Lu Jiuyuan
Lu Jiuyuan (chiń. 陸九淵; pinyin Lù Jiǔyuān; Wade-Giles Lu Chiu-yüan) znany również jako Lu Xiangshan (陆象山; ur. 1139, zm. 1193[1]) – uczony z czasów dynastii Song. Pochodził z Jiangsu; po uzyskaniu tytułu jinshi zajmował pomniejsze stanowiska urzędnicze i nauczał, zwłaszcza w Guozi Xue (Akademii Synów Państwa)[2].
Jeden z założycieli szkoły idealistycznej lub szkoły serca-umysłu (xinxue) na gruncie neokonfucjanizmu. Przeciwnik Zhu Xi, z którym w 1175 spotkał się na debacie w Świątyni nad Gęsim Jeziorem. Stał na stanowisku, że zasada jest sercem-umysłem, z której wywodzą się wszelkie rzeczy i zjawiska we wszechświecie. Umysł w filozofii Lu Jiuyuana jest tożsamy z naturą, a wszelka różnica między nimi ma jedynie charakter werbalny[3]. Serce-umysł było elementem unifikującym wszechświat podzielony na li (zasadę) i jego materialny przejaw qi[2].
Krytykował również swego oponenta za nadmierne – jego zdaniem – przywiązywanie wagi do analizowania ksiąg kanonicznych, uznając ten typ nauczania za zbyt trudny i nieskuteczny[4] oraz do ksiąg w ogóle (ze względu na takie nastawienie nie zostawił wiele własnych pism[2]). Podkreślał przy tym znaczenie respektowania natury moralnej twierdząc, iż musi ono nastąpić przed podjęciem formalnej nauki[4]. Według Lu prawdziwe uczenie polegało na pielęgnowaniu wewnętrznego dobra, zawartego we własnym sercu-umyśle, i wyzbywaniu się pragnień. Metoda ta wywodzi się od Mencjusza, ale zdradza wpływy szkoły chan[2].
Jego myśl rozwinął znacząco Wang Yangming (1472 - 1529) i zwana jest ona stąd także szkołą Lu-Wanga[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Yao Xinzhong: Konfucjanizm. Wprowadzenie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, s. 100. ISBN 978-83-233-2602-1.
- ↑ a b c d e Lu Chiu-yüan. W: Rodney L. Taylor: The Illustrated Encyclopedia of Confucianism. T. 1. New York: The Rosen Publishing Group, Inc., 2005, s. 404-406. ISBN 0-8239-4080-2.
- ↑ Feng Youlan: Krótka historia filozofii chińskiej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 347. ISBN 83-01-13421-6.
- ↑ a b Yao Xinzhong: Konfucjanizm. Wprowadzenie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, s. 113-114. ISBN 978-83-233-2602-1.