca spod ziemi woda w różnych kierunkach spływa do Kościeliskiego Potoku[3]. Wschodni brzeg wywierzyska porasta gęsto rzeżucha Opiza[4].

Szlaki turystyczne

edytuj
  z Kir dnem Doliny Kościeliskiej do schroniska na Hali Ornak.
  • Czas przejścia z Kir do Lodowego Źródła: 35 min w obie strony
  • Czas przejścia od źródła do schroniska: 1:05 h, ↓ 1 h
  tuż poniżej Lodowego Źródła od szlaku zielonego odchodzi niebieski szlak na Polanę na Stołach. Czas przejścia: 1:10 h, ↓ 55 min
  poniżej źródła odchodzi też jednokierunkowy szlak czarny, przechodzący przez oświetloną Jaskinię Mroźną (wstęp płatny) i schodzący do Doliny Kościeliskiej. Czas przejścia: 1:10 h[5].

Przypisy

edytuj
  1. Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnictwo „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.
  2. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  3. a b c Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
  4. Władysław Szafer, Tatrzański Park Narodowy, Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
  5. Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.